Ա 1 Ա՜յս են պատգամք՝ զոր խօսեցա՛ւ Մովսէս ընդ ամենայն Իսրայէլի յայնկոյս Յորդանանու յանապատին յարեւմուտս՝ մերձ ՚ի ծովն Կարմիր, ՚ի մէ՛ջ Փառանտիփողայ, եւ Ղ՚ոբանայ, եւ Հանգրուանացն եւ Ոսկեկայ[1623], 2 մետասանօրեա՛յ ճանապարհ ՚ի Քորեբայ ցլեա՛ռն Սէիր մինչեւ ցԿադէսբառնեայ[1624]։ 3 Եւ եղեւ ՚ի քառասներորդում ամի, յամսեանն մետասաներորդում, որ օր մի՛ էր ամսոյն։ Խօսեցա՛ւ Մովսէս ընդ ամենայն որդիսն Իսրայէլի. ըստ ամենայնի որպէս պատուիրեաց նմա Տէր առ նոսա. 4 յետ հարկանելո՛յ զՍեհոն արքայ Ամովրհացւոց զբնակեալն յԵսեբոն, եւ զՈվգ՝ արքա՛յ Բասանու զբնակեալն յԱստարո՛վթ եւ յԵդրային. 5 յա՛յն կոյս Յորդանանու յերկրին Մովաբու. սկսաւ Մովսէս մեկնե՛լ զօրէնս զայսոսիկ՝ եւ ասէ. 6 Տէր Աստուած մեր խօսեցա՛ւ ընդ մեզ ՚ի Քորէբ՝ եւ ասէ. Շա՛տ լիցի ձեզ բնակելդ ՚ի լերինս յայսմ[1625]. 7 դարձարուք եւ չուեցէ՛ք դուք աստի, եւ մտանիցէք ՚ի լեառնն Ամովրհացւոց, եւ առ ամենեսին որ շուրջ բնակեա՛լ իցեն զԱրաբացւովք ՚ի լերինս եւ ՚ի դաշտս, ընդ հարա՛ւ եւ ընդ ծովեզրն Քանանացւոց, եւ յաներն Լիբանանու՝ մինչեւ ցգե՛տն մեծ ցգետն Եփրատ։ 8 Տեսէ՛ք զի ահա մատնեցի առաջի ձեր զերկիրն, մտէ՛ք ժառանգեցէ՛ք զերկիրն՝ զոր երդուայ ես հարցն ձերոց, Աբրահամու եւ Սահակայ եւ Յակոբայ. տա՛լ նոցա եւ զաւակի նոցա յետ նոցա զերկիրն՝ որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր։
Բ 9 Եւ խօսեցայ ընդ ձեզ ՚ի ժամանակին յայնմիկ՝ եւ ասեմ. 10 Ո՛չ կարեմ միայն հանդարտել ձեզ. Տէր Աստուած մեր բազմացոյց զձեզ. եւ ահաւասիկ է՛ք դուք այսօր իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ[1626]։ 11 Տէր Աստուած հարցն մերոց յաւելցէ՛ ՚ի ձեզ եւ՛ս քան որչափ էքդ հազարապատիկ, եւ օրհնեսցէ՛ զձեզ՝ որպէս եւ խօսեցաւ ընդ ձեզ։ 12 Եւ զի՞արդ կարիցեմ միայն կրել զաշխատութիւն ձեր, եւ զաղխս ձեր, եւ զհակառակութիւնս ձեր։ 13 Արդ՝ տո՛ւք ՚ի ձէնջ ձեզ արս իմաստունս, եւ խորհրդականս, եւ հանճարեղս ՚ի վերայ ցեղից ձերոց. եւ կացուցի՛ց ՚ի վերայ ձեր իշխանս ձեզ։ 14 Եւ պատասխանի՛ տուեալ ասացէք ցիս. Բարւո՛ք է բանդ զոր խօսեցար առնել[1627]։ 15 Եւ առի՛ ՚ի ձէնջ զցեղապետսն, արս իմաստունս եւ հանճարեղս, եւ խորհրդականս. եւ կացուցի զնոսա ՚ի վերայ ձեր, առաջնո՛րդս, հազարապե՛տս, եւ հարիւրապետս, եւ յիսնապե՛տս, եւ տասնապետս, եւ ատենադպիրս դատաւորացն ձերոց։ 16 Եւ պատուիրեցի դատաւորացն ձերոց ՚ի ժամանակին յա՛յնմիկ՝ եւ ասեմ. Լուարո՛ւք ատենի ՚ի մէջ եղբարց ձերոց. եւ դատեցարո՛ւք արդարութեամբ ՚ի մէջ առն եւ եղբօր իւրոյ. եւ ՚ի մէջ եկին իւրոյ[1628]. 17 եւ մի՛ առնուցուս ակն ՚ի դատաստանի, ըստ փոքուն եւ ըստ մեծին դատիցիս. եւ մի՛ խորշիցիս յերեսաց մարդոյ. զի դատաստանն Աստուծոյ է. եւ բա՛ն ինչ որ ծանրագոյն քան զձեզ իցէ, հասուսջի՛ք առ իս՝ եւ լուայց[1629]։ 18 Եւ պատուիրեցի ձեզ ՚ի ժամանակին յայնմիկ զամենայն բանս՝ զոր առնիցէք։
Գ 19 Եւ չուեալ ՚ի Քորեբայ շրջեցաք ընդ ամենայն անապատն ընդ մե՛ծ եւ ընդ ահագին, զոր դո՛ւք իսկ տեսէք, զճանապարհ լերինն Ամովրհացւոց. որպէս պատուիրեաց Տէր Աստուած մեր մեզ, եւ եկաք մինչեւ ցԿադէսբառնեայ։ 20 Եւ ասացի ցձեզ. Եկայք մինչեւ ցլեառն Ամովրհացւոց՝ զոր Տէր Աստուած մեր տացէ՛ ձեզ[1630]. 21 տեսէ՛ք՝ զի Տէր Աստուած մեր մատնեա՛ց առաջի երեսաց ձերոց զերկիրն. ելէ՛ք եւ ժառանգեցէ՛ք՝ որպէս ասաց Տէր Աստուած հարցն մերոց ձեզ. մի՛ երկնչիցիք՝ եւ մի՛ զանգիտիցէք։ 22 Եւ մատեա՛յք առ իս ամենեքեան՝ եւ ասացէք. Առաքեսցուք յառաջագոյն քան զմեզ ա՛րս, եւ դիտեսցեն մեզ զերկիրն. եւ պատմեսցեն մեզ զհանգամանս ճանապարհին ընդ որ ելանիցեմք անդր, եւ զքաղաքացն յորս մտանիցեմք։ 23 Եւ հաճո՛յ թուեցաւ առաջի իմ բանն. եւ առի ՚ի ձէնջ երկոտասա՛ն այր, այր մի ըստ ցեղի[1631]։ 24 Եւ գնացին ելին ՚ի լեառնն, եւ հասին մինչեւ ՚ի Ձո՛րն ողկուզի, եւ լրտեսեցի՛ն զնա. 25 եւ առին ՚ի ձեռս իւրեանց ՚ի պտղոյ երկրին, եւ իջին առ մեզ՝ եւ բերին մեզ զրո՛յց. ասեն. Բարի՛ է երկիրն՝ զոր Տէր Աստուած տալոց է մեզ[1632]։ 26 Եւ ո՛չ կամեցայք ելանել, եւ հեստեցէք բանին Տեառն Աստուծոյ մերոյ[1633]. 27 եւ տրտնջեցէք ՚ի վրանս ձեր եւ ասացէք. Առ ատելութեան Տեառն եհան զմեզ յերկրէն Եգիպտացւոց, մատնե՛լ զմեզ ՚ի ձեռս Ամովրհացւոց, սատակել զմեզ. 28 արդ՝ յո՞ ելանիցեմք։ Եւ եղբարք ձեր զանգիտեցուցին զսիրտս ձեր՝ եւ ասեն. Ազգ մե՛ծ եւ բազում, եւ զօրագո՛յն քան զմեզ, եւ քաղաքք մեծամեծք եւ պարսպաւորք մինչեւ յերկինս. այլ եւ որդիս սկայից տեսաք մեք անդ[1634]։ 29 Եւ ասացի ցձեզ. Մի՛ զանգիտիցէք եւ մի՛ զարհուրիք ՚ի նոցանէ[1635]. 30 Տէր Աստուած մեր որ երթայ առաջի երեսաց ձերոց, նա՛ տայ պատերազմ ընդ նոսա փոխանակ ձեր. ըստ ամենայնի զոր արա՛ր ձեզ յերկրին Եգիպտացւոց առաջի աչաց ձերոց[1636]. 31 եւ յանապատիս յա՛յսմիկ զոր տեսէք. զի սնո՛յց զքեզ Տէր Աստուած քո, որպէս սնուցանիցէ ոք զորդի իւր, ըստ ամենայն ճանապարհին զոր գնայցէք՝ մինչեւ եկիք ՚ի տեղիս յայս[1637]։ 32 Եւ ՚ի բանիս յայսմիկ ո՛չ հաւատացէք Տեառն Աստուծոյ մերոյ[1638], 33 որ երթայ առաջի ձեր ՚ի ճանապարհիդ, ընտրել ձեզ զտեղին. առաջնորդել ձեզ հրո՛վ ՚ի գիշերի, ցուցանել ձեզ ճանապարհ ընդ որ գնայցէք. եւ ամպով ՚ի տուէ[1639]։ 34 Եւ լուաւ Տէր զձայն բանիցն ձերոց. եւ բարկացեալ երդուաւ՝ եւ ասէ[1640]. 35 Թէ՛ տեսանիցէ ոք յարանցդ յայտցանէ զերկիրն բարի՝ զոր երդուայ տա՛լ հարցն նոցա, 36 բայց Քաղէբ որդի Յեփոնեայ, նա՛ տեսցէ զնա. եւ նմա՛ տաց զերկիրն յոր եհաս եւ որդւոցն նորա, վասն յարելոյ նորա ՚ի Տէր։ 37 Եւ ի՛նձ բարկացաւ Տէր վասն ձեր՝ եւ ասէ. Եւ դու մի՛ մտցես անդր[1641]. 38 այլ Յեսու որդի Նաւեայ սպասաւոր քո, նա՛ մտցէ անդր. զնա՛ զօրացո, զի նա՛ ժառանգեցուսցէ զնա Իսրայէլի։ 39 Եւ ծնունդք եւ որդիք ձեր զորոց ասացէք թէ յափշտակութիւն լինիցին, եւ ամենայն մանուկ մատաղ որ ո՛չ գիտիցէ այսօր զբարի եւ զչար, նոքա՛ մտցեն անդր. եւ նոցա՛ տաց զնա, եւ նոքա ժառանգեսցեն զնա[1642]։ 40 Եւ դուք դարձարո՛ւք եւ չուեցէք յանապատն ընդ ճանապարհ Կարմիր ծովուն։
Դ 41 Եւ պատասխանի ետուք ինձ եւ ասացէք. Մեղա՛ք առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ. ելցո՛ւք մեք՝ տացուք պատերազմ, որպէս պատուիրեա՛ց մեզ Տէր Աստուած մեր. եւ առեալ իւրաքանչիւր զգործի պատերազմի իւրոյ՝ գումարեցա՛յք ելէք ՚ի լեառնն։ 42 Եւ ասէ ցիս Տէր. Ասա՛ ցնոսա. Մի՛ ելանէք եւ մի՛ մարտնչիք՝ զի չե՛մ ընդ ձեզ, գուցէ՛ խորտակիցիք առաջի թշնամեաց ձերոց[1643]։ 43 Եւ խօսեցա՛յ ընդ ձեզ՝ եւ ո՛չ լուարուք ինձ, եւ անցէք զբանիւ Տեառն. եւ անսաստեցէք ելէք ՚ի լեառնն։ 44 Եւ ելեալ Ամովրհացին՝ որ բնակեալն էր ՚ի լերինն յայնմիկ ընդդէմ ձեր՝ հալածեա՛ց զձեզ, որպէս պատիցի մեղու, եւ խոցոտեցի՛ն զձեզ ՚ի Սէիրայ մինչեւ ցՀերմա[1644]։ 45 Եւ նստեալ լայիք առաջի Տեառն. եւ ո՛չ լուաւ Տէր ձայնի ձերում, եւ ո՛չ անսաց ձեզ։ 46 Եւ նստայք ՚ի Կադէս աւուրս բազումս. որչափ աւուրս երբեմն նստայք անդր։
1 Եւ դարձաք չուեցաք յանապատն ընդ ճանապարհ Կարմիր ծովուն. զոր օրինակ խօսեցա՛ւ Տէր ընդ իս. եւ պատեցաք զՍէի՛ր լերամբ աւուրս բազումս[1645]։
Ե 2 Եւ ասէ ցիս Տէր. 3 Շա՛տ լիցի ձեզ պատել զլերամբդ. արդ՝ դարձարո՛ւք ընդ կողմն հիւսւսոյ։ 4 Եւ ժողովրդեանդ պատուէր տուր՝ եւ ասասցես. Դուք աւադիկ անցանէք առ սահմանօք եղբարց ձերոց՝ որդւոց Եսաւայ, որ բնակեալ են ՚ի Սէիր. եւ երկնչիցի՛ն ՚ի ձէնջ։ 5 Եւ զգուշանայցէ՛ք յոյժ. մի՛ գրգռիցիք ընդ նոսա ՚ի պատերազմ, զի ո՛չ տաց ձեզ յերկրէ նոցա՝ եւ ո՛չ քայլ մի ոտին. քանզի վիճակա՛ւ ետու Եսաւայ զլեառնն Սէիր[1646]։ 6 Կերակուրս գնեսջի՛ք ՚ի նոցանէ եւ կերիջիք. եւ ջուր չափո՛վ արծաթոյ առջիք ՚ի նոցանէ՝ եւ արբջիք։ 7 Զի Տէր Աստուած մեր օրհնեաց զքեզ յամենայն գործս ձեռաց քոց։ Ծանի՛ր զիա՛րդ անցեր ընդ անապատն մե՛ծ եւ ահագին. ահա քառասո՛ւն ամ Տէր Աստուած քո ընդ քե՛զ է. եւ ո՛չ իւիք կարօտեցար[1647]։ 8 Եւ անցա՛ք առ եղբարբք մերովք որդւովքն Եսաւայ բնակելովքն ՚ի Սէիր, առ ճանապարհաւն Արաբացւոց յԵդոմայ, եւ ՚ի Գասիո՛նգաբերայ։ Եւ դարձեալ անցաք ընդ ճանապա՛րհ անապատին Մովաբու[1648]. 9 եւ ասէ՛ ցիս Տէր. Մի՛ թշնամանիցէք ընդ Մովաբացիսն, եւ մի՛ գրգռիցէք ընդ նոսա ՚ի պատերազմ. զի ո՛չ տաց ձեզ յերկրէն նոցա ՚ի վիճակ. քանզի որդւոցն Ղովտա՛յ ետու զՍէիր ՚ի ժառանգութիւն[1649]։ 10 Եւ Ոմմի՛նքն նախ բնակեալ էին ՚ի նմա՝ ա՛զգ մեծ եւ բազում եւ հզօր, որպէս Ենակիմք 11 ընդ Ռափայի՛նսն համարիցին, նոյնպէս եւ նոքա իբրեւ զԵնակիմս. եւ Մովաբացիք անուանեն զնոսա Ոմմի՛նս։ 12 Եւ ՚ի Սէիր նախ բնակեա՛լ էր Քոռեցին. եւ որդիքն Եսաւայ կորուսին զնոսա, եւ սատակեցին զնոսա յերեսա՛ց իւրեանց, եւ բնակեցա՛ն փոխանակ նոցա. զոր օրինակ արա՛ր Իսրայէլ զերկիր ժառանգութեան իւրոյ՝ զոր ե՛տ նոցա Տէր[1650]։ 13 Եւ արդ՝ արի՛ք չուեցէ՛ք եւ անցէ՛ք ընդ ձորն Զարեդ[1651]։ 14 Եւ աւուրք որչափ անկա՛ն մեզ ՚ի գնալն մեզ ՚ի Կադէսբառնեայ, մինչեւ անցա՛ք ընդ ձորն Զարեդ, երեսուն եւ ութ ամ. մինչեւ անկա՛ւ ամենայն ազգ արանց պատերազմողաց ՚ի բանակէ անտի, որպէս երդուաւ նոցա Աստուած[1652]. 15 եւ ձեռն Աստուծոյ էր ՚ի վերայ նոցա սատակե՛լ զնոսա ՚ի բանակէն մինչեւ անկան[1653]։ 16 Եւ եղեւ իբրեւ անկան ամենայն արք պատերազմօղք մեռեալք ՚ի միջոյ ժողովրդեանն, 17 խօսեցա՛ւ Տէր ընդ իս՝ եւ ասէ. 18 Դու անցանես այսօր առ սահմանօք Մովաբու ՚ի Սէիր. 19 եւ մօտ հասանիցէք յորդիսն Ամոնայ, մի՛ թշնամանիցիք ընդ նոսա, եւ մի՛ գրգռիցէք ընդ նոսա պատերազմ. զի ո՛չ տաց ձեզ զերկիր որդւոցն Ամոնայ ՚ի վիճակ. քանզի որդւոցն Ղովտա՛յ ետու զնոսա վիճակաւ[1654]։ 20 Երկիր որ Ռափնայ համարեսցի. քանզի նախ՝ Ռափայի՛նք բնակէին ՚ի նմա. եւ Ամոնացիք անուանեն զնոսա Զոմզոմի՛նս[1655], 21 ա՛զգ մեծ եւ բազում եւ զօրաւոր իբրեւ զԵնակիմսն. եւ կորո՛յս զնոսա Տէր յերեսաց նոցա. եւ ժառանգեցին եւ բնակեցին փոխանակ նոցա։ 22 Որպէս արար որդւոցն Եսաւայ բնակելոց ՚ի Սէիր, զորօրինակ սատակեա՛ց Տէր զՔոռեցին յերեսաց նոցա, եւ ժառանգեցին եւ բնակեցին փոխանակ նոցա մինչեւ ցայսօր[1656]։ 23 Եւ Խեւացիքն որ բնակեալ էին յԱսիրովթ մինչեւ ցԳազայ. եւ Գամիրքն որ ելեալ էին ՚ի Գամրաց՝ սատակեցի՛ն զնոսա, եւ բնակեցա՛ն փոխանակ նոցա[1657]։
Զ 24 Արդ՝ արի՛ք չուեցէ՛ք եւ անցէ՛ք ընդ ձորն Առնովնայ. ահա մատնեցի՛ ՚ի ձեռս քո զՍեհոն արքայ Եսեբոնայ զԱմովրհացի. եւ զերկիր նորա սկսիր ժառանգե՛լ. եւ գրգռե՛լ ընդ նմա պատերազմ[1658]։ 25 Յօրէ յայսմանէ սկսիր տա՛լ զա՛հ եւ զերկիւղ քո առաջի ամենայն ազգաց որ են ՚ի ներքոյ երկնից. զի որք լսիցեն զանուանէ քումմէ՝ խռովեսցին, եւ երկո՛ւնք կալցին զնոսա յերեսաց քոց։ 26 Եւ առաքեցի հրեշտակս յանապատէն Կեդմովթայ առ Սեհո՛ն արքայ Եսեբոնայ բանի՛ւք խաղաղութեան, եւ ասեմ. 27 Անցի՛ց ընդ երկիր քո, զճանապարհա՛յն գնացից. ո՛չ խոտորեցայց յաջ եւ ո՛չ յահեակ։ 28 Կերակուր՝ արծաթո՛յ վաճառեսցես ինձ եւ կերայց. եւ ջուր՝ արծաթո՛յ վաճառեսցես ինձ եւ արբից. բայց զի ոտի՛ւք եւ եթ անցից. 29 որպէս արարի՛ն ինձ որդիքն Եսաւայ բնակեալքն ՚ի Սէիր, եւ Մովաբացիքն բնակեալք յԱրոէր. մինչեւ անցի՛ց ընդ Յորդանան յերկիրն զոր Տէր Աստուած տացէ մեզ[1659]։ 30 Եւ ո՛չ կամեցաւ Սեհոն արքայ Եսեբոնայ անցանել մեզ առ նովաւ. զի խստացո՛յց Տէր Աստուած մեր զոգի նորա, եւ կարծրացո՛յց զսիրտ նորա՝ զի մատնեսցի ՚ի ձեռս քո յաւուրն յայնմիկ[1660]։ 31 Եւ ասէ ցիս Տէր. Ահա՛ սկսեա՛լ եմ մատնե՛լ առաջի երեսաց քոց զՍեհոն արքայ Եսեբոնի զԱմովրհացի՝ եւ զերկիրն նորա. սկսի՛ր վիճակաւ ժառանգել զերկիրն նորա։ 32 Եւ ել Սեհոն արքայ Եսեբոնի ընդդէմ մեր, ինքն եւ ժողովուրդ իւր պատերազմաւ ՚ի Սիասա՛ր. 33 եւ մատնեաց զնոսա Տէր Աստուած մեր ՚ի ձեռս մեր. եւ հարա՛ք զնա եւ զորդիս նորա, եւ զամենայն ժողովուրդ նորա[1661]. 34 եւ յաղթեցա՛ք ամենայն քաղաքացն ՚ի ժամանակին յայնմիկ. եւ սատակեցա՛ք զամենայն քաղաքս նորա մի ըստ միոջէ, եւ զկանայս նոցա, եւ զմանկունս իւրեանց. եւ ո՛չ թողաք ՚ի նոցանէ ապրեալ։ 35 Բայց զի զխաշի՛նսն ածաք յաւարի, եւ զկապուտ քաղաքացն զոր առաք յԱրոերայ. 36 որ է՛ առ եզերբ ձորոյն Առնովնայ. եւ զքաղա՛քն որ է ՚ի ձորն, մինչեւ ցսահմանս Գաղաադու. եւ ո՛չ էր քաղաք որ ապրեցաւ ՚ի մէնջ. այլ զամենայն մատնեաց Տէր Աստուած մեր ՚ի ձեռս մեր[1662]։ 37 Բայց յերկիր որդւոցն Ամոնայ յոր ո՛չ մերձեցաք՝ զամենայն արուարձանս ձորոյն Յաբովկայ, եւ զամենայն քաղաքսն լեռնականս՝ որպէս պատուիրեա՛ց մեզ Տէր Աստուած մեր[1663]։
1 Եւ դարձա՛ք ելաք ընդ ճանապարհն Բասանու. եւ ել Ովգ արքայ Բասանու ընդդէմ մեր. ի՛նքն եւ ամենայն ժողովուրդ նորա պատերազմա՛ւ ՚ի Սեդրային։ 2 Եւ ասէ ցիս Տէր. Մի՛ երկնչիցիս ՚ի նմանէ. զի ՚ի ձե՛ռս քո մատնեցի զնա, եւ զամենայն ժողովուրդ նորա, եւ զամենայն երկիր նորա. եւ արասցես նմա որպէս արարեր Սեհոնի՛ արքայի Ամովրհացւոց՝ որ բնակեալ էր յԵսեբոն։ 3 Եւ մատնեաց զնա Տէր Աստուած մեր ՚ի ձեռս մեր. ե՛ւ զՈվգ արքայ Բասանու, եւ զամենայն ժողովուրդն նորա. եւ հարա՛ք զնա մինչ ո՛չ թողուլ նմա զաւակ։ 4 Եւ յաղթեցա՛ք ամենայն քաղաքացն նորա ՚ի ժամանակի յայնմիկ. եւ ո՛չ էր քաղաք՝ զոր ո՛չ առաք ՚ի նոցանէ. վաթսուն քաղաք զամենայն շուրջ զգաւառաւն Արբովկայ թագաւորին Ովգայ ՚ի Բասան[1664]. 5 ամենայն քաղաքք ամուրք բարձրապարիսպք, դրամբք եւ դռնափակօք. թո՛ղ ցքաղաքսն արձակաքաղաքս Փերեզացւոց բազո՛ւմս յոյժ։ 6 Եւ սատակեցաք զնոսա՝ որպէս արարաք զՍեհոն արքայ Եսեբոնի. եւ սատակեցաք զամենայն քաղաքս մի ըստ միոջէ, եւ զկանայս եւ զմանկունս. եւ ո՛չ թողաք մազապուր. 7 եւ զամենայն զանասուն եւ զկապուտ քաղաքացն ածաք մեզ յաւար[1665]։ 8 Եւ առա՛ք ՚ի ժամանակի յայնմիկ զերկիրն ՚ի ձեռաց երկուց թագաւորացն Ամովրհացւոց. որ էին յայնկոյս Յորդանանու, յԱռնովնա՛յ մինչեւ ցԱհերմոն։ 9 Եւ Փիւնիկեցիք անուանեցին զԱհերմոնն Սանիովր. եւ Ամովրհացին անուանեաց զնա Սանիր[1666]։ 10 Ամենայն քաղաքք Միսովրայ, եւ ամենայն Գաղաադ, եւ ամենայն Բասան, մինչեւ ցԵղքա, եւ ցԵդրային. քաղա՛քք թագաւորութեան էին Ովգայ ՚ի Բասան[1667]։ 11 Զի Ո՛վգ միայն արքայ Բասանու մնա՛ց յՌափայնոց անտի. եւ գահոյք նորա գահոյք երկաթիք. եւ ահա է այն յամրոցի՛ որդւոցն Ամոնայ՝ ինն կանգուն երկայնութիւն նորա եւ չորք կանգուն լայնութիւն նորա, սկայի՛ց կանգնով։ 12 Եւ զերկիրն զայն ժառանգեցաք ՚ի ժամանակի յայնմիկ, յԱրոերայ որ է առ եզերբ ձորոյն Առնովնայ։ Եւ զկէս ձորոյն Գաղաադու եւ զքաղաքս նորա ետու Ռուբինի եւ Գադայ[1668]. 13 եւ զաւելորդն Գաղաադու եւ զամենայն Բասան՝ զթագաւորութիւնն Ովգայ՝ ետու կիսոյ ցեղին Մանասէի. եւ զամենայն գաւառն Արբովկայ, եւ զամենայն Բասանն, որ երկիր Ռափայնոցն համարիցի[1669]։ 14 Եւ Յայիր՝ որդի Մանասէի ա՛ռ զամենայն գաւառն Արբովկայ մինչեւ ցսահմանս Գարգասեայ եւ Ոմքատեայ. եւ անուանեաց զնա յիւր անուն, զԲասան՝ Աւովթիէր, մինչեւ ցայսօր ժամանակի[1670]։ 15 Եւ Մաքիրայ ետու զԳաղաադ. 16 եւ Ռուբինի եւ Գադայ ետու ՚ի Գաղաադէ, մինչեւ ՚ի ձորն Առնովնայ, ընդ մէջ ձորոյն սահման մինչեւ ցԱրբոկ, ձո՛րն սահման որդւոցն Ամոնայ[1671]. 17 եւ Արաբիա, եւ Յորդանան սահման է նմա ՚ի Քենէրեթայ մինչեւ ցծովն Արաբիայ ծովն Աղի. յԱսեդովթայ յարեւելից Փասգայ[1672]։
Է 18 Եւ պատուիրեցի՛ ձեզ ՚ի ժամանակին յայնմիկ՝ եւ ասեմ. Տէր Աստուած մեր ետ ձեզ զերկիրս զայս ՚ի վիճակ. վառեցարո՛ւք անցէ՛ք առաջի եղբարց ձերոց՝ որդւոցն Իսրայէլի ամենայն զօրաւոր[1673]։ 19 Բայց կանայք ձեր եւ մանկունք ձեր, եւ անասուն ձեր, գիտե՛մ զի անասուն բազում է ձեր, բնակեսցեն ՚ի քաղաքս ձեր՝ զոր ետու ձեզ, 20 մինչեւ զետեղեսցէ Տէր Աստուած մեր զեղբարս ձեր, որպէս եւ զձե՛զ. զի ժառանգեսցեն եւ նոքա զերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած մեր տացէ նոցա յայնկոյս Յորդանանու. եւ դարձջի՛ք այսրէն յիւրաքանչի՛ւր ժառանգութիւն իւր՝ զոր ետու ձեզ։ 21 Եւ Յեսուայ պատուիրեցի ՚ի ժամանակին յայնմիկ՝ եւ ասեմ. Ա՛չք ձեր իսկ տեսին զամենայն զոր արար Տէր Աստուած քո ընդ երկուս թագաւորսն ընդ այնոսիկ. նո՛յնպէս արասցէ Տէր ընդ ամենայն թագաւորութիւնս՝ յորոց վերայ դիմեսցես դու. 22 մի՛ զանգիտիցէք. զի Տէր Աստուած մեր ինքնի՛ն պատերազմեսցի փոխանակ ձեր[1674]։
Ը 23 Եւ աղաչեցի զՏէր Աստուած ՚ի ժամանակին յայնմիկ՝ եւ ասեմ. 24 Տէր՝ Տէր, դո՛ւ սկսար ցուցանել ծառայի քում զսաստկութիւն քո եւ զզօրութիւն քո, զձեռն հզօր եւ զբազուկ բարձր. քանզի ո՞վ է Աստուած յերկինս կամ յերկրի՝ որ առնիցէ որպէս դու արարեր ըստ զօրութեան քում։ 25 Արդ՝ անցեա՞լ տեսից զերկիրն բարի՝ որ է յա՛յնկոյս Յորդանանու, զլեա՛ռնն բարի զերկրորդն Լիբանան[1675]։ 26 Եւ անտե՛ս արար զիս Տէր վասն ձեր, եւ ո՛չ լուաւ ինձ. եւ ասէ ցիս Տէր. Շա՛տ լիցի քեզ՝ մի՛ եւս յաւելուցուս խօսել զբանդ զայդ։ 27 Ե՛լ ՚ի կատար կոփածոյիդ, եւ հայեցեալ աչօք քովք ընդ ծովակողմն, եւ ընդ հիւսւսի, եւ ընդ հարաւ, եւ ընդ արեւելս, տե՛ս աչօք քովք. քանզի ո՛չ անցանիցես ընդ այդ Յորդանան։ 28 Եւ պատուիրեա՛ Յեսուայ եւ զօրացուսցե՛ս զնա, եւ մխիթարեսցե՛ս զնա. զի նա՛ անցցէ առաջի ժողովրդեան իմոյ այդորիկ. եւ նա՛ ժառանգեցուսցէ դոցա զերկիրն զոր տեսեր։ 29 Եւ նստա՛ք ՚ի հովիտսն մերձ ՚ի տունն Փոգովրայ[1676]։
Թ 1 Եւ այժմ Իսրայէլ՝ լո՛ւր իրաւանց եւ դատաստանաց, զոր ես ուսուցանեմ քեզ այսօր առնել. զի կեցջիք, եւ մտանիցէք ժառանգել զերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած մեր տացէ ձեզ[1677]։ 2 Մ՛ի յաւելուցուք ինչ ՚ի բանն՝ զոր ես պատուիրեմ ձեզ, եւ մի՛ հատանիցէք ՚ի նմանէ. պահեսջիք զհրամանս Տեառն Աստուծոյ մերոյ զոր ե՛ս պատուիրեմ ձեզ[1678]։ 3 Աչք ձեր տեսին՝ զոր ինչ արա՛ր Տէր ընդ Բելփեգովր. զի ամենայն մարդ որ չոգաւ զհետ Բելփեգովրայ՝ սատակեա՛ց զնա Տէր Աստուած մեր ՚ի ձէնջ։ 4 Բայց դուք՝ որ յարեցայք ՚ի Տէր Աստուած ձեր, կենդանի՛ էք դուք ամենեքեան յաւուրս յայսմիկ։ 5 Տեսէ՛ք զի ուսուցի ձեզ զիրաւո՛ւնս եւ զդատաստանս՝ որպէս պատուիրեաց ինձ Տէր առնե՛լ զայն յերկրին յորում դուք մտանիցէք ժառանգել զնա[1679]։ 6 Եւ պահեսջի՛ք եւ արասջի՛ք. զի ա՛յն է իմաստութիւն ձեր եւ հանճա՛ր առաջի ամենայն ազգացն, որ լսիցեն զամենայն իրաւունս զայսոսիկ եւ ասիցեն. Ահա ժողովուրդ իմաստո՛ւն եւ հանճարե՛ղ ա՛զգս այս մեծ։ 7 Քանզի ո՞վ իցէ ազգ մեծ՝ որոյ իցէ Աստուած մօտ ՚ի նոսա. որպէս Տէր Աստուած մեր յամենայնի՝ որովք կարդասցուք առ նա[1680]. 8 եւ ո՞ր ազգ մեծ՝ որոյ իցեն իրաւունք եւ դատաստանք արդա՛րք, ըստ ամենայնի իրաւանցս այսոցիկ՝ զոր ե՛ս տամ այսօր առաջի ձեր[1681]։
Ժ 9 Հայեա՛ց ՚ի քեզ եւ զգո՛յշ լեր անձին քում յոյժ. մի՛ մոռանայցես զամենայն բանս զայսոսիկ՝ զոր տեսին աչք քո. եւ մի՛ մերժեսցին ՚ի սրտէ քումմէ զամենայն աւուրս կենաց քոց. եւ խելամո՛ւտ արասցես որդւոց քոց, եւ որդւո՛ց որդւոց քոց[1682], 10 զօրն յորում կացէք դուք ՚ի Քորէբ առաջի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ յաւուրն եկեղեցւոյ. յորժամ ասաց ցիս Տէր, թէ. Եկեղեցացւո՛ առիս զժողովուրդդ, եւ լուիցե՛ն զպատգամս իմ զոր ուսուցից երկնչե՛լ յինէն զամենայն աւուրս՝ որչափ կենդանի՛ իցեն դոքա ՚ի վերայ երկրի, եւ ուսուսցե՛ն զորդիս իւրեանց[1683]։ 11 Եւ մատուցեալ կայիք դուք առ ստորոտով լերինն. եւ լեառնն բորբոքէր հրով մինչեւ յերկինս, եւ խաւա՛ր եւ մէգ եւ մառախո՛ւղ էր[1684]։ 12 Եւ խօսեցաւ Տէր ընդ ձեզ ՚ի միջոյ հրոյն. զձայն պատգամացն լուարուք դուք, եւ նմանութիւն ինչ ո՛չ տեսէք. բայց միայն զբարբա՛ռն։ 13 Եւ պատմեա՛ց ձեզ զուխտն իւր զոր պատուիրեաց ձեզ առնել, զտա՛սն պատգամսն. եւ գրեաց զնոսա ՚ի վերայ երկուց քարեղէն տախտակաց։ 14 Եւ պատուիրեաց ինձ ՚ի ժամանակին յայնմիկ՝ ուսուցանե՛լ իրաւունս ձեզ եւ դատաստանս. եւ առնե՛լ ձեզ զնոսա յերկրին յոր դուք մտանիցէք ժառանգե՛լ զնա։ 15 Եւ զգուշացարո՛ւք յոյժ անձանց ձերոց. զի նմանութիւն ինչ ո՛չ տեսէք յաւուրն յայնմիկ՝ յորում խօսեցա՛ւ ընդ ձեզ Տէր ՚ի Քորէ՛բ լերինն ՚ի միջո՛յ հրոյն[1685]։ 16 Մի՛ անօրինիցիք, եւ առնիցէք ձեզ դրօշեալս նմանութիւն ամենայն պատկերի. նմանութիւն արուակա՛ն կամ իգական[1686]. 17 նմանութիւն ամենայն անասնոց՝ որ իցեն յերկրի. նմանութիւն ամենայն հաւու թռչնոյ, որ թռչիցին ՚ի ներքոյ երկնից[1687]. 18 նմանութիւն ամենայն սողնոց՝ որ սողին ՚ի վերայ երկրի. նմանութիւն ամենայն ձկանց՝ որ իցեն ՚ի ջուրս ՚ի ներքոյ երկրի[1688]։ 19 Եւ մի՛ հայեցեալ ընդ երկինս տեսանիցես զարեգակն եւ զլուսին եւ զաստեղս, եւ զամենայն զարդ երկնից, եւ մոլորեալ երկի՛ր պագանիցես նոցա, եւ պաշտիցես զնոսա. զոր բաժանեա՛ց Տէր Աստուած ամենայն ազգաց որ ՚ի ներքոյ երկնից. 20 եւ զձեզ ա՛ռ ՚ի ձեռն Աստուած, եւ եհա՛ն զձեզ յերկաթեղէն հնոցէն յԵգիպտոսէ, լինել նմա ժողովուրդ վիճակա՛ւ, որպէս եւ յաւուր յայսմիկ[1689]։
ԺԱ 21 Եւ Տէր բարկացա՛ւ ինձ վասն բանիցն ասացելոց ՚ի ձէնջ, եւ երդուաւ զի մի՛ անցից ընդ այդ Յորդանան. եւ զի մի՛ մտանիցեմ յերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ ՚ի ժառանգութիւն։ 22 Եւ արդ՝ ես աւասիկ մեռանի՛մ յերկրիս յայսմիկ, եւ ո՛չ անցանեմ ընդ Յորդանան. բայց դուք անցանէ՛ք եւ ժառանգէ՛ք զերկիրն բարի։ 23 Զգո՛յշ լերուք գուցէ մոռանայցէք զուխտն Տեառն Աստուծոյ մերոյ՝ զոր ուխտեա՛ց ընդ ձեզ, եւ առնիցէք ձեզ դրօշեալ նմանութիւն յամենայնէ՝ յորոց պատուիրեա՛ց քեզ Տէր Աստուած քո[1690]։ 24 Զի Տէր Աստուած քո հո՛ւր ծախիչ է. Աստուած նախանձո՛տ։ 25 Եւ եթէ ծնանիցիս որդի՛ս, եւ զորդի՛ս որդւոց քոց, եւ յամիցէք յերկրին. եւ անօրինիցիք, եւ առնիցէք դրօշեալ նմանութիւն ամենայնի. եւ առնիցէք չա՛ր առաջի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ բարկացուցանե՛լ զնա։ 26 Ունիմ ձեզ վկա՛յս այսօր զերկինս եւ զերկիր, զի կորստեամբ կորնչիցի՛ք յերկրէն, յոր դուք անցանէք ընդ Յորդանան ժառանգե՛լ զնա. եւ ո՛չ բազմացուցանիցէք զժամանակս աւուրց ՚ի վերայ նորա. այլ սատակելով սատակեսջի՛ք[1691]։ 27 Եւ ցրուեսցէ՛ Տէր զձեզ ընդ ամենայն ազգս. եւ մնայցէք սակա՛ւք թուով ՚ի մէջ ազգացն՝ յորս տարցի զձեզ Տէր անդր։ 28 Եւ պաշտիցէք անդ զաստուածս օտարս զձեռագործս մարդկան. զփայտեղէնս եւ զքարեղէնս. որք ո՛չ տեսանիցեն եւ ո՛չ լսիցեն, եւ ո՛չ ուտիցեն, եւ ո՛չ հոտոտիցեն։ 29 Եւ խնդրիցէք անդ զՏէր Աստուած ձեր. եւ գտանիցէք յորժամ խնդրիցէք զնա յամենայն սրտէ ձերմէ, եւ յամենայն անձնէ ձերմէ, ՚ի նեղութեան ձերում[1692]. 30 եւ գտանիցե՛ն զքեզ ամենայն բանքս այսոքիկ ՚ի վախճանի աւուրց։ Եւ դարձցի՛ս դու առ Տէր Աստուած քո, եւ լուիցե՛ս ձայնի նորա. 31 զի Աստուած ողորմա՛ծ է, ո՛չ թողցէ զքեզ եւ ո՛չ սատակեսցէ զքեզ. եւ ո՛չ մոռասցի զուխտ հարցն քոց, զոր երդուաւ նոցա[1693]։
ԺԲ 32 Հարցէ՛ք զաւուրսն զառաջինս զեղեալս յառաջագոյն քան զձեզ. յօրէ յորմէ հաստատեաց Աստուած զմարդ ՚ի վերայ երկրի. ՚ի ծագաց երկրի մինչեւ ՚ի ծագս երկնից, եթէ եղեա՞լ իցէ ըստ բանիս մեծի այսորիկ. եթէ ազդեա՞լ իցէ լուր այսպիսի[1694]. 33 եթէ լուեա՞լ իցէ ազգի զձայն Աստուծոյ կենդանւոյ բարբառելոյ ՚ի միջոյ հրոյ. որպէս լուա՛ր դու՝ եւ կեցեր. 34 եթէ յօժարեա՞լ իցէ Աստուծոյ մտանե՛լ առնուլ իւր ա՛զգ ՚ի միջոյ ազգի, փորձութեամբ եւ նշանօք եւ արուեստիւք եւ պատերազմաւ, հզօ՛ր ձեռամբ եւ բա՛րձր բազկաւ, եւ մեծամե՛ծ տեսլեամբք. ըստ ամենայնի զոր արա՛ր Տէր Աստուած մեր յԵգիպտոս՝ յանդիման քո՛ իսկ տեսանելով[1695]։ 35 Զի գիտասցես թէ Տէր նա՛ է Աստուած, եւ չի՛ք այլ ոք բա՛ց ՚ի նմանէ[1696]։ 36 Յերկնի՛ց լսելի եղեւ բարբառ նորա խրատել զքեզ. եւ յերկրի եցո՛յց քեզ զհուր իւր զմեծ, եւ զպատգամս նորա լուար ՚ի միջոյ հրոյ, 37 վասն սիրելոյ նորա զհարսն քո։ Եւ ընտրեաց զզաւակ նոցա յետ նոցա զձեզ քան զամենայն ազգս. եւ եհան զձեզ ինքնի՛ն զօրութեամբ իւրով մեծաւ յԵգիպտոսէ[1697]. 38 սատակել քեզ զազգս մեծամեծս եւ հզօրագո՛յնս քան զքեզ յերեսաց քոց. տանե՛լ զքեզ եւ տա՛լ քեզ զերկիր նոցա ՚ի ժառանգութիւն. որպէս ունի՛ս իսկ այսօր։ 39 Եւ ծանիցե՛ս այսօր եւ դարձցիս մտօք. զի Տէր Աստուած քո՝ նա՛ է Աստուած յերկինս ՚ի վեր եւ յերկիր ՚ի խոնարհ. եւ չի՛ք ա՛յլ ոք բաց ՚ի նմանէ։ 40 Եւ պահեսցե՛ս զիրաւունս նորա, եւ զպատուիրանս նորա զոր ե՛ս պատուիրեմ քեզ այսօր, զի բարի լինիցի քեզ եւ որդւոց քոց յետ քո. եւ երկայնակեա՛ց լինիցիս յերկրին՝ զոր Տէր Աստուած տացէ քեզ զամենայն աւուրս[1698]։
ԺԳ 41 Յայնժամ զատոյց Մովսէս երիս քաղաքս յայնկոյս Յորդանանու յարեւելից կողմանէ, 42 փախչե՛լ անդր սպանողին, որ ոք սպանանիցէ զընկեր իւր եւ ո՛չ գիտութեամբ. եւ ինքն ո՛չ ատեայր զնա յերէկն եւ յեռանդ, անկցի՛ ՚ի մի ՚ի քաղաքացն այնոցիկ՝ եւ կեցցէ։ 43 ԶԲոսոր յանապատին, ՚ի դաշտին յերկրին Ռուբինի. եւ զՌամովթ ՚ի Գաղաադ զԳադայ. եւ զԳաւղովն ՚ի Բասա՛ն զՄանասէի[1699]։
ԺԴ 44 Եւ ա՛յս օրէն է՝ զոր ե՛դ Մովսէս առաջի որդւոցն Իսրայէլի։ 45 Եւ ա՛յս են վկայութիւնք եւ իրաւունք եւ դատաստանք, զոր խօսեցաւ Մովսէս ընդ որդիսն Իսրայէլի յելանե՛լ նոցա յերկրէն Եգիպտացւոց. 46 յա՛յն կոյս Յորդանանու. ՚ի ձորն որ է մերձ ՚ի տունն Փեգովրայ. յերկրին Սեհոնի արքայի Ամովրհացւոց՝ որ բնակեա՛լ էր յԵսեբոն. զորս եհա՛ր Մովսէս եւ որդիքն Իսրայէլի յելանել իւրեանց յերկրէն Եգիպտացւոց[1700]։ 47 Եւ ժառանգեցի՛ն զերկիրն նոցա. եւ զերկիր Ովգայ թագաւորին Բասանու. զերկո՛ւց թագաւորացն Ամովրհացւոց՝ որ էին յա՛յն կոյս Յորդանանու ընդ արեւելս[1701]. 48 յԱրոերայ՝ որ է՛ առ եզե՛րբ ձորոյն Առնովնայ, մինչեւ ցլեառնն Սեհոնի՝ որ է՛ առ Հերմոն[1702]։ 49 Զամենայն զԱրաբիա՝ որ է յա՛յնկոյս Յորդանանու ընդ արեւելս, մինչեւ ցծո՛վն Արաբացւոց ՚ի ներքոյ Ասեդովթայ կոփածոյին։
1 Եւ կոչեա՛ց Մովսէս զամենայն Իսրայէլ՝ եւ ասէ ցնոսա. Լո՛ւր Իսրայէլ զիրաւունս եւ զդատաստանս՝ զոր ես խօսիմ յականջս ձեր յաւուր յայսմիկ. եւ ուսջիք զնոսա, եւ զգո՛յշ լիջիք առնե՛լ զնոսա[1703]։ 2 Տէր Աստուած մեր ուխտեաց ձեզ ո՛ւխտ ՚ի Քորէբ[1704]։ 3 Ո՛չ եթէ հարցն ձերոց ուխտեաց Տէր զուխտն զայն, այլ ձե՛զ. եւ դուք ամենեքին կենդանի՛ էք այսօր։ 4 Դէ՛մ յանդիման խօսեցաւ Տէր ընդ ձեզ ՚ի լերինն ՚ի միջոյ հրոյն[1705]. 5 եւ ես կացի՛ ՚ի մէջ Տեառն եւ ձեր ՚ի ժամանակին յայնմիկ, պատմե՛լ ձեզ զպատգամսն Տեառն. զի զարհուրեցա՛յք յերեսաց հրոյն՝ եւ ո՛չ ելէք ՚ի լեառնն։ Ասէ[1706]. 6 ա. Ե՛ս եմ Տէր Աստուած քո որ հանի զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց ՚ի տանէ՛ ծառայութեան[1707]։ 7 բ. Մի՛ լինիցին քեզ աստուածք օտարք առաջի աչաց իմոց. 8 եւ մի՛ առնիցես դու քեզ դրօշեալ, եւ մի՛ զնմանութիւն ամենայնի՝ որ ինչ յերկինս ՚ի վեր, եւ որ ինչ յերկրի ՚ի խոնարհ, եւ որ ինչ ՚ի ջուրս ՚ի ներքոյ երկրի[1708]. 9 մի՛ երկիրպագանիցես նոցա, եւ մի՛ պաշտեսցես զնոսա. զի ե՛ս եմ Տէր Աստուած քո, Աստուած նախանձո՛տ. հատուցանեմ զմեղս հարանց որդւո՛ց իւրեանց, յերիս եւ ՚ի չորս ազգս ատելեաց իմոց. 10 եւ առնեմ զողորմութիւն ՚ի հազա՛ր ազգս սիրելեաց իմոց, եւ որոց պահիցեն զհրամանս իմ[1709]։ 11 գ. Մի՛ առնուցուս զանուն Տեառն Աստուծոյ քոյ ՚ի վերայ սնոտեաց. զի ո՛չ սրբեսցէ Տէր Աստուած քո զայն, որ առնուցու զանուն նորա ՚ի վերայ սնոտեաց։ 12 դ. Զգուշասջի՛ր աւուրն շաբաթու սրբել զնա. որպէս եւ պատուիրեա՛ց քեզ Տէր Աստուած քո[1710]։ 13 Զվե՛ց օր գործեսցես՝ եւ արասցես զամենայն գործ քո[1711]։ 14 Յաւուրն եւթներորդի շաբա՛թ Տեառն Աստուծոյ քոյ. մի՛ գործեսցես ՚ի նմա զամենայն գործ քո, դո՛ւ եւ ո՛ւստր քո եւ դո՛ւստր քո, եւ ծառա՛յ քո եւ աղախի՛ն քո. ե՛զն քո եւ էշ քո, եւ ամենայն անասուն քո. եւ եկն որ ՚ի ներքոյ դրանց քոց. զի հանգիցէ ծառայն քո եւ աղախին քո որպէս եւ դո՛ւ. 15 եւ յիշեսցե՛ս դու զի ծառա՛յ էիր յերկրին Եգիպտացւոց. եւ եհա՛ն զքեզ Տէր Աստուած քո անտի հզօ՛ր ձեռամբ եւ բա՛րձր բազկաւ. վասն այսորիկ պատուիրեա՛ց քեզ Տէր Աստուած քո պահե՛լ զօրն շաբաթուց եւ սրբե՛լ զնա։ 16 ե. Պատուեա՛ զհայր քո եւ զմայր քո, որպէս պատուիրեաց զքեզ Տէր Աստուած քո. զի բարի՛ լինիցի քեզ. եւ երկայնակեա՛ց լինիցիս ՚ի վերայ երկրին զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ[1712]։ 17 է. Մի՛ շնայցես։ 18 զ. Մի՛ սպանանիցես։ 19 ը. Մի՛ գողանայցես։ 20 թ. Մի՛ վկայիցես զընկերէ քումմէ վկայութիւն սուտ[1713]։ 21 ժ. Մի՛ ցանկանայցես կնոջ ընկերի քոյ. եւ մի՛ ցանկանայցես տա՛ն ընկերի քոյ, եւ մի՛ անդոյ նորա, եւ մի՛ ծառայի նորա, եւ մի՛ աղախնոյ նորա. եւ մի՛ եզին նորա, եւ մի՛ իշոյ նորա, եւ մի՛ ամենայն անասնոյ նորա. եւ մի՛ ամենայնի զինչ ընկերի՛ քոյ իցէ։ 22 Զա՛յս պատգամս խօսեցաւ Տէր ընդ ժողովրդեանն ձերում ՚ի լերինն ՚ի միջո՛յ հրոյն. ուր խաւա՛րն եւ մէ՛գ եւ մառախո՛ւղ էր, մեծա՛ւ բարբառով, եւ ո՛չ եւս յաւել. եւ գրեա՛ց զնոսա ՚ի վերայ երկուց քարեղէն տախտակացն՝ եւ ե՛տ ցիս։ 23 Եւ եղեւ իբրեւ լուա՛յք զբարբառն ՚ի միջոյ հրոյն, եւ լեառն բորբոքեա՛լ էր հրով. եւ մատուցեալ առ իս իշխանաց ցեղիցն ձերոց եւ ծերակուտի՛ն ձերոյ, ասէին[1714]. 24 Ահա եցո՛յց մեզ Տէր Աստուած զփառս իւր եւ զմեծութիւն իւր, եւ զբարբառ նորա լուա՛ք ՚ի միջոյ հրոյ։ Յաւուր յա՛յսմիկ տեսաք՝ եթէ խօսիցի՛ Աստուած ընդ մարդոյ՝ եւ կեցցէ[1715]։ 25 Եւ արդ՝ մի՛ մեռցուք. զի մի՛ սատակեսցէ զմեզ հուրս այս մեծ. եթէ յաւելուցո՛ւմք մեք լսել զձայն Տեառն Աստուծոյ մերոյ միւսանգամ, եւ մեռանիցի՛մք։ 26 Զի ո՞ ոք մսեղի իցէ որ լուաւ զձայն Աստուծոյ կենդանւոյ բարբառելոյ ՚ի միջո՛յ հրոյ որպէս մեքս՝ եւ կեցցէ[1716]։ 27 Մատի՛ր դու, եւ լո՛ւր՝ զոր ինչ ասիցէ Տէր Աստուած մեր, եւ դո՛ւ խօսեսցիս ընդ մեզ զամենայն ինչ զոր խօսիցի Տէր Աստուած մեր ընդ քեզ. եւ լուիցո՛ւք եւ արասցուք։ 28 Եւ լուաւ Տէր զբարբառ բանիցն ձերոց խօսելոյ ընդ իս, եւ ասէ ցիս Տէր. Լուա՛յ զբարբառ բանից ժողովրդեանն զոր խօսեցան ընդ քեզ։ Ուղի՛ղ խօսեցան զամենայն[1717], 29 ո՛ տացէ լինել ա՛յնպէս սրտից նոցա ՚ի նոսա, երկնչե՛լ յինէն, եւ պահել զպատուիրանս իմ զամենայն աւուրս. զի բարի՛ լինիցի նոցա եւ որդւո՛ց նոցա յաւիտեան[1718]։ 30 Արդ ե՛րթ ասա՛ ցնոսա. Դարձարո՛ւք դուք ՚ի տունս ձեր։ 31 Եւ դո՛ւ աստ կա՛ց առ իս, եւ խօսեցա՛յց ընդ քեզ զպատուիրանս եւ զիրաւունս, եւ զդատաստանս զոր ուսուցանիցե՛ս նոցա. եւ արասցե՛ն յերկրին՝ զոր ես տա՛ց նոցա ՚ի ժառանգութիւն[1719]։ 32 Զգո՛յշ լերուք առնելոյ. որպէս պատուիրեա՛ց քեզ Տէր Աստուած քո. եւ մի՛ խոտորիցիս յա՛ջ եւ մի՛ յահեակ[1720], 33 ըստ ամենայն ճանապարհին՝ զոր պատուիրեաց քեզ Տէր Աստուած մեր գնալ. զի հանգուսցէ՛ զքեզ՝ եւ բարի՛ արասցէ քեզ. եւ երկայնօրեա՛յք լինիցիք յերկրին զոր ժառանգիցէք[1721]։
1 Եւ ա՛յս են պատուիրանք եւ իրաւունք եւ դատաստանք՝ զոր պատուիրեա՛ց ձեզ Տէր Աստուած մեր, ուսուցանել զձեզ՝ առնել ա՛յնպէս յերկրին յոր դո՛ւք մտանիցէք ժառանգել[1722]։ 2 Զի երկնչիցի՛ք ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ մերմէ, պահել զամենայն իրաւունս նորա, եւ զպատուիրանս նորա զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր. դո՛ւ եւ որդի՛ք քո, եւ որդի՛ք որդւոց քոց, զամենայն աւուրս կենաց քոց. զի երկայնօրեա՛յք լինիցիք[1723]։ 3 Եւ լո՛ւր Իսրայէլ եւ զգո՛յշ լեր առնելոյ. զի բարի՛ լինիցի քեզ, եւ բազմանայցէ՛ք յոյժ, որպէս խոստացաւ Աստուած հարցն քոց տա՛լ քեզ զերկիրն որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր։ Ա՛յս են իրաւունք եւ դատաստանք՝ զոր պատուիրեաց Մովսէս որդւոցն Իսրայէլի յանապատին, յելանել նոցա յերկրէն Եգիպտացւոց[1724]։ 4 Լո՛ւր Իսրայէլ, Տէր Աստուած մեր՝ Տէր մի է. 5 եւ սիրեսցես զՏէր Աստուած քո յամենայն սրտէ քումմէ, եւ յամենայն անձնէ քումմէ, եւ յամենայն զօրութենէ քումմէ։ 6 Եւ եղիցին պատգամքս այսոքիկ զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր ՚ի սրտի՛ քում եւ յանձին քում[1725]. 7 եւ իմացուսցե՛ս զայս որդւոց քոց. եւ խօսեսցի՛ս սոքօք, ՚ի նստե՛լ ՚ի տան, եւ ՚ի գնալ ՚ի ճանապարհի, եւ ՚ի ննջել եւ ՚ի յառնել։ 8 Եւ արկցե՛ս զսոսա նշա՛ն ՚ի ձեռին քում. եւ եղիցի անշա՛րժ առաջի աչաց քոց[1726]. 9 եւ գրեսցես զնոսա ՚ի վերայ սեմո՛ց տանց քոց, եւ ՚ի դրունս քո[1727]։ 10 Եւ եղիցի յորժամ տանիցի զքեզ Տէր Աստուած քո յերկիրն զոր երդուաւ Տէր հարցն քոց Աբրահամու, եւ Սահակայ, եւ Յակոբայ տա՛լ քեզ քաղաքս մեծամե՛ծս եւ գեղեցի՛կս զոր ո՛չ շինեցեր։ 11 Եւ տունս լի՛ ամենայն բարութեամբք զոր ո՛չ լցեր, եւ ջրհորս փորեալս զոր ո՛չ փորեցեր. եւ այգիս եւ ձիթենիս զորս ո՛չ տնկեցեր, 12 եւ ուտիցե՛ս եւ յագիցիս[1728]։ 13 Զգո՛յշ լինիջիր անձին քում. գուցէ՛ մոռանայցես զՏէր Աստուած քո, որ եհան զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց ՚ի տանէ՛ ծառայութեան։ ՚Ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ երկիցե՛ս, եւ զնա միա՛յն պաշտեսցես, եւ ՚ի նա՛ յարեսցիս, եւ յանո՛ւն նորա երդնուցուս[1729]։ 14 Մի՛ երթայցէք զհետ աստուածոց օտարաց, եւ զհետ աստուածոց ազգացն որ շուրջ զձեւք իցեն[1730]։ 15 Զի Աստուած նախանձո՛տ, Տէր Աստուած քո ՚ի միջի քում. գուցէ՛ բարկացեալ սրտմտիցի Տէր Աստուած քո սատակե՛լ զքեզ յերեսաց երկրէ[1731]։
ԺԵ 16 Մի՛ փորձեսցես զՏէր Աստուած քո՝ որպէս փորձեցէք ՚ի Փորձութեանն։ 17 Պահելով պահեսցե՛ս զպատուիրանս Տեառն Աստուծոյ քոյ, զվկայութիւնս եւ զիրաւունս զոր պատուիրեաց քեզ. 18 եւ արասցե՛ս զբարի՛ն եւ զհաճոյսն առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. զի քեզ բարի՛ լինիցի, եւ մտցե՛ս եւ ժառանգեսցե՛ս զերկիրն բարի՝ զոր երդուաւ Տէր հարցն մերոց[1732]. 19 հալածել զամենայն թշնամիս յերեսաց քոց, որպէս եւ խօսեցաւ[1733]։ 20 Եւ եղիցի յորժամ հարցանիցէ՛ ցքեզ վաղիւ որդին քո եւ ասիցէ. Զի՞նչ են վկայութիւնքն եւ իրաւունք եւ դատաստանք՝ զոր պատուիրեաց Տէր Աստուած մեր մեզ[1734]։ 21 Եւ ասասցե՛ս ցորդին քո. Ծառա՛յք էաք փարաւոնի յԵգիպտոս, եւ հան զմեզ Տէր Աստուած անտի հզօր ձեռամբ եւ բարձր բազկաւ[1735]. 22 եւ ե՛տ Տէր նշանս եւ արուեստս մեծամեծս եւ չարաչարս յերկրին Եգիպտացւոց, ՚ի փարաւոն եւ ՚ի տո՛ւն նորա առաջի մեր. 23 եւ զմեզ եհան անտի, զի ածցէ ա՛յսր՝ տա՛լ մեզ զերկիրս զայս զոր երդուաւ տա՛լ հարցն մերոց։ 24 Եւ պատուիրեաց մեզ Տէր առնե՛լ զամենայն իրաւունս զայսոսիկ. երկնչե՛լ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ մերմէ, զի բարի՛ լիցի մեզ զամենայն աւուրս. զի կեցցո՛ւք որպէս եւ այսօր[1736]։ 25 Եւ ողորմութիւն եղիցի մեզ, եթէ զգուշասցուք առնել զամենայն պատուիրանս զայսոսիկ առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ, որպէս եւ պատուիրեա՛ց մեզ։
ԺԶ 1 Եւ եթէ տարցի զքեզ Տէր Աստուած քո յերկիրն՝ յոր դո՛ւ մտանիցես ժառանգել, եւ բարձցէ՛ զազգսն մեծամեծս եւ զբազումս յերեսաց քոց։ ԶՔետացին, եւ զԳերգեսացին, եւ զԱմովրհացին, եւ զՔանանացին, եւ զՓերեզացին, եւ զԽեւացին, եւ զՅեբուսացին. եւթն ազգս մեծամեծս եւ զօրագո՛յնս քան զձեզ[1737]։ 2 Եւ մատնեսցէ՛ զնոսա Տէր Աստուած քո ՚ի ձեռս քո. հարցե՛ս զնոսա, եւ եղծանելով եղծցե՛ս զնոսա. մի՛ դնիցես ընդ նոսա ուխտ, եւ մի՛ ողորմեսցիս նոցա։ 3 Եւ մի՛ առնիցէք խնամութիւն ընդ նոսա. զդուստր քո մի՛ տացես ուստեր նորա, եւ զդուստր նորա մի՛ առնուցուս ուստեր քում[1738]. 4 զի մի ապստամբեցուցանիցէ զորդին քո յինէն, եւ պաշտիցէ զաստուածս օտարս. եւ բարկասցի՛ սրտմտութեամբ Տէր ՚ի ձեզ, եւ սատակեսցէ՛ զձեզ վաղվաղակի[1739]։ 5 Այլ ա՛յսպէս արասջիք նոցա. զբագինս նոցա կործանեսջի՛ք, եւ զարձանս նոցա փշրեսջի՛ք, եւ զանտառս նոցա կոտորեսջի՛ք, եւ զդրօշեալս նոցա այրեսջի՛ք հրով։ 6 Զի ժողովուրդ սո՛ւրբ ես դու Տեառն Աստուծոյ քում. եւ զքե՛զ ընտրեաց Տէր Աստուած քո, լինել նմա ժողովուրդ սեպհական քան զա՛զգս ամենայն որ ՚ի վերայ երեսաց երկրի։ 7 Ո՛չ զի բազում էք դուք քան զամենայն ազգս, հաճեցա՛ւ Տէր ընդ ձեզ՝ եւ ընտրեաց զձեզ. զի դուք սակաւո՛ր էք քան զամենայն ազգս[1740]. 8 այլ վասն սիրելո՛յ զձեզ Տեառն, եւ պահելո՛յ զերդումնն զոր երդուաւ հարցն ձերոց, եհա՛ն զձեզ Տէր հզօր ձեռամբ եւ բարձր բազկաւ. եւ փրկեա՛ց զձեզ ՚ի տանէ ծառայութեան, ՚ի ձեռաց փարաւոնի արքային Եգիպտացւոց[1741]։ 9 Եւ ծանիցե՛ս զի Տէր Աստուած քո նա՛ է Աստուած, Աստուած հաւատարիմ։ Որ պահէ զուխտ եւ զողորմութիւն սիրելեաց իւրոց, եւ որոց պահեն զպատուիրանս նորա ՚ի հազա՛ր ազգս[1742]. 10 եւ հատուցանէ ատելեաց իւրոց յանդիման սատակե՛լ զնոսա. եւ ո՛չ յամեցուսցէ յատելեաց, այլ յանդիմա՛ն հատուսցէ նոցա[1743]։
ԺԷ 11 Եւ պահեսցե՛ս զպատուիրանս եւ զիրաւունս եւ զդատաստանս՝ զոր ես պատուիրեմ քեզ առնել[1744]։ 12 Եւ եղիցի յորժամ լուիցէք զամենայն իրաւունս զայսոսիկ, եւ պահիցէ՛ք եւ առնիցէք զնոսա, պահեսցէ՛ քեզ Տէր Աստուած քո զուխտն եւ զողորմութիւն՝ որպէս երդուաւ հարցն մերոց[1745]։ 13 Եւ սիրեսցէ՛ զքեզ եւ օրհնեսցէ՛ զքեզ, եւ բազմացուսցէ՛ զքեզ. եւ օրհնեսցէ՛ զծնունդս որովայնի քոյ՝ եւ զպտուղ երկրի քոյ. եւ զցորեան քո, եւ զգինի քո, եւ զեւղ քո. զանդեայս արջառոց քոց, եւ զհօտս ոչխարաց քոց, յերկրին զոր երդուաւ Տէր հարցն քոց տա՛լ զնա քեզ։ 14 Օրհնեա՛լ լիցիս դու քան զազգս ամենայն. մի՛ լիցի ՚ի ձեզ ամուլ, եւ անծնունդ, եւ մի՛ յանասուն քո[1746]. 15 եւ բարձցէ՛ ՚ի քէն Տէր զամենայն ախտ, եւ զամենայն ցաւս չարաչարս Եգիպտացւոցն զորս տեսերն եւ զորս գիտացեր. եւ մի՛ ածցէ զնոսա ՚ի վերայ քո, այլ ածցէ՛ զնոսա ՚ի վերայ թշնամեաց քոց, եւ ՚ի վերայ ամենայն ատելեաց քոց[1747]։ 16 Եւ կերիցես զամենայն զկապուտ ազգացն՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ. եւ մի՛ խնայեսցէ ա՛կն քո ՚ի նոսա, եւ ո՛չ պաշտեսցես զդիս նոցա. զի խո՛չ է այն քեզ։
ԺԸ 17 Ապա թէ ասիցես ՚ի մտի քում. զի բազո՛ւմ է ազգն այն քան զիս, զիա՞րդ կարացից սատակել զնոսա։ 18 Մի՛ երկնչիցիս ՚ի նոցանէ. յիշելով յիշեսցե՛ս զոր ինչ արար Տէր Աստուած քո ընդ փարաւոն եւ ընդ ծառայս նորա, եւ ընդ ամենայն Եգիպտացիսն. 19 զփորձանս մեծամեծս զոր տեսին աչք քո. զնշանս եւ զարուեստս մեծամեծս, զձեռնն հզօր՝ եւ զբազուկն բարձր. որպէս եհա՛ն զքեզ Տէր Աստուած քո անտի, նո՛յնպէս արասցէ Տէր Աստուած մեր ընդ ամենայն ազգսն յորոց դու երկնչիցիս յերեսաց նոցա։ 20 Եւ զձիաստա՛ցն առաքեսցէ Տէր Աստուած քո ՚ի նոսա, մինչեւ սատակեսցին մնացորդքն եւ թաքուցեալքն ՚ի քէն[1748]։ 21 Մի՛ զանգիտիցես յերեսաց նոցա. զի Տէր Աստուած քո ՚ի միջի՛ քում է, մեծ եւ հզօր. 22 եւ ծախեսցէ՛ Տէր Աստուած քո զազգսն զայնոսիկ յերեսաց քոց առ սակաւ սակաւ։ Ո՛չ կարասցես սատակե՛լ զնոսա վաղվաղակի. զի մի՛ լիցի երկիրն աւերակ, եւ բազմանայցեն ՚ի վերայ քո գազանք անապատի[1749]։ 23 Եւ մատնեսցէ՛ զնոսա Տէր Աստուած քո ՚ի ձեռս քո, եւ կորուսցէ՛ զնոսա կորստեամբ մեծաւ. մինչեւ սատակեսցէ զնոսա[1750]։ 24 Եւ մատնեսցէ՛ զթագաւորս նոցա ՚ի ձեռս ձեր. եւ կորուսջի՛ք զանուն նոցա ՚ի տեղւոջէն յայնմանէ. եւ մի՛ ոք կացցէ ընդդէմ քո, մինչեւ սատակեսցես զնոսա[1751]։ 25 Զդրօշեալ դից նոցա այրեսցե՛ս հրով, եւ մի՛ ցանկանայցես արծաթոյ եւ ոսկւոյ ՚ի նոցանէ, եւ մի՛ առնուցուս քեզ. եւ մի՛ յանցանիցես նովաւ. զի գարշելի՛ է այն Տեառն Աստուծոյ քում[1752]։ 26 Եւ մի՛ տանիցիս զգարշելին ՚ի տուն քո, եւ լինիցիս ՚ի նզովս իբրեւ զնոյն. այլ գարշելո՛վ գարշեսցես, եւ պղծելով պղծեսցե՛ս զնոսա՝ զի նզովեա՛լ է[1753]։
ԺԹ 1 Ամենայն պատուիրանաց զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր, զգո՛յշ լինիջիք առնելոյ. զի կեցցէք եւ բազմապատիկք լինիցիք, եւ մտանիցէք ժառանգիցէ՛ք զերկիրն զոր երդուաւ Տէր հարցն մերոց[1754]։ 2 Եւ յիշեսցե՛ս զամենայն ճանապարհն զոր ած զքեզ Տէր ընդ անապատն. զի լլկեսցէ զքեզ՝ եւ փորձիցէ՛ զքեզ, եւ ճանաչիցէ թէ զինչ կայցէ ՚ի սրտի քում, եթէ պահեսցես զպատուիրանս նորա եւ թէ ոչ[1755]։ 3 Եւ չարչարեա՛ց զքեզ, եւ սովաբե՛կ արար զքեզ, եւ կերակրեաց զքեզ մանանայիւն զոր ո՛չ գիտէիր, եւ ո՛չ գիտէին հարքն քո. զի յա՛յտ արասցէ քեզ թէ ո՛չ հացիւ միայն կեցցէ մարդ, այլ ամենայն բանիւ, որ ելանէ՛ ՚ի բերանոյ Աստուծոյ՝ կեցցէ մարդ[1756]։ 4 Հանդերձք քո՝ ո՛չ մաշեցան ՚ի քէն, եւ ոտք քո ո՛չ փապարեցին զայն ամս քառասուն։ 5 Եւ ծանիցե՛ս ՚ի սրտի քում. թէ որպէս ա՛յր ոք՝ որ խրատէ զորդի իւր, ա՛յնպէս Տէր Աստուած քո խրատեսցէ զքեզ։ 6 Եւ պահեսցե՛ս զպատուիրանս Տեառն Աստուծոյ քոյ. գնա՛լ ՚ի ճանապարհս նորա, եւ երկնչե՛լ ՚ի նմանէ։ 7 Զի Տէր Աստուած քո տարցի զքեզ յերկիրն բարի եւ յաղթ. ուր վտա՛կքն ջրոց, եւ աղբեւրք անդնդոց բղխեն ընդ դա՛շտս եւ ընդ լերինս[1757]. 8 երկիր ցորենոյ, եւ գարւոյ, եւ գինւոյ, այգեա՛ց եւ նռնենեաց. երկիր ձիթենեաց, իւղո՛յ եւ մեղու. 9 երկիր՝ յորում ո՛չ աղքատութեամբ կերիցես զհաց քո, եւ ո՛չ կարօտանայցես իմիք ՚ի նմա։ Երկիր՝ որոյ քարինք իւր երկաթ, եւ ՚ի լերանց նորա հատանիցես պղինձ[1758]։ 10 Եւ կերիցե՛ս եւ յագիցիս. եւ օրհնեսցե՛ս զՏէր Աստուած քո ՚ի վերայ երկրին բարութեան զոր ե՛տ քեզ։
Ի 11 Հայեա՛ց յանձն քո. գուցէ՛ մոռանայցես զՏէր Աստուած քո, չպահե՛լ զպատուիրանս նորա եւ զդատաստանս եւ զիրաւունս նորա՝ զոր ե՛ս քեզ պատուիրեմ։ 12 Գուցէ՛ յորժամ ուտիցես եւ յագիցիս, եւ տունս գեղեցիկս շինեսցես, եւ բնակեսցե՛ս ՚ի նոսա. 13 եւ բազմանայցէ արջառ եւ ոչխար քո. եւ յաճախիցէ քեզ արծաթ եւ ոսկի, եւ ամենայն ինչ որ քո՛ իցէ՝ բազմանայցէ[1759]. 14 հպարտանայցե՛ս ՚ի սրտի քում, եւ մոռասցիս զՏէր Աստուած քո՝ որ եհան զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց ՚ի տանէ ծառայութեան. 15 եւ ած զքեզ ընդ անապատն մեծ եւ ընդ ահագին. ուր օձն խածանէր, եւ կարիճ. եւ ծարաւ, եւ ո՛չ գոյր ջուր. եւ եհա՛ն քեզ յապառաժ վիմէ աղբեւր ջուրց[1760]։ 16 Որ կերակրեաց զքեզ մանանայի՛ւն յանապատին, զոր ո՛չ գիտէին հարքն քո. զի չարչարեսցէ՛ զքեզ, եւ փորձեսցէ՛ զքեզ. եւ բարի արասցէ քեզ ՚ի վախճանի քում։ 17 Մի՛ ասիցես ՚ի սրտի քում, թէ զօրութիւն իմ, եւ ուժգնութիւն ձեռին իմոյ արար ինձ զզօրութիւնս զայս մեծ[1761]. 18 այլ յիշեսցե՛ս զՏէր Աստուած քո. զի նա՛ տայ քեզ ոյժ առնե՛լ զօրութիւն. զի հաստատեսցէ՛ զուխտն իւր զոր երդուաւ հարցն քոց, որպէս եւ այսօր։ 19 Եւ եղիցի եթէ մոռանալով մոռասցի՛ս զՏէր Աստուած քո. եւ երթայցես զհետ աստուածոց օտարաց, եւ պաշտիցե՛ս զնոսա, եւ երկի՛ր պագանիցէք նոցա. Ունիմ ձեզ վկայ այսօր զերկինս եւ զերկիր, զի կորստեա՛մբ կորնչիցիք[1762]. 20 որպէս եւ ազգքն զորս Տէր կորուսցէ յերեսաց ձերոց, ա՛յնպէս կորնչիջիք. փոխանակ զի ո՛չ լուարուք ձայնի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ[1763]։
1 Լո՛ւր Իսրայէլ. դու անցանե՛ս այսօր ընդ Յորդանան մտանե՛լ ժառանգե՛լ զազգսն մեծամեծս եւ զզօրագոյնս քան զձեզ. եւ քաղաքս մեծամե՛ծս եւ պարսպեալս մինչեւ յերկինս[1764]. 2 զժողովուրդն մեծ եւ զբազում եւ զյաղթանդա՛մ, զորդիսն Ենակայ զոր դո՛ւ իսկ գիտես. եւ լուա՛ր եթէ՝ Ո՛վ կացցէ ընդդէմ որդւոցն Ենակայ։ 3 Եւ ծանիցե՛ս այսօր՝ զի Տէր Աստուած քո նա՛ ինքն երթայցէ առաջի քո, որ Հո՛ւրն ծախիչ է. նա՛ սատակեսցէ զնոսա, եւ նա՛ կործանեսցէ զնոսա առաջի երեսաց քոց. եւ սատակեսցէ՛ զնոսա եւ կորուսցէ՛ զնոսա վաղվաղակի. որպէս եւ ասաց քեզ Տէր։ 4 Մի՛ ասիցես ՚ի սրտի քում ՚ի ծախել զնոսա Տեառն Աստուծոյ քոյ՝ յառաջոյ քումմէ, թէ՝ Վասն արդարութեան իմոյ ած զիս Տէր ժառանգել զերկիրս զայս բարի. զի ո՛չ վասն արդարութեան քոյ՝ այլ վասն ամպարշտութեան ազգացն այնոցիկ սատակեսցէ զնոսա Տէր Աստուած քո՝ յառաջոյ քումմէ[1765]։ 5 Քանզի ո՛չ վասն արդարութեան քոյ, եւ ո՛չ վասն անբծութեան սրտի քոյ մտանես ժառանգել զերկիր նոցա, այլ վասն անօրէնութեան ազգացն այնոցիկ Տէր Աստուած քո սատակեսցէ՛ զնոսա յերեսաց քոց. եւ զի հաստատեսցէ զուխտն զոր երդուա՛ւ Տէր հարցն մերոց Աբրահամու եւ Սահակայ եւ Յակոբայ[1766]։ 6 Եւ ծանիցե՛ս այսօր զի ո՛չ վասն արդարութեան քոյ Տէր Աստուած քո տացէ քեզ զերկիրն բարի ժառանգել. զի ժողովուրդ խստապարանո՛ց ես։ 7 Յիշեա՛ մի՛ մոռանայցես ո՞րչափ բարկացուցեր զՏէր Աստուած քո յանապատին. յօրէ յորմէ ելէք յերկրէն Եգիպտացւոց, մինչեւ եկիք ՚ի տեղիս յայս, խեռութեամբ վարէիք ՚ի տեառնակողմն կոյս։ 8 Եւ ՚ի Քորէբ՝ բարկացուցէք զՏէր, եւ բարկացաւ Տէր սատակե՛լ զձեզ. 9 յելանելն իմում ՚ի լեառն առնուլ զտախտակսն քարեղէնս, զտախտա՛կսն ուխտին զոր ուխտեա՛ց Տէր ընդ ձեզ։ Եւ եղէ ՚ի լերինն զքառասուն տիւ եւ զքառասո՛ւն գիշեր. հաց ո՛չ կերայ եւ ջուր ո՛չ արբի[1767]. 10 եւ ետ ինձ Տէր զերկոսին տախտակսն քարեղէնս, գրեա՛լս մատամբն Աստուծոյ. եւ ՚ի նոսա գրեալ էին ամենայն պատգամքն՝ զոր խօսեցաւ Տէր ընդ ձեզ ՚ի լերինն յաւուրն եկեղեցւոյ։ 11 Եւ եղեւ յետ քառասուն աւուր տուընջեան եւ քառասուն գիշերոյ, ե՛տ ինձ Տէր զերկուս տախտակսն քարեղէնս, տախտա՛կս ուխտի[1768]. 12 եւ ասէ ցիս Տէր. Արի՛ է՛ջ վաղվաղակի աստի, զի անօրինեցաւ ժողովուրդն քո զոր հաներ յերկրէն Եգիպտացւոց. անցի՛ն անդրէն զճանապարհաւն զոր պատուիրեցեր նոցա, եւ արարին իւրեանց ձուլածոյս[1769]։ 13 Եւ ասէ ցիս Տէր. Խօսեցայ ընդ քեզ մի՛անգամ եւ երկիցս՝ եւ ասեմ. Տեսի՛ զժողովուրդդ զայդ, եւ ահա ժողովուրդ խստապարանո՛ց է։ 14 Թո՛յլ տուր ինձ սատակե՛լ զդոսա, եւ ջնջեցի՛ց զանուն դոցա ՚ի ներքոյ երկնից. եւ արարից զքեզ յազգ մե՛ծ եւ ՚ի հզօր՝ եւ ՚ի բազո՛ւմ, առաւե՛լ քան զայդ[1770]։ 15 Եւ դարձեալ իջի ՚ի լեռնէ անտի, եւ լեառնն բորբոքէր հրով, եւ երկու տախտակքն յերկոսին ՚ի ձեռս իմում[1771]։ 16 Եւ տեսեալ եթէ մեղա՛յք առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ, եւ արարէք ձեզ ձուլածոյս, եւ անցէք զճանապարհաւն զոր պատուիրեաց Տէր. 17 եւ առեալ զերկոսին տախտակսն ՚ի ձեռաց իմոց, խորտակեցի՛ յանդիման ձեր։ 18 Եւ աղաչեցի առաջի Տեառն կրկին անգամ իբրեւ զառաջինն, զքառասուն տիւ եւ զքառասուն գիշեր. հաց ո՛չ կերայ՝ եւ ջուր ո՛չ արբի. վասն ամենայն մեղաց ձերոց զոր մեղայք, առնել զչա՛ր առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ. բարկացուցանե՛լ զնա. 19 եւ զահի՛ հարեալ եմ վասն բարկութեանն եւ սրտմտութեանն. զի բարկացա՛ւ Տէր ՚ի վերայ ձեր սատակել զձեզ. եւ լուաւ ինձ Տէր ՚ի ժամանակի յայնմիկ[1772]։ 20 Եւ Ահարոնի բարկացա՛ւ Տէր յոյժ սատակե՛լ զնա. եւ արարի աղօթս եւ վասն Ահարոնի ՚ի ժամանակի յայնմիկ։ 21 Եւ զմեղսն ձեր զոր արարէք զորթն, առի եւ այրեցի զնա հրով. եւ կոտորեցի եւ խորտակեցի զնա յոյժ, մինչեւ եղեւ մանր իբրեւ զփոշի, եւ ընկեցի զփոշին ՚ի վտակն որ իջանէ՛ր ՚ի լեռնէ անտի։ 22 Եւ ՚ի Հրայրեա՛ցսն, եւ ՚ի Փորձութեանն, եւ ՚ի Գերեզմա՛նս ցանկութեանն բարկացուցէք զՏէր Աստուած ձեր[1773]։ 23 Եւ յորժամ առաքեաց զձեզ Տէր ՚ի Կադէսբառնեայ, ասէ. Ելէ՛ք ժառանգեցէք զերկիրն զոր տալո՛ց եմ ձեզ. հեստեցէք բանին Տեառն Աստուծոյ ձերոյ, եւ ո՛չ հաւատացէք նմա, եւ ո՛չ լուարուք ձայնի Տեառն[1774]. 24 զի հեստեա՛լ կայիք ՚ի տեառնակողմանն, յօրէ յորմէ ծանուցաւ ձեզ[1775]։
ԻԱ 25 Եւ աղաչեցի առաջի Տեառն զքառասուն տիւ եւ զքառասուն գիշեր, զորս աղաչեցին. քանզի ասաց Տէր սատակե՛լ զձեզ. 26 եւ կացի յաղօթս առ Տէր՝ եւ ասեմ. Տէր Տէր, թագաւո՛ր աստուածոց. մի՛ սատակեր զժողովուրդ քո եւ զբաժին քո՝ զոր փրկեցեր զօրութեամբ քո մեծաւ. զորս հաներ յԵգիպտոսէ զօրութեամբ քո մեծաւ, եւ կարօղ ձեռամբ, եւ բա՛րձր բազկաւ[1776]։ 27 Յիշեա՛ դու զԱբրահամ եւ զԻսահակ եւ զՅակոբ՝ զծառայս քո, որոց երդուար քեւ՛. մի՛ հայիր ՚ի խստութիւն ժողովրդեանդ այդորիկ, եւ յամպարշտութիւնս եւ ՚ի մեղս դոցա[1777]։ 28 Գուցէ՛ խօսիցին բնակիչք երկրին ուստի հաներ զմեզ, եւ ասիցեն. Առ ՚ի չկարելո՛յ Տեառն տանել զնոսա յերկիրն զոր խոստացաւ նոցա, եւ առ ատե՛լ զնոսա Տեառն՝ եհան զնոսա կոտորե՛լ զնոսա յանապատին[1778]։ 29 Եւ սոքա ժողովո՛ւրդ քո եւ ժառանգութիւն քո՝ զոր հաներ յերկրէն Եգիպտացւոց զօրութեամբ քո մեծաւ՝ եւ բա՛րձր բազկաւ։
1 ՚Ի ժամանակին յայնմիկ ասա՛ց ցիս Տէր. Կոփեա՛ դու քեզ երկուս տախտակս քարեղէնս իբրեւ զառաջինսն, եւ ե՛լ ՚ի լեառնն. եւ արասցես դու քեզ տապանակ փայտեղէն. 2 եւ գրեցի՛ց ՚ի տախտակսն զնոյն պատգամս՝ որ էին յառաջին տախտակսն զորս դո՛ւն խորտակեցեր. եւ դիցես զնոսա ՚ի նե՛րքս ՚ի տապանակին։ 3 Եւ արարի տապանակ յանփուտ փայտից. եւ կոփեցի երկուս տախտակս քարեղէնս իբրեւ զառաջինսն. եւ ելի՛ ՚ի լեառնն, եւ երկու տախտակքն յերկոսին ՚ի ձեռս իմում[1779]։ 4 Եւ գրեա՛ց յերկոսին տախտակսն ըստ առաջին գրոյն զտա՛սն պատգամսն զոր խօսեցաւ ընդ ձեզ Տէր ՚ի լերինն ՚ի միջոյ հրոյն. եւ ետ զնոսա ցիս Տէր։ 5 Եւ դարձա՛յ իջի ՚ի լեռնէ անտի, եւ եդի զտախտակսն ՚ի նե՛րքս ՚ի տապանակին. եւ էին ա՛նդ որպէս եւ պատուիրեաց ինձ Տէր։ 6 Եւ որդիքն Իսրայէլի չուեցին ՚ի Բերովթայ որդւոցն Յակիմայ ՚ի Սադիայ. եւ ա՛նդ մեռաւ Ահարոն եւ անդրէ՛ն թաղեցաւ. եւ քահանայացաւ Եղիազա՛ր որդի նորա ընդ նորա[1780]։ 7 Անտի չուեցին ՚ի Գադգադ, եւ ՚ի Գադգադայ յԵտակա՛յ յերկիր վտակաց ջուրց։ 8 Յայնմ ժամանակի զատոյց Տէր զցեղն Ղեւեայ բառնալ զտապանա՛կ ուխտին Տեառն, կա՛լ առաջի Տեառն՝ պաշտել եւ աղօթս մատուցանել յանուն նորա մինչեւ ցա՛յսօր[1781]։ 9 Վասն այնորիկ ո՛չ գոյ Ղեւտացւոցն բաժին եւ ժառանգութիւն ՚ի մէջ եղբարց իւրեանց. զի Տէր ինքնի՛ն է մասն եւ ժառանգութիւն նոցա՝ որպէս եւ ասաց նոցա[1782]։ 10 Եւ ես կացի ՚ի լերինն զքառասուն տիւ եւ զքառասուն գիշեր. եւ լուաւ ինձ Տէր ՚ի ժամանակին յայնմիկ. եւ ո՛չ կամեցաւ սատակել զձեզ։ 11 Եւ ասէ ցիս Տէր. Գնա՛ չուեա՛ առաջի ժողովրդեանդ այդորիկ. եւ մտցե՛ն եւ ժառանգեսցեն զերկիրն զոր երդուայ հարցն դոցա տա՛լ դոցա[1783]։
ԻԲ 12 Եւ արդ՝ Իսրայէլ, զի՞նչ խնդրէ ՚ի քէն Տէր Աստուած քո. այլ երկնչե՛լ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ. եւ գնա՛լ յամենայն ճանապարհս նորա, եւ սիրե՛լ զնա. եւ պաշտե՛լ զՏէր Աստուած քո յամենայն սրտէ քումմէ, եւ յամենայն անձնէ քումմէ[1784]. 13 եւ պահե՛լ զպատուիրանս Տեառն Աստուծոյ քոյ, եւ զիրաւունս նորա՝ զոր ես պատուիրե՛մ քեզ այսօր, զի բարի՛ լիցի քեզ։ 14 Ահաւասիկ Տեառն Աստուծոյ քո երկի՛նք՝ եւ երկնի՛ց երկինք, եւ երկիր եւ ամենայն որ է՛ ՚ի նոսա[1785]։ 15 Բայց ընդ հարսն ձեր յառաջագոյն հաճեցաւ Տէր սիրել զնոսա, եւ ընտրեա՛ց զզաւակ նոցա յետ նոցա զձե՛զ քան զազգս ամենայն ըստ աւուրս ըստ այսմիկ։ 16 Եւ թլփատեցէ՛ք զխստասրտութիւն ձեր, եւ զպարանոցս ձեր մի՛ եւս խստացուցանէք. 17 զի Տէր Աստուած մեր, նա՛ է Աստուած աստուծոց՝ եւ Տէր տերանց. Աստուած մե՛ծ եւ հզօր եւ ահաւոր. որ ո՛չ աչառի երեսաց, եւ ո՛չ առնու կաշառ[1786]։ 18 Առնէ իրաւունս եկի՛ն եւ որբո՛յ եւ այրւո՛յ. սիրէ՛ զնժդեհն, տա՛լ նմա հաց եւ հանդերձ[1787]։ 19 Եւ սիրեցէ՛ք զպանդուխտն, զի եւ դուք պանդուխտք էիք յերկրին Եգիպտացւոց։ 20 ՚Ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ երկիցե՛ս, եւ զնա՛ պաշտեսցես, եւ ՚ի նա՛ յարեսցիս, եւ յանո՛ւն նորա երդնուցուս[1788]։ 21 Զի նա՛ է պարծանք քո, եւ նո՛յն Աստուած քո, որ արա՛ր ՚ի քեզ զմեծամեծսն եւ զփառաւորս՝ զոր տեսին աչք քո։ 22 Եւթանասուն ոգւովք իջին հարքն քո յԵգիպտոս, եւ արդ ահա արա՛ր զքեզ Տէր Աստուած քո իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ։
1 Եւ սիրեսցես զՏէր Աստուած քո. եւ պահեսցե՛ս զպահպանութիւնս նորա, եւ զիրաւունս նորա, եւ զպատուիրանս նորա, եւ զդատաստանս նորա զամենայն աւուրս կենաց քոց։ 2 Եւ ծանիջի՛ք այսօր, եթէ ո՛չ վասն որդւոց քոց՝ որք ո՛չ գիտեն եւ ո՛չ տեսին զխրատ Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ զմեծամեծս նորա, զձեռն հզօր, եւ զբազուկ բարձր. 3 զնշա՛նս նորա եւ զարուեստս՝ զոր արար ՚ի մէջ Եգիպտոսի, ՚ի փարաւոն արքայ Եգիպտացւոց, եւ յամենայն երկիր նորա[1789]։ 4 Եւ զոր ինչ արա՛ր ընդ զօրսն Եգիպտացւոց. զկառս նոցա եւ զերիվարս իւրեանց. ո՞րպէս ծփեաց զջուրս Կարմիր ծովուն ՚ի վերայ երեսաց նոցա, ՚ի յարձակե՛լ նոցա զկնի մեր. կորո՛յս զնոսա Տէր մինչեւ ցա՛յսօր ժամանակի. 5 եւ զոր ինչ արա՛ր ձեզ յանապատի անդ, մինչեւ եկիք ՚ի տեղիս յայս։ 6 Եւ զոր ինչ արար ընդ Դաթան եւ ընդ Աբիրոն՝ ընդ որդիս Եղիաբու որդւոյ Ռուբինի, որոց բացեալ երկիր զբերան իւր եկո՛ւլ զնոսա, եւ զտունս նոցա, եւ զվրանս նոցա. եւ զամենայն ինչս նոցա ընդ նոսա ՚ի միջոյ ամենայն Իսրայէլի[1790]։ 7 Զի ձե՛ր իսկ աչք տեսին զամենայն զգործս Տեառն զմեծամե՛ծս զոր արա՛ր ՚ի ձեզ մինչեւ ցայսօր[1791]։ 8 Եւ պահեցէ՛ք զամենայն պատուիրանս նորա զոր ե՛ս պատուիրեմ ձեզ այսօր. զի կեցէք եւ բազմապատի՛կք լինիցիք. եւ մտանիցէք ժառանգիցէ՛ք զերկիրն, յոր դուք անցանէք ընդ Յորդանան ժառանգե՛լ զնա[1792]։ 9 Զի երկայնօրեա՛յք լինիցիք ՚ի վերայ երկրին զոր երդուաւ Տէր հարցն ձերոց տա՛լ նոցա, եւ զաւակի՛ նոցա յետ նոցա, երկիր՝ որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր։ 10 Քանզի երկիրն յոր մտանելոց էք ժառանգել զնա, ո՛չ իբրեւ զերկիրն Եգիպտացւոց է՝ ուստի ելէք դուք անտի. յորժամ սերմանեն սերմանս, եւ ոռոգանեն ոտիւք իբրեւ զպարտէզ բանջարոյ[1793]։ 11 Այլ երկիրն յոր դուք մտանելոց էք ժառանգել, երկիր լեռնայի՛ն եւ դաշտակա՛ն է. յանձրեւո՛յ երկնից ըմպէ ջուր. 12 երկիր՝ զոր Տէր Աստուած քո դարմանէ զնա, հանապա՛զ աչք Տեառն Աստուծոյ քոյ ՚ի վերայ նորա, իսկզբանէ տարւոյն մինչեւ ցկատարո՛ւմն տարւոյն[1794]։
ԻԳ 13 Եւ եթէ լսելով լուիցես ամենայն պատուիրանաց նորա զոր ե՛ս պատուիրեմ քեզ այսօր, սիրե՛լ զՏէր Աստուած քո եւ պաշտե՛լ զնա յամենայն սրտէ քումմէ, եւ յամենայն անձնէ քումմէ։ 14 Տացէ՛ անձրեւ երկրին ձերում ՚ի ժամանակի իւրում զկանո՛ւխ եւ զանագան. եւ ժողովեսցես զցորեան քո եւ զգինի քո եւ զեւղ քո[1795]. 15 եւ տացէ խո՛տ յանդս քո անասնոյ քում. եւ կերիցես եւ յագեսցիս։ 16 Հայեցարո՛ւք յանձինս ձեր, գուցէ՛ յուլանայցեն սիրտք ձեր եւ յանցանիցէք, եւ պաշտիցէք զաստուածս օտարս. եւ երկի՛ր պագանիցէք նոցա[1796]։ 17 Եւ սրտմտեալ բարկանայցէ Տէր ՚ի վերայ ձեր, եւ արգելուցո՛ւ զերկինս՝ եւ ո՛չ լինիցի անձրեւ, եւ երկիր ո՛չ տացէ զպտուղ իւր. եւ կորնչիցի՛ք արագ արագ յերկրէն բարութեան՝ զոր ե՛տ ձեզ Տէր։ 18 Եւ դիջիք զբանս զայս ՚ի սիրտս ձեր, եւ յանձինս ձեր, եւ արկջիք զնոսա նշանս ՚ի ձեռս ձեր. եւ եղիցին անշա՛րժ առաջի աչաց ձերոց[1797]։ 19 Եւ ուսուսջի՛ք որդւոց ձերոց խօսել զսոսա ՚ի նստե՛լ ՚ի տան, եւ ՚ի գնա՛լ ՚ի ճանապարհի, եւ ՚ի ննջել եւ ՚ի յառնել։ 20 Եւ գրեսջի՛ք զնոսա ՚ի վերայ սեմոց տանց ձերոց եւ ՚ի դրունս ձեր[1798]. 21 զի բազմօրեա՛յք լինիցիք, եւ աւուրք որդւոց ձերոց ՚ի վերայ երկրին՝ զոր երդուաւ Տէր հարցն քոց տա՛լ քեզ, ըստ աւուրց երկնից ՚ի վերայ երկրի։ 22 Եւ եղիցի եթէ լսելով լուիցէք ամենայն պատուիրանացս այսոցիկ՝ զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր առնել, սիրե՛լ զՏէր Աստուած քո. գնա՛լ ՚ի ճանապարհս նորա՝ եւ յարե՛լ ՚ի նա։ 23 Մերժեսցէ՛ Տէր զազգսն զայնոսիկ յերեսաց ձերոց, եւ ժառանգեսջի՛ք զազգս մեծամեծս եւ հզօրագոյնս քան զձեզ[1799]։ 24 Ամենայն տեղի ուր կոխիցեն գնացք ոտից ձերոց՝ ձե՛զ լիցին. յանապատէ անտի մինչեւ ցԱներն Լիբանանու. եւ ՚ի գետոյն մեծէ՛ գետոյն Եփրատայ մինչեւ ցծո՛վն արեւմտից եղիցին սահմանք ձեր[1800]։ 25 Եւ ո՛չ ոք դառնայցէ ընդդէմ ձեր, զա՛հ եւ զերկիւղ ձեր արկցէ Տէր Աստուած ձեր ՚ի վերայ երեսաց ամենայն երկրին զոր կոխիցէք, որպէս խօսեցաւ ընդ ձեզ Տէր[1801]։
ԻԴ 26 Եւ ես ահաւասիկ տա՛մ այսօր առաջի ձեր օրհնութիւնս եւ անէծս. 27 օրհնութիւն՝ եթէ լսիցէք պատուիրանաց Տեառն Աստուծոյ ձերոյ՝ զոր ես պատուիրե՛մ ձեզ այսօր։ 28 Եւ անէծս՝ եթէ ո՛չ լուիցէք պատուիրանաց Տեառն Աստուծոյ ձերոյ, զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր. եւ մոլորիցիք ՚ի ճանապարհէն զոր ես պատուիրեցի ձեզ, երթալ պաշտել զաստուածս օտարս՝ զորս ո՛չ ճանաչիցէք։ 29 Եւ եղիցի յորժամ տարցի զքեզ Տէր Աստուած քո յերկիրն յոր անցանես ընդ Յորդանան ժառանգե՛լ զնա. եւ տացես դու զօրհնութիւնն ՚ի լերինն Գարիզին, եւ զանէծս ՚ի լերինն Գեբաղ[1802]։ 30 Ոչ ապաքէն յա՛յն կոյս Յորդանանո՛ւ է այն՝ յետոյ ճանապարհին արեւմտից յերկիրն Քանանացւոց. որոյ նիստն ընդ արեւմուտս է մե՛րձ ՚ի Գաղգաղ, առ կաղնեաւն բարձու[1803]։ 31 Եւ դուք անցանէք ընդ Յորդանան մտանել ժառանգե՛լ զերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած տալո՛ց է քեզ ՚ի ժառանգութիւն զամենայն աւուրս. եւ ժառանգեսջի՛ք զնա՝ եւ բնակեսջի՛ք ՚ի նմա[1804]։
ԻԵ 32 Եւ զգուշասջի՛ք առնել զամենայն հրամանս նորա, եւ զդատաստանս զայսոսիկ զոր ես տա՛մ առաջի ձեր այսօր։
1 Եւ ա՛յս են հրամանք եւ դատաստանք՝ զոր զգուշանայցէք առնե՛լ յերկրին զոր Տէր Աստուած հարցն ձերոց տալո՛ց է ձեզ ՚ի ժառանգութիւն. զամենայն աւուրս՝ զորս կեցէք դուք ՚ի վերայ երկրի[1805]։ 2 Կորուսանելո՛վ կորուսջի՛ք զամենայն տեղիսն՝ յորս պաշտեցին ՚ի նոսա ազգքն զդիս իւրեանց, յորս դուք ժառանգիցէք զնոսա ՚ի վերայ լերանց բարձանց, եւ ՚ի վերայ բլրոց, եւ ՚ի ներքոյ վարսաւոր ծառոց[1806]. 3 եւ կործանեսջի՛ք զբագինս նոցա. եւ փշրեսջի՛ք զարձանս նոցա. եւ կոտորեսջի՛ք զանտառս նոցա. եւ զդրօշեալս դից նոցա այրեսջի՛ք հրով։ Եւ կորուսջի՛ք զանուանս նոցա ՚ի տեղւոջէն յայնմանէ. 4 եւ մի՛ առնիցէք նոյնպէս Տեառն Աստուծոյ ձերում։
ԻԶ 5 Այլ ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած ձեր ՚ի միո՛ւմ ՚ի ցեղից ձերոց, անուանել զանո՛ւն իւր եւ կոչե՛լ ՚ի նմա, խնդրեսջի՛ք եւ մտջիք անդր։ 6 Եւ մատուսջի՛ք զողջակէզս ձեր, եւ զզոհս ձեր, եւ զտասանորդս ձեր, եւ զպտուղս ձեր, եւ զուխտս ձեր, եւ զկամայականս ձեր, եւ զխոստովանութիւնս ձեր, եւ զանդրանիկս արջառոյ եւ ոչխարի ձերոյ։ 7 Եւ կերիջի՛ք առաջի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ. եւ ուրա՛խ լինիջիք ՚ի վերայ ամենայնի յոր մխիցէք զձեռս ձեր. դո՛ւք եւ տունք ձեր. որպէս օրհնեա՛ց զքեզ Տէր Աստուած քո[1807]։ 8 Մի՛ առնիցէք զամենայն ինչ զոր այսօր մեք աստ ո՛չ առնեմք, իւրաքանչիւր զհաճոյն առաջի իւր։ 9 Քանզի ո՛չ հասէք ՚ի հանգիստն եւ ՚ի ժառանգութիւնն, զոր Տէր Աստուած մեր տալո՛ց է ձեզ, մինչեւ ցայսօր[1808]։ 10 Եւ անցջի՛ք ընդ Յորդանան եւ բնակեսջի՛ք յերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած մեր ժառանգեցուսցէ ձեզ. եւ հանգուսցէ՛ զձեզ յամենայն թշնամեաց ձերոց որ շուրջ զձեւք իցեն, եւ բնակեսջի՛ք զգուշութեամբ։ 11 Եւ եղիցի տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած մեր կոչե՛լ զանուն իւր ՚ի վերայ նորա, ա՛նդ մատուսջիք զամենայն զոր ես պատուիրե՛մ ձեզ այսօր, զողջակէզս ձեր, եւ զզոհս ձեր, եւ զտասանորդս ձեր, եւ զպտուղս ձեռաց ձերոց. եւ զդահամունս ձեր. եւ զամենայն զընտիրս պատարագաց ձերոց զոր ուխտիցէք Աստուծոյ ձերում[1809]։ 12 Եւ ուրա՛խ լինիջիք առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ, դո՛ւք եւ ուստերք ձեր, եւ դստերք ձեր, եւ ծառա՛յք ձեր, եւ աղախնա՛յք ձեր. եւ Ղեւտացին որ ՚ի դրունս ձեր. զի ո՛չ գոյ նոցա բաժին եւ ո՛չ ժառանգութիւն ընդ ձեզ[1810]։ 13 Զգո՛յշ լեր անձին քում. գուցէ՛ մատուցանիցես զողջակէզս քո յամենայն տեղւոջ զոր տեսանիցես. 14 այլ ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո իւր, ՚ի միո՛ւմ ՚ի քաղաքաց քոց. ա՛նդ մատուցանիցես զողջակէզս քո, եւ ա՛նդ արասցես զամենայն՝ զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր։ 15 Այլ եւ ըստ ամենայն ցանկութեան քում զենցե՛ս եւ ուտիցես միս ըստ օրհնութեան Տեառն Աստուծոյ քոյ, զոր ե՛տ քեզ յամենայն քաղաքս. անսուրբն որ ՚ի քեզ եւ սուրբն ՚ի միասի՛ն կերիցեն զայն. իբրեւ զայծեամն եւ զեղջերու[1811]։ 16 Բայց արիւն մի՛ ուտիցէք, այլ յերկի՛ր հեղուցուք զնա իբրեւ զջուր։ 17 Մի՛ ժտիցես ուտել ՚ի քաղաքս քո զտասանորդս ցորենոյ քոյ եւ զգինւոյ քոյ եւ զիւղոյ քոյ, զանդրանիկս արջառոյ քոյ եւ զոչխարի. եւ զամենայն ուխտ զոր ուխտիցէք, եւ զխոստովանութիւնս ձեր, եւ զպտուղս ձեռաց ձերոց[1812]։ 18 Այլ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ կերիցես զայն՝ ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած՝ իւր. դո՛ւ եւ ուստր քո եւ դուստր քո, ծառայն քո եւ աղախին քո, եւ եկն որ ՚ի քաղաքս քո. եւ ուրա՛խ լինիցիս առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ ՚ի վերայ ամենայնի՝ յոր մխիցես զձեռն քո։ 19 Զգո՛յշ լեր անձին քում, գուցէ՛ թողուցուս զՂեւտացին զամենայն ժամանակս քո՝ որչափ եւ կեցցե՛ս ՚ի վերայ երկրին։
ԻԷ 20 Եւ եթէ ընդարձակեսցէ Տէր Աստուած քո զսահմանս քո որպէս եւ խոստացաւ քեզ, եւ ասիցես թէ կերայց միս. եթէ ցանկանայցէ անձն քո ուտել միս, ըստ ամենայն ցանկութեան անձին քոյ կերիցե՛ս միս[1813]։ 21 Ապա թէ հեռագոյն իցէ ՚ի քէն տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո անուանել զանուն իւր ՚ի վերայ նորա. եւ զենուցո՛ւս յարջառոյ քումմէ եւ յոչխարէ քումմէ՝ յորոց տացէ՛ քեզ Աստուած. զոր օրինակ պատուիրեցի քեզ, կերիցե՛ս ՚ի քաղաքս քո ըստ ցանկութեան անձին քոյ[1814]. 22 որպէս ուտիցի այծեա՛մն եւ եղջերու, ա՛յնպէս կերիցես եւ զայն. անսուրբն ՚ի քեզ եւ սուրբն նո՛յնպէս կերիցեն[1815]։ 23 Զգո՛յշ լեր չուտելոյ զարիւն, զի արիւն նորա է՛ շունչ իւր. մի՛ ուտիցես շունչ ընդ մսոյ[1816]. 24 յերկի՛ր հեղուցուս զնա իբրեւ զջուր. 25 եւ մի՛ ուտիցես զնա. զի բարի՛ լինիցի քեզ, եւ որդւոց քոց յետ քո. եթէ արասցես զբարին եւ զհաճոյ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ[1817]։ 26 Բայց զսրբութիւնսն քո որ լինիցին քեզ, եւ զուխտսն քո զոր ուխտիցես. առեալ եկեսցես ՚ի տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո ի՛ւր. կոչել զանուն իւր ՚ի վերայ նորա։ 27 Եւ արասցե՛ս զողջակէզսն քո, զմիսն հանցես ՚ի վերայ սեղանոյ Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ զարիւն զոհիցն հեղուցուս առ յատակաւ սեղանոյն Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ զմիսն կերիցե՛ս[1818]։ 28 Զգո՛յշ լեր եւ լուր. եւ արասցե՛ս զամենայն զբանս զոր ես պատուիրեմ քեզ. զի բարի՛ լինիցի քեզ, եւ որդւոց քոց յաւիտեան. եւ արասցես զբարի՛ն եւ զհաճոյն առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ[1819]։ 29 Եւ եթէ սատակեսցէ Տէր Աստուած քո զազգսն յերեսաց քոց. յորում դու մտանելոց ես ժառանգել զերկիր նոցա. եւ ժառանգեսցե՛ս զնոսա, եւ բնակեսցե՛ս յերկրի նոցա[1820]։ 30 Զգո՛յշ լեր անձին քում, գուցէ՛ խնդրիցես երթալ զհե՛տ նոցա յետ սատակելոյ զնոսա յերեսաց քոց. մի՛ քննիցես զդիս նոցա՝ եւ ասիցես. Զիա՞րդ առնիցեն ազգքս այսոքիկ դիցն իւրեանց՝ զի եւ ե՛ս արարից Տեառն։ 31 Մի՛ առնիցես նոյնպէս Տեառն Աստուծոյ քում. զի զգարշելիսն զոր ատեա՛յ Տէր՝ արարին դիցն իւրեանց. զի զուստերս իւրեանց եւ զդստերս իւրեանց՝ այրե՛ն հրով դիցն իւրեանց[1821]։ 32 Ամենայն բանի զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր՝ զգուշանայցե՛ս առնելոյ. մի՛ յաւելուցուս ՚ի նա, եւ մի՛ հատանիցես ՚ի նմանէ։
ԻԸ 1 Եւ եթէ յառնիցէ՛ ՚ի միջի քում մարգարէ կամ երազահա՛ն երազոց, եւ տացէ քեզ նշա՛ն կամ արուեստ[1822]. 2 եւ լինիցի նշանն կամ արուեստն զոր խօսեցաւ առ քեզ, եւ ասիցէ երթիցուք պաշտեսցուք զաստուածս օտարս՝ զորս ո՛չ ճանաչիցէք[1823]։ 3 Մի՛ լսիցէք բանից մարգարէին այնորիկ, կամ երազահանին երազոց. զի փորձէ՛ զքեզ Տէր Աստուած ճանաչել, թէ սիրիցէ՞ք զՏէր Աստուած մեր յամենայն սրտէ ձերմէ՝ եւ յամենայն անձնէ ձերմէ[1824]։ 4 Զկնի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ երթիջիք, եւ ՚ի նմանէ երկնչիջիք, եւ զպատուիրանս նորա պահեսջիք, եւ ձայնի՛ նորա լուիջիք, եւ ՚ի նա՛ յարեսջիք[1825]։ 5 Եւ մարգարէն այն կամ երազահանն երազոց՝ մեռցի՛. զի խօսեցաւ ապստամբեցուցանե՛լ զքեզ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ՝ որ եհան զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց, որ փրկեացն զքեզ յերկրէն ծառայութեան. մերժե՛լ զքեզ ՚ի ճանապարհէն՝ զոր պատուիրեաց քեզ Տէր Աստուած քո գնա՛լ ընդ նա. եւ բարձցե՛ս զչարն ՚ի միջոյ ձերմէ[1826]։ 6 Եւ եթէ աղաչեսցէ զքեզ եղբայր քո առ ՚ի հօրէ կամ առ ՚ի մօրէ քումմէ, կամ ուստր քո, կամ դուստր քո, կամ կին ծոցոյ քոյ, կամ բարեկամ հանգո՛յն անձին քոյ, գա՛ղտ՝ եւ ասիցէ. Երթիցո՛ւք պաշտեսցո՛ւք զաստուածս օտարս, զորս ո՛չ ճանաչիցես դու եւ հարք քո. 7 յաստուծո՛ց ազգացն որ շուրջ զձեւք իցեն, ՚ի մերձաւորացն քոց կամ ՚ի հեռաւորաց, ՚ի ծագա՛ց երկրին մինչեւ ՚ի ծագս երկրին[1827]։ 8 Մի՛ հաւանիցիս նմա, եւ մի՛ լուիցես նմա, եւ մի՛ խնայեսցէ ակն քո ՚ի նա, եւ մի՛ գթասցիս ՚ի նա, եւ մի՛ ծածկեսցես զնա։ 9 Պատմելով պատմեսցե՛ս զնմանէ. ձեռք քո նա՛խ լիցին ՚ի նա սպանանել զնա, եւ ապա՛ ձեռն ամենայն ժողովրդեանն[1828]. 10 եւ քարկոծեսցե՛ն զնա քարամբք եւ մեռցի. զի խնդրեաց ապստամբեցուցանե՛լ զքեզ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ. որ եհա՛ն զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց ՚ի տանէ ծառայութեան։ 11 Եւ լուեալ ամենայն Իսրայէլի զարհուրեսցի՛. եւ ո՛չ եւս յաւելուցուն առնել ըստ բանին այնորիկ չարի ՚ի միջի ձերում[1829]։ 12 Եւ եթէ լսիցես ՚ի միում ՚ի քաղաքացն՝ զորս Տէր Աստուած քո տացէ քեզ բնակե՛լ անդ. ասել[1830]. 13 եթէ ելին արք անօրէնք ՚ի մէնջ. եւ ապստամբեցուցի՛ն զամենայն բնակիչս քաղաքին իւրեանց. եւ ասեն. Երթիցուք եւ պաշտեսցո՛ւք զաստուածս օտարս՝ զորս ո՛չ գիտիցէք. 14 եւ քննեսցե՛ս եւ հարցանիցե՛ս եւ յուզեսցես յոյժ. եւ ահա ստո՛յգ եւ հաւաստեաւ իցէ բանն, եւ եղեալ իցէ գարշութիւնն ՚ի ձեզ[1831]. 15 կոտորելով կոտորեսջի՛ք զամենայն բնակիչս երկրին այնորիկ կոտորմամբ սրոյ. եւ նզովելով նզովեսջի՛ք զնա, եւ զամենայն ինչ որ ՚ի նմա, եւ զանասուն նոցա ՚ի բերա՛ն սրոյ։ 16 Եւ զամենայն կապուտ նորա ժողովեսցե՛ս յելս նորա. եւ այրեսցե՛ս հրով զքաղաքն, եւ զամենայն զաւա՛ր նորա համօրէն առաջի Տեառն Աստուծոյ քո. եւ եղիցի աւերա՛կ յաւիտեան, եւ ո՛չ եւս շինեսցի[1832]։ 17 Եւ մի՛ կռուիցի ՚ի ձեռին քում ՚ի նզովից նորա. զի դարձցի՛ Տէր ՚ի բարկութենէ սրտմտութեան իւրոյ. եւ տացէ քեզ ողորմութիւն, եւ ողորմեսցի՛ քեզ եւ բազմացուսցէ՛ զքեզ. զոր օրինակ երդուաւ Տէր հարցն քոց[1833]։ 18 Եթէ լսիցես ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ, պահել զամենայն պատուիրանս նորա, զոր ես քեզ պատուիրեմ այսօր. առնել զբարի՛ն եւ զհաճոյ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ[1834]։
1 Զի որդիք էք դուք Տեառն Աստուծոյ ձերոյ։
ԻԹ Մի՛ ցտիցիք, եւ մի՛ հարկանիցէք զճակատ ՚ի վերայ մեռելոյ[1835]. 2 զի ժողովուրդ ես դու սո՛ւրբ Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ զքե՛զ ընտրեաց Տէր Աստուած քո լինել նմա ժողովուրդ սեպհական յամենայն ազգաց որ ՚ի վերայ երեսաց երկրի[1836]։
Լ 3 Մի՛ ուտիցէք զամենայն գարշելիս։ 4 Ա՛յս անուանք են զորս ուտիցէք. արջառ, եւ ոչխար ՚ի հօտից, եւ նոխազ յայծեաց[1837], 5 զեղջերու եւ զայծեամն, եւ զգոմէ՛շ եւ զխարբուզ, եւ զայծքաղ, եւ զյամոյր, եւ զանալութ[1838]. 6 եւ զամենայն անասուն զթաթահերձ, եւ զկճղակաբաշխ, եւ զորոճո՛ղ յանասնոց ուտիցէք։ 7 Եւ զայն մի՛ ուտիցէք որ որոճեն, եւ թաթահե՛րձ՝ եւ կճղակաբաշխ ո՛չ իցեն։ Ուղտ, եւ նապաստակ, եւ ճագար, զի որոճեն, եւ կճղակահերձ ո՛չ են, անսո՛ւրբք իցեն նոքա ձեզ. 8 եւ խոզ, զի թաթահերձ եւ կճղակաբա՛շխ է, եւ որոճէ ոչ, անսո՛ւրբ իցէ նա ձեզ. ՚ի մսոյ նոցա մի՛ ուտիցէք, եւ ՚ի մեռեալ նոցա մի՛ մերձենայցէք։ 9 Եւ ա՛յս են զոր ուտիցէք յամենայնէ՝ որ ՚ի ջուրս են. ամենայնի որոյ իցեն թեւք եւ թեփ, ուտիցէ՛ք։ 10 Եւ ամենայնի որոյ ո՛չ իցեն թեւք եւ թեփ մի՛ ուտիցէք. անսո՛ւրբ իցեն նոքա ձեզ։ 11 Զամենայն հաւ սուրբ ուտիցէ՛ք։ 12 Եւ ա՛յս է զոր ո՛չ ուտիցէք ՚ի նոցանէ. զարծուի, եւ զկորճ, եւ զանգղ[1839], 13 եւ զգետարծուի, եւ զցին, եւ որ ինչ նմա՛ն է նոցա. 14 եւ զորի, եւ որ ինչ նմա՛ն իցէ նմա. 15 եւ զջայլամն, եւ զբու, եւ զճայ, 16 եւ զարագիլ, եւ զփոր, եւ զհողամաղ[1840], 17 եւ զքաջահաւ, եւ զսոխակ, եւ զագռաւ, 18 եւ զհաւալուսն, եւ զքաղադր, եւ որ ինչ նմա՛ն է նոցա, եւ զյոպոպ, եւ զչիղջ[1841]։ 19 Եւ ամենայն սողուն ՚ի թռչնոց անսո՛ւրբ լիցի ձեզ. եւ մի՛ ուտիցէք ՚ի նոցանէ։ 20 Եւ զամենայն թռչուն սո՛ւրբ՝ կերիջի՛ք։
ԼԱ 21 Եւ զամենայն մեռելոտի մի՛ ուտիցէք. այլ պանդխտին որ է ՚ի քաղաքս քո տացե՛ս զնա՝ եւ կերիցէ, կամ վաճառեսցե՛ս օտարոտւոյն. զի ժողովուրդ սո՛ւրբ ես դու Տեառն Աստուծոյ քո,[1842]։
ԼԲ Մի՛ եփեսցես զգառն ՚ի կաթն մօր իւրոյ։
ԼԳ 22 Տասանո՛րդս տասանորդեսցես յամենայն արմտեաց սերմանց քոց, զարմտիս անդոց քոց ա՛մ ըստ ամէ[1843]։ 23 Եւ կերիցե՛ս զայն առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո անուանե՛լ զանուն իւր ՚ի վերայ նորա, ա՛նդ մատուսցես զտասանորդս ցորենոյ քոյ, եւ զգինւոյ քոյ, եւ զիւղոյ քոյ, եւ զանդրանիկս արջառոյ քոյ, եւ զոչխարի քոյ. զի ուսցիս երկնչել ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ զամենայն աւուրս։ 24 Ապա թէ հեռի՛ իցէ ՚ի քէն ճանապարհն, եւ ո՛չ կարիցես տանել զայն. վասն զի հեռի՛ իցէ ՚ի քէն տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո անուանե՛լ զանուն իւր անդ։ Զի օրհնեաց զքեզ Տէր Աստուած քո. 25 վաճառեսցես զայն արծաթոյ, եւ առցե՛ս զարծաթն ՚ի ձեռին քում, եւ երթիցես ՚ի տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո. 26 եւ տայցես զարծաթն ընդ ամենայնի որում ցանկանայցէ անձն քո, արջառո՛յ, կամ ոչխարի, կամ գինւոյ, կամ ցքւոյ, կամ ամենայնի որում ցանկանայցէ անձն քո. եւ կերիցես ա՛նդ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ ուրա՛խ լինիցիս դու եւ ուստր քո[1844], 27 եւ Ղեւտացին որ ՚ի քաղաքս քո, մի՛ թողուցուս զնա, զի ո՛չ գոյ նորա բաժին եւ ո՛չ ժառանգութիւն ընդ քեզ[1845]։ 28 Յետ երից ամաց հանիցե՛ս զամենայն տասանորդս արմտեաց քոց, եւ յամին յայնմիկ դիցե՛ս զա՛յն ՚ի քաղաքս քո[1846]. 29 եւ կերիցէ՛ Ղեւտացին, քանզի ո՛չ գոյ նորա բաժին եւ ժառանգութիւն ընդ քեզ. եւ եկն, եւ որբ, եւ այրի ՚ի քաղաքս քո, կերիցե՛ն եւ յագեսցին. զի օրհնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն գործս քո զոր առնիցես[1847]։
ԼԴ 1 Յեւթն եւթներորդ ամի արասցես թողութիւն[1848]։ 2 Եւ ա՛յս իցէ հրաման թողութեանն. թողցե՛ս զամենայն պարտս քո զոր պարտիցի քեզ ընկե՛ր քո. եւ մի՛ պահանջիցես յընկերէ եւ յեղբօրէ քումմէ. զի թողութիւն կոչեցեալ է Տեառն Աստուծոյ քոյ։ 3 Յօտարոտւոյն պահանջիցե՛ս որ ինչ իցէ քո առ նմա. բայց եղբօրն քում թողութի՛ւն արասցես զպարտուցն քոց։ 4 Եւ մի՛ լինիցի ՚ի միջի քում կարօտեալ. զի օրհնելով օրհնեսցէ զքեզ Տէր Աստուած քո յերկրին՝ զոր Տէր Աստուած քո տալո՛ց է քեզ ՚ի ժառանգութիւն ժառանգե՛լ զնա։ 5 Եւ եթէ լսելով լուիցես ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ, պահե՛լ եւ առնե՛լ զամենայն պատուիրանս զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր[1849]. 6 զի Տէր Աստուած քո օրհնեա՛ց զքեզ, որպէս եւ խոստացա՛ւ քեզ. եւ տացես փո՛խ ազգաց բազմաց, եւ դու ո՛չ առնուցուս փոխ. եւ տիրեսցես ազգաց բազմաց, եւ քեզ մի՛ տիրեսցեն[1850]։ 7 Եւ եթէ լինիցի ՚ի միջի քում կարօտեալ յեղբարց քոց, ՚ի միում ՚ի քաղաքաց քոց յերկրին զոր տացէ քեզ Տէր Աստուած քո. մի՛ դարձուցանիցես զսիրտ քո, եւ մի՛ կծկիցես զձեռն քո յեղբօրէ քումմէ կարօտելոյ[1851]. 8 այլ ընդարձակելո՛վ արձակեսցես նմա զձեռն քո, եւ տալով տացե՛ս նմա փոխ որչափ եւ խնդրիցէ ՚ի կարօտութեան իւրում[1852]։ 9 Զգո՛յշ լեր անձին քում, գուցէ լինիցի բա՛ն ծածուկ անօրէնութեան ՚ի սրտի քում. եւ ասիցես. Մե՛րձ է ամն եւթներորդ՝ ամն թողութեան. եւ չարակնեսցէ՛ ակն քո ՚ի վերայ եղբօր քո կարօտելոյ, եւ ո՛չ տայցես նմա. եւ բողոքեսցէ զքէն առ Տէր. եւ լինիցին քեզ այն մե՛ղք մեծամեծք[1853]։ 10 Այլ պարգեւելո՛վ պարգեւեսցես նմա, եւ տալով տացե՛ս նմա փոխ՝ որչափ եւ պիտո՛յ իցէ. եւ մի՛ տրտմիցի՛ս ՚ի սրտի քում զկնի տրոցն քոց նմա. զի վասն բանին այնորիկ օրհնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն ՚ի գործս քո. եւ յամենայնի յոր ինչ եւ մխեսցես զձեռն քո. 11 զի ո՛չ պակասէ կարօտեալ յերկրէ։ Վասն ա՛յնորիկ ես պատուիրեմ զբանս զայս եւ ասեմ. Ընդարձակելով արձակեսցե՛ս զձեռն քո յաղքատ եւ ՚ի տառապեալ եղբա՛յր քո որ իցէ յերկրին քում[1854]։
ԼԵ 12 Եւ եթէ վաճառեսցի քեզ եղբայր քո Եբրայեցի, կամ կին Եբրայեցի, ծառայեսցէ քեզ զվե՛ց ամ. եւ յամին եւթներորդի արձակեսցե՛ս զնա ազա՛տ ՚ի քէն։ 13 Եւ յորժամ արձակեսցե՛ս զնա, ո՛չ արձակեսցես զնա ունայն. 14 այլ հանդերձելով հանդերձեսցե՛ս զնա յոչխարաց քոց. ՚ի ցորենոյ քումմէ, եւ ՚ի հնձանէ քումմէ. որպէս եւ օրհնեաց զքեզ Տէր Աստուած քո՝ տացե՛ս նմա[1855]։ 15 Եւ յիշեսցե՛ս, զի եւ դու ծառայ էիր յերկրին Եգիպտացւոց. եւ փրկեաց զքեզ Տէր Աստուած քո անտի. վասն ա՛յսորիկ ես պատուիրեմ քեզ առնել զբանս զայս[1856]։ 16 Ապա թէ ասիցէ ցքեզ. Ո՛չ ելանեմ ՚ի քէն. զի սիրեա՛ց զքեզ եւ զտուն քո. զի բարի՛ իցէ նմա առ քեզ. 17 առցես հերիւն, եւ ծակեսցես զունկն նորա ՚ի վերայ սեմոց դրանն, եւ եղիցի քեզ ստրո՛ւկ յաւիտեան. եւ զաղախին քո նո՛յնպէս արասցես[1857]։ 18 Եւ մի՛ խիստ թուեսցի առաջի քո յորժամ արձակեսցես զնոսա ազա՛տս ՚ի քէն. զի ամի ամի վարձո՛ւք վարձկանի ծառայեա՛ց քեզ զվեց ամ. եւ օրհնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայնի զինչ եւ գործեսցես[1858]։
ԼԶ 19 Զամենայն անդրանիկս որ ծնանիցին յանդեայս քո եւ ՚ի հօտս քո, զարուսն ՚ի նոցանէ սրբեսցե՛ս Տեառն Աստուծոյ քում։ Ո՛չ գործեսցես անդրանկաւ եզին քոյ, եւ մի՛ կտրեսցես զանդրանիկս հօտից քոց[1859]։ 20 Ամ յամէ կերիցես զնա առաջի Տեառն ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո, դո՛ւ եւ տուն քո։ 21 Եւ եթէ արատաւո՛ր իցէ, կամ կաղ, կամ կոյր, եւ կամ ամենայն արատ չա՛ր զինչ եւ գուցէ՛ ՚ի նմա, մի՛ զենցես զնա Տեառն Աստուծոյ քում[1860]. 22 այլ ՚ի քաղա՛քս քո կերիցես զնա. անսո՛ւրբն ՚ի քեզ՝ եւ սո՛ւրբն նո՛յնպէս կերիցեն, իբրեւ զայծեա՛մն կամ զեղջերու։ 23 Բայց զարիւն մի՛ ուտիցես, յերկիր հեղուցուս զնա իբրեւ զջուր[1861]։
ԼԷ 1 Զգուշասջի՛ր ամսոյն կանխոց, եւ արասցես զատի՛կ Տեառն Աստուծոյ քոյ. զի յամսեանն կանխոց ելէք յԵգիպտոսէ ՚ի գիշերի[1862]։ 2 Եւ զենցես զզատիկն Տեառն Աստուծոյ քում. ոչխա՛րս եւ արջառս, ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո անուանել զանուն իւր անդ։ 3 Մի՛ ուտիցէք ընդ նմա խմորուն, զեւթն օր բաղա՛րջ կերիցես ընդ նմա, հա՛ց չարչարանաց. քանզի տագնապաւ ելէք յԵգիպտոսէ. զի յիշիցէ՛ք դուք զօրն ելից ձերոց յերկրէն Եգիպտացւոց՝ զամենայն աւուրս կենաց ձերոց[1863]։ 4 Եւ մի՛ եւս երեւեսցի ՚ի քեզ խմոր յամենայն սահմանս քո զեւթն օր. եւ մի՛ ագցի ՚ի մսոյն զոր զենուցուս յերեկորեայ յաւուրն առաջնոյ ցայգ[1864]։ 5 Եւ մի՛ ժտեսցիս զենուլ զզատիկն ՚ի միում ՚ի քաղաքաց քոց՝ զորս Տէր Աստուած քո տացէ քեզ[1865]. 6 այլ ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո անուանե՛լ զանուն իւր ՚ի նմա, ա՛նդ զենցես զզատիկն առ երեկս ընդ արեւմուտս, ՚ի ժամանակին յորում ելե՛ր յԵգիպտոսէ։ 7 Եփեսցե՛ս եւ խորովեսցե՛ս, եւ կերիցե՛ս ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո. եւ դարձցիս ՚ի վաղիւն երթիցես ՚ի տուն քո։ 8 Զվե՛ց օր կերիցես բաղարջ, եւ յաւուրն եւթներորդի ե՛լք տօն Տեառն Աստուծոյ քոյ. մի՛ գործեսցես ՚ի նմա զամենայն գործ, բայց որ ինչ գործիցի՛ անձին[1866]։ 9 Եւթն եւթներորդս համարեսցիս քեզ, ՚ի սկսանելոյ մանկաղի քոյ յոճ, սկսանիցիս համարե՛լ եւթն եւթներորդս[1867]. 10 եւ արասցես տօ՛ն եւթներորդաց Տեառն Աստուծոյ քում, որչափ կարօ՛ղ իցէ ձեռն քո ըստ ինչի՛ն զոր տացէ քեզ՝ որպէս զիարդ օրհնեսցէ զքեզ Տէր Աստուած քո։ 11 Եւ ուրա՛խ լիցիս առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ, դո՛ւ եւ ուստր քո եւ դուստր քո, ծառայ քո, եւ աղախին քո. եւ Ղեւտացին որ ՚ի քաղաքս քո. եւ եկն եւ որբն եւ այրին որ ՚ի ձեզ. ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած անուանե՛լ զանուն իւր անդ։ 12 Եւ յիշեսցե՛ս զի ծառա՛յ էիր յերկրին Եգիպտացւոց. եւ զգուշասցի՛ս եւ արասցես զպատուիրանս զայսոսիկ։ 13 Տօ՛ն տաղաւարահարա՛ց արասցես զեւթն օր. ՚ի ժողովել քեզ ՚ի կալոյ քումմէ եւ ՚ի հնձանէ քումմէ։ 14 Եւ ուրա՛խ լիցիս ՚ի տօնի քում. դո՛ւ եւ ուստր քո եւ դուստր քո, ծառայ քո եւ աղախին քո. եւ Ղեւտացին, եւ եկն եւ որբն եւ այրին որ իցեն ՚ի քաղաքս քո[1868]։ 15 Զեւթն օր տօնեսցես Տեառն Աստուծոյ քում, ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո ՚ի նմա։ Եւ եթէ օրհնեսցէ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն արմտիս քո, եւ յամենայն գործս ձեռաց քոց, եւ լինիցիս ուրա՛խ։ 16 Զերիս ժամանակս ՚ի տարւոջ յանդիմա՛ն լիցի ամենայն արու քո՝ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր։ ՚Ի տօնի՛ բաղարջակերացն. եւ ՚ի տօնի՛ եւթներորդացն. եւ ՚ի տօնի տաղաւարահարացն. եւ ո՛չ երեւեսցիս առաջի Տեառն Աստուծոյ քում ունայնաձեռն[1869]. 17 իւրաքանչիւր ըստ կարի՛ ձեռաց իւրոց՝ ըստ օրհնութեան Տեառն Աստուծոյ քո զոր ե՛տ քեզ[1870]։
ԼԸ 18 Դատաւո՛րս եւ ատենադպի՛րս կացուսցես յամենայն քաղաքս քո՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ՝ ըստ ցեղի՛ց. եւ դատեսցե՛ն զժողովուրդն դատաստան արդար[1871]. 19 եւ մի՛ աչառիցեն երեսաց. եւ մի՛ առնուցուն կաշառս։ Քանզի կաշառ՝ կուրացուցանէ՛ զաչս իմաստնոց. եւ ապականէ զբանս արդարոց[1872]։ 20 Արդարութեամբ արասցես զիրաւունս, զի կեցէք, եւ մտանիցէք ժառանգել զերկիրն զոր Տէր Աստուած տացէ ձեզ[1873]։
ԼԹ 21 Մի՛ տնկեսցես քեզ անտառս զամենայն փայտի առ սեղանով Տեառն Աստուծոյ քոյ[1874]։ 22 Եւ մի՛ արասցես ինչ քեզ ձաւնի։ Եւ մի՛ կանգնեսցես քեզ արձան զոր ատեաց Տէր Աստուած քո[1875]։
Խ 1 Եւ մի՛ զոհիցես Տեառն Աստուծոյ քում արջառ կամ ոչխար՝ յորում իցէ արատ ինչ, ըստ ամենայն արատաւո՛ր բանի. զի պի՛ղծ է այն առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ[1876]։
ԽԱ 2 Եւ եթէ գտցի ՚ի միջի քում, ՚ի միում ՚ի քաղաքացն զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ, ա՛յր կամ կին՝ որ առնիցէ զչա՛ր առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ, անցանել զուխտիւ նորա[1877]. 3 եւ երթեալ պաշտիցեն զաստուածս օտարս, եւ երկիր պագանիցեն նոցա. Արեգական, կամ լուսնի, կամ ամենայնի որ իցէ ՚ի զարդուէ երկնից. զորս ո՛չ հրամայեցի 4 եւ պատմեցի քեզ. եւ քննեսցես յոյժ, եւ ահա ճշմարտի՛ւ լեալ իցէ բանն, եւ եղեա՛լ իցէ պղծութիւնն այն ՚ի մէջ Իսրայէլի[1878]։ 5 Հանցե՛ս զայրն զայն, կամ զկին՝ որ արարին զբանն չար, ՚ի դրունս ձեր. եւ քարկոծեցէ՛ք զնոսա քարամբք եւ մեռցի՛ն[1879]։ 6 Երկո՛ւք եւ երիւք վկայիւք մեռցի որ մեռանիցին, եւ մի՛ մեռցի միով վկայիւ[1880]։ 7 Եւ ձեռն վկայիցն եղիցի նախ ՚ի նա սպանանե՛լ զնա, եւ ապա՛ ձեռն ամենայն ժողովրդեանն. եւ բարձցե՛ս զչարն ՚ի միջոյ ձերմէ[1881]։
ԽԲ 8 Եւ եթէ վրիպեսցէ՛ ՚ի քէն բա՛ն ՚ի դատաստանի, ՚ի մէջ արեան եւ արեան. եւ ՚ի մէջ դատաստանի եւ դատաստանի, եւ ՚ի մէջ գրգռութեան եւ գրգռութեան, եւ ՚ի մէջ հակառակութեան եւ հակառակութեան. բա՛ն դատաստանի ՚ի քաղաքս քո. եւ յարուցեալ ելցե՛ս ՚ի տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո անուանել զանուն իւր անդ[1882]։ 9 Եւ երթայցես առ քահանա՛յսն Ղեւտացի՛ս, եւ առ դատաւորն որ լինիցի յաւուրսն յայնոսիկ. եւ քննեալ պատմեսցեն քեզ զդատաստանն[1883]։ 10 Եւ արասցե՛ս ըստ հրամանին զոր պատմեսցեն քեզ որք ՚ի տեղւո՛յն իցեն՝ զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո. եւ զգուշասջի՛ր յոյժ առնել ըստ ամենայնի որպէս օրինադրեսցի քեզ. 11 ըստ օրինա՛ցն եւ ըստ դատաստանի զոր ասասցեն քեզ՝ արասցես. եւ մի՛ խոտորեսցիս ՚ի բանէն զոր պատմեսցեն քեզ, մի՛ յաջ եւ մի՛ յահեակ։ 12 Եւ մարդ ոք՝ որ առնիցէ հպարտութեամբ առ ՚ի չլսելո՛յ քահանային՝ որ կայցէ պաշտել յանուն Տեառն Աստուծոյ քոյ. կամ դատաւորին որ իցէ յաւուրսն յայնոսիկ՝ մեռցի՛ մարդն այն. եւ բարձցե՛ս զչարն յԻսրայէլէ։ 13 Եւ ամենայն ժողովրդեանն լուեալ երկիցէ՛, եւ մի՛ եւս ամպարշտեսցի։
ԽԳ 14 Եւ եթէ մտանիցես յերկիրն զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ, եւ ժառանգեսցե՛ս զնա, եւ բնակեսցե՛ս ՚ի նմա. եւ ասիցես. Կացուցի՛ց ՚ի վերայ իմ իշխան որպէս եւ ա՛յլ ազգք որ շուրջ զինեւ են։ 15 Կացուցանելո՛վ կացուսցես ՚ի վերայ քո իշխան՝ զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած քո. յեղբարց քոց կացուսցես քեզ իշխան. եւ մի իշխեսցես կացուցանել քեզ զայր օտար որ չիցէ՛ եղբայր քո[1884]. 16 զի մի՛ յաճախեսցէ իւր երիվարս, եւ մի՛ դարձուսցէ զժողովուրդն յԵգիպտոս. զի Տէր ասաց, թէ՝ Մի՛ եւս յաւելուցուք դառնալ ընդ նոյն ճանապարհ։ 17 Եւ մի՛ յաճախեսցէ իւր կանայս, զի մի խոտորեսցի սիրտ նորա. եւ արծաթ եւ ոսկի մի՛ կարի յաճախեսցէ իւր։ 18 Եւ եղիցի յորժամ նստցի յիշխանութեան իւրում, գրեսցե՛ս նմա զերկրորդումն օրինացս այսոցիկ ՚ի մատենի[1885] 19 եւ ՚ի քահանայիցն Ղեւտացւոց լիցի՛ առ նմա. եւ ընթերցցի՛ զսա զամենայն աւուրս կենաց իւրոց. զի ուսցի՛ երկնչել ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ, պահե՛լ զամենայն պատուիրանս զայսոսիկ, եւ առնե՛լ զիրաւունս զայսոսիկ[1886]։ 20 Զի մի՛ հպարտանայցէ սիրտ նորա ՚ի վերայ եղբարց իւրոց, զի մի՛ անցանիցէ զպատուիրանօքս յաջ կամ յահեակ. զի երկայնակեա՛ց լիցի յիշխանութեան իւրում, ի՛նքն եւ որդիք իւր ՚ի մէջ որդւոցն Իսրայէլի։
ԽԴ 1 Եւ մի՛ լինիցի քահանայիցն Ղեւտացւոց որդւոցն Ղեւեայ բաժին եւ ժառանգութիւն ընդ որդւոցն Իսրայէլի։ Երախայրի՛քն Տեառն վիճակ նոցա. զա՛յն կերիցեն[1887]. 2 եւ վիճակ մի՛ լիցի նոցա ՚ի մէջ եղբարց իւրեանց. զի Տէր է վիճակ նոցա. որպէս ասաց նոցա։ 3 Եւ ա՛յս են իրաւունք քահանային ՚ի ժողովրդենէ անտի, որք զենուցուն զենլիս. եթէ արջառ իցէ, եւ եթէ ոչխար, տացէ քահանային զերին եւ զծնօտսն եւ զխաղցոցն[1888]։ 4 Եւ զպտուղս ցորենոյ քոյ, եւ զգինւոյ քոյ, եւ զիւղոյ քոյ. եւ զպտուղ կտրոց խաշանց քոց տացես նոցա. 5 զի զնա՛ ընտրեաց Տէր յամենայն ցեղիցն քոց կալ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ, պաշտե՛լ եւ օրհնե՛լ յանուն նորա. նա՛ եւ որդիք իւր զամենայն աւուրս[1889]։ 6 Ապա թէ եկեսցէ Ղեւտացին ՚ի մի ՚ի քաղաքացն քոց յամենայն որդւոցն Իսրայէլի, ուր իցէ ինքն բնակեալ. եւ եկեսցէ՛ ըստ ցանկութեան անձին իւրոյ, ՚ի տեղին զոր ընտրեսցէ Տէր. 7 պաշտել զանուն Տեառն Աստուծոյ իւրոյ. իբրեւ զամենայն եղբարսն իւր Ղեւտացիս որ կացցեն անդ առաջի Տեառն Աստուծոյ[1890], 8 կերիցէ՛ զմասնն հասեալ, բայց իւրաքանչիւր յազգական վաճառին[1891]։
ԽԵ 9 Եւ եթէ մտանիցես յերկիրն զոր Տէր Աստուած տացէ քեզ. մի՛ ուսանիցիս առնել ըստ գարշելեաց ազգացն այնոցիկ։ 10 Մի՛ գտանիցի ՚ի քեզ՝ որ ածիցէ զուստր իւր կամ զդուստր իւր զբոցով. եւ դիւթիցէ դիւթութիւն, եւ հմայիցէ, եւ հաւահա՛րց լինիցի. 11 եւ կախարդիցէ կախարդանօք, եւ վհուկ, եւ նշանագէտ լինիցի առ ՚ի զմեռեալս հարցանելոյ[1892]։ 12 Քանզի պի՛ղծ է Տեառն ամենայն որ առնէ զայն. զի վասն այսպիսի գարշելեաց սատակեսցէ զնոսա Տէր ՚ի քէն։ 13 Կատարեա՛լ լինիցիս առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. 14 զի ազգքն այնոքիկ զորս դո՛ւ ժառանգելոց ես, նոքա՛ հմայից եւ դիւթութեանց անսան. բայց քեզ ո՛չ այնպէս ետ հրաման Տէր Աստուած քո։ 15 Մարգարէ՛ յեղբարց քոց իբրեւ զի՛ս յարուսցէ քեզ Տէր Աստուած քո, նմա՛ լուիջիք[1893] 16 ըստ ամենայնի՝ զոր խնդրեցեր ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ. ՚ի Քորէբ յաւուրն եկեղեցւոյ, ասէիք. Ո՛չ եւս յաւելուցումք լսել զձա՛յն Տեառն Աստուծոյ մերոյ. եւ զհո՛ւրդ զայդ զմեծ ո՛չ եւս տեսցուք, զի մի՛ մեռանիցիմք։ 17 Եւ ասէ ցիս Տէր. Ուղի՛ղ է ամենայն ինչ զոր խօսեցան։ 18 Մարգարէ՛ յարուցից նոցա յեղբարց իւրեանց իբրեւ զքեզ, եւ տա՛ց զպատգամս իմ ՚ի բերան նորա, եւ խօսեսցի՛ ընդ նոսա որպէս եւ պատուիրեցից նմա։ 19 Եւ մարդ՝ որ ո՛չ լուիցէ զոր խօսիցի մարգարէն յանուն իմ, ե՛ս խնդրեցից զվրէժ ՚ի նմանէ[1894]։ 20 Բայց մարգարէն, եթէ ամպարշտեսցի խօսե՛լ յանուն իմ բան ինչ զոր ես ո՛չ հրամայեցի խօսել. եւ կամ թէ խօսիցի յանուն աստուածոց օտարաց, մեռցի՛ մարգարէն այն։ 21 Ապա թէ ասիցէք ՚ի սրտի. Զիա՞րդ գիտասցուք զբանն զոր ո՛չ խօսեցաւ Տէր[1895]։ 22 Զոր ինչ խօսիցի մարգարէն յանուն Տեառն՝ եւ ո՛չ լինիցի բանն եւ ո՛չ դիպիցի, ա՛յն բա՛ն է զոր ո՛չ խօսեցաւ Տէր. ամպարշտութեամբ խօսեցաւ մարգարէն, մի՛ թողուցուք նմա։
ԽԶ 1 Եւ եթէ սատակեսցէ Տէր Աստուած քո զազգսն՝ զորոց Տէր Աստուած տացէ քեզ զերկիրն նոցա. եւ ժառանգեսցե՛ս զնա, եւ բնակեսցե՛ս ՚ի քաղաքս եւ ՚ի տունս նոցա[1896]. 2 երի՛ս քաղաքս զատուսցես քեզ ՚ի միջոյ երկրին զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ։ 3 Նկատեսցես քեզ զճանապարհն, եւ ընդ երի՛ս բաժանեսցես քեզ զսահմանս երկրին քոյ. զոր բաժանեսցէ քեզ Տէր Աստուած քո. եւ եղիցի անդ ապաստա՛ն ամենայն սպանողի[1897]։ 4 Ա՛յս սահման եղիցի ամենայն սպանողի որ փախչիցի անդ՝ եւ ապրեսցի։ Որ ոք հարկանիցէ զընկեր իւր ակամայ. եւ նա՛ ո՛չ ատեայր զնա յերէկն եւ յեռանդ[1898]. 5 եւ որ ոք մտանիցէ ընդ ընկերի իւրում ՚ի մայրի հարկանել փայտ. եւ ամբառնայցէ զձեռն իւր փայտատաւն հարկանել փայտ, եւ անկանիցի երկաթն ՚ի մեղեխէ՛ անտի, եւ դիպիցի՛ ընկերին եւ մեռանիցի, փախիցէ՛ նա, եւ անկցի ՚ի մի ՚ի քաղաքացն այնոցիկ եւ կեցցէ[1899]։ 6 Զի մի՛ պնդեսցի մերձաւոր արեանն զկնի սպանողին, մինչդեռ այրիցի սիրտ նորա. եւ հասանիցէ նմա՝ եթէ հեռագո՛յն իցէ ճանապարհն, եւ հարկանիցէ՛ զանձն նորա. եւ նմա չէ՛ դատաստան մահու. զի ո՛չ ատեայր զնա յերէկն եւ յեռանդն[1900]։ 7 Վասն այնորիկ ես պատուիրեմ քեզ զբանս զայս՝ եւ ասեմ. Երի՛ս քաղաքս զատուսցես քեզ։ 8 Եւ եթէ ընդարձակեսցէ քեզ Տէր Աստուած քո զսահմանս քո որպէս եւ երդուա՛ւ Տէր հարցն քոց. եւ տացէ քեզ Տէր զամենայն երկիրն՝ զոր խոստացաւ տալ հարցն քոց. 9 եւ եթէ լուիցես առնել զամենայն պատուիրանս զայսոսիկ զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր, սիրե՛լ զՏէր Աստուած քո, եւ գնա՛լ յամենայն ճանապարհս նորա զամենայն աւուրս։ Եւ յաւելցես քեզ ա՛յլ եւս երիս քաղաքս յայնս յերիսն. 10 եւ մի՛ հեղցի արիւն անպարտ յերկրին քում, զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ ՚ի ժառանգութիւն. եւ մի՛ ոք լիցի ՚ի միջի քում պարտական արեան։
ԽԷ 11 Եւ եթէ լինիցի այր որ ատիցէ՛ զընկեր իւր, եւ դարա՛ն գործիցէ նմա, եւ յարիցէ ՚ի վերայ նորա, եւ հարկանիցէ զանձն նորա եւ մեռցի. եւ փախչիցի ՚ի մի ՚ի քաղաքացն այնոցիկ[1901]. 12 առաքեսցեն ծերակոյտ քաղաքի նորա եւ առցե՛ն զնա անտի, եւ մատնեսցեն զնա ՚ի ձեռս մերձաւորի արեանն եւ մեռցի՛։ 13 Եւ մի՛ խնայեսցէ ակն քո ՚ի նա. եւ սրբեսցես զարիւն անպարտ ՚ի միջոյ Իսրայէլի, եւ բարի՛ լիցի քեզ[1902]։
ԽԸ 14 Մի՛ փոխեսցես զսահմանս ընկերի քոյ՝ զոր հաստատեցին հարք քո ՚ի ժառանգութեան քում, զոր ժառանգեսցես յերկրին զոր Տէր Աստուած քո տացէ՛ քեզ ՚ի ժառանգութիւն։
ԽԹ 15 Ո՛չ հաստատեսցի մի վկայ վկայել զմարդոյ ըստ ամենայն ապիրատութեան, եւ ըստ ամենայն յանցանաց, եւ ըստ ամենայն մեղաց զոր մեղանչէ։ ՚Ի բերանոյ երկուց եւ երի՛ց վկայից հաստատեսցի՛ ամենայն բան[1903]։ 16 Եւ եթէ կացցէ յառաջ սո՛ւտ վկայ զմարդոյ, եւ չարախօսեսցէ զնմանէ ամպարշտութիւն ինչ. 17 կացցեն երկոքին արքն որոց հակառակութիւնն իցէ, առաջի Տեառն, եւ առաջի քահանայիցն եւ առաջի դատաւորացն որ իցեն յաւուրսն յայնոսիկ. 18 եւ քննեսցե՛ն դատաւորքն ճշմարտութեամբ. եւ ահա վկայ անիրաւ վկայեաց զանիրաւութիւն. եւ եկաց հակառա՛կ եղբօր իւրում. 19 արասջիք նմա որպէս խորհեցաւ չա՛ր առնել ընկերի իւրում. եւ բարձէ՛ք զչարն ՚ի միջոյ ձերմէ[1904]։ 20 Եւ այլոցն լուեալ՝ զահի հարկանիցին, եւ մի՛ եւս յաւելուցուն առնել ըստ բանին այնմիկ չարի ՚ի միջի ձերում. 21 մի՛ խնայեսցէ ակն քո ՚ի նա։ Անձն ընդ անձին. ա՛կն ընդ ական. ատա՛մն ընդ ատաման. ձե՛ռն ընդ ձեռին. ո՛տն ընդ ոտին։
Ծ 1 Եւ եթէ ելանիցես ՚ի պատերազմ ՚ի վերայ թշնամեաց քոց. եւ տեսանիցես երիվա՛րս եւ հեծեալս, եւ ա՛զգ բազում քան զքեզ. մի՛ երկնչիցիս ՚ի նոցանէ, զի Տէր Աստուած քո ընդ քե՛զ է՝ որ եհա՛ն զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց[1905]։ 2 Եւ եղիցի յորժամ մերձենայցես ՚ի պատերազմ. մատուցեալ քահանայն խօսեսցի ընդ ազգին[1906]. 3 եւ ասասցէ ցնոսա. Լո՛ւր Իսրայէլ, դուք դիմեալ երթայք այսօր ՚ի պատերազմ աւադիկ ՚ի վերայ թշնամեաց ձերոց. մի՛ լքանիցին սիրտք ձեր, եւ մի՛ երկնչիցիք. եւ մի՛ զարհուրիցիք, եւ մի՛ խուսիցէք յերեսաց նոցա[1907]. 4 զի Տէր Աստուած մեր երթայ առաջի ձեր ընդ ձե՛զ, տա՛լ պատերազմ վասն ձե՛ր ընդ թշնամիս ձեր, ապրեցուցանել զձեզ։ 5 Եւ խօսեսցին դպիրքն ընդ ժողովրդեանն, եւ ասասցեն. Ա՛յր ոք՝ որոյ շինեալ իցէ տուն նորաշէն, եւ ո՛չ իցէ արարեալ նմա նաւակատիս, գնասցէ եւ դարձցի ՚ի տուն իւր. գուցէ՛ մեռանի ՚ի պատերազմի, եւ ա՛յլ այր առնիցէ նմա նաւակատիս[1908]։ 6 Եւ այր ոք՝ որոյ տնկեալ իցէ այգի, եւ չիցէ՛ ուրախ լեալ ՚ի նմանէ, գնասցէ եւ դարձցի՛ անդրէն ՚ի տուն իւր. գուցէ մեռանիցի ՚ի պատերազմի, եւ ա՛յլ այր ուրախ լինիցի ՚ի նմանէ[1909]։ 7 Եւ ա՛յր ոք՝ որոյ խօսեալ իցէ կին, եւ չիցէ՛ առեալ զնա, գնասցէ՛ եւ դարձցի ՚ի տուն իւր. գուցէ՛ մեռանիցի ՚ի պատերազմի, եւ ա՛յլ այր առնուցու զնա[1910]։ 8 Եւ յաւելցեն դպիրքն խօսել ընդ ժողովրդեանն՝ եւ ասասցեն. Ա՛յր ոք որ երկնչիցի, եւ վատասի՛րտ սրտիւ իցէ, գնասցէ՛ եւ դարձցի ՚ի տուն իւր. զի մի՛ զանգիտեցուսցէ զսիրտ եղբօր իւրոյ իբրեւ զիւրն[1911]։ 9 Եւ եղիցի յորժամ դադարեսցեն դպիրքն ՚ի խօսելոյ ընդ ժողովրդեանն, կացուսցեն իշխանս զօրուն առաջնո՛րդս ժողովրդեանն։
ԾԱ 10 Եւ եթէ մերձենայցես ՚ի քաղաք տալ պատերազմ ընդ նմա, կոչեսցես զնոսա ՚ի խաղաղութիւն։ 11 Եւ եղիցի եթէ տայցեն խաղաղութեան պատասխանի, եւ բացցե՛ն քեզ, եղիցի ամենայն ժողովուրդն որ գտանիցին ՚ի նմա հարկատո՛ւք եւ հնազանդեա՛լք քեզ[1912]։ 12 Ապա թէ ո՛չ հնազանդեսցին քեզ, եւ արասցեն ընդ քեզ պատերազմ, պաշարեսցե՛ս զնա[1913]. 13 եւ մատնեսցէ՛ զնա Տէր Աստուած քո ՚ի ձեռս քո. եւ հարցե՛ս զամենայն արու նորա կոտորմամբ սրոյ[1914]. 14 բա՛ց ՚ի կանանց եւ ՚ի կահուէ եւ յամենայն անասնոյ. եւ զամենայն ինչ զինչ եւ գտանիցի ՚ի քաղաքին, եւ զամենայն աղխ՝ առցե՛ս քեզ յաւարի. եւ կերիցե՛ս զամենայն զաւար թշնամեաց քոց՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ։ 15 Նո՛յնպէս արասցես ընդ ամենայն քաղաքս ընդ յո՛յժ հեռաւորս, որ ո՛չ ՚ի քաղաքաց ազգացն այնոցիկ իցեն։
ԾԲ 16 Բայց ՚ի քաղաքաց ազգացն այնոցիկ՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ զերկիր նոցա ՚ի ժառանգութիւն, մի՛ ապրեցուցանիցէք ՚ի նոցանէ զամենայն շնչաւոր, 17 այլ նզովելով նզովեսջի՛ք զնոսա. զՔետացին, եւ զԱմովրհացին, եւ զՔանանացին, եւ զՓերեզացին, եւ զԽեւացին, եւ զՅեբուսացին, եւ զԳերգեսացին. զոր օրինակ պատուիրեաց Տէր Աստուած քո[1915]. 18 զի մի՛ ուսուցանիցեն ձեզ առնել զամենայն գարշելութիւնս իւրեանց, զոր արարին դիցն իւրեանց. եւ մեղանչիցէք առաջի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ[1916]։ 19 Եւ եթէ նստեալ պաշարեսցես զքաղաք՝ աւուրս բազումս մարտնչել ընդ նմա յառնուլ զնա, մի՛ հարկանիցես զծառատունկ նորա արկանելով ՚ի նմա երկաթ. այլ կերիցե՛ս ՚ի նմանէ, եւ զնա մի՛ հարկանիցես. միթէ մա՞րդ իցէ ծառատունկն որ յանդի ա՛նդ իցէ՝ մտանել յերեսաց քոց ՚ի պատնէշ[1917]։ 20 Այլ զփայտ զոր գիտիցես թէ չիցէ՛ պտղաբեր, զա՛յն հարցես եւ կոտորեսցես. եւ շինեսցես պատնէշ շուրջ զքաղաքաւն որ տա՛յցէ ընդ քեզ պատերա՛զմ մինչեւ մատնեսցի։
ԾԳ 1 Եւ եթէ գտանիցի վիրաւոր յերկրի քում զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ ժառանգել, եւ անկեալ դնիցի ՚ի դաշտի. եւ ո՛չ գիտիցեն զայն որ խոցեացն զնա[1918]. 2 ելցէ՛ ծերակոյտն քո, եւ դատաւորքն քո, եւ չափեսցեն շուրջ զվիրաւորաւն զվայրս քաղաքացն։ Եւ եղիցի քաղաք որ հո՛ւպ իցէ ՚ի վիրաւորն[1919]. 3 առցէ ծերակոյտ քաղաքին այնորիկ երինջ մի յարջառոց՝ որ ընդ գործ չիցէ՛ մտեալ, եւ լուծ չիցէ՛ ձգեալ. 4 եւ իջուսցեն ծերակոյտ ժողովրդեանն զերինջն ՚ի ձո՛ր մի ապառաժ ուր չիցէ՛ գործեալ, եւ ո՛չ սերմանեալ. եւ կարթակոտո՛ր արասցեն զերինջն ՚ի ձո՛ր անդր[1920]։ 5 Եւ մատիցեն քահանայքն Ղեւտացիք՝ զի զնոսա՛ ընտրեաց Տէր Աստուած քո կա՛լ առաջի իւր եւ օրհնե՛լ յանուն նորա. եւ ըստ բերանո՛յ նոցա վճարեսցի ամենայն հակառակութիւն եւ ամենայն գրգռութիւն[1921]։ 6 Եւ ամենայն ծերակոյտ քաղաքին այնորիկ որ հո՛ւպ իցէ ՚ի վիրաւորն, լուասցե՛ն զձեռս իւրեանց ՚ի վերայ գլխոյ երնջուն կարթահարելոյ ՚ի ձորն[1922]. 7 եւ պատասխանի տուեալ ասասցեն. Ձեռք մեր ո՛չ հեղին զարիւնս զայս, եւ աչք մեր ո՛չ տեսին. 8 քաւեա՛ զժողովուրդ քո զԻսրայէլ, զոր փրկեցեր Տէր. զի մի՛ եկեսցէ արիւնս անպարտ ՚ի վերայ ժողովրդեան քոյ Իսրայէլի. եւ քաւեսցի՛ ՚ի նոցանէ արիւնն. 9 եւ բարձցե՛ս դու զարիւնն անպարտ ՚ի ձէնջ։
ԾԴ Եւ եթէ արասցես զբարին եւ զհաճոյ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ։ 10 Եւ եթէ ելանիցես ՚ի պատերա՛զմ ՚ի վերայ թշնամեաց քոց, եւ մատնեսցէ զնոսա Տէր Աստուած քո ՚ի ձեռս քո, եւ աւարեսցես զաւար նոցա[1923], 11 եւ տեսանիցես յաւարին՝ կի՛ն գեղեցիկ տեսլեամբ, եւ ցանկասցի՛ս նմա. եւ առցես զնա քեզ կնութեան[1924]. 12 եւ տարցիս զնա ՚ի տուն քո, եւ գերծցե՛ս զգլուխ նորա. 13 եւ սրբեսցես զըղընգունս նորա, եւ հանցես զհանդերձ գերութեան նորա. եւ նստցի ՚ի տա՛ն քում, եւ լացցէ զհայր եւ զմայր իւր զաւուրս ամսոյ միոյ. եւ ապա՛ մտցես առ նա, եւ բնակեսցես ընդ նմա. եւ եղիցի կին քո[1925]։ 14 Եւ եղիցի եթէ ո՛չ հաճեսցիս ընդ նա, արձակեսցես զնա ազա՛տ. եւ վաճառելով մի՛ վաճառեսցես զնա արծաթոյ. եւ մի՛ անարգեսցես զնա՝ քանզի լլկեցեր զնա[1926]։
ԾԵ 15 Եւ եթէ լինիցին ա՛ռն միում երկու կանայք. եւ լինիցի ՚ի նոցանէ մին սիրելի եւ մեւսն ատելի. եւ ծնանիցին նմա որդիս՝ սիրելի՛ն եւ ատելին, եւ լինիցի որդի անդրանիկ ատելւոյն[1927]. 16 եւ եղիցի յաւուր յորում ժառանգեցուցանիցէ՛ որդւոց իւրոց զինչս իւր, մի՛ իշխեսցէ անդրանկացուցանել զորդի սիրելւոյն, անտե՛ս արարեալ զորդի ատելւոյն զանդրանիկ[1928]. 17 այլ զանդրանիկ ատելւոյն ծանիցէ տա՛լ նմա կրկին յամենայնէ որ ինչ գտանիցի նորա. զի նա՛ է սկիզբն որդւոց նորա, եւ նմա ա՛նկ է անդրանկութիւնն։
ԾԶ 18 Եւ եթէ իցէ ուրուք որդի խե՛ռ եւ անզգամ, եւ ո՛չ լսիցէ ձայնի հօր եւ մօր իւրոյ. եւ խրատիցեն զնա՝ եւ ո՛չ անսայցէ նոցա. 19 կալցի՛ն զնա հայր եւ մայր նորա, եւ տարցին զնա առ ծերակոյտ քաղաքին իւրեանց, եւ ՚ի դուռն տեղւոյն իւրեանց[1929]. 20 եւ ասասցեն ցարս քաղաքին իւրեանց. Որդի՛ս մեր այս՝ խե՛ռ է եւ անզգամ, եւ ո՛չ լսէ ձայնի մերում. հանկանակո՛ղ է եւ արբշիռ[1930]։ 21 Եւ քարկոծեսցե՛ն զնա արք քաղաքին նորա քարամբք՝ եւ մեռցի. եւ բարձջի՛ք զչարն ՚ի միջոյ ձերմէ. եւ լուեալ այլոցն՝ զահի՛ հարկանիցին։ 22 Եւ եթէ հասանիցեն ումեք մե՛ղք մահապարտութեան՝ եւ մեռանիցի, կախեսջի՛ք զնա զփայտէ. 23 եւ մի՛ ագանիցի մարմին նորա ՚ի փայտին. այլ թաղելով թաղեսջի՛ք զնա ՚ի նմին աւուր։ Զի անիծեալ յԱստուծոյ է ամենայն՝ որ կախիցի զփայտէ. եւ մի՛ պղծիցէք զերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ՛ քեզ ՚ի ժառանգութիւն[1931]։
ԾԷ 1 Գուցէ՛ տեսեալ զարջառ եւ զոչխար եղբօր քո մոլորեալս ՚ի ճանապարհի, եւ անտե՛ս առնիցես զնոսա, այլ դարձուցանելով դարձուսցե՛ս զնոսա եւ ածցե՛ս առ եղբայր քո[1932]։ 2 Ապա թէ չիցէ մօտ եղբայրն քո առ քեզ, եւ ո՛չ ճանաչիցես զնա. ժողովեսցես զնոսա ՚ի տուն քո. եւ եղիցին առ քեզ, մինչեւ խնդրեսցէ զնոսա եղբայր քո, եւ տացես ցնա[1933]։ 3 Նո՛յնպէս արասցես զէշ նորա, նո՛յնպէս արասցես զհանդերձ նորա, նո՛յնպէս արասցես եւ զամենայն կորուստ եղբօր քոյ. որ ինչ կորնչիցի ՚ի նմանէ եւ գտանիցես՝ մի՛ իշխեսցես անտես առնել զայն։ 4 Գուցէ տեսանիցես զէշ եղբօր քոյ, կամ զեզն նորա անկեալ ՚ի ճանապարհի, եւ զա՛նց առնիցես զնոքօք. այլ յարուցանելով յարուսցե՛ս ընդ նմա։
ԾԸ 5 Մի՛ եղիցի հանդերձ առնացի զկանամբք. եւ մի՛ զգեցցի այր զգեստ կանացի. զի պի՛ղծ է Տեառն Աստուծոյ քում ամենայն որ առնէ զայն։
ԾԹ 6 Եւ եթէ դիպեսցիս բունոյ հաւուց առաջի քո ՚ի ճանապարհի, եթէ ՚ի ծա՛ռ եւ եթէ ՚ի գետնի, ձագուց կամ ձուոց, եւ մայրն ջեռեալ նստցի ՚ի վերայ ձագուցն կամ ձուոց. մի՛ առնուցուս զմայրն հանդերձ որդւովքն[1934]. 7 արձակելո՛վ արձակեսցես զմայրն, եւ զորդիսն առցե՛ս քեզ. զի բարի՛ լիցի քեզ, եւ բազմօրեա՛յ լինիցիս ՚ի վերայ երկրի[1935]։
Կ 8 Եւ եթէ շինեսցես տուն նորաշէն. արասցես պսա՛կ շուրջ զտանեօքն. եւ մի՛ սպանումն գործեսցես ՚ի տան քում, զի մի՛ անկանիցի որ անկանելոցն իցէ ՚ի նմա[1936]։
ԿԱ 9 Մի՛ վարեսցես զայգի քո այլ եւ այլ. զի մի՛ սրբեսցին արմտիքն եւ սերմնն զոր սերմանիցես ընդ բերից այգւոյն քո։
ԿԲ 10 Մի՛ վարեսցես զէշ եւ զեզն ՚ի միասին[1937]։
ԿԳ 11 Մի՛ զգենուցուս այլայլախառն, զասր եւ զկտաւ ՚ի միասին։
ԿԴ 12 Ծո՛պս մանուածոյս արասցես ՚ի վերայ չորեցունց տտնոց հանդերձից քոց, զոր եւ զգենուցուս[1938]։
ԿԵ 13 Եւ եթէ առնուցու ոք կին՝ եւ ամուսնասցի ընդ նմա, եւ ատեսցէ զնա, 14 եւ դիցէ ՚ի վերայ պատճառս բամբասական բանից. եւ անուն չա՛ր հանիցէ զնմանէ՝ եւ ասիցէ. Զկինս զայս առի, եւ մերձեցեալ ՚ի սա ո՛չ գտի զկուսութիւն սորա[1939]։ 15 Եւ առեալ հայր եւ մայր աղջկանն, հանցե՛ն զկուսութիւնս աղջկանն առ ծերակոյտն ՚ի դուռն[1940]. 16 եւ ասասցէ հայր աղջկանն ցծերակոյտն. Զդուստրս իմ զայս ետու ա՛ռնդ այդմիկ կնութեան. 17 եւ ատեցեալ զսա՝ դնէ ՚ի վերայ պատճառս բամբասաւո՛ր բանից՝ եւ ասէ. Ո՛չ գտի զկուսութիւն դստեր քո, եւ ահա՛ւասիկ կուսութիւնք դստեր իմոյ. եւ բացցեն զհանդերձն առաջի ծերոց քաղաքին այնորիկ[1941]։ 18 Եւ առցէ ծերակոյտ քաղաքին այնորիկ զայրն զայն, եւ խրատեսցե՛ն զնա. 19 եւ տուժեսցե՛ն ՚ի նմանէ հարեւր սիկղ. եւ տացե՛ն հօր աղջկանն, փոխանակ զի եհան անուն չա՛ր զկուսէն Իսրայէլացւոյ. եւ նորի՛ն լիցի կին. եւ մի՛ իշխեսցէ արձակել զնա զամենայն ժամանակս։ 20 Ապա թէ ճշմարի՛տ իցէ բանն, եւ ո՛չ գտցին կուսութիւնք աղջկանն[1942]. 21 հանցեն զաղջիկն առ դուրս հօր իւրոյ, եւ քարկո՛ծ արասցեն զնա արք քաղաքին իւրոյ՝ եւ մեռցի. զի արա՛ր անզգամութիւն ՚ի մէջ որդւոցն Իսրայէլի, պոռնկել ՚ի տան հօր իւրոյ. եւ բարձջի՛ք զչարն ՚ի ձէնջ[1943]։
ԿԶ 22 Եւ եթէ գտցի այր շնացեալ ընդ առնակնոջ, սպանջի՛ք զերկոսեան. զայրն շնացեալ ընդ կնոջն՝ եւ զկինն. եւ բարձջի՛ք զչարն յԻսրայէլէ։
ԿԷ 23 Եւ եթէ եղիցի աղջիկ կոյս խօսեցեալ առն. եւ գտանիցէ զնա ա՛յր ոք ՚ի քաղաքի եւ ննջեսցէ ընդ նմա. 24 հանջի՛ք զերկոսին ՚ի դուռն քաղաքին իւրեանց, եւ քարկոծեսցեն զնոսա քարամբք եւ մեռցին. զաղջիկն՝ զի ո՛չ բողոքեաց ՚ի քաղաքին, եւ զայրն՝ որ լլկեաց զկին ընկերի իւրոյ. եւ բարձջի՛ք զչարն ՚ի միջոյ ձերմէ[1944]։ 25 Ապա թէ ՚ի դաշտի գտցէ այր զաղջի՛կ ոք՝ խօսեալ առն, եւ բռնաբա՛ր ննջեսցէ ընդ նմա. սպանջի՛ք զայրն որ ննջեաց ընդ նմա. 26 եւ աղջկանն մի՛ ինչ առնիցէք. զի ո՛չ է աղջկանն վնաս մահու. զի որպէս յառնիցէ մարդ ՚ի վերայ ընկերի իւրոյ՝ եւ սպանանիցէ զնա, ա՛յնպէս է իրն. 27 զի ՚ի բացի՛ եգիտ զնա. եւ բողոքեաց աղջիկն խօսեալ, եւ ո՛չ ոք էր որ օգնէր նմա։ 28 Եւ եթէ գտանիցէ ոք զաղջիկ կոյս՝ որ չիցէ՛ խօսեալ առն, եւ բռնաբար ննջեսցէ ընդ նմա. 29 տացէ այրն որ ննջեաց ընդ նմա՝ հօր աղջկանն յիսուն երկդրամեան արծաթոյ, եւ նորա՛ լիցի կին. եւ մի՛ իշխեսցէ արձակել զնա զամենայն ժամանակս իւր[1945]։
ԿԸ 30 Մի՛ առցէ այր զկին հօր իւրոյ, եւ մի՛ յայտնեսցէ զծածուկս հօր իւրոյ։
ԿԹ 1 Մի՛ մտցէ մալեալն եւ կրճատեալն յեկեղեցի Աստուծոյ։ 2 Մի՛ մտցէ պոռնկորդի յեկեղեցի Աստուծոյ[1946]։
Հ 3 Մի՛ մտցէ Ամոնացի եւ Մովաբացի յեկեղեցի Տեառն, մինչեւ ցտասն ազգ մի՛ մտցեն յեկեղեցին Տեառն, եւ մինչեւ ցյաւիտեան[1947]։ 4 Վասն զի ո՛չ ելին ընդ առաջ ձեր հացիւ եւ ջրով ՚ի ճանապարհի ելանելոյն ձերոյ յԵգիպտոսէ։ Եւ զի ՚ի վարձո՛ւ կալան վասն քո զԲաղաամ որդի Բէովրայ ՚ի Միջագետաց անիծանել զքեզ. 5 եւ ո՛չ կամեցաւ Տէր Աստուած քո լսել Բաղաամու, եւ դարձոյց Տէր Աստուած քո զանէծսն յօրհնութիւնս. զի սիրեաց զքեզ Տէր Աստուած քո։ 6 Մի՛ խօսեսցիս ընդ նոսա խաղաղութեամբ զամենայն աւուրս քո մինչեւ ցյաւիտեան։
ՀԱ 7 Մի՛ գարշեցուցանիցես զԵդոմայեցին, զի եղբա՛յր քո է։ Մի՛ գարշեցուցանիցես զԵգիպտացին, զի պանդուխտ էիր յերկրի նորա[1948]։ 8 Եթէ լինիցին նորա որդիք՝ յերրորդ ազգի՝ մտցեն յեկեղեցի Տեառն։
ՀԲ 9 Եւ եթէ ելանիցես ՚ի պատերազմի բանակե՛լ ՚ի վերայ թշնամեաց քոց, զգո՛յշ լինիջիր յամենայն բանէ չարէ[1949]։ 10 Եթէ իցէ ՚ի քեզ այր՝ որ չիցէ՛ սուրբ ՚ի ցայգութեան բղխմանէ, ելցէ՛ արտաքոյ բանակին, եւ մի՛ մտցէ ՚ի բանակն[1950]. 11 եւ ընդ երեկսն լուասցէ՛ զմարմին իւր ջրով, եւ ընդ մտանե՛լ արեւուն մտցէ՛ ՚ի բանակն[1951]։ 12 Եւ տեղի յա՛յտ լիցի քեզ արտաքոյ բանակին, եւ ելցե՛ս դու արտաքս[1952]. 13 եւ ցի՛ց լինիցի զգօտւոյ քումմէ. եւ եղիցի յորժամ նստիցիս արտաքս, փորեսցե՛ս նովաւ, եւ ածեալ ծածկեսցե՛ս զաղտեղութիւն քո։ 14 Զի Տէր Աստուած քո շրջի ընդ բանակն քո փրկե՛լ զքեզ, եւ մատնել զթշնամիս քո առաջի երեսաց քոց. եւ եղիցի բանակն քո սո՛ւրբ, եւ ո՛չ երեւեսցի ՚ի միջի քում աղտեղութիւն իրացն. եւ դառնայցէ՛ ՚ի քէն[1953]։
ՀԳ 15 Մի՛ մատնեսցես զծառայ տեառն իւրում, որ յաւելուցու ՚ի քեզ ՚ի տեառնէ իւրմէ. 16 ընդ քե՛զ բնակեսցէ՛ եւ ընդ քե՛զ զետեղեսցի յամենայն տեղւոջ ուր եւ հաճոյ իցէ նմա. եւ մի՛ նեղիցէք զնա։
ՀԴ 17 Մի՛ լինիցի բո՛զ ՚ի դստերաց Իսրայէլի. եւ մի՛ պոռնիկ յուստերաց Իսրայէլի։ Մի՛ լինիցի ձաւնի ՚ի դստերաց Իսրայէլի, եւ մի՛ նուիրեալ ոք յուստերաց Իսրայէլի։
ՀԵ 18 Մի՛ տարցիս զկապէնս պոռնկի. եւ մի՛ զշան սխուրս ՚ի տուն Աստուծոյ քոյ յամենայն ուխտս. զի պի՛ղծ են առաջի Աստուծոյ քո երկոքեան[1954]։
ՀԶ 19 Մի՛ տացես եղբօր քում արծաթ վաշխիւ. եւ մի՛ զկերակուր շարիատիւ, եւ մի՛ տոկոսեօք. 20 զամենայն ինչ փո՛խ տայցես օտարին՝ եւ եղբօր քում. զի օրհնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն ՚ի գործս քո ՚ի վերայ երկրին՝ յոր մտանելո՛ց ես ժառանգել զնա[1955]։
ՀԷ 21 Եւ եթէ ուխտիցես ուխտ Տեառն Աստուծոյ քում, մի՛ յամեսցես հատուցանել զայն. զի պահանջելով պահանջեսցէ Տէր Աստուած քո ՚ի քէն. եւ լինիցի քեզ ՚ի մեղս[1956]։ 22 Ապա թէ ո՛չ կամիցիս ուխտել՝ չլինիցի քեզ մեղք։ 23 Որ ինչ ելանէ ընդ շրթունս քո, զգո՛յշ լինիջիր եւ արասցե՛ս որպէս ուխտեցեր Աստուծոյ քում, զտուրսն զոր խոստացար բերանով քով[1957]։
ՀԸ 24 Եւ եթէ մտանիցես ՚ի հունձս ընկերի քոյ, քաղեսցե՛ս ձեռօք քովք զհասկն. եւ մանգաղ մի՛ արկանիցես յոճ ընկերի քոյ։ 25 Եւ եթէ մտանիցես յայգի ընկերի քոյ, կերիցե՛ս խաղող մինչեւ ցյագել անձին քոյ. բայց յամանս մի՛ ամանայցես[1958]։
ՀԹ 1 Եւ եթէ առնուցու ոք կին, եւ մտանիցէ առ նա. եւ եղիցի եթէ ո՛չ գտցէ շնորհս առաջի նորա, զի եգիտ ՚ի նմա ի՛րս անարգութեան, գրեսցէ՛ նմա գի՛ր ապահարզանի եւ տացէ՛ ՚ի ձեռս նորա, եւ արձակեսցէ՛ զնա ՚ի տանէ իւրմէ[1959]։ 2 Եւ եթէ գնացեալ լինիցի ա՛ռն այլում[1960]. 3 եւ ատիցէ զնա այրն վերջին, գրեսցէ նմա գի՛ր մեկնելոյ, եւ տացէ ՚ի ձեռս նորա. եւ արձակեսցէ զնա ՚ի տանէ իւրմէ։ Ապա թէ մեռանիցի՛ այրն նորա վերջին՝ որ ա՛ռ զնա կնութեան. 4 մի՛ կարասցէ այրն առաջին որ արձակեաց զնա՝ դառնալ առնուլ զնա իւր կնութեան, յետ պղծելոյն նորա. զի պի՛ղծ է այն առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ մի՛ պղծէք զերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած տացէ ձեզ ՚ի ժառանգութիւն[1961]։
Ձ 5 Եւ եթէ առնուցու ոք կին նորոգ, մի՛ մտցէ ՚ի պատերազմ. եւ մի՛ անկցին ՚ի վերայ նորա՝ եւ մի՛ ինչ իրք. այլ անպա՛րտ լիցի ՚ի տան իւրում. եւ ուրա՛խ արասցէ զկին իւր զոր առ[1962]։
ՁԱ 6 Մի՛ գրաւեսցես զվերին եւ զներքին երկան. զի զոգի՛ս գրաւէ այնպիսին[1963]։ ՁԲ 7 Եթէ ըմբռնեսցի ա՛յր ոք մարդագող յեղբարց իւրոց յորդւոցն Իսրայէլի, եւ բռնաբարեալ վաճառեսցէ զնա. մեռցի՛ գողն, եւ բարձջի՛ք զչարն ՚ի միջոյ ձերմէ։
ՁԳ 8 Զգո՛յշ լեր անձին քում յարածէ բորոտութեան. զգո՛յշ լինիջիր՝ առնե՛լ ըստ ամենայն օրինին զոր պատմիցեն ձեզ քահանայքն Ղեւտացիք. զորօրինակ պատուիրեցի ձեզ զգուշանա՛լ առնելոյ[1964]։ 9 Յիշեցէ՛ք՝ զոր ինչ արար Տէր Աստուած քո ընդ Մարիամ ՚ի ճանապարհի ելանո՛յն ձերոյ յԵգիպտոսէ։
ՁԴ 10 Եւ եթէ պարտելո՛վ պարտիցի ընկեր քո զինչ եւ իցէ, մի՛ մտանիցես ՚ի տուն նորա գրաւել ինչ գրաւ. 11 այլ արտաքո՛յ կայցես. եւ ա՛յրն առ որում պարտքն քո իցեն՝ հանցէ՛ զգրաւն քո արտաքս։ 12 Եւ եթէ աղքատ իցէ այրն, մի՛ ագցի ընդ գրաւաւն իւրով. 13 դարձուցանելո՛վ դարձուսցես զգրաւ նորա ընդ մտանել արեւու. եւ ննջեսցէ՛ հանդերձիւն իւրով, եւ օրհնեսցէ՛ զքեզ. եւ եղիցի քեզ յողորմածութիւն առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ[1965]։
ՁԵ 14 Մի՛ զլասցիս զվա՛րձս տնանկին՝ եւ զկարօտելոյ յեղբարց քոց, կամ յեկաց քաղաքաց քոց[1966]. 15 նո՛յն օրին հատուսցես զվարձս նորա. եւ մի՛ մտանիցէ արեգակն ՚ի վերայ այնորիկ, զի տնա՛նկ է, եւ ա՛յն է յոյս նորա. եւ մի՛ բողոք հարկանիցէ զքէն առ Տէր. եւ մի՛ լինիցի այն քեզ ՚ի մեղս[1967]։
ՁԶ 16 Մի՛ մեռցին հարք ընդ որդւոց. եւ մի՛ որդիք մեռանիցին ընդ հարց. իւրաքանչիւրոք ՚ի մեղս իւր մեռանիցի[1968]։
ՁԷ 17 Մի՛ խոտորիցես զիրաւունս զեկին, եւ զորբոյ, եւ զայրւոյ. եւ մի՛ գրաւեսցես զձորձս այրւոյն. 18 քանզի ծառա՛յ էիր դու յերկրին Եգիպտացւոց, եւ փրկեա՛ց զքեզ Տէր Աստուած քո անտի. վասն այնորիկ ես պատուիրեմ քեզ առնել զբանս զայս։
ՁԸ 19 Եւ եթէ հնձեսցես զհունձս յանդի քում, եւ մոռասցի որա՛յ յանդի քում, մի՛ դառնայցես անդրէն առնուլ զնա, աղքատին, եւ եկին, եւ այրւո՛յ, եւ որբո՛յ եղիցի այն. զի օրհնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն ՚ի գործս ձեռաց քոց։ 20 Եւ եթէ կթեսցես զայգի քոյ, մի՛ ճռաքաղ առնիցես զկնի քո. եկին, եւ որբոյ, եւ այրւո՛յ եղիցի այն. եւ յիշեսցես զի ծառա՛յ էիր յերկրին Եգիպտացւոց. վասն ա՛յնորիկ ես պատուիրեմ քեզ առնել զբանս զայս[1969]։ 21 Եւ եթէ կթեսցես ձէթ, մի՛ դարձցիս անդրէն պտղաքաղ առնել զկնի քո. եկին, եւ որբոյ, եւ այրւո՛յ եղիցի այն։ 22 Եւ յիշեսցես զի եւ դու ծառա՛յ էիր յերկրին Եգիպտացւոց. վասն ա՛յնորիկ ես պատուիրեմ քեզ առնե՛լ զբանս զայս։
ՁԹ 1 Եւ եթէ լինիցի հակառակութիւն ՚ի մէջ մարդկան, մատիցեն յատեան եւ դատեսցին. եւ արդարացուսցեն զարդարն, եւ պարտաւորեսցե՛ն զամպարիշտն[1970]։ 2 Եւ եղիցի եթէ արժանի իցէ գանի ամպարիշտն, նստուսցեն զնա առաջի դատաւորացն, եւ հարցե՛ն զնա առաջի նոցա ըստ ամպարշտութեան նորա[1971]՝ 3 թուով քառասո՛ւն. եւ այլ մի՛ յաւելուցուն. ապա թէ յաւելուցուն հարկանել զնա աւելի՛ քան զայն, անարգութիւն լիցի եղբօրն քում առաջի քո։
Ղ 4 Մի՛ կապեսցես զցռուկ եզին կալոտւոյ։
ՂԱ 5 Եւ եթէ բնակեսցեն եղբարք ՚ի միասին, եւ մեռանիցի մի ոք ՚ի նոցանէ, եւ զաւակ ո՛չ իցէ նորա. մի՛ լինիցի կին մեռելոյն արտաքոյ ա՛ռն ումեք՝ որ մերձաւոր չիցէ՛ նորա. այլ եղբայր ա՛ռն իւրոյ մտցէ առ նա, եւ առցէ զնա ի՛ւր կնութեան. եւ բնակեսցէ՛ ընդ նմա[1972]. 6 եւ եղիցի մանուկն որ ծնանիցի՝ հաստատեալ յանո՛ւն վախճանելոյն. եւ մի՛ ջնջեսցի անուն նորա յԻսրայէլէ։ 7 Ապա թէ ո՛չ կամիցի այրն առնուլ զկին եղբօր իւրոյ, ելցէ՛ կինն ՚ի դո՛ւռն անդր առ ծերակոյտն՝ եւ ասասցէ. Ո՛չ կամի եղբայր առն իմոյ կանգնել զանուն եղբօր իւրոյ ՚ի մէջ Իսրայէլի։ 8 Եւ կոչեսցեն զնա ծերակոյտ քաղաքին իւրոյ, եւ խօսեսցին ընդ նմա. եւ նա կացցէ եւ ասիցէ. Ոչ կամիմ առնուլ զդա։ 9 Եւ մատուցեալ կին եղբօր նորա առաջի ծերոցն, հանցէ զկօշիկ մի յոտանէ նորա. եւ թքցէ՛ ընդ երեսս նորա, եւ պատասխանի՛ տուեալ ասասցէ. Ա՛յսպէս արասցեն առն, որ ո՛չ շինիցէ զտուն եղբօր իւրոյ։ 10 Եւ կոչեսցի անուն նորա ՚ի մէջ Իսրայէլի Տո՛ւն բոկացելոյ։
ՂԲ 11 Եւ եթէ կռուեսցին արք ընդ միմեանս, այր ընդ եղբօ՛ր իւրում. եւ մատուցեալ կին միոյ ՚ի նոցանէ թափել զայր իւր ՚ի ձեռաց այնորիկ որ հարկանիցէ՛ն զնա, եւ ձգեալ զձեռն բո՛ւռն հարկանիցէ զերկուորեաց նորա[1973]. 12 հատցե՛ս զձեռն, եւ մի՛ խնայեսցէ ՚ի նա ակն քո[1974]։
ՂԳ 13 Մի՛ լինիցի յամանի քում կշիռ եւ կշիռ, մեծ կամ փոքր։ 14 Եւ մի՛ լինիցի ՚ի տան քում չափ եւ չափ, մեծ կամ փոքր։ 15 Կշիռ ստո՛յգ եւ արդա՛ր եղիցի քեզ. եւ չա՛փ ստոյգ եւ արդար եղիցի քեզ. զի բազմօրեա՛յ եղիցիս ՚ի վերայ երկրին զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ ՚ի ժառանգութիւն[1975]։ 16 Զի պի՛ղծ է Տեառն Աստուծոյ քում ամենայն որ առնէ զայն, եւ ամենայն որ առնէ զանիրաւութիւն։
ՂԴ 17 Յո՛ւշ լիցի քեզ զոր արա՛րն քեզ Ամաղէկ ՚ի ճանապարհի ելանելոյն քոյ յԵգիպտոսէ. 18 զի՛արդ ընդդէմ եկաց քեզ ՚ի ճանապարհին՝ եւ կրճատեա՛ց զվերջն քո, եւ զաշխատեալսն զկնի քո, եւ դու քաղցեալ եւ աշխատեալ էիր. եւ ո՛չ երկեաւ յԱստուծոյ[1976]։ 19 Եւ եղիցի յորժամ հանգուցանիցէ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն թշնամեաց քոց որ շուրջ զքեւ՛ իցեն յերկրին զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ վիճակա՛ւ ՚ի ժառանգութիւն, ջնջեսցե՛ս զանուն Ամաղեկայ ՚ի ներքոյ երկնից, եւ մի՛ մոռասցիս։
ՂԵ 1 Եւ եղիցի եթէ մտանիցես յերկրին զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ ՚ի ժառանգութիւն եւ ժառանգեսցե՛ս զնա, եւ բնակեսցես ՚ի նմա[1977]։ 2 Առցես զառաջինս պտղոց զերկրին քոյ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ. եւ արկցե՛ս ՚ի կողոփ. եւ գնասցե՛ս ՚ի տեղին՝ զոր ընտրեսցէ Տէր Աստուած անուանել զանուն իւր անդ[1978]։ 3 Եւ երթիցես առ քահանա՛յն, որ կայցէ յաւուրսն յայնոսիկ, եւ ասասցե՛ս ցնա. Գոհանա՛մ այսօր զՏեառնէ Աստուծոյ իմմէ, զի մտի յերկիրն զոր երդուաւ Տէր հարցն մերոց տա՛լ մեզ։ 4 Եւ առցէ՛ քահանայն զկողոփն ՚ի ձեռաց քոց. եւ դիցէ՛ զնա առաջի սեղանոյն Տեառն Աստուծոյ քոյ։ 5 Եւ պատասխանի տուեալ, ասասցե՛ս առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. ԶԱսորիս եթող հա՛յր իմ եւ էջ յԵգիպտոս, եւ պանդխտեցա՛ւ անդ սակա՛ւ ինչ թուով, եւ եղեւ անդ յա՛զգ մեծ. եւ բազմացաւ անդ յո՛յժ յոյժ[1979]. 6 եւ չարչարեցին զմեզ Եգիպտացիք, լլկեցին զմեզ եւ եդին ՚ի վերայ մեր գո՛րծ խստութեան։ 7 Եւ աղաղակեցաք առ Աստուած հարցն մերոց. եւ լուաւ ձայնի մերում, եւ ետես զտառապանս մեր եւ զաշխատութիւն մեր, եւ զնեղութիւն[1980]. 8 եւ եհան զմեզ Տէր յԵգիպտոսէ ինքնի՛ն զօրութեամբ մեծաւ, եւ հզօր ձեռամբ, եւ բարձր բազկաւ, եւ մեծամեծ տեսլեամբք, եւ նշանօք եւ արուեստիւք. 9 եւ ած զմեզ ՚ի տեղիս յայս. եւ ե՛տ մեզ զերկիրս զայս. երկիր՝ որ բղխէ զկա՛թն եւ զմեղր։ 10 Եւ արդ աւասիկ բերի՛ զպտուղ արդեանց երկրին զոր ե՛տ ինձ Տէր, երկիր՝ որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր։ Եւ երկի՛ր պագցես անդ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. 11 եւ ուրա՛խ լիցիս անդ յամենայն բարութիւնսն՝ զոր ետ քեզ Տէր Աստուած քո, եւ տա՛ն քում. դո՛ւ եւ Ղեւտացի՛ն եւ պանդուխտն որ ՚ի քեզ։
ՂԶ 12 Եւ եթէ կատարեսցես տասանորդել զամենայն տասանորդս երկրի քոյ. յամին երկրորդի կրկին տասանորդեսցիս Ղեւտացւոյն, եւ եկին, եւ որբոյ, եւ այրւոյ. եւ կերիցեն ՚ի քաղաքս քո եւ յագեսցին[1981]։ 13 Եւ ասասցես առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. Սրբեցի՛ ՚ի բաց զսրբութիւնսն ՚ի տանէ իմմէ. եւ ետու զայն Ղեւտացւոյն, եւ եկին, եւ որբոյ, եւ այրւոյ, ըստ ամենայն պատուիրանաց Տեառն Աստուծոյ՝ զոր պատուիրեալ էր ինձ. ո՛չ անցի զպատուիրանաւ քով եւ ո՛չ մոռացայ[1982]. 14 եւ ո՛չ կերայ ՚ի վիշտս ՚ի նոցանէ. եւ ո՛չ ընծայեցի ՚ի նոցանէ պղծոյն. եւ ո՛չ ետու ՚ի նոցանէ մեռելոյ։ Լուա՛յ ձայնի Տեառն Աստուծոյ իմոյ. եւ արարի՛ որպէս պատուիրեցեր ինձ։ 15 Արդ՝ հայեա՛ց ՚ի սրբոյ բնակութենէ քումմէ յերկնից, եւ օրհնեա՛ զժողովուրդ քո զԻսրայէլ, եւ զերկիրն զոր ետուր նոցա. որպէս երդուար հարցն մերոց, տա՛լ մեզ զերկիր որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր[1983]։ 16 Յաւուր յայնմիկ պատուիրեա՛ց մեզ Տէր Աստուած մեր առնել զամենայն իրաւունս զայսոսիկ, եւ զդատաստանս. եւ պահեսջի՛ք եւ արասջի՛ք զսոսա յամենայն սրտէ ձերմէ, եւ յամենայն անձնէ ձերմէ[1984]։ 17 ԶՏէր Աստուած քո ընտրեա՛ այսօր լինել քեզ Աստուած, եւ գնասջի՛ք ՚ի ճանապարհս նորա, եւ պահեսջի՛ք զիրաւունս եւ զդատաստանս նորա՝ լսե՛լ ձայնի նորա։ 18 Եւ Տէր ընտրեաց զքե՛զ այսօր լինե՛լ նմա ժողովուրդ սեպհական՝ որպէս եւ խոստացաւ քեզ. պահել զամենայն պատուիրանս նորա. 19 եւ լինել քեզ ՚ի վե՛ր քան զամենայն ազգս. որպէս արա՛ր զքեզ անուանի եւ բարգաւա՛ճ եւ փառաւոր՝ լինել քեզ ժողովուրդ սո՛ւրբ Տեառն Աստուծոյ քում. որպէս եւ խոստացա՛ւ քեզ[1985]։
ՂԷ 1 Եւ պատուիրեա՛ց Մովսէս եւ ծերակոյտն Իսրայէլի՝ եւ ասեն. Պահեցէ՛ք զամենայն պատուիրանս զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր։ 2 Եւ եղիցի յաւուր յորում անցանիցես ընդ Յորդանան, յերկիրն զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ. եւ կանգնեսցե՛ս անդ քարինս մեծամեծս, եւ բռեսցե՛ս զնոսա բռով[1986]։ 3 Եւ գրեսցե՛ս ՚ի վերայ քարանցն զամենայն պատգամս օրինացս այսոցիկ, յորժամ անցանիցէք ընդ Յորդանան, ՚ի ժամանակի իբրեւ մտանիցէք յերկիրն՝ զոր Տէր Աստուած հարցն ձերոց տացէ՛ քեզ, երկիր որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր. որպէս խոստացաւ Տէր Աստուած հարց քոց տա՛լ քե՛զ[1987]։ 4 Եւ եղիցի յորժամ անցանիցէք ընդ Յորդանան, կանգնեսջի՛ք զքարինս զայնոսիկ զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր՝ ՚ի լերինն Գեբաղ, եւ բռեսջի՛ք զնոսա բռով։ 5 Եւ շինեսցե՛ս անդ սեղա՛ն Տեառն Աստուծոյ քոյ. սեղա՛ն ՚ի քարանց. եւ մի՛ հպեսցի ՚ի նոսա երկաթ[1988]. 6 բոլորա՛կ վիմօք շինեսցես զսեղանն Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ հանցե՛ս ՚ի վերայ նորա ողջակէզս Տեառն Աստուծոյ քում։ 7 Եւ զենցե՛ս անդ զենումն փրկութեան Տեառն Աստուծոյ քում. եւ կերիցե՛ս եւ յագեսցի՛ս անդ. եւ ուրա՛խ լիցիս առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ. 8 եւ գրեսցե՛ս ՚ի վերայ քարանցն զամենայն զօրէնս զայսոսիկ յայտնապէ՛ս յոյժ։
ՂԸ 9 Եւ խօսեցա՛ւ Մովսէս, եւ քահանայքն՝ եւ Ղեւտացիք՝ ընդ ամենայն Իսրայէլի եւ ասեն. Լո՛ւռ լեր եւ լո՛ւր Իսրայէլ։ Յաւուր յայսմիկ եղեր ժողովուրդ Տեառն Աստուծոյ քոյ. 10 եւ լուիցե՛ս ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ արասցե՛ս զամենայն պատուիրանս նորա եւ զիրաւունս նորա՝ զոր ե՛ս պատուիրեմ քեզ այսօր։ 11 Եւ պատուիրեա՛ց Մովսէս ժողովրդեանն յաւուր յայնմիկ՝ եւ ասէ. 12 Սոքա՛ կացցեն օրհնել զժողովուրդն ՚ի լերինն Գարիզին, յորժամ անցանիցէք ընդ Յորդանան։ Շմաւոն. Ղեւի. Յուդայ. Իսաքար. Յովսէփ. եւ Բենիամին[1989]։ 13 Եւ սոքա՛ կացցեն ՚ի վերայ անիծիցն ՚ի լերինն Գեբաղ։ Ռուբէն. Գադ. Ասեր. Զաբուղոն. Դան. եւ Նեփթաղին։ 14 Եւ պատասխանի տուեալ Ղեւտացւոցն՝ ասիցե՛ն մեծաձայն ամենայն Իսրայէլի։ 15 Անիծեա՛լ լիցի մարդն, որ արասցէ դրօշեալս եւ ձուլածոյ. զի պի՛ղծ է Տեառն ձեռագործ ճարտարի, եւ դնիցէ զնա ՚ի թաքստեան։ Եւ պատասխանի տուեալ ժողովրդեանն, ասասցեն՝ եղիցի՛[1990]։ 16 Անիծեա՛լ որ անարգեսցէ զհայր իւր կամ զմայր իւր։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛։ 17 Անիծեա՛լ որ խոտորիցէ զիրաւունս՝ եկին եւ որբոյ եւ այրւոյ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛[1991]։ 18 Անիծեալ՝ որ փոխեսցէ զսահմանս ընկերի իւրոյ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛։ 19 Անիծեալ՝ որ մոլորեցուսցէ զկոյրն ՚ի ճանապարհի։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛[1992]։ 20 Անիծեալ՝ որ ննջեսցէ ընդ կնոջ հօր իւրոյ. զի յայտնեաց զաներեւոյթս հօր իւրոյ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛։ 21 Անիծեալ՝ որ ննջեսցէ ընդ ամենայն անասնոյ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛։ 22 Անիծեալ՝ որ ննջեսցէ ընդ քե՛ռ իւրում, որ առ ՚ի հօրէ իցէ, կամ առ ՚ի մօրէ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛[1993]։ 24 Անիծեալ՝ որ հարկանիցէ զընկեր իւր նենգութեամբ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛[1994]։ 25 Անիծեալ՝ որ առնուցու կաշառ հարկանել զանձն արեան արդարոյ։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛։ 26 Անիծեալ ամենայն մարդ որ ո՛չ կացցէ յամենայն բանս օրինացս այսոցիկ՝ առնել զսոսա։ Եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն՝ եղիցի՛։
1 Եւ եղիցի եթէ լսելով լուիցէք ձայնի Տեառն Աստուծոյ մերոյ, զգուշանա՛լ եւ առնել զամենայն պատուիրանս նորա, զոր ես պատուիրեմ ձեզ այսօր, տացէ զքեզ Տէր Աստուած քո ՚ի վեր քան զամենայն ազգս երկրի[1995]. 2 եւ եկեսցեն ՚ի վերայ քո ամենայն օրհնութիւնքս այսոքիկ. եւ գտցե՛ն զքեզ, եթէ լուիցես ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ։ 3 Օրհնեա՛լ լիցիս դու ՚ի քաղաքի, եւ օրհնեա՛լ յանդի։ 4 Օրհնեա՛լ լիցին ծնունդք որովայնի քոյ, եւ արա՛րք երկրի քոյ, անդեա՛յք արջառոց քոց, եւ հօտք ոչխարաց քոց։ 5 Օրհնեա՛լ լիցին շտեմարանք քո, եւ համբա՛րք քո։ 6 Օրհնեա՛լ լիցիս դու յելանել եւ ՚ի մտանե՛լ քում։ 7 Մատնեսցէ՛ Տէր Աստուած քո զթշնամիս քո եւ զհակառակորդս քո խորտակեալս առաջի երեսաց քոց. ընդ մի ճանապարհ ելցեն առ քեզ, եւ ընդ եւթն ճանապարհ փախիցեն յերեսաց քոց։8 Առաքեսցէ Տէր ՚ի վերայ քո օրհնութիւն, ՚ի շտեմարանս քո, եւ յամենայն ինչ ուր մխեսցես զձեռն քո ՚ի վերայ երկրին՝ զոր Տէր Աստուած քո տացէ քեզ[1996]։ 9 Կանգնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո իւր ժողովուրդ սո՛ւրբ. որպէս երդուաւ հարցն քոց. եթէ լուիցես ձայնի Տեառն Աստուծոյ մերոյ, եւ գնասցես ՚ի ճանապարհս նորա[1997]. 10 եւ տեսցեն ամենայն ազգք երկրի զի անուն Տեառն կոչեցեալ է ՚ի վերայ քո. եւ երկիցեն ՚ի քէն։ 11 Եւ բազմացուսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո ՚ի բարութիւնս, ծննդեա՛մբք որովայնի քոյ, եւ արդեա՛մբք երկրի քոյ, եւ ծննդեամբք խաշանց քոց. ՚ի վերայ երկրին զոր երդուա՛ւ Տէր հարցն քոց տա՛լ քեզ, ըստ աւուրց երկնից ՚ի վերայ երկրի[1998]։ 12 Բացցէ՛ քեզ Տէր զգանձսն բարութեան իւրոյ զերկինս, տալ անձրեւ՛ ՚ի ժամանակի իւրում երկրին քոյ, օրհնե՛լ զամենայն գործս ձեռաց քոց. եւ տացե՛ս փոխ ազգաց բազմաց, եւ դու ո՛չ առնուցուս փոխ. 13 եւ իշխեսցե՛ս ազգաց բազմաց, եւ քեզ՝ մի՛ իշխեսցեն։ Հաստատեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո ՚ի գլուխ եւ ո՛չ ՚ի վերջ. եւ եղիցիս ՚ի վե՛ր, եւ ո՛չ ՚ի խոնարհ. եթէ լուիցես պատուիրանաց Տեառն Աստուծոյ քոյ, զոր ես պատուիրեմ քեզ ա՛յսօր պահել եւ առնել։ 14 Եւ ո՛չ անցանիցես զամենայն բանիւք զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր՝ ո՛չ յաջ եւ ո՛չ յահեակ. երթալ զհետ աստուածոց օտարաց պաշտել զնոսա։ 15 Եւ եղիցի եթէ ո՛չ լուիցես ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ, պահե՛լ եւ առնել զամենայն պատուիրանս նորա զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր, եկեսցեն ՚ի վերայ քո անէծքս այսոքիկ՝ եւ հասցե՛ն քեզ[1999]։ 16 Անիծեա՛լ լիջիր դու ՚ի քաղաքի, եւ անիծեա՛լ յանդի։ 17 Անիծեա՛լ շտեմարանք քո եւ համբարք քո։ 18 Անիծեա՛լ ծնունդք որովայնի քոյ եւ արդիւնք երկրի քոյ, եւ անդեա՛յք արջառոց քոց, եւ հօտք ոչխարաց քոց։ 19 Անիծեա՛լ լիջիր դու ՚ի մտանել՝ եւ անիծեա՛լ յելանել։ 20 Առաքեսցէ՛ քեզ Տէր զնուազութիւն եւ զկարօտութիւն. եւ ծախս ՚ի վերայ ամենայնի յոր մխեսցես զձեռն քո, եւ զոր ինչ առնիցես. մինչեւ սատակեսցէ՛ զքեզ Տէր, մինչեւ կորուսցէ զքեզ վաղվաղակի վասն չարութեան գնացից քոց՝ զի թողե՛ր դու զիս։ 21 Խանծեցուսցէ՛ Տէր ՚ի քեզ մահ, մինչեւ սատակեսցէ զքեզ Տէր յերկրէն յոր դու մտանելոց ես ժառանգել զնա[2000]։ 22 Հարցէ՛ զքեզ Տէր տարակուսանօք, եւ ջերմամբ, եւ սարսռով, եւ խեթիւք, եւ երկիւղիւ, եւ խորշակաւ, եւ գունով. եւ հալածեսցեն զքեզ մինչեւ կորուսցեն զքեզ[2001]։ 23 Եւ եղիցին ՚ի վերայ գլխոյ քոյ երկինք պղնձի՛, եւ երկիր ՚ի ներքոյ քո երկաթի՛[2002]։ 24 Տացէ՛ Տէր զանձրեւ երկրի քոյ փոշի՛. եւ հո՛ղ յերկնից իջցէ ՚ի վերայ քո. մինչեւ սատակեսցէ զքեզ եւ կորուսցէ զքեզ[2003]։ 25 Տացէ՛ զքեզ Տէր ՚ի պարտութիւն առաջի թշնամեաց քոց. ընդ մի ճանապարհ ելցես ՚ի վերայ նոցա, եւ ընդ եւթն ճանապարհ փախիցես յերեսաց նոցա. եւ եղիցիս ցրուեալ ընդ ամենայն թագաւորութիւնս երկրի. 26 եւ եղիցին մեռեալք ձեր կերակո՛ւր թռչնոց երկնից եւ գազանա՛ց երկրի. եւ ո՛չ ոք իցէ որ ընդոստուցանիցէ։ 27 Հարցէ՛ զքեզ Տէր կեղով Եգիպտացւոցն, եւ թանչի՛ւք, եւ զայրացեալ քոսով՝ եւ մնով. զի մի՛ կարասցես բժշկել։ 28 Հարցէ՛ զքեզ Տէր յիմարութեամբ, եւ շլացութեամբ, եւ ապշութեամբ մտաց. 29 եւ խարխափեսցե՛ս ՚ի մէջօրէի որպէս խարխափիցէ կո՛յր ՚ի խաւարի։ Եւ եթէ ո՛չ ուղղեսցես զճանապարհս քո, եղիցիս յայնժամ զրկեալ եւ յափշտակեալ զամենայն աւուրս. եւ ո՛չ ոք իցէ որ օգնիցէ քեզ[2004]։ 30 Առնուցուս կին՝ եւ ա՛յլ այր հանիցէ զնա ՚ի քէն. շինեսցես տուն՝ եւ մի՛ բնակեսցես ՚ի նմա. տնկեսցես այգի՝ եւ մի՛ կթեսցես զնա։ 31 Արջառ քո՝ սպանեալ առաջի քո, եւ մի՛ կերիցես ՚ի նմանէ. էշ քո՝ յափշտակեա՛լ ՚ի քէն, եւ մի՛ դարձցի առ քեզ. ոչխար քո՝ մատնեա՛լ թշնամեաց քոց, եւ ո՛չ ոք իցէ որ օգնիցէ քեզ։ 32 Ուստերք քո եւ դստերք քո՝ մատնեա՛լք ազգի օտարի, եւ աչք քո կըկոցեա՛լ հայիցին ՚ի նոսա, եւ ո՛չ հասանիցէ ձեռն քո։ 33 Զբերս երկրի քոյ, եւ զամենայն վաստակս քո կերիցէ՛ ազգ, զոր դու ո՛չ գիտիցես։ Եւ եղիցես զրկեալ եւ խորտակեալ զամենայն աւուրս[2005]. 34 եւ եղիցես յիմարեալ վասն տեսլեանց աչաց քոց՝ զոր տեսանիցես։ 35 Հարցէ՛ զքեզ Տէր չարաչար կեղով ՚ի ծունկս եւ ՚ի սրունս. եւ ո՛չ կարասցես բժշկել ՚ի թաթից ոտից քոց մինչեւ ցգլուխ քո։ 36 Տարցի՛ զքեզ Տէր եւ զիշխանսն զոր կացուսցես ՚ի վերայ քո՝ յազգ որ ո՛չ գիտիցես դու՝ եւ ո՛չ հարք քո. եւ պաշտեսցե՛ս անդ զաստուածս օտարս, զփայտեղէնս եւ զքարեղէնս[2006]. 37 եւ եղիցես յառա՛կ եւ ՚ի ցոյց եւ ՚ի զրոյց ՚ի մէջ ամենայն ազգաց՝ յոր տանիցի զքեզ Տէր անդր։ 38 Սերմն բազո՛ւմ հանցես յանդի, եւ սակա՛ւ ժողովեսցես. զի կերիցէ զայն մարախ[2007]։ 39 Այգի՛ս տնկեսցես եւ գործեսցես, եւ գինի ո՛չ արբցես, եւ մի՛ ուրախ լիցիս ՚ի նմանէ. զի կերիցէ զայն՝ ո՛րդն։ 40 Եւ եղիցին ձիթենի՛ք յամենայն սահմանս քո, եւ իւղով ո՛չ օծցիս, զի թափեսցի՛ն ձիթենիքն քո։ 41 Ուստերս, եւ դստերս ծնցիս, եւ ո՛չ լինիցին քո. քանզի երթիցեն ՚ի գերութեան[2008]։ 42 Զամենայն ծառատունկ քո եւ զարդի՛ւնս երկրի քոյ հարցէ՛ թրթուր։ 43 Եկն որ ՚ի քեզ իցէ, ելցէ քան զքեզ վե՛ր ՚ի վեր, եւ դու իջցես վա՛յր ՚ի վայր[2009]. 44 նա տացէ՛ քեզ փոխ, եւ դու ո՛չ տացես նմա փոխ. նա՛ եղիցի գլո՛ւխ, եւ դու եղիցիս վե՛րջ։ 45 Եւ եկեսցեն ՚ի վերայ քո անէծքս այսոքիկ, եւ հալածեսցեն զքեզ. եւ հասցեն քեզ մինչեւ սատակեսցեն զքեզ, եւ մինչեւ կորուսցեն զքեզ. զի ո՛չ լուար ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ, պահե՛լ զպատուիրանս նորա եւ զիրաւունս նորա զոր պատուիրեա՛ց քեզ։ 46 Եւ եղիցին ՚ի քեզ նշա՛նք եւ արուե՛ստք, եւ ՚ի զաւակի քում մինչեւ ցյաւիտեան. 47 փոխանակ զի ո՛չ պաշտեցեր զՏէր Աստուած քո ուրախութեամբ եւ ճշմարիտ սրտիւ. վասն բազմութեանդ ամենեցուն[2010] 48 պաշտեսցե՛ս զթշնամիս քո՝ զորս առաքեսցէ ՚ի վերայ քո Տէր, ՚ի սով եւ ՚ի ծարաւ եւ ՚ի մերկութիւն՝ եւ ՚ի նուազութեան ամենայնի. եւ դիցէ անո՛ւր երկաթի ՚ի պարանոցի քում մինչեւ սատակեսցէ՛ զքեզ[2011]։ 49 Ածցէ ՚ի վերայ քո ա՛զգ ՚ի հեռաստանէ ՚ի ծագաց երկրի իբրեւ զխոյանա՛լ արծուոյ. ա՛զգ՝ զորոյ ո՛չ լսիցես զձայն նորա[2012]. 50 ազգ՝ ժպի՛րհ երեսօք. որ ո՛չ աչառիցէ երեսաց ծերոց, եւ ո՛չ ողորմեսցի տղայոյ[2013]. 51 եւ կերիցէ՛ զծնունդս խաշանց քոց, եւ զարդի՛ւնս երկրի քոյ. եւ ո՛չ թողուցու քեզ ցորեա՛ն, գինի՛, ե՛ւղ, զանդեա՛յս արջառոց քոց, եւ զհօ՛տս ոչխարաց քոց, մինչեւ կորուսցէ՛ զքեզ։ 52 Եւ նեղեսցէ զքեզ յամենայն քաղաքս քո, մինչեւ կործանեսցին պարիսպք քո բարձրացեալք եւ ամուրք՝ յորս դուն յուսացեալ իցես յամենայն երկրին քում. եւ նեղեսցէ՛ զքեզ յամենայն քաղաքս քո՝ զորս ետ քեզ Տէր Աստուած քո[2014]։ 53 Եւ կերիցե՛ս զծնունդս որովայնի քոյ. զմիս ուստերաց քոց եւ զդստերաց քոց՝ զոր ե՛տ քեզ Տէր, յանձկութեան քում եւ ՚ի նեղութեան քում, որով նեղեսցէ՛ զքեզ թշնամին քո։ 54 Գիրգն որ ՚ի քեզ եւ փափուկն յոյժ, չարակնեսցէ՛ յեղբայր իւր եւ ՚ի կին ծոցոյ իւրոյ, եւ ՚ի մնացեալ որդիսն՝ որ մնայցեն նմա[2015], 55 տա՛լ միում ՚ի նոցանէ ՚ի մարմնոյ որդւոց իւրոց յորոց ուտիցէ. վասն չմնացելոյն նմա ինչ. յանձկութեանն քում եւ ՚ի նեղութեան, որով նեղիցեն զքեզ թշնամիքն քո յամենայն քաղաքս քո[2016]։ 56 Եւ գիրգն որ ՚ի քեզ եւ փափուկն յոյժ, որոյ ո՛չ իցէ ոտին իւրոյ առեալ զփո՛րձ գնալոյ ՚ի վերայ երկրի վասն փափկութեան իւրոյ եւ գրգութեան, չարակնեսցէ յա՛յր ծոցոյ իւրոյ. եւ զուստրն իւր, եւ զդուստր[2017]. 57 եւ զա՛ղտն ելեալ ՚ի միջոյ իւրմէ, եւ զծնունդն զոր ծնանիցի՝ խորովեսցէ՛ ՚ի նոցանէ՝ եւ կերիցէ. եւ վասն նուազութեանն յամենայնէ թաքուսցէ յանձկութեանն եւ ՚ի նեղութեանն. որով նեղիցէ զքեզ թշնամին յամենայն քաղաքս քո։ 58 Եւ եթէ ո՛չ լուիցէք առնել զամենայն բանս օրինացս այսոցիկ, զգրեալս ՚ի գիրս յայսմիկ, երկնչե՛լ ՚ի պատուական եւ ՚ի սքանչելի՛ անուանէ Տեառն Աստուծոյ քոյ. 59 նորանշա՛ն արասցէ Տէր զհարուածս քո, եւ զհարուածս զաւակի քոյ, զհարուածս մեծամեծս եւ զարմանալիս, եւ զցաւս չարաչարս եւ զկարեւորս։ 60 Եւ ածցէ՛ ՚ի վերայ քո զամենայն ախտս չարաչարս զԵգիպտացւոցն՝ յորմէ սոսկայի՛րն յերեսաց նոցա, եւ մխեսցի՛ն ՚ի քեզ[2018]։ 61 Եւ զամենայն հիւանդութիւնս. եւ զամենայն հարուածս գրեալս ՚ի գիրս օրինացս այսոցիկ, ածցէ՛ Տէր ՚ի վերայ քո՝ մինչեւ սատակեսցէ զքեզ։ 62 Եւ մնասջիք թուով սակա՛ւք. փոխանակ զի էիք դուք իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ. եւ ո՛չ լուարուք ձայնի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ[2019]։ 63 Եւ եղիցի որպէս ուրախ եղեւ ՚ի ձեզ Տէր բարի՛ առնել ձեզ, եւ բազմացուցանել զձեզ, նո՛յնպէս ուրախ լինիցի Տէր ՚ի ձեզ՝ սատակել զձեզ. եւ բարձջի՛ք յերկրէն յոր մտանելոց էք ժառանգել զնա։ 64 Եւ ցրուեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո ընդ ամենայն ազգս, ՚ի ծագա՛ց երկրի մինչեւ ՚ի ծագս երկրի. եւ ծառայեսցե՛ս անդ աստուածոց օտարաց, փայտից եւ քարանց՝ զորս ո՛չ գիտէիր դու եւ հարք քո։ 65 Այլեւ յազգսն յայնոսիկ ո՛չ հանգուսցէ զքեզ, եւ ո՛չ լինիցի կա՛յ թաթից ոտից քոց. եւ տացէ քեզ անդ սի՛րտ տրտմեալ, եւ աչս սորեա՛լս, եւ անձն հարեալ։ 66 Եւ եղիցին Կեանք քո կախեա՛լ առաջի աչաց քոց, եւ զարհուրեսցի՛ս զցայգ եւ զցերեկ. եւ ո՛չ հաւատասցեն կենացն քոց[2020]։ 67 Ընդ առաւօտս ասիցես թէ՝ Ե՞րբ լինիցի երեկոյ. եւ ընդ երեկոյս ասիցես թէ՝ Ե՞րբ լինիցի առաւօտ, ՚ի զարհուրանա՛ց սրտի քոյ զոր երկնչիցիս, եւ ՚ի տեսլեանց աչաց քոց զոր տեսանիցես։ 68 Եւ դարձուսցէ զքեզ Տէր անդրէն յԵգիպտոս նաւօք հազարաւոր զօրօք. եւ ընդ ճանապարհ ընդ նոյն՝ ո՛չ յաւելեցուք տեսանել զնա. եւ վաճառեսջի՛ք անդ թշնամեաց ձերոց ՚ի ծառա՛յս եւ յաղախնայս. եւ ո՛չ ոք իցէ որ գնիցէ[2021]։
1 Ա՛յս բա՛նք են ուխտին զոր պատուիրեաց Տէր Մովսիսի. հաստատել որդւոցն Իսրայէլի յերկրին Մովաբու. թո՛ղ զայն ուխտ՝ զոր ուխտեաց նոցա ՚ի Քորէբ։
ՂԹ 2 Եւ կոչեաց Մովսէս զամենայն որդիսն Իսրայէլի՝ եւ ասէ՛ ցնոսա. Դուք ձեզէ՛ն տեսէք զամենայն ինչ զոր արա՛ր Տէր յԵգիպտոս առաջի ձեր, ընդ փարաւոն եւ ընդ ծառայս նորա, եւ ընդ ամենայն երկիր նորա[2022]։ 3 Զփորձանսն մեծամեծս՝ զոր տեսին աչք ձեր. զնշանսն եւ զարուեստս մեծամեծս զայնոսիկ, զձեռն հզօր, եւ զբազուկ բարձր։ 4 Եւ ո՛չ ետ ձեզ Տէր Աստուած ձեր սի՛րտ գիտելոյ, եւ աչս տեսանելոյ. եւ ականջս լսելոյ մինչեւ ցայսօր. 5 եւ ած զձեզ զքառասո՛ւն ամ ընդ անապատն։ Ո՛չ հնացան ձորձք ձեր, եւ ո՛չ մաշեցան կօշիկք յոտից ձերոց։ 6 Հաց ո՛չ կերայք, եւ գինի եւ ցքի ո՛չ արբէք. զի ծանիջիք թէ ե՛ս եմ Տէր Աստուած ձեր. 7 եւ եկիք մինչեւ ՚ի տեղիս այս։ Եւ ել Սեհոն թագաւոր Եսեբոնայ, եւ Ովգ թագաւոր Բասանու ընդդէ՛մ մեր պատերազմաւ. եւ հարա՛ք զնոսա[2023], 8 եւ առա՛ք զերկիր նոցա. եւ ետու զնա ՚ի ժառանգութիւն Ռուբինի եւ Գադայ եւ կիսոյ ցեղին Մանասէի։ 9 Եւ զգուշասջի՛ք առնել զամենայն բանս ուխտիս այսորիկ. զի իմանայցէ՛ք զամենայն զոր առնիցէք։ 10 Դուք կա՛յք աւադիկ այսօր ամենեքեան առաջի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ. ցեղապե՛տք ձեր, եւ ծերակոյտ ձեր, եւ դատաւո՛րք ձեր, եւ ատենադպիրք ձեր, եւ ամենայն այր Իսրայէլի, 11 եւ կանայք ձեր, եւ որդիք ձեր, եւ եկն որ ՚ի միջի ձերում բնակէ. եւ ՚ի փայտակոտորէ՛ ձերմէ մինչեւ ցջրբե՛ր ձեր[2024]։ 12 Յանցանել ձեր զուխտիւ Տեառն Աստուծոյ ձերոյ, եւ զնզովիւք նորա զոր Տէր Աստուած քո ուխտէ՛ քեզ այսօր[2025]. 13 զի կացուսցէ զքեզ իւր ժողովուրդ, եւ նա եղիցի քեզ Աստուած՝ որպէս եւ ասաց. եւ զոր օրինակ երդուաւ հարցն քոց՝ Աբրահամու եւ Սահակայ եւ Յակոբու։ 14 Եւ ո՛չ ձեզ միայն ուխտեմ ես զուխտս զայս, եւ զնզովս զայսոսիկ, 15 այլ եւ որոց ա՛ստ ընդ մեզ իցեն այսօր առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ, եւ որոց չիցեն ընդ մեզ այսօր։ 16 Զի դուք ինքնին գիտէք՝ ո՛րպէս բնակեցայք յերկրին Եգիպտացւոց, եւ ո՞րպէս անցաք ընդ մէջ ազգացն. ընդ որս անցէք դուք[2026]. 17 եւ տեսէք զգարշելի՛ս նոցա եւ զկո՛ւռս իւրեանց, զփա՛յտն եւ զքար, զարծա՛թն եւ զոսկի. որ է՛ առ նոսա։ 18 Մի՛ ոք իցէ ՚ի ձէնջ ա՛յր կամ կին, կամ ա՛զգ, կամ ցեղ՝ որոյ միտք իւր խոտորեա՛լ իցեն ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ իւրմէ, երթա՛լ պաշտել զդիս ազգացն այնոցիկ[2027]։
Ճ Մի՛ ոք իցէ ՚ի ձէնջ արմա՛տ ՚ի վեր բուսեալ դառնութեան եւ դաժանութեան. 19 եւ եղիցի եթէ լուիցէ զպատգամս նզովիցս այսոցիկ, եւ խոկասցի ՚ի սրտի իւրում՝ եւ ասիցէ. Քաւութիւնք եղիցին ինձ. զի եթէ ես ըստ մոլորութեան սրտի իմոյ գնայցեմ. զի մի՛ կորուսանիցէ մեղաւորն զանմեղն։ 20 Եւ ո՛չ հաճեսցի Աստուած ներել նմա. այլ յայնժամ բորբոքեսցի՛ բարկութիւն նորա, եւ նախանձ նորա ՚ի մարդն յայն. եւ հասցե՛ն նմա ամենայն նզովք ուխտիս այսորիկ, գրեա՛լք ՚ի գրի օրինացս այսոցիկ. եւ ջնջեսցէ՛ Տէր զանուն նորա ՚ի ներքոյ երկնից. 21 եւ զատուսցէ՛ զնա Տէր ՚ի չարիս յամենայն որդւոցն Իսրայէլի. ըստ ամենայն նզովի՛ց ուխտիս գրելոյ ՚ի գիրս օրինացս այսոցիկ[2028]։ 22 Եւ ասիցեն ազգքն միւս՝ եւ որդիքն ձեր որ յարիցեն յե՛տ ձեր, եւ օտարոտին որ գայցէ յերկրէ հեռաստանէ՝ տեսանիցեն զհարուածս երկրին այնորիկ. եւ զախտս նոցա զոր առաքեաց Տէր ՚ի վերայ նոցա. 23 զծըծումբն եւ զա՛ղն այրեցեալ, յամենայն ՚ի հող նորա մի՛ սերմանեսցի եւ մի՛ բուսցի, եւ մի՛ ելցէ ՚ի վերայ նորա ամենայն դեղ դալար։ Որպէս կործանեցան Սոդոմ եւ Գոմոր, Ադամա՛ եւ Սեբոյիմ, զորս կործանեաց Տէր սրտմտութեամբ եւ բարկութեամբ։ 24 Եւ ասասցեն ամենայն ազգքն. Ընդէ՞ր արար Տէր այնպէս երկրին այնմիկ, զի՞նչ իցէ սրտմտութիւն մեծ բարկութեանն այնորիկ։ 25 Պատասխանի՛ տացեն եւ ասասցեն. Զի թողին զուխտն Աստուծոյ հա՛րց իւրեանց, զոր ուխտեաց հարցն նոցա, յորժամ եհա՛ն զնոսա յերկրէն Եգիպտացւոց[2029]. 26 եւ գնացեալ պաշտեցին զաստուածս օտարս, եւ երկի՛ր պագին նոցա զոր ո՛չն ճանաչէին, եւ ո՛չ բաժանեաց նոցա։ 27 Եւ բարկացաւ Տէր սրտմտութեամբ ՚ի վերայ երկրին այնորիկ, ածե՛լ ՚ի վերայ նորա ըստ ամենայն նզովից ուխտիս գրելոյ ՚ի մատենի օրինացս այսոցիկ[2030]։ 28 Եւ եբա՛րձ զնոսա Տէր յերկրէ իւրեանց, բարկութեամբ եւ սրտմտութեամբ եւ զայրացմամբ մեծա՛ւ յոյժ. եւ մերժեաց զնոսա յերկիր օտար մինչեւ ցայժմ[2031]։ 29 Ծածուկքն Տեառն Աստուծոյ մերում, եւ յայտնիքն մե՛զ եւ որդւոց մերոց յաւիտեան՝ առնել զամենայն պատգամս օրինացս այսոցիկ։
1 Եւ եղիցի եթէ հասանիցէ՛ ՚ի վերայ քո ամենայն պատգամքս այսոքիկ. կամ օրհնութիւնք կամ անէծք զորս ետու առաջի երեսաց քոց, եւ կալցիս ՚ի սրտի քո ընդ ամենայն ազգսն ուր ցրուեսցէ զքեզ Տէր անդ[2032]։ 2 Եւ դարձցիս առ Տէր Աստուած քո. եւ լուիցե՛ս ձայնի նորա ըստ ամենայնի զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր, յամենայն սրտէ քումմէ եւ յամենայն անձնէ քումմէ, 3 եւ բժշկեսցէ՛ Տէր զմեղսն քո, եւ ողորմեսցի՛ քեզ։ Եւ դարձեալ ժողովեսցէ՛ զքեզ յամենայն ազգաց՝ ուր ցրուեսցէ զքեզ Տէր անդր[2033]։ 4 Եթէ իցէ ցրումն քո ՚ի ծագա՛ց երկրի մինչեւ ՚ի ծա՛գս երկրի, եւ անտի՛ ժողովեսցէ զքեզ Տէր Աստուած քո. 5 եւ անտի՛ առցէ զքեզ Տէր Աստուած քո, եւ ածցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յերկիրն զոր ժառանգեցին հարք քո. եւ ժառանգեսցե՛ս զնա՝ եւ բարի՛ եղիցի քեզ, եւ բազմապատի՛կ արասցէ զքեզ քան զհարս քո։ 6 Եւ պարուրեսցէ՛ Տէր զսիրտ քո եւ զսիրտ զաւակի քոյ. սիրել զՏէր Աստուած քո յամենայն սրտէ քումմէ եւ յամենայն անձն քումմէ. զի կեցցես դո՛ւ եւ զաւակ քո։ 7 Եւ տացէ Տէր Աստուած քո զնզովս զայս ՚ի թշնամի՛ս քո, եւ յատելի՛ս քո որք հալածեցինն զքեզ։ 8 Եւ դու դարձցի՛ս եւ լուիցե՛ս ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ. եւ արասցես զպատուիրանս նորա զոր ե՛ս պատուիրեմ քեզ այսօր։ 9 Եւ աճեցուսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն գործս ձեռաց քոց, ծննդո՛վք որովայնի քոյ, եւ արդեամբք երկրի քոյ, եւ ծննդովք անասնոց քոց։ Զի դարձցի՛ ՚ի քեզ Տէր Աստուած քո ուրա՛խ լինել քեւ ՚ի բարութիւնս՝ որպէս ուրա՛խ եղեւ հարբքն քովք։ 10 Եթէ լուիցես ձայնի Տեառն Աստուծոյ քոյ, պահե՛լ եւ առնել զամենայն պատուիրանս նորա եւ զիրաւունս նորա, եւ զդատաստանս նորա, զգրեալս ՚ի գրի օրինացս այսոցիկ. եթէ դարձցիս առ Տէր Աստուած քո յամենայն սրտէ քումմէ՝ եւ յամենայն անձնէ քումմէ[2034]։ 11 Զի պատուիրանքս այս՝ զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր, ո՛չ ծանրաբե՛ռն ինչ է, եւ ո՛չ հեռի՛ ՚ի քէն։ 12 Ո՛չ յերկինս՝ թէ ասիցես. Ո՛վ ելանիցէ մեզ յերկինս եւ առնուցու զնա՝ եւ լուիցուք եւ արասցուք[2035]։ 13 Եւ ո՛չ յա՛յնկոյս ծովու է, թէ ասիցես. Ո՞վ անցանիցէ յայնկոյս ծովու՝ եւ առնուցու առ մեզ զնա, եւ լսելի արասցէ մեզ՝ եւ արասցուք[2036]։ 14 Մե՛րձ է բանն առ քեզ յոյժ, ՚ի բերա՛ն քո եւ ՚ի սրտի՛ քում, եւ ՚ի ձեռս քո՛ է առնել զնա[2037]։ 15 Ահաւասիկ ետու այսօր առաջի երեսաց քոց զկեա՛նս եւ զմահ, զբարի՛ եւ զչար։ 16 Եւ եթէ լուիցես պատուիրանաց Տեառն Աստուծոյ մերոյ՝ զոր ես պատուիրեմ քեզ այսօր, սիրե՛լ զՏէր Աստուած քո. գնալ ՚ի ճանապարհս նորա, պահե՛լ զիրաւունս եւ զպատուիրանս նորա, եւ զդատաստանս նորա, կեցցէ՛ք եւ բազո՛ւմք լինիցիք. եւ օրհնեսցէ՛ զքեզ Տէր Աստուած քո յամենայն երկրին յոր մտանելո՛ց ես ժառանգել զնա[2038]։ 17 Եւ եթէ փոխեսցի սի՛րտ քո, եւ ո՛չ լուիցես, եւ մոլորեալ երկի՛ր պագանիցես աստուածոց օտարաց, եւ պաշտեսցես զնոսա. 18 պատմե՛մ քեզ այսօր, զի կորստեա՛մբ կորնչիցիք. եւ ո՛չ լինիցիք բազմօրեայք ՚ի վերայ երկրին՝ յոր դո՛ւք անցանէք ընդ Յորդանան ժառանգել զնա[2039]։ 19 Ունիմ ձեզ վկայ ա՛յսօր զերկինս եւ զերկիր. զկեա՛նս եւ զմահ ետու առաջի երեսաց ձերոց, զօրհնութիւնս եւ զանէծս. եւ ընտրեա՛ զկեա՛նս, զի կեցցե՛ս դու եւ զաւակ քո. 20 սիրե՛լ զՏէր Աստուած քո, եւ լսե՛լ ձայնի նորա, եւ ունե՛լ զնմանէ. զի ա՛յն են կեանք քո, եւ երկայնութիւն աւուրց քոց. բնակե՛լ յերկրին զոր երդուա՛ւ Տէր հարցն քոց. Աբրահամո՛ւ եւ Սահակայ եւ Յակոբայ՝ տա՛լ նոցա։
ՃԱ 1 Եւ կատարեա՛ց Մովսէս խօսե՛լ զամենայն զբանս զայսոսիկ առ ամենայն որդիսն Իսրայէլի։ 2 Եւ ասէ ցնոսա. Հարիւր եւ քսա՛ն ամաց եմ ես այսօր, եւ ո՛չ եւս կարեմ ելանել եւ մտանել. քանզի Տէր ասաց ցիս, թէ ո՛չ անցանիցես ընդ այդ Յորդանան։ 3 Տէր Աստուած քո երթայ առաջի երեսաց քոց. նա՛ սատակեսցէ զազգսն զայնոսիկ յերեսաց քոց, եւ ժառանգեսցե՛ս զնոսա. եւ Յեսո՛ւ երթայ առաջի երեսաց քոց՝ որպէս խօսեցաւ Տէր[2040]։ 4 Եւ արասցէ Տէր ընդ նոսա որպէս արար ընդ Սեհոն եւ ընդ Ովգ, ընդ երկոսին թագաւորսն Ամովրհացւոց որ էին յայնկոյս Յորդանանու, եւ ընդ երկիր նոցա. 5 որպէս սատակեցաք զնոսա։ Եւ մատնեսցէ՛ զնոսա Տէր առաջի ձեր. եւ արասջիք ընդ նոսա որպէս պատուիրեցի՛ ձեզ։ 6 Քա՛ջ լեր եւ զօրացի՛ր, մի՛ երկնչիր եւ մի՛ զանգիտեր, եւ մի՛ զարհուրեսցիս յերեսաց նոցա. զի Տէր Աստուած քո ինքնի՛ն է որ երթայցէ յառաջագոյն ընդ ձեզ ՚ի միջի ձերում. ո՛չ թողցէ զքեզ՝ եւ ո՛չ ընդ վայր հարկանիցէ[2041]։ 7 Եւ կոչեա՛ց Մովսէս զՅեսու՝ եւ ասէ ցնա առաջի ամենայն Իսրայէլի. Քա՛ջ լեր եւ զօրացի՛ր. քանզի դո՛ւ մտանելոց ես առաջի երեսաց ժողովրդեանդ այդորիկ, յերկիրն զոր երդուաւ Տէր հարցն ձերոց տալ նոցա. եւ դո՛ւ ժառանգեցուսցես զնոսա։ 8 Եւ Տէր որ երթալո՛ց է ընդ քեզ, ո՛չ թողցէ զքեզ, եւ ո՛չ ընդ վայր հարցէ. մի՛ երկնչիր եւ մի՛ զանգիտեր[2042]։
ՃԲ 9 Եւ գրեա՛ց Մովսէս զամենայն բանս օրինացս այսոցիկ ՚ի մատենի. եւ ետ զայն ցքահանայսն ցորդիսն Ղեւեայ, որ բառնայի՛ն զտապանակ ուխտին Տեառն, եւ ցծերս որդւոցն Իսրայէլի։ 10 Եւ պատուիրեա՛ց նոցա Մովսէս յաւուր յայնմիկ եւ ասէ. Յետ եւթն ամի ժամանակի տարւոյն թողութեան ՚ի տօնի տաղաւարահարացն, 11 ՚ի գումարել ամենայն Իսրայէլի յանդիման լինելոյ առաջի Տեառն Աստուծոյ քոյ, ՚ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր ընթեռնուցո՛ւք զօրէնս զայս առաջի Իսրայէլի յականջս նոցա[2043], 12 եկեղեցուցեալ զժողվուրդն, զա՛րս եւ զկանայս եւ զմանկունս, եւ զեկն որ ՚ի քաղաքս ձեր. զի լուիցեն, եւ ուսանիցին երկնչե՛լ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ մերմէ. եւ ուսցին առնե՛լ զամենայն պատգամս օրինացս այսոցիկ։ 13 Եւ որդիք նոցա որ ո՛չ գիտիցեն, լուիցե՛ն եւ ուսցին երկնչե՛լ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ մերմէ զամենայն աւուրս՝ որչափ եւ կեցցեն նոքա ՚ի վերայ երկրին՝ յոր դուք անցանելոց էք ընդ Յորդանան ժառանգել զնա։
ՃԳ 14 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Ահա մերձեցա՛ն աւուրք մահուան քոյ. կոչեա՛ զՅեսու՝ եւ կացէ՛ք առաջի դրան խորանին վկայութեան, եւ հրաման տաց նմա։ Եւ գնացին Մովսէս եւ Յեսու ՚ի խորանն վկայութեան, եւ կացին ՚ի դրան խորանին վկայութեան[2044]։ 15 Եւ էջ Տէր սեամբ ամպոյ, եւ եկաց առ դրան խորանին վկայութեան. եւ եկաց սիւն ամպոյն առ դրան խորանին։ 16 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Ահաւասիկ դու ննջեսցես ընդ հարս քո. եւ յարուցեալ ժողովուրդդ այդ պոռնկեսցի՛ զհետ աստուածոց օտարաց երկրին յոր մտանիցէ դա՛ ՚ի նոսա, եւ թողուցուն զիս. եւ ցրիցե՛ն զուխտն իմ զոր ուխտեցի ընդ դոսա[2045]։ 17 Եւ բարկացա՛յց դոցա սրտմտութեամբ յաւուր յայնմիկ, եւ լքի՛ց զդոսա, եւ դարձուցի՛ց զերեսս իմ ՚ի դոցանէ, եւ եղիցին կերակո՛ւր թշնամեաց, եւ գտցեն զդոսա չարի՛ք բազումք եւ նեղութիւնք. եւ ասասցեն յաւուր յայնմիկ. Քանզի չէ՛ Տէր Աստուած մեր ընդ մեզ, գտին զմեզ չարիքս այսոքիկ։ 18 Եւ ես դարձուցանելո՛վ դարձուցից զերեսս իմ ՚ի նոցանէ յաւուր յայնմիկ. վասն ամենայն չարեացն զոր արարին. զի դարձան յաստուածս օտարոտիս[2046]։ 19 Եւ արդ գրեցէ՛ք զբանս օրհնութեանս այսորիկ, եւ ուսուսջի՛ք զդա որդւոցն Իսրայէլի, եւ արկջի՛ք զդա ՚ի բերան նոցա. զի եղիցի ինձ օրհնութիւնդ այդ ՚ի վկայութիւն ՚ի մէջ որդւոցդ Իսրայէլի. 20 քանզի տարա՛յց զդոսա յերկիրն բարի զոր երդուայ հա՛րց նոցա, երկիր որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր, եւ կերիցեն եւ լցեալ յագեսցի՛ն. եւ դառնայցեն յաստուածս օտարոտիս, եւ պաշտիցե՛ն զնոսա, եւ զայրացուցանիցեն զիս. եւ ցրիցեն զուխտն իմ զոր ուխտեցի նոցա[2047]. 21 եւ ընդդէ՛մ կացցէ նոցա օրհնութիւնդ այդ՝ յանդիմա՛ն լինել վկայ. եւ մի՛ մոռասցի ՚ի բերանոց նոցա, եւ ՚ի բերանոյ զաւակի նոցա. քանզի գիտեմ զչարութիւն նոցա զոր արարին աստ այսօր, յառաջ քան զտանելն իմ զնոսա յերկրին բարութեան զոր երդուայ հարցն նոցա[2048]։ 22 Եւ գրեա՛ց Մովսէս զօրհնութիւնս զայս յաւուր յայնմիկ, եւ ուսոյց զսա որդւոցն Իսրայէլի։
ՃԴ 23 Եւ պատուիրեաց Մովսէս Յեսուայ որդւոյ Նաւեայ՝ եւ ասէ. Քա՛ջ լեր՝ եւ զօրացի՛ր. զի դո՛ւ տանելոց ես զորդիսն Իսրայէլի յերկիրն զոր խոստացաւ տա՛լ նոցա Տէր, եւ նա եղիցի ընդ քեզ։ 24 Եւ իբրեւ կատարեա՛ց Մովսէս գրել զամենայն զբանս օրինացս այսոցիկ ՚ի մատենի մինչեւ իսպառ. 25 եւ պատուիրեաց Ղեւտացւոցն որ կրէին զտապանակ ուխտին Տեառն. ասէ. 26 Առեալ զմատեա՛ն օրինացդ այդոցիկ՝ դնիցէ՛ք ՚ի կողմանէ տապանակի ուխտին Տեառն Աստուծոյ մերոյ. եւ եղիցի՛ անդ ընդ քեզ ՚ի վկայութիւն[2049]։ 27 Զի ես գիտեմ զհեստութիւն քո եւ զխի՛ստ պարանոց քո. զի մինչդեռ ես ընդ ձեզ կենդանի՛ եմ այսօր, դառնացուցիչք էք աստուածակողմանն, ո՞րպէս ո՛չ ապաքէն եւ յե՛տ մահուան իմոյ[2050]։ 28 Արդ ժողովեցէ՛ք առ իս զցեղապե՛տս եւ զծերս ձեր, եւ զդատաւորս ձեր, եւ զատենադպիրս ձեր. զի խօսեցա՛յց յականջս նոցա զամենայն զբանս զայսոսիկ. եւ կալայց ձեզ վկա՛յ զերկինս եւ զերկիր։ 29 Քանզի գիտեմ եթէ յետ վախճանի իմոյ անօրինելո՛վ անօրինիցէք, եւ խոտորիցիք ՚ի ճանապարհէն զոր պատուիրեցի ձեզ. եւ պատահիցե՛ն ձեզ չարիքն ՚ի վախճանի աւուրց. քանզի առնիցէք չա՛ր առաջի Տեառն, բարկացուցանե՛լ զնա գործովք ձեռաց ձերոց[2051]։ 30 Եւ խօսեցաւ Մովսէս յականջս ամենայն եկեղեցւոյն Իսրայէլի զբանս օրհնութեանս այսորիկ մինչեւ ՚ի սպառ։
1 Նայեցարո՛ւք երկինք եւ խօսեցայց, եւ լուիցէ՛ երկիր զպատգամս բերանոյ իմոյ։ 2 Ակնկալեսցի՛ իբրեւ զանձրեւ բարբա՛ռ իմ. եւ իջցէ՛ իբրեւ զցօղ պատգամք իմ. իբրեւ զանձրեւ ՚ի վերայ սիզոյ, եւ իբրեւ զտեղատարա՛փ ՚ի վերայ խոտոյ. 3 զի զանո՛ւն Տեառն կարդացի. տո՛ւք օրհնութիւն Տեառն Աստուծոյ մերոյ[2052]։ 4 Աստուած որոյ ճշմարի՛տ են գործք նորա. եւ ամենայն ճանապարհք նորա իրաւամբք։ Աստուած հաւատարի՛մ է եւ ո՛չ գոյ ՚ի նմա անիրաւութիւն. արդա՛ր եւ անարատ է Տէր[2053]։ 5 Մեղան՝ եւ ո՛չ նմա որդիք արատոյ, ա՛զգ թի՛ւր եւ խոտորեալ։ 6 Զա՞յդ Տեառն հատուցանէք այդպէս, ժողովուրդ յիմար՝ եւ ո՛չ իմաստուն. ո՞չ նա է Հա՛յրն որ ստացաւ զքեզ, արա՛ր զքեզ՝ եւ հաստատեաց զքեզ[2054]։ 7 Յո՛ւշ լիցին քեզ աւուրքն յաւիտենից. իմացարո՛ւք զամսն ազգա՛ց յազգս. հա՛րց ցհարսն քո՝ եւ պատմեսցեն քեզ. եւ ցծերս քո՝ եւ ասասցեն քեզ։ 8 Յորժամ բաժանեա՛ց Բարձրեալն զազգս ամենայն. որպէս սփռեաց զորդիսն Ադամայ։ Կացոյց սահմանս ազգաց ըստ թուոյ որդւոց Աստուծոյ։ 9 Եղեւ բաժին Տեառն ժողովուրդ իւր Յակոբ, եւ վիճա՛կ ժառանգութեան իւրոյ Իսրայէլ[2055]։ 10 Բաւակա՛ն եղեւ նմա յանապատի, ՚ի ծարա՛ւ տօթոյ յանջրդի պաշտպանեա՛ց զնա. եւ խրատեաց եւ պահեաց զնա իբրեւ զբի՛բ ական[2056]. 11 իբրեւ զարծուի ՚ի ծածկել զբո՛յն իւր, եւ ՚ի ձագս իւր գթացաւ. տարածեաց զթեւս իւր եւ ընկալա՛ւ զնա. եւ բարձեալ բերէ՛ր զնա ՚ի վերայ միջնողա՛նց իւրոց[2057]։ 12 Տէր միայն ածէր զնոսա, եւ ո՛չ գոյր ընդ նոսա աստուա՛ծ օտար[2058]։ 13 Եհան զնոսա ՚ի զօրութիւն երկրի. կերակրեա՛ց զնոսա արդեամբք անդաստանաց. դիեցոյց մե՛ղր ՚ի վիմէ, եւ ե՛ւղ յապառաժ վիմէ[2059]։ 14 Կոգի կովուց եւ կա՛թն մաքեաց, հանդերձ ճարպով գառանց խոյոց որդւոց ցլո՛ւց եւ նոխազաց. ընդ ճարպոյ երիկամանց ցորենոյ, եւ զարիւն խաղողոյ ըմպէին գինի։ 15 Եկեր Յակոբ՝ եւ յագեցաւ, յօրացա՛ւ եւ յանկուշեա՛ց սիրելին. գիրացա՛ւ ստուարացա՛ւ եւ լայնացաւ, եւ եթող զՏէր Աստուած զԱրարիչ իւր. եւ ապստամբեա՛ց յԱստուծոյ փրկչէ իւրմէ[2060]։ 16 Բարկացուցին զիս օտարոտւովք, եւ գարշելեօք իւրեանց դառնացուցի՛ն զիս։ 17 Զոհեցի՛ն դիւա՛ց եւ ո՛չ Աստուծոյ. դից՝ զորս ո՛չ գիտէին, նո՛րք եւ առժամայնք եկեալ, զորս ո՛չ գիտէին հարք ձեր։ 18 Թողեր զԱստուած՝ որ ծնաւ զքեզ, մոռացա՛ր զԱստուած զկերակրիչն քո[2061]։ 19 Ետե՛ս Տէր՝ եւ նախանձեցաւ, եւ սրտմտեցա՛ւ վասն բարկութեան ուստերաց եւ դստերաց իւրոց. 20 եւ ասաց. Դարձուցից զերեսս իմ ՚ի նոցանէ, եւ ցուցի՛ց նոցա զինչ լինելոց իցէ ՚ի վախճանի աւուրց. զի ազգ թիւր են, որդիք՝ յորս ո՛չ գոն հաւատք։ 21 Նոքա նախանձեցուցին զիս չաստուածովք, եւ բարկացուցին զիս կռո՛վք իւրեանց. եւ ես նախանձեցուցի՛ց զնոսա չազգա՛ւ, եւ անմիտ ժողովրդեամբ բարկացուցից զնոսա[2062]։ 22 Զի հո՛ւր բորբոքեալ է ՚ի բարկութենէ իմմէ. այրեսցէ՛ մինչեւ ՚ի դժոխս ներքինս. կերիցէ՛ զերկիր եւ զարմտիս նորա. բորբոքեսցէ՛ զհիմունս լերանց։ 23 Կուտեցի՛ց ՚ի նոսա չարիս, եւ զնե՛տս իմ սպառեցի՛ց ՚ի նոսա։ 24 Մաշեալք սովով եւ կերակրո՛վ թռչնոց. լա՛րս առանց բժշկութեան, եւ ժանիս գազանաց առաքեցից ՚ի նոսա, սրտմտութեամբ քարշե՛լ զնոսա ընդ երկիր։ 25 Արտաքո՛ւստ անզաւակեսցէ զնոսա սուր, եւ ՚ի շտեմարանաց երկե՛ւղ. զերիտասարդն հանդերձ կուսի՛ւն. եւ զստնդիացն հանդերձ հաստատելով ծերով[2063]։ 26 Ասացի բա՛մ ցրեցից զնոսա. դադարեցուցի՛ց ՚ի մարդկանէ զյիշատակս նոցա. 27 թէ ո՛չ վասն բարկութեան թշնամեաց, զի մի՛ երկայնակեացք լինիցին. եւ զի մի՛ բարձրասցին հակառակորդքն, եւ ասիցեն, թէ՝ Ձեռն մեր բարձր՝ եւ ո՛չ Տէր արար զայս ամենայն։ 28 Զի ազգ խորհրդակորո՛յս են. եւ ո՛չ գոյ ՚ի նոսա իմաստութիւն. 29 եւ ո՛չ խորհեցան ՚ի միտ առնուլ զայս. արդ ընկալցին առ յապա ժամանակս[2064]։ 30 Զիա՞րդ հալածեսցէ մի զհազարս, եւ երկուք շարժեսցեն զբեւրս. եթէ ո՛չ Աստուած վաճառեաց զնոսա[2065]։ 31 Զի ո՛չ են իբրեւ զԱստուած մեր աստուածք նոցա. եւ թշնամիք մեր վատախորհո՛ւրդք։ 32 Զի յորթո՛յ Սոդոմա՛յ է որթ նոցա, եւ ուռ նոցա ՚ի Գոմորայ։ Խաղող նոցա խաղող լեղի՛, եւ ողկոյզ նոցա դառնութիւն[2066]. 33 սրտմտութիւն վիշապաց գինի նոցա. եւ սրտմտութիւն իժից առա՛նց բժշկութեան։ 34 Ո՞չ ապաքէն այս ամենայն ժողովեալ է առ իս, եւ կնքեա՛լ կայ ՚ի գանձի իմում։ 35 Յաւուր վրէժխնդրութեան հատուցից, ՚ի ժամանակի յորում սխալեսցի՛ ոտն նոցա. զի մե՛րձ է օր բարկութեան նոցա, եւ հասեա՛լ պատրաստեալ կայ ձեզ[2067]։ 36 Զի դատեսցէ՛ Տէր զժողովուրդ իւր. եւ ՚ի ծառայս իւր մխիթարեսցի. զի ետես զնոսա լուծեալս եւ լքեալս եւ մատնեալս ՚ի գերութիւն։ 37 Եւ ասա՛ց Տէր. Ո՞ւր են աստուա՛ծք նոցա, յորս յուսացեալ էին ՚ի նոսա. 38 զորոց զճա՛րպ զոհից նոցա ուտէիք, եւ ըմպէիք զգինի նուիրաց նոցա. յարիցեն օգնեսցե՛ն ձեզ, եւ եղիցին ձեր թիկունք։ 39 Տեսէ՛ք տեսէք զի ե՛ս եմ, եւ չի՛ք այլ ոք բա՛ց յինէն. ե՛ս սպանանեմ եւ ե՛ս կեցուցանեմ, հարկանեմ եւ բժշկեմ, եւ ո՛չ ոք իցէ որ հանիցէ ՚ի ձեռաց իմոց[2068]։ 40 Զի ամբարձից յերկինս զձեռս իմ, եւ երդուա՛յց յաջ իմ, եւ ասացից. Կենդանի՛ եմ ես յաւիտեան։ 41 Զի սրեցից իբրեւ զփայլակն զսուսեր իմ, եւ կալցի՛ զդատաստանաց ձեռն իմ, եւ հատուցի՛ց վրէժս թշնամեաց իմոց. եւ ատելեա՛ց իմոց հատուցից։ 42 Արբեցուցի՛ց զնետս իմ յարենէ, եւ սուր իմ կերիցէ՛ միս յարենէ վիրաւորաց գերութեան ՚ի գլխոց իշխանաց թշնամեաց։ Ուրա՛խ լերուք երկինք հանդերձ նովաւ, եւ երկի՛ր պագցեն նմա ամենայն որդիք Աստուծոյ[2069]։ 43 Ուրա՛խ լերուք ազգք ընդ ժողովրդեա՛ն նորա, եւ զօրացուսցեն զնա ամենայն հրեշտակք Աստուծոյ. զի խնդրի՛ վրէժ արեան որդւո՛ց նորա. եւ խնդրեսցէ՛ վրէժ՝ եւ հատուսցէ դատաստանս թշնամեաց, եւ ատելեա՛ցն հատուսցէ. եւ սրբեսցէ Տէր զերկիր ժողովրդեան իւրոյ։ Եւ գրեա՛ց Մովսէս զօրհնութիւնս զայս յաւուր յայնմիկ, եւ ուսո՛յց զսա որդւոցն Իսրայէլի[2070]։ 44 Եւ եմուտ Մովսէս ՚ի ժողովուրդն, եւ խօսեցա՛ւ զամենայն բանս օրինացս այսոցիկ յականջս ժողովրդեանն, ինքն եւ Յեսու որդի Նաւեայ։ 45 Եւ կատարեա՛ց Մովսէս խօսել ընդ ամենայն Իսրայէլի. 46 եւ ասէ ցնոսա. Զգո՛յշ լերուք սրտիւք ձերովք ամենայն բանիցս այսոցիկ, զորոց ե՛ս դնեմ վկայութիւն ընդ ձեզ այսօր. զոր պատուիրիցէ՛ք որդւոց ձերոց, պահե՛լ եւ առնե՛լ զամենայն բանս օրինացս այսոցիկ։ 47 Զի ո՛չ եթէ բա՛ն ինչ ընդունա՛յն իցէ ձեզ. զի սա՛ է կեա՛նք ձեր. եւ վասն այսր բանի երկայնօրեա՛յք լինիցիք ՚ի վերայ երկրի՝ յոր դո՛ւք անցանէք ընդ Յորդանան ժառանգե՛լ զնա[2071]։
ՃԵ 48 Եւ խօսեցա՛ւ Տէր ընդ Մովսիսի ՚ի նմին աւուր՝ եւ ասէ. 49 Ե՛լ դու ՚ի լեառն Նաբարի ՚ի լեառն Նաբաւ, որ է յերկրին Մովաբու յանդիման Երեքոյի. եւ տե՛ս զերկիրն զոր ե՛ս տաց որդւոցն Իսրայէլի ՚ի կալուածս[2072]։ 50 Եւ վախճանեա՛ց անդէն ՚ի լերինն յոր ելանիցես, եւ յաւելի՛ր ՚ի ժողովուրդ քո, զորօրինակ մեռա՛ւ Ահարոն եղբայր քո ՚ի Հո՛վր լերինն, եւ յաւելա՛ւ առ ժողովուրդ իւր. 51 փոխանակ զի հեստեցէք բանի իմոյ ՚ի մէջ որդւոցն Իսրայէլի ՚ի վերայ ջո՛ւրցն Հակառակութեան ՚ի Կադէս՝ յանապատին ՚ի Սին. զի ո՛չ սրբեցէք զիս ՚ի մէջ որդւոցն Իսրայէլի[2073]։ 52 Յանդիման տեսցե՛ս զերկիրն՝ եւ ա՛նդր մի՛ մտանիցես։
1 Ա՛յս է օրհնութիւն զոր օրհնեաց Մովսէս այրն Աստուծոյ զորդիսն Իսրայէլի յառա՛ջ քան զվախճանելն իւր. 2 եւ ասէ. Տէր ՚ի Սինայէ՛ եկեսցէ, եւ երեւեցա՛ւ մեզ ՚ի Սէիրայ, եւ փութացա՛ւ ՚ի լեռնէն Փառանու. բիւրաւորօ՛քն ՚ի Կադէսայ, յաջմէ նորա հրեշտակք իւր ընդ իւր. 3 եւ խնայեաց ՚ի ժողովուրդ իւր. եւ ամենայն սրբեալք ՚ի ներքոյ ձեռին քոյ, եւ նոքա ընդ քեւ՛ են։ 4 Եւ ընկալա՛ւ ՚ի պատգամաց նորա օրէնս, զոր պատուիրեաց մեզ Մովսէս, զժառանգութիւն ժողովոյն Յակոբայ. 5 եւ եղիցի իշխա՛ն ՚ի մէջ սիրեցելոյն, գումարելո՛ց իշխանաց ժողովրդոց, հանդերձ ցեղի՛ւքն Իսրայէլի[2074]։ 6 Կեցցէ՛ Ռուբէն եւ մի՛ մեռցի, եւ եղիցի բազմաւո՛ր թուով։ 7 Եւ զա՛յս ասէ զՅուդայէ. Լո՛ւր Տէր ձայնի Յուդայի. եւ ՚ի ժողովո՛ւրդ նորա եկեսցես. եւ ձե՛ռք նորա ընտրեսցեն նմա. եւ օգնակա՛ն ՚ի թշնամեաց եղիցես նմա։ 8 Եւ զՂեւեայ ասէ. Տո՛ւք Ղեւեայ զյայտնութիւն նորա, եւ զճշմարտութիւն նորա ա՛ռնն անարատի. զորս փորձեցին փորձանօք, եւ բամբասեցին զնա ՚ի վերայ ջրոցն Հակառակութեան[2075]։ 9 Որ ասէր ցհայր իւր եւ ցմայր իւր, թէ՝ Ո՛չ տեսի զքեզ. եւ զեղբարս իւր ո՛չ ծանեաւ, եւ զորդիս իւր ո՛չ գիտաց. զգուշացա՛ւ բանից քոց, եւ զուխտ քո պահեաց[2076]։ 10 Պատմեսցեն զիրաւունս քո Յակոբայ, եւ զօրէնս քո Իսրայէլի. դիցեն խունկս ՚ի բարկութեան քում հանապազ ՚ի վերայ սեղանոյ քոյ։ 11 Օրհնեա՛ Տէր զօրհնութիւն նորա, եւ ընկա՛լ զգործս ձեռաց նորա. խորտակեա՛ զմէջս ՚ի վերայ յարուցելոց թշնամեաց նորա. եւ ատելիք նորա մի՛ կանգնեսցին[2077]։ 12 Եւ զԲենիամինէ ասէ. Սիրեցեալն ՚ի Տեառնէ բնակեսցէ յուսով, եւ Աստուած հովանի՛ լիցի նմա զամենայն աւուրս. եւ ՚ի մէջ ուսոց նորա հանգեաւ[2078]։ 13 Եւ զՅովսեփայ ասէ. Յօրհնութեան Տեառն երկիր նորա, ՚ի ժամանակաց երկնի՛ց եւ ՚ի ցօղոյ, եւ յանդնդոց աղբիւրա՛ց ՚ի ներքուստ. 14 ՚ի ժամանակի արդեանց արեգական փոփոխմանց, եւ ՚ի գումարելոյ առ միմեանս ամպոց. 15 ՚ի գագաթա՛նց լերանց իսկզբան, եւ ՚ի գլխոց բլրոց մշտնջենաւորաց[2079]։ 16 Եւ ըստ ժամանակի՛ երկրի լրութեան, եւ ընդունելութիւնք երեւեցելոյն ՚ի մորենւոջն եկեսցեն ՚ի վերայ գլխոյն Յովսեփայ՝ եւ ՚ի վերայ գագաթա՛ն փառաւորելոյն ՚ի մէջ եղբարց[2080]։ 17 Անդրանիկ ցլու գե՛ղ նորա, եւ եղջեւրք միեղջերոյ եղջեւրք նորա. խեթկեսցէ՛ նոքօք զազգս միանգամայն մինչեւ ցծա՛գս երկրի. ա՛յս են բիւրաւորք Եփրեմի. եւ սոքա՛ հազարաւորք Մանասէի[2081]։ 18 Եւ զԶաբուղոնէ ասէ. Ուրա՛խ լեր Զաբուղոն յե՛լս քո։ Եւ զԻսաքարայ ասէ. ՚Ի բնակութիւնս նոցա ազգք սատակեսցին, 19 եւ ա՛նդր կոչեսջիք եւ զոհեսջիք զո՛հ արդարութեան. զի զմեծութիւն ծովու դիեցուսցէ՛ քեզ. եւ զշահավաճառաց առ ծովեզե՛ր բնակելոց[2082]։ 20 Եւ զԳադայ ասէ. Օրհնեա՛լ որ ընդարձակեաց Գադայ, հանգեաւ իբրեւ զառեւծ. եւ խորտակեա՛ց զբազուկս, եւ զիշխանս, 21 եւ ետես զիշխանութիւն իւր. զի ա՛նդ բաժանեցաւ երկիր իշխանաց ժողովրդովք հանդերձ ազգապետօք ազգաց ցեղիւքն Իսրայէլի, զարդարութիւն Տեառն արար, եւ զդատաստա՛ն իւր ընդ Իսրայէլի։ 22 Եւ զԴանայ ասէ. Դան՝ կորի՛ւն առիւծու, եւ յարձակեսցի՛ ՚ի Բասանայ։ 23 Եւ զՆեփթաղիմայ ասէ. Նեփթաղիմ յագո՛ւրդ ընդունելութեանց, եւ լցցի՛ օրհնութեամբ ՚ի Տեառնէ, եւ զծո՛վ եւ զհարա՛ւ ժառանգեսցէ։ 24 Եւ զԱսերայ ասէ. Օրհնեա՛լ յորդւոց Ասեր, եւ եղիցի ընդունելութիւն եղբարց, եւ մխեսցէ յե՛ւղ զոտն իւր. 25 եւ երկա՛թ եւ պղի՛նձ եղիցին կօշիկք նորա. ըստ աւուրց քոց եւ զօրութիւն քո։ 26 Ո՛չ գոյ իբրեւ զԱստուած սիրեցելոյն, որ ելանէ յերկինս օգնականն քո, եւ մեծամեծա՛րն հաստատութեան[2083]. 27 եւ ծածկոյթ Աստուծոյ իշխանութեանն. եւ ՚ի զօրութենէ բազկաց մշտնջենաւորաց. եւ մերժեսցէ՛ յերեսաց քոց զթշնամին, եւ ասասցէ թէ կորի՛ր։ 28 Եւ բնակեսցէ Իսրայէլ յուսով առանձինն յերկրին Յակոբայ, ՚ի մէջ ցորենոյ եւ գինւոյ. եւ երկինք՝ նմա համբարա՛կ ցօղոյ[2084]։ 29 Երանեա՛լ ես դու Իսրայէլ, ո՛ նմանեսցէ քեզ ժողովուրդ ընտրեալ ՚ի Տեառնէ. պաշտպանեսցէ՛ քեզ օգնականն քո, եւ սո՛ւր պարծանք քո. եւ եկեսցե՛ն թշնամիք քո, եւ դո՛ւ ելցես ՚ի վերայ պարանոցի նոցա[2085]։
ՃԶ 1 Եւ ե՛լ Մովսէս յԱրաբո՛վթ Մովաբայ, ՚ի լեառն Նաբաւ, ՚ի կատարն Փոգովրայ, որ է յանդիմա՛ն Երեքոյի. եւ եցո՛յց նմա Տէր զամենայն երկիրն Գաղաադու մինչեւ ցԴան[2086]. 2 եւ զամենայն երկիրն Նեփթաղիմայ, եւ զամենայն երկիրն Եփրեմի, եւ Մանասէի, եւ զամենայն երկիրն Յուդայ մինչեւ ցծո՛վն վերջին. 3 եւ զանապատն, եւ շուրջ զԵրեքոյիւ, եւ զքաղաքսն Արմաւենեաց մինչեւ ցՍեգովր։ 4 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Ա՛յս է երկիրն զոր երդուայ Աբրահամու եւ Սահակայ եւ Յակոբայ՝ եւ ասեմ. Զաւակի՛ քում տաց զդա. ցուցի՛ աչաց քոց, եւ անդր մի՛ մտցես[2087]։ 5 Եւ վախճանեցաւ Մովսէս ծառայ Տեառն յերկրին Մովաբու ըստ բանի Տեառն[2088]։ 6 Եւ թաղեցին զնա ՚ի Գայի մերձ ՚ի տունն Փոգրովրայ. եւ ո՛չ ոք գիտաց զգերեզման նորա մինչեւ ցայսօր[2089]։ 7 Եւ Մովսէս էր ամաց հարեւր եւ քսանից ՚ի վախճանելն իւրում. եւ ո՛չ վատեցին աչք նորա, եւ ո՛չ խորշոմեցան ծնօտք նորա։ 8 Եւ լացին որդիքն Իսրայէլի զՄովսէս յՌաբովթ Մովաբու առ Յորդանանու յանդիման Երեքոյի աւուրս երեսուն. եւ կատարեցան աւուրք սգոյ լալեացն Մովսիսի։
ՃԷ 9 Եւ Յեսու որդի Նաւեայ՝ լցա՛ւ հոգւով իմաստութեամբ. զի ե՛դ Մովսէս զձեռն իւր ՚ի վերայ նորա. եւ հնազանդեցա՛ն նմա որդիքն Իսրայէլի, եւ արարին որպէս պատուիրեա՛ց Տէր Մովսիսի[2090]։ 10 Եւ ո՛չ եւս եկաց մարգարէ յԻսրայէլի իբրեւ զՄովսէս, այր զոր ծանեա՛ւ Տէր դէմ յանդիման[2091]. 11 ամենայն նշանօք եւ արուեստիւք զոր առաքեա՛ց Տէր առնել յերկրին Եգիպտացւոց, ՚ի փարաւոն եւ ՚ի ծառայս նորա, եւ յամենայն երկիր նորա զնշանս մեծամեծս[2092]. 12 զձեռն հզօ՛ր եւ զբազուկ բարձր՝ զոր արա՛ր Մովսէս առաջի որդւոցն Իսրայէլի։
Կատարեցաւ Երկրորդումն օրինացս[2093]։
[1622] Բազումք համեմատ մերումս ունին զվերնագիր գրոցս, բաց յոմանց որք դնեն՝ Երկրորդ օրինացն։
[1623] Ոմանք. ՚Ի մէջ Փառարանտա փողեայ եւ Ղոբոնայ։ Ոմանք. Փառարանտիփողայ. եւ ոմանք. Փառարանա փողեայ։ Ոսկան. Եւ Ղոբանայ՝ եւ Ասերօթայ, եւ Հանգրուանացն Ոսկեկայ։
[1624] Ոմանք. Ցլեառն Սուր մինչեւ։
[1625] Ոմանք. ՚Ի լերինս յայսմիկ, կամ՝ յայսոսիկ։
[1626] Ոմանք. Եւ ահաւադիկ էք դուք։
[1627] Ոմանք. Եւ պատասխանի ետուք ինձ եւ ասացէք. Բարիոք է։
[1628] Ոմանք. Լուարո՛ւք ատեան ՚ի մէջ։
[1629] Ոմանք. Եւ ըստ մեծին դատեսցիս։
[1630] Ոմանք. Տէր Աստուած մեր տացէ մեզ։
[1631] Ոմանք. Առաջի իմ բանքն։
[1632] Ոմանք. Զոր Տէր Աստուած մեր տա՛՛։
[1633] Ոմանք. Տեառն Աստուծոյ ձերում։
[1634] Ոմանք. Եւ արդ յո՞ ելանի՛՛... մինչեւ ցերկինս։
[1635] Ոմանք. Մի՛ զանգիտէք եւ մի՛ զարհուրիցիք։
[1636] Ոմանք. Առաջի աչաց մերոց։
[1637] Բազումք. Ճանապարհին զոր գնացէք։
[1638] ՚Ի լուս՛՛. Տեառն Աստուծոյ ձերոյ, համաձայն բազմաց. յորս եւ ոմանք՝ ձերում։
[1639] Ոմանք. Եւ ցուցանել ձեզ հրով զճանապարհն ընդ։
[1640] Ոսկան. Եւ լուաւ Աստուած զձայն։ Յօրինակին. Եւ բարձացեալ երդուաւ։
[1641] Ոսկան. Եւ ինձ բարկացաւ Աստուած։
[1642] Այլք. Թէ ՚ի յափշտակութիւն լինիցին։
[1643] Ոմանք. Մի՛ ելանիցէք... գուցէ սատակիցիք առա՛՛։
[1644] Ոմանք. Եւ հալածեաց զձեզ, որպէս պատիցէ։
[1645] Ոսկան. Եւ դարձեալ չուեցաք յա՛՛։
[1646] Ոմանք. Մի՛ գրգռիցէք ընդ նոսա պատերազմ։
[1647] Յօրինակին. Օրհնեաց զյամենայն գործս։ Ոմանք. Մեծ եւ ընդ ահագին... եւ ո՛չ իւիք կարօտացար։
[1648] Ոմանք. Առ եղբարբք ձերովք... Արաբացւոց յԵլոնայ, եւ ՚ի Գասի՛՛։
[1649] Ոմանք. Մի՛ թշնամիցիք. կամ՝ մի՛ թշնամանիցիք... ընդ նոսա պատերազմ... յերկրէն նոցա վիճակ։
[1650] Ոմանք. Զոր ետ նոցա Աստուած։
[1651] Ոմանք. Եւ անցէք ՚ի ձորն Զարեդ։
[1652] Ոմանք. ՚Ի գնալն մեր ՚ի Կադէսբ՛՛։
[1653] Այլք. Եւ ձեռն Տեառն էր ՚ի վերայ։
[1654] Ոմանք. Մի՛ թշնամիցիք... եւ մի գրգռիցիք ընդ նոսա ՚ի պատերազմ։
[1655] Ոմանք. Որ Ռափանայ. կամ՝ Ռափայան համարեսցին... Անուանեն զնոսա Զոմմինս։
[1656] Ոմանք. Այնպէս արար որդւոցն Եսաւայ։
[1657] Ոմանք. Որ ելանէին ՚ի Գամրաց։
[1658] Ոսկան. Զգրգռել ընդ նմա։
[1659] Ոմանք. Զոր Տէր Աստուած տալոց է մեզ։
[1660] Ոմանք. ՚Ի ձեռս քո յաւուրս յայսմիկ։
[1661] Այլք. Եւ մատնեաց զնա Տէր։
[1662] Ոմանք. ՚Ի ձորն, եւ մինչեւ ցսահ՛՛... զոր ապրե՛՛։
[1663] Ոմանք. Բայց երկիրն որդւոցն Ամով՛՛... ձորոյն Յարբովկայ. կամ՝ Յռաբովկայ։
[1664] Յօրինակին չակերտիւ նշանակի անունս՝ Արբովկայ, զոր ոմանք գրեն՝ Արգովբայ։
[1665] Ոմանք. Ածաք մեզ յաւարի։
[1666] Ոմանք. ԶԱհերմոնն՝ Անիովր։
[1667] Ոսկան. Մինչեւ ցՍելքայ։
[1668] Ոմանք. Եւ զերկիրն զայն ժառանգեցէք ՚ի։
[1669] Օրինակ մի. Որ է երկիր Ռափայ ՚ի նո՛յն համարիցի։
[1670] Ոմանք. Գաւառն Արգովբայ մինչեւ ՚ի սահմանսն Գարգասեայ եւ Ասքատեայ... զԲասան Առովթիէլ։
[1671] Ոմանք. Մինչեւ ցձորն Առնովնի, ընդ մէջ։ Ոմանք. Ձորն որ է սահման որդ՛՛։
[1672] Ոմանք. Եւ Արաբայ, եւ Յորդանան սահման առ ՚ի Քանարաթայ, կամ՝ Քենարաթայ։
[1673] Ոմանք. Առաջի երեսաց եղբարց ձերոց։
[1674] Ոմանք. Զի Տէր Աստուած ձեր ինքնին։
[1675] Ոմանք. Եւ զերկրորդն զԼիբանան։
[1676] Ոմանք. Եւ նստայք ՚ի հովիտսն։
[1677] Ոմանք. Եւ այժմ լո՛ւր Իսրայէլ։ Այլք. Եւ մտանիցէք ժառանգիցէք զեր՛՛։
[1678] ՚Ի լուս՛՛. Պահեսջի՛ք զպատուիրանս Տեառն Աստուծոյ. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։
[1679] Բազումք. Յոր դուք մտանիցէք։
[1680] ՚Ի լուս՛՛. Որոյ իցէ ՚ի նմա Աստուած մօտ ՚ի նոսա. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։
[1681] Այլք. Ըստ ամենայնի օրինացս այսո՛՛։
[1682] Ոմանք. Զամենայն զբանս զայսոսիկ՝ զոր տեսին աչք ձեր, եւ մի՛։
[1683] Ոմանք. Յորում ասաց ցիս Տէր՝ թէ եկեղեցացո՛... զոր ուսցին երկնչել... որչափ եւ կենդա՛՛։
[1684] Ոմանք. Առ ստորոտ լերինն... մինչեւ ցերկինս։
[1685] Ոմանք. Յոյժ վասն անձանց ձերոց։
[1686] Ոմանք. Մի՛ անօրինիցէք... դրօշեալ նմանութիւն ամենայն։
[1687] Ոմանք. Որ իցեն ՚ի վերայ երկրի... հաւու թռչնոց։
[1688] Այլք. Որ սողիցին ՚ի վերայ երկրի։
[1689] Ոմանք. Որպէս յաւուրս յայսմիկ։
[1690] Ոմանք. Զգո՛յշ կացէք գուցէ մո՛՛։
[1691] Ոմանք. Զոր դուքն անցանիցէք։
[1692] Ոմանք. Եւ խնդրիցէք անդր... եւ գտանիցէք զնա յորժամ։
[1693] Ոմանք. Եւ ո՛չ թողցէ... զոր խոստացաւ նոցա։
[1694] ՚Ի լուս՛՛. Աստուած զմարդ յերկրի. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Եւ ՚ի ծագաց երկրէ. կամ՝ երկնից մինչեւ ՚ի ծագս երկրի։
[1695] Ոսկան. Եթէ յօժարեալ լիցի Աստուծոյ։
[1696] Ոմանք. Թէ նա է Տէր Աստուած, եւ։
[1697] Այլք. Եւ եհան զքեզ ինքնին զօ՛՛։
[1698] Ոմանք. Զի երկայնակեաց լինիցիս յերկրին... Տէր Աստուած քո։
[1699] Ոմանք. ՚Ի դաշտային երկրին Ռու՛՛։
[1700] Ոմանք. Որ էր մերձ ՚ի տունն Փոգովրայ։
[1701] Ոմանք. Զերկիր նորա. եւ զերկիր։
[1702] Այլք. Սեհոնի, որ է՛ Ահերմոն։
[1703] Ոմանք. Եւ զգոյշ լինիջիք առնելոյ։
[1704] Ոմանք. Ուխտեաց քեզ.կամ՝ ձեզ։
[1705] ՚Ի բազումս պակասի. Ընդ ձեզ՚ի լերինն ՚ի միջոյ հրոյն։
[1706] Ոմանք. Եւ ես կայի ՚ի մէջ Տեառն։
[1707] Ոմանք. Յերկրէն յԵգիպտոսէ։
[1708] Ոմանք. Յամենայնի որ ինչ յերկինս... եւ որ ինչ յերկրի ՚ի խո՛՛։
[1709] Ոմանք. Ողորմութիւն ՚ի հազար ամս սի՛՛... եւ որոց պահեն. կամ՝ պահեսցեն։
[1710] Ոմանք. Զգուշասջիք աւուրն շաբաթուց։
[1711] Ոմանք. Զամենայն զգործս քո. (14) եւ յաւուրն եւթներ՛՛։
[1712] Այլք. Որպէս պատուիրեաց քեզ Տէր Աստուած քո։ Ուր օրինակ մի. Որպէս պատուիրեաց զքեզ։ Ոմանք. Եւ զի երկայնակեաց լինի՛՛։
[1713] Ոմանք. Մի՛ վկայեսցես։
[1714] Ոմանք. Իշխանք ցեղիցն ձերոց։
[1715] Ոմանք. Լուայք ՚ի միջոյ հրոյ յաւուր յայնմիկ։
[1716] Ոմանք. Զի ո՛ ոք որ մսեղի իցէ, որ լու՛՛։
[1717] Ոմանք. Եւ լուաւ Տէր Աստուած զբարբառ։
[1718] Ոմանք. Այնպէս լինել սրտի նոցա... եւ պահել զամենայն պատուիրանս։
[1719] Ոմանք. Զոր ուսուցանիցեմ նոցա, եւ արասցես յերկրին։
[1720] Ոմանք. Խոտորեսցիս մի՛ յաջ եւ մի՛։
[1721] Ոմանք. Եւ երկայնակեաց լինիցիք։
[1722] Ոմանք. Առնել այսպէս յերկիրն յոր դուք։
[1723] Ոմանք. Զի երկայնակեացք լինից՛՛։
[1724] Ոմանք. Որպէս խօսեցաւ Աստուած հարցն։
[1725] Ոմանք. Եւ եղիցին քեզ պատ՛՛։
[1726] Ոմանք. Եւ արկցես զնոսա... եւ եղիցին ան՛՛։
[1727] Ոմանք. Եւ գրեսցես զսոսա ՚ի վերայ։
[1728] Ոմանք. Եւ յագեսցիս.կամ՝ յագիցես։
[1729] Յայլս պակասի. Եւ զնա միայն պաշտեսցես։
[1730] Ոմանք. Մի՛ երթայցես զհետ։
[1731] Օրինակ մի. Բարկացեալ սրտմտիցէ։
[1732] Ոմանք. Եւ արասցես զհաճոյն եւ զբարի... զի քեզ բարի լիցի։
[1733] Ոմանք. Որպէս եւ խօսեցաւ Տէր։
[1734] Յօրինակին պակասէր. Զինչ են վկայութիւնքն։Ոմանք. Հարցանիցէ ցքեզ վա՛՛... պատուիրեաց մեզ Տէր Աստուած մեր։
[1735] Օրինակ մի յաւելու.՝Եւ բարձր բազկաւ,եւ մեծամեծ տեսլեամբք։
[1736] Ոմանք. Որպէս եւ այսօրս։
[1737] Ոմանք. Յոր դու մտանելոց ես ժառանգել զնա. եւ բարձցէ։ Այլք. Եւ զօրագոյնս քան զքեզ։
[1738] Ոսկան. Եւ մի՛ առնիցես զխնամութիւն։
[1739] Ոմանք. Եւ սատակեսցէ զքեզ։
[1740] Ոմանք. Զի ո՛չ եթէ բազում էք դուք։ Այլք. Զի դուք սակաւաւոր էք։
[1741] Ոմանք. Եւ եհան զմեզ Տէր։
[1742] Ոմանք. Նա է Տէր Աստուած, Աստուած հաւա՛՛։
[1743] Ոմանք. Յամեցուսցէ ատելեաց, այլ յանդիման հատուցանէ նոցա։
[1744] Ոմանք. Եւ պահեսցեն զպատուիրանս։
[1745] Ոմանք. Եւ եղիցի քեզ յորժամ լսիցէք... եւ առնիցէք զսոսա։
[1746] Ոմանք. Մի՛ լինիցի քեզ անծնունդ, եւ մի՛ ամուլ, եւ մի՛ յանասունս քո։
[1747] Ոմանք. Զամենայն ախտս եւ զամենայն։
[1748] Ոմանք. Եւ զձիաստանացն առա՛՛։
[1749] Ոմանք. Զի մի՛ լինիցի երկիրն... գազանք յանապատի։
[1750] Յօրինակին պակասէր. Մեծաւ.մինչեւ սատակես՛՛։
[1751] Ոմանք. Եւ կորուսջիք զանուանս նոցա։
[1752] Այլք. Զդրօշեալս դից նոցա։
[1753] Ոսկան. Այլ գարշելով գարշեսցիս։
[1754] Յօրինակին պակասէր. Զգոյշ լինիջիքառնելոյ, զի կեց՛՛։Ոմանք. Զի կեցջիք... եւ մտանիցէք ժառանգել։
[1755] Ոսկան յաւելու՝ Էած զքեզ Տէր զամս քառասուն ընդ անա՛՛։
[1756] Ոմանք. Յայտ արասցէ քեզ Տէր, եթէ ո՛չ հա՛՛։Այլք. Ո՛չ հացիւ միայն կեայ մարդ։Եւ այս բան յօրինակին կարմրով նշանակի։
[1757] Ոմանք. Զի Տէր Աստուած քո նա տարցի... ՚ի բարի եւ ՚ի յաղթ։
[1758] Ոմանք. Ոչ աղքատութեամբ ուտիցես զհաց քո։
[1759] Ոմանք. Արջառ քո եւ ոչխար քո։
[1760] Ոմանք. Աղբիւր ջրոյ.կամ՝ ջրոց։
[1761] Ոմանք. Զզօրութիւնն զայն մեծ։
[1762] Ոմանք. Պաշտեսցես զնոսա, եւ երկիր պագցես նոցա, ունիմ վկայ ձեզ այսօր։ Յօրինակին պակասէր. Եւ զերկիր, զի կորստեամբ։
[1763] Ոմանք. Զորս Տէր կացուսցէ յերեսաց։
[1764] Ոսկան. Եւ զօրագոյնս քան զքեզ։ Ոմանք. Եւ պարսպաւորս մինչեւ ցերկինս։
[1765] Ոմանք. Զնոսա Տեառն Աստուծոյ քում... ած զիս Տէր Աստուած ժա՛՛։
[1766] Ոմանք. Զուխտ իւր զոր երդու՛՛։
[1767] Ոմանք. Առնուլ զտախտակսն քարեղէն, զտախտակս ուխտի զոր։
[1768] Յայլս պակասի. Յետ քառասուն աւուր տունջեան։ Ոմանք. Եւ ետ ինձ Տէր զերկոսին տախտակս։
[1769] Այլք. Անցին արդէն զճանապարհաւն։
[1770] Ոմանք. Եւ հզօր եւ բազում եւ առաւել քան զդա։
[1771] Ոմանք. Յերկոսին ձեռին իմում։
[1772] Ոմանք. Եւ ՚ի ժամանակի յայնմիկ։
[1773] Ոմանք. Բարկացուցէք զՏէր Աստուած մեր։
[1774] Ոմանք. Եւ ասէ. Ելէք ժառան՛՛... զի հեստեցէք բանին։
[1775] Ոմանք. Կայիք տեառնակողմանն։
[1776] Ոմանք. Տէր Աստուած թագաւոր աստուա՛՛։
[1777] Ոմանք. Ժողովրդեանդ այդմիկ։
[1778] Ոմանք. Առ ՚ի չկամելոյ Տեառն տանել... սատակել զնոսա յանապատի։
[1779] Ոմանք. Յերկոսին ՚ի ձեռին իմում։
[1780] Այլք. Որդւոցն Յակիմայ ՚ի Սադայի... եւ անդէն թաղեցաւ։
[1781] Ոմանք. Եւ կալ առաջի նորա պաշտել։
[1782] Ոմանք. Բաժին ժառանգութեան ՚ի մէջ... ինքնին է ժառանգութիւն նոցա։
[1783] Ոմանք. Գնա՛ չուեա՛ դու առա՛՛... հարցն նոցա տալ նոցա։
[1784] Ոմանք. Յամենայն ՚ի ճանապարհս նորա։
[1785] Ոմանք. Տեառն Աստուծոյ քո են երկինք։
[1786] Ոմանք. Աչառի յերեսաց։ Ոսկան. աչառէ երեսաց։
[1787] Ոմանք. Եւ առնէ իրաւունս։
[1788] Ոմանք. Երկնչիցիս. կամ՝ երկնչիցես։
[1789] Ոմանք. Եւ զնշանս նորա եւ զգործս նորա զոր արար ՚ի մէջ Եգիպտոսի ՚ի փարաւոն արքային Եգ՛՛։
[1790] Այլք. Որոց բացեալ երկրի զբե՛՛։
[1791] Ոմանք. Զոր արար ձեզ մինչեւ։
[1792] Ոսկան. Զի կեցջիք եւ բազ՛՛... եւ ժառան՛՛։
[1793] Ոմանք. Դուք անտի, որ յորժամ... եւ առոգանեն ոտիւք... իբրեւ զպարտէզս։
[1794] Ոմանք. Տէր Աստուած քո դարմանէ զքեզ հանա՛՛։
[1795] Ոմանք. Եւ տացէ... երկրին ձերոյ։
[1796] Ոմանք. Յուլանայցէ սիրտ ձեր։
[1797] Ոմանք. Զսոսա նշան ՚ի ձեռս ձեր։
[1798] Այլք. Եւ գրեսջիք զսոսա ՚ի։
[1799] Ոմանք. Մերժեսցէ Տէր զամենայն ազգսն... եւ հզօրագոյնս քան։
[1800] Ոմանք. Ուր հասանիցեն գնացք ոտ՛՛... եւ ՚ի գետէ մեծէ ՚ի գետոյն Եփրատայ։
[1801] Ոմանք. Եւ զահ եւ զերկիւղ ձեր... որպէս եւ խօսե՛՛։
[1802] Ոմանք. Յոր անցանիցես ընդ Յոր՛՛... ՚ի լերինն Գարեզին։
[1803] Ոմանք. Ընդ արեւմուտսն է մերձ ՚ի Գողգողն։
[1804] Ոմանք. Տալոց է ձեզ ՚ի ժառան՛՛։
[1805] Օրինակ մի. Կեցէք դուք ՚ի վերայ երկրին։
[1806] Ոմանք. Զորս դուք ժառանգիցէք զնոսա։
[1807] Ոմանք. Եւ կերիջի՛ք անդ առաջի Տեառն... եւ դուք եւ տունք։Այլք. Որպէս եւ օրհնեաց զքեզ։
[1808] Ոմանք. Քանզի ո՛չ հասէք մինչեւ ցայժմ ՚ի հանգիստսն եւ ՚ի։
[1809] ՚Ի լուս՛՛. Եւ զպտուղս ծառոց ձերոց։
[1810] Ոմանք. Եւ ուրախ լիջիք... Աստուծոյ մերում։
[1811] Ոմանք. Զենցես եւ կերիցես... եւ սուրբն որ ՚ի քեզ։
[1812] Ոմանք. Եւ զոչխարի քո, եւ զամենայն ուխտս։
[1813] Ոմանք. Անձն քո ուտելոյ միս։
[1814] Ոմանք. Յորոց տացէ քեզ Տէր Աստուած։
[1815] Յօրինակին. Եւ եղջուրու. այնպէս կերիցես։
[1816] Ոմանք. Զգո՛յշ լեր ՚ի չուտելոյ զարիւն... մի՛ ուտիցի շունչ ընդ մսոյ։ Ուր Ոսկան. Զշունչ մսոյ։
[1817] Ոմանք. Եթէ առնիցես զբարին եւ զհաճոյն։
[1818] Ոմանք. Հեղցես առ յատակաւ։
[1819] Ոմանք. Զոր ես պատուիրեմ ձեզ, զի բարի լիցի քեզ։
[1820] Այլք. Յոր դու.կամ՝ դուն մտա՛՛։
[1821] Այլք. Եւ զդստերս այրեն։
[1822] Ոմանք. Քեզ նշանս կամ արուեստս։
[1823] Ոմանք. Եւ ասէ երթիցուք եւ պաշ՛՛։
[1824] Այլք. Զի փորձէ զձեզ Տէր Աստուած։
[1825] Ոմանք. Լուիջիք, եւ ՚ի նա յաւելջիք։
[1826] Ոմանք. Գնալ ընդ նմա։
[1827] Ոմանք. ՚Ի մերձաւորաց նոցա կամ ՚ի հե՛՛։
[1828] Ոմանք. Եւ ձեռն քո նախ լիցի ՚ի նմա։
[1829] Ոմանք. Ըստ բանիդ այդորիկ չար ՚ի միջի ձե՛՛։
[1830] Ոմանք. ՚Ի քաղաքաց քոց զորս... տալոց է քեզ բնակել անդ եւ ասել։
[1831] Այլք. Եւ քննեսցես եւ հարցցես։
[1832] Ոմանք. Կապուտ նոցա ժողովեսցես յելս նոցա։
[1833] Ոմանք. Եւ մի՛ կռուեսցի ՚ի ձե՛՛։
[1834] Ոմանք. Եւ զհաճոյն.կամ՝ զհաճոյսն առաջի։
[1835] Ոմանք. Մի՛ ցտիցէք եւ մի՛ հարկանիցէք։
[1836] Ոմանք. Լինել քեզ նմա ժողովուրդ։
[1837] Ոմանք. Այս անասունք են զոր ուտիցէք։
[1838] Ոմանք. Եւ զայծաքաղ եւ զյամոյր։
[1839] Բազումք. Եւ զանկղ։
[1840] Ոմանք. Եւ զհողոմաղ։
[1841] Ոմանք. Եւ զքարադր. եւ ոմանք. քաղարդ։
[1842] Ոմանք. Որ ՚ի քաղաքս քո. եւ ոմանք. որ իցէ ՚ի քաղաքս քո։
[1843] Ոմանք. Զտասանորդս տասանորդեսցես։
[1844] Ոմանք. Եւ տացես զարծաթն... եւ կերիցես զայն առաջի Տեառն Աստուծոյ քո... եւ ուստր քո, եւ դուստր քո, եւ Ղեւ՛՛։
[1845] Ոմանք. Զի ո՛չ գոյր նոցա բաժ՛՛։
[1846] Ոմանք. Հանցես զամենայն տասա՛՛։
[1847] Յօրինակին պակասէր. Յամենայն գործս քո զոր առնիցես։
[1848] Ոմանք. Յեւթներորդ ամի արասցես։
[1849] Ոմանք. Լուիցէք ձայնի Տեառն Աստուծոյ մերոյ. կամ՝ ձերոյ. պահել... պատուիրանս նորա զոր ես։
[1850] Ոմանք. Զի Տէր Աստուած քո օրհնեսցէ զքեզ։
[1851] Ոմանք. Զոր Տէր Աստուած քո տալոց է քեզ։
[1852] Ոմանք. Ընդարձակեսցես.կամ՝ ընդարձակեսջիր նմա... խնդրեսցէ ՚ի կարօ՛՛։
[1853] Ոմանք. Այն ՚ի մեղք մեծամեծք։
[1854] Ոմանք. Ընդարձակելով ընդարձակեսցես զձեռն քո յեղբայր քո աղքատն եւ ՚ի կարօտեալն որ իցեն յերկրի քում։
[1855] Յօրինակին. Այլ հանդերձով հանդերձեսցես։Այլք. Եւ ՚ի ցորենոյ քումմէ։
[1856] Այլք. Վասն այնորիկ ես պա՛՛։
[1857] Ոմանք. ՚Ի վերայ սեմոց դրացն։
[1858] Ոմանք. Ամի յամի վարձուք վարձականի... յամենայնի որ զինչ եւ գոր՛՛։
[1859] Յօրինակին կրկնի. Հօտից հօտից քոց։
[1860] Ոմանք. Մի՛ զենցես զնա առաջի Տեառն Աստուծոյ քում։
[1861] Ոմանք. Մի՛ ուտիցէք, յերկիր հեղուցուք։
[1862] Ոսկան. Զգուշասջիր ամսոյն կանխոյ։
[1863] Այլք. Զի յիշեցէք զօրն ելից ձերոց։
[1864] Այլք. Եւ մի՛ երեւեսցի ՚ի քեզ։ Բազումք. Յաւուրն առաջնոյ յայգ։
[1865] Ոմանք. Եւ մի՛ ժտեսցիս. կամ՝ ժտիցես... ՚ի միում քաղաքաց քոց։
[1866] Ոսկան. Ելք տօնի Տեառն Աստուծոյ քո։
[1867] Ոմանք. Մանգաղի քոյ։
[1868] Ոմանք. Եւ ուրախ լիցիս ՚ի։
[1869] Այլք. Աստուծոյ քո ունայնաձեռն։
[1870] Ոմանք. Ըստ կարի ձեռաց ձերոց։
[1871] Ոմանք. Յամենայն ՚ի քաղաքս քո։
[1872] Յօրինակին ՚ի բնաբանի անդ գրեալ՝ ապանէ.՚ի լուս՛՛. նշանակի ՚ի մէջ առնուլ՝ այպանէ. կամ համաձայն այլոց՝ ապականէ, որպէս եւ եդաք։
[1873] Ոմանք. Արդարութեամբ վարեսցես զիրաւունս. զի կեցցէք... ժառանգեցէք զերկիրն... տացէ քեզ։
[1874] Ոմանք. Անտառ ամենայն փայտի։
[1875] Ոմանք. Եւ մի արասցես ինչ ձաւնի։
[1876] Ոմանք. Առաջի Տեառն Աստուծոյ քում։
[1877] Օրինակ մի. Անցանելով զուխտիւ նորա։
[1878] Ոսկան. Եւ պատմեսցի քեզ, եւ քն՛՛։
[1879] Ոմանք. Զնոսա քարամբք, եւ սատակեսցին։
[1880] Ոմանք. Երկու եւ երիւք վկ՛՛... որ մեռանիցի։
[1881] Ոմանք. Եղիցի նախ ՚ի նմա սպա՛՛։
[1882] Օրինակ մի. Եւ բան դատաստանի ՚ի քա՛՛։
[1883] Ոմանք. Եւ երթիցես առ քահանայսն Ղեւտացիս։
[1884] Ոմանք. Որ ո՛չ իցէ եղբայր քո։
[1885] Այլք. Յորժամ նստիցի։
[1886] Ոմանք. Եւ առ ՚ի քահանայիցն... լինիցի ընդ նմա. եւ ընթերցցի զնա... ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ զամենայն աւուրս։
[1887] Այլք. Ժառանգութիւն ընդ Իսրայէլի։
[1888] Ոմանք. Են իրաւունք քահանայից։ Այլք. Եւ զխախացոցն։ Ուր օրինակ մի՝ զխարացոցն։
[1889] Ոմանք. Եւ օրհնել զանուն նորա։
[1890] Ոսկան. Պաշտեսցէ զանուն Տեառն։ Ոմանք. Առաջի Տեառն Աստուծոյ քո։
[1891] ՚Ի լուս՛՛. Յազգական վաճառէն. համաձայն այլոց ՚ի բնաբ՛՛։
[1892] Ոմանք. Եւ վոհուկ եւ նշա՛՛։
[1893] Յօրինակին՝ Մարգարէ. կարմրադեղով նշանակի։ Ոմանք. Յեղբարց ձերոց... եւ նմա լուիցուք (16) ըստ ամենայնի զոր։ Ուր ոմանք զկէտն դնեն յետ լուիջիք։
[1894] Ոմանք. Զոր ինչ խօսեսցի մարգարէն։
[1895] Ոմանք. Ապա թէ ասիցէք ՚ի սրտի ձերում։
[1896] Ոմանք. Եւ ժառանգեսցես զնոսա։
[1897] Յօրինակին պակասէր. Նկատեսցեսքեզ զճանապարհն։
[1898] Ոմանք. Այս հրաման եղիցի ամենայն։ Ուր ոմանք. Այս սահմանք եղիցի... որ փախչիցի անդր եւ ապրեսցէ։
[1899] Ոմանք. Եւ ամբարձցէ զձեռն։
[1900] Ոմանք. Եւ նմա չէր դատաս՛՛։
[1901] Յօրինակին. ՚Ի քաղաքն այնոցիկ։ Ուր ոմանք. Եւ մեռանիցի. եւ փախչիցէ։
[1902] Ոմանք. Զարիւն անպարտ յԻսրայէլէ։
[1903] Ոմանք. Մեղաց զոր մեղանչիցէ։
[1904] Ոմանք. Խորհեցաւ առնել չար եղբօր իւրում, եւ բարձջի՛ք զչարն։
[1905] Ոմանք. Եւ ազգք բազում քան զքեզ։
[1906] Ոմանք. Ընդ ազգիդ. (3) եւ ասասցէ ցդոսա. Լո՛ւր։
[1907] Ոմանք. Եւ մի՛ խռովիցիք յերեսաց նոցա։
[1908] Ոմանք. Որ շինեալ իցէ տուն։ Այլք. Գուցէ մեռանիցի ՚ի պատերազմի։
[1909] Ոմանք. Տնկեալ իցէ նմա այգի։
[1910] Ոմանք. Եւ դարձցի անդրէն ՚ի տուն իւր... եւ այլ այր առնիցէ զնա։
[1911] Յօրինակին պակասէր. գնասցէեւ դարձ՛՛։ Ոմանք. Եւ դարձցի անդրէն ՚ի տուն։
[1912] Ոմանք. Որ գտանիցի ՚ի նմա... եւ հնազանդեալ քեզ։
[1913] Ոմանք. Պաշարեսցես զնոսա։
[1914] Յօրինակին պակասէր. Տէր Աստուածքո ՚ի ձեռս քո։
[1915] Ոմանք. Պատուիրեաց քեզ Տէր։
[1916] Ոմանք. Զամենայն գարշութիւնս իւրեանց... Տեառն Աստուծոյ մերոյ։
[1917] Ոմանք. Արկանելով ՚ի նա երկաթ։ Այլք. Միթէ մա՞րդ իցէ։ ՚Ի լուս՛՛. Մա՞րդ իցի ձեռատունկն. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։
[1918] Ոմանք. Ժառանգել. անկեալ ՚ի դաշտի։
[1919] Ոմանք. Որ հուպ իցէ ՚ի վերաւորաւն... (3) եւ ՚ի լուծ չիցէ ձգեալ։
[1920] Ոմանք. Յապառաժ, որ չիցէ գործեալ։
[1921] Յօրինակին. Եւ ըստ բերանոյ նորա վճա՛՛։
[1922] Ոմանք. Քաղաքին այնորիկ եկեսցեն, որ հուպ իցէ ՚ի վիրաւորն, եւ լուաս՛՛։ Եւ ոմանք. որ հուպ իցեն... ՚ի վերայ երնջոյն։
[1923] Ոմանք. Եւ յաւարեսցես զաւար։
[1924] Ոմանք. Կին գեղեցիկ տեսանելով։
[1925] Ոմանք. Զեղնգունս. եւ ոմանք. զղընգունս։ Այլք. Եւ եղիցի քո կին։
[1926] Ոմանք. Մի՛ վաճառեսցի ընդ արծա՛՛։
[1927] Ոմանք. Երկու կանայք, մին ՚ի նոցանէ սիրելի, եւ մին ատելի։
[1928] Ոմանք. Ժառանգեցուսցէ... եւ մի՛ իշխեսցէ։
[1929] Ոմանք. Հայրն եւ մայրն իւր, եւ։
[1930] Ոմանք. Հարկանող է եւ արբշիռ. եւ ոմանք. հարկանակող է։
[1931] Ոմանք. Զի անիծեալ Աստուծոյ է որ կախիցի։
[1932] Ոմանք. Զարջառ կամ զոչխար... դարձուցանիցես զնոսա։
[1933] Յօինակին. Ժողովեսցես զնա ՚ի։
[1934] Ոսկան. Եթէ ՚ի ծառոյ եւ եթէ ՚ի։
[1935] Ոմանք. Եւ զորդիսն առցես առ քեզ։
[1936] Ոմանք. Զի մի՛ անկցի որ անկանելոցն իցէ ՚ի նմանէ։
[1937] Ոմանք. Զեզն եւ զէշ ՚ի միասին։
[1938] Ոմանք. Չորեցունց տտանց հան՛՛։
[1939] Ոմանք. Եւ դիցէ ՚ի վերայ նորա պատճառս... եւ մերձեալ ՚ի սա։
[1940] Ոմանք. Եւ առեալ հօր եւ մօր աղջկանն։
[1941] Ոմանք. Եւ ատեալ զսա... պատճառս բամբասական բանից, ասէ... առաջի ծերոց ժողովրդեանն։
[1942] Ոմանք. Ապա եթէ ճշմարտեսցի բանն։
[1943] Յօրինակին պակասէր. Եւ քարկոծ արասցեն զնա արք։ Ուր ոմանք. եւ քարկոծեսցեն զնա։
[1944] Յօրինակին պակասէր. Եւ քարկոծեսցեն զնոսա քար՛՛։ Ուր ոմանք. Եւ քարկոծեսցին քարամբք։
[1945] Ոմանք. Արձակել զնա զամենայն աւուրս իւր։
[1946] Ոսկան յաւելու. Յեկեղեցի Տեառն մինչեւ ՚ի տասն ազգն։
[1947] Ոմանք. Յեկեղեցի Տեառն. եւ մինչեւ յաւիտեան։
[1948] Ոմանք. Զի պանդուխտ եղեր յերկ՛՛։
[1949] Ոմանք. Ելանիցես ՚ի պատերազմ ՚ի բանակել։
[1950] Ոմանք. ՚Ի քեզ արու որ չիցէ սուրբ ՚ի ցանկութեան բղխ՛՛։
[1951] Ոմանք. Եւ ընդ արեւու մտցէ ՚ի բանակն։
[1952] Ոմանք. Լինիցի քո արտաքոյ բա՛՛։
[1953] Ոմանք. Եւ մատնել զթշնամին քո։
[1954] Ոմանք. Եւ մի՛ զշանսխուրս ՚ի տան Աստուծոյ քո... զի պիղծ է առա՛՛։Այլք. Առաջի Տեառն Աստուծոյ քո երկո՛՛։
[1955] Ոմանք. Զամենայն ինչ զոր փոխ տայցես։
[1956] Ոմանք. Ուխտեսցես ուխտս... զի մի պահանջելով պա՛՛։
[1957] Ոմանք. Եւ արասցե՛ս ուխտ զոր ուխտեցեր։
[1958] Ոմանք. Բայց յաման մի յամանայցես։Ուր Ոսկան. մի՛ ամանեսցես։
[1959] Այլք. Եթէ ո՛չ գտանիցէ շնո՛րհս։Ոմանք. ՚Ի նմա իրս անօրէնութեան. գրե՛ս։
[1960] Ոմանք. Եւ թէ գնացեալ առն այլում. (3) եւ ատեսցէ զնա այրն։
[1961] Այլք. Եւ մի պղծիցէք զերկիրն, զոր։
[1962] Ոմանք. Եւ որ անկանիցին ՚ի վերայ նորա, եւ մի ինչ իրք։
[1963] Օրինակ մի. Մի գրաւեսցես զվերին եւ զներքին երակն. զի։
[1964] Ոմանք. Զգոյշ լինիցիս առնելոյ... զոր պատմեսցեն քեզ։
[1965] Ոմանք. Զգրաւ նորա ընդ մուտս արեւու։
[1966] Ոմանք. Կամ յեկաց աղքատաց քոց։
[1967] Ոմանք. Եւ լինիցի այն քեզ ՚ի մեղս։
[1968] Ոմանք. Մեռանիցին ընդ հարանց... ՚ի մեղս իւրում մեռցի։
[1969] Ոմանք. Մի՛ ճռաքաղ առնիցես զայգի քո, եկին։
[1970] Եւ պարտաւորեցուսցեն զամ՛՛։
[1971] Ոմանք. Եթէ արժան իցէ... նստուցանեն զնա։
[1972] Ոմանք. Եղբարք քո ՚ի միասին... արտաքս յառն ումեք։
[1973] Օրինակ մի. Որ հարկանիցէ զնա։
[1974] Այլք. Հատանիցես զձեռն։
[1975] Ոմանք. Ստոյգ եւ արդար լինիցի քեզ... բազմօրեայ լինիցիս ՚ի վերայ։
[1976] Ոմանք. Եւ կրճատեաց զվերջսն քո։
[1977] Այլք. Եթէ մտանիցես յերկիրն զոր։
[1978] Ոմանք. Տէր Աստուած քո անուանել զա՛՛։
[1979] Ոմանք. Եթող հայր մեր եւ էջ յԵ՛՛։
[1980] Այլք. Եւ լուաւ Տէր ձայնի մերում... եւ զնեղութիւնս մեր։
[1981] Օրինակ մի. Յամին երկրորդի յամենայնէն կրկին տասանորդեսցես Ղեւտացւոյն։
[1982] Յօրինակին. Սրբեսցի ՚ի բաց զսրբութիւնսն։
[1983] Ոմանք. Որպէս երդուար հարց նոցա։
[1984] Ոմանք. Պատուիրեաց քեզ Տէր Աստուած քո առնել։
[1985] Ոմանք. Որպէս եւ խօսեցաւ քեզ։
[1986] Ոմանք. Յորում անցանիցէք։
[1987] Ոմանք. Տացէ ձեզ երկիր որ... որպէս խօսեցաւ Տէր Աստուած հարցն քոց քեզ։
[1988] Ոմանք. Սեղան Տեառն Աստուծոյ քում... եւ մի՛ հպեսցես ՚ի նոսա եր՛՛։
[1989] Ոմանք. ՚Ի լերինն Գարեզին։
[1990] Ոմանք. Զի պիղծ է առաջի Տեառն ձե՛՛։
[1991] Բազումք. Որ խոտորեսցէ զի՛՛։
[1992] Ոմանք. Զկոյրն ՚ի ճանապարհէ։
[1993] Ոսկան աստանօր յաւելու համար 23երրորդ.. Անիծեալ որ ննջիցէ ընդ զոքանչի իւրոյ. եւ ասասցէ ամենայն ժողովուրդն եղիցի։
[1994] Ոմանք. Անիծեալ որ հարկանէ.կամ՝ հարցէ զընկեր իւր։
[1995] Օրինակ մի. Այսօր, եւ տարցէ զքեզ Տէր։
[1996] Ոմանք. Ուր մխիցեն զձեռն քո ՚ի վերայ։
[1997] Ոմանք. Ձայնի Տեառն Աստուծոյ քո։
[1998] Ոմանք. Ծննդովք որովայնի քո... ՚ի վերայ երկրին։
[1999] Ոմանք. Եւ պահել եւ առնել։
[2000] Ոմանք. Խանձեցուսցէ Տէր ՚ի քեզ մահ։
[2001] Օրինակ մի. Եւ սարսռով եւ խթիւք եւ կեղիւ եւ խոր՛՛։
[2002] Յօրինակին բառքս՝ Պղնձի, Երկաթի. կարմրով նշանակին։
[2003] Ոմանք. Տացէ քեզ Տէր զանձրեւ եր՛՛։
[2004] Այլք. Եւ եղիցիս յայնժամ։
[2005] Ոմանք. Կերիցէ ազգ օտար զոր դու։
[2006] Ոմանք. Եւ զիշխանս քո զոր կացուսցես։
[2007] Ոմանք. Սերմ բազում ցանիցես յանդի։
[2008] Այլք. Երթիցեն ՚ի գերութիւն։
[2009] ՚Ի լուս՛՛. ՚Ի վայր ՚ի վայր.համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ուր ոմանք. ՚ի վեր ՚ի վեր... ՚ի վայր ՚ի վայր։
[2010] Ոսկան. Վասն բազմութեան իրաց ամենեցուն։
[2011] Ոմանք. Եւ ՚ի մերկութեան եւ ՚ի։
[2012] Ոմանք. ՚Ի ծագաց երկրէ... լուիցես զձ՛՛։
[2013] Ոմանք. Եւ ո՛չ ողորմիցի տղայոց։
[2014] Ոմանք. Յուսացեալ իցես յամենայն քաղաքս քո եւ յամենայն երկրին քում, զոր Տէր Աստուած քո ետ քեզ, նեղեսցէ զքեզ։
[2015] Ոսկան. Որդիսն՝ որք իցեն ՚ի նմա։
[2016] Բազումք. Վասն չմնալոյն նմա ինչ։
[2017] Ոսկան. Եւ յուստրն իւր եւ ՚ի դուստր։
[2018] Ոմանք. Յերեսաց նորա եւ մերձեսցին ՚ի քեզ։
[2019] Այլք. Ձայնի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ։
[2020] Ոմանք. Եւ եղիցի կեանք քո։Այլք. Եւ ո՛չ հաւատասցես կենաց։
[2021] Յօրինակին՝ թերեւս առ մերձաւորութեան ձայնիցս ՚ի մեզ Նաւ եւ Անիւ. վրիպանօք գրեալ էր՝ յԵգիպտոս անուաւք. ուր այլ ամենայն օրինակք մեր, բաց ՚ի միոյն որ զանց առնէ, համաձայն յունական օրինակաց ունին Նաւօք. որպէս եւ եդաք։
[2022] Ոմանք. Ձեզէն տեսէք աչօք ձերովք զամենայն ինչ։
[2023] Ոմանք. Ընդդէմ ձեր պատերազմաւ։
[2024] Ոմանք. Որ ՚ի միջի բանակին ձերում, ՚ի փայտակոտորէ։
[2025] Այլք. Տեառն Աստուծոյ քո։ Ուր ոմանք. Եւ յանցանել քո զուխտիւն Տեառն Աստուծոյ քո... զոր Տէր Աստուած քո ուխտեաց քեզ. զի։
[2026] Յօրինակին. Անցաք ընդ մէջ գազանացն, ընդ որս անցէք։
[2027] Ոմանք. ՚Ի Տեառնէ Աստուծոյ մերմէ, երթալ։
[2028] Ոմանք. ՚Ի չարիս ՚ի վերայ ամենայն որդւոց Իսրայէլի... գրելոյ ՚ի գիրս օրինաց այսոցիկ։
[2029] Ոմանք. Տեառն Աստուծոյ հարց իւրեանց։
[2030] Ոմանք. Ուխտիս գրեալս ՚ի մա՛՛։
[2031] Յօրինակին պակասէր. Եւ սրամտութեամբեւ զայրացմամբ մեծաւ։
[2032] Ոմանք. Թէ հասանիցեն ՚ի վերայ քո... եւ ընկալցի սիրտ քո։Բազումք. Եւ ընկալցիս ՚ի սիրտ քո։
[2033] Այլք. Ուր ցրուեաց զքեզ Տէր։
[2034] Ոմանք. ՚Ի գիրս օրինացս այսոցիկ։
[2035] Ոմանք. Ոչ է յերկինս՝ եթէ ա՛՛։
[2036] Ոմանք. Ով ելանիցէ յայնկոյս ծո՛՛... եւ լսելիս արաս՛՛։ Այլք. Առնուցու մեզ զնա։
[2037] Օրինակ մի. Մերձ է առ քեզ բաժինն յոյժ, ՚ի բերան։
[2038] Ոմանք. Տեառն Աստուծոյ քո զոր ես... գնալ յամենայն ՚ի ճանապարհս նորա... զիրաւունս նորա եւ... յոր մտանիցես ժառանգել։
[2039] ՚Ի լուս՛՛. Պատուիրեմ քազ այսօր, զի. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբանի։ Ոմանք. Յոր դուք անցանիցէք ընդ Յոր՛՛։
[2040] Ոմանք. Եւ Յեսու որ երթայ առա՛՛։
[2041] Ոմանք. Որ երթայ յառաջագոյն քան զձեզ... ո՛չ թողցէ զձեզ եւ ո՛չ ընդ։
[2042] Ոմանք. Եւ ո՛չ ընդ վայր հարկանիցէ։
[2043] Ոմանք. Յանդիման լինելով առաջի։
[2044] Ոմանք. Եւ կացին առ դրան խո՛՛։
[2045] Ոմանք. Ահաւադիկ դու ննջես՛՛... յերկրին յոր մտա՛՛... եւ ցրուիցեն զուխտն... ընդ նոսա։
[2046] Յօրինակին պակասէր. Զերեսս իմ ՚ի նոցանէ։
[2047] Յօրինակին. Եւ ցրեցին զուխտն իմ։
[2048] Այլք. Յերկիրն բարութեան։
[2049] Ոմանք. Եւ եղիցի այդ ընդ քեզ ՚ի վկայ՛՛։
[2050] Ոմանք. Զի ես գիտեմ... եւ զխստապարանոց քո։ Ուր յօրինակին պակասէր. Որպէ՛ս ո՛չ ապաքէն եւ յետ. բայց ՚ի լուս՛՛. նշանակի ՚ի մէջ առնուլ. համաձայն այլոց ՚ի բնաբ՛՛։
[2051] Ոմանք. Թէ յետ վախճանելոյն իմոյ։
[2052] Ոմանք. Զի զանուն Տեառն կարդասցի։Ուր ոմանք. Կարդասցուք եւ տուք։
[2053] Ոմանք. Որոյ ճշմարտութիւն են գործք նորա։
[2054] Ոմանք. Զայդ ամենայն հատուցանէք... ո՛չ է նա հայր քո որ։
[2055] Ոմանք. Եւ եղեւ բաժին Տեառն։
[2056] Ոմանք. Եւ խրատեաց զնա. եւ։
[2057] Ոմանք. Եւ եբարձ զնոսա ՚ի վերայ միջնողաց իւրոց։
[2058] Բազումք. Ընդ նոսա աստուածս օտարս։
[2059] Ոմանք. Դիեցոյց նոցա մեղր ՚ի։
[2060] Ոմանք. Անկուշեաց. եւ ոմանք՝ անգուշեաց սիրելին։
[2061] Ոմանք. Թողեր զՏէր Աստուած որ։
[2062] Ոմանք. Զնոսա չազգաւ, եւ ազամբ անմտիւ բարկացուցից։
[2063] Ոմանք. Եւ սանդիայն հանդերձ։
[2064] Ոմանք. Առնուլ. զայս ընկալցին առ ՚ի յապա ժամանակս։
[2065] Ոմանք յաւելուն. Աստուած վաճառեաց զնոսա. եւ Տէր մատնեաց զնոսա։
[2066] Ոմանք. Եւ ոստ նոցա ՚ի Գոմորայ։
[2067] Բազումք. Յորում սխալեսցէ ոտն նոցա։ Ոմանք. Զի մերձ է օր կորստեան նոցա։
[2068] Ոմանք. Որ հանիցէ զձեզ ՚ի ձեռաց իմոց։
[2069] Ոմանք. Եւ արբեցուցից զնետս... եւ թշնամեաց Տեառն։ Այլք. Եւ գերութեան։
[2070] Ոմանք. Եւ զօրացուցին զնա։
[2071] Ոմանք. Յոր դուք անցանիցէք։
[2072] Ոմանք. ՚Ի լեառնն Աբարին։ Բազումք. Եւ ՚ի լեառն Նաբաւ։
[2073] Ոմանք. Բանին իմում ՚ի մէջ որդ՛՛։
[2074] Ոմանք. ՚Ի մէջ սիրելոյն գումարելոյ իշխանաց եւ ժողո՛՛։
[2075] Ոմանք. Զյայտնութիւնս նորա։
[2076] Ոմանք. Որ ասէ ցհայր իւր... եւ զեղբայր իւր ո՛չ ծա՛՛։
[2077] Այլք. Օրհնեա՛ Տէր զզօրութիւն նորա։
[2078] Ոմանք. Եւ Տէր հովանի լիցի նմա։
[2079] Ոմանք. Եւ ՚ի գագաթան լերանց սկիզբն, եւ գլխոց բլրոց։
[2080] Այլք. Երեւելոյն։ Ուր օրինակ մի. Երեւելոյն իմոց ՚ի մորենւոջն։
[2081] ՚Ի լուս՛՛. Միեղջերուի, համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։
[2082] Ոմանք. Եւ զշահս վաճառաց առ ծովեզերբն բնա՛՛։
[2083] Ոմանք. Եւ մեծամեծարն հաստատութիւն։
[2084] Ոմանք. Նմա համարակ ցօղեսցէ։
[2085] Ոմանք. Եւ երանեալ ես... եւ Տէր պարծանք քո. եկեսցեն։
[2086] Ոմանք. ՅՌաբովթ Մովաբայ ՚ի լեառնն... եւ եցոյց նմա Աստուած։ ՚Ի լուս՛՛. Գաղաադու մինչեւ ցԾայդան. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։
[2087] Այլք. Եւ անդր մի՛ մտանիցես։
[2088] Ոմանք. Մովսէս ծառայն Աստուծոյ յերկ՛՛։
[2089] Բազումք. Փոգովրայ։ Ուր ոմանք յաւելուն. մերձ ՚ի տունն Փոգովրայ երկրին Մովաբու, եւ ո՛չ ոք։
[2090] Ոմանք. Որպէս պատուիրեաց Աստուած Մով՛՛։
[2091] Ոմանք. Մարգարէ Իսրայէլի այր՝ զոր ծանեաւ դէմ յանդիման։
[2092] Ոմանք. Զոր առաքեաց Աստուած... եւ յամենայն ծառայս նորա։
[2093] ՚Ի վախճան գրոցս ոմանք դնեն՝ Կատարումն երկրորդ օրինացն. եւ ոմանք՝ Կատարեցաւ երկրորդ օրէնքս։