ՏՈՎԲԻԹ

1
Գլուխ Ա

1 Գիրք բանից Տովբիթայ որդւոյ Տովբեղ՚եայ. որդւոյ Անանիելեայ. որդւոյ Անաւեղայ. որդւոյ Գաբայեղ՚այ. ՚ի զաւակէ Սասիէղ՚այ. յազգէ Նեփթաղիմայ[5459]։ 2 Որ գերեցաւն յաւուրս Ենեմեսարու թագաւորին Ասորեստանեայց ՚ի Թեզբուէ. որ է ընդ աջմէ կողմանցն Նեփթաղիմայ ՚ի Գալիլեայ ՚ի վերայ Ասէի։ 3 Ե՛ս Տուբիթ զճանապարհս ճշմարտութեան գնացի, եւ յարդարութեան զամենայն աւուրս կենաց իմոց. եւ ողորմութիւնս բազումս արարի ես եղբարց իմոց՝ եւ ազգին իմում որ ընդ իսն էին յերկրին Ասորեստանեայց ՚ի Նինուէ։ 4 Եւ յորժամ էի ես ՚ի գաւառին իմում յերկիրն Իսրայէլի, եւ մինչդեռ մանուկն էի, ամենայն ազգն Նեփթաղիմայ հօրն իմոյ մերժեցա՛ն ՚ի բա՛ց եղեն ՚ի տաճարէն Երուսաղեմէ. զոր ընտրեալն էր յամենայն ազգացն Իսրայէլի զոհե՛լ յամենայն տոհմս. եւ սրբեցաւ տաճարն բնակութեան Բարձրելոյն, եւ շինեցաւ յամենայն աւուրս յաւիտենից[5460]։ 5 Եւ ամենայն ազգքն որք ապստամբք էին՝ ՚ի զոհելն Բահաղու երնջուն, եւ տունն Նեփթաղիմայ հօրն իմոյ[5461]։ 6 Եւ ես միայն երթայի բազում անգամ յԵրուսաղէմ ՚ի տօնս տարեկանաց, որպէս եւ գրեալ է ամենայն Իսրայէլի հրամանա՛ւ յաւիտենից. զպտուղս եւ զտասանորդս զարդեանց, եւ զպատարագսն զոր ունէին. եւ տայի զայն քահանայիցն որդւոցն Ահարոնի, առաջի սեղանոյն յամենայն արդեանցն։ Եւ զտասանորդսն տայի որդւոցն Ղեւեայ, որք պաշտօնեայքն էին յԵրուսաղեմի։ 7 Եւ զերկրորդ տասանորդսն ժողովէի եւ վաճառէի, եւ երթայի ծախէի զայն ամենայն յԵրուսաղէմ ըստ ամենայն տարեկանի[5462]։ 8 Եւ զերրորդն տայի՛ որոց արժա՛ն էր. որպէս պատուիրեաց Դերուրա մայր հօրն իմոյ. զի ո՛րբ մնացեալ էի ես ՚ի հօրէն իմմէ[5463]։ 9 Եւ յորժամ եղէ՛ այր՝ առի ես ինձ կին ՚ի զաւակէ հայրենի իմոյ, եւ ծնայ ես ՚ի նմանէ զՏուբի[5464]։ 10 Եւ յորժամ գերի՛ վարեցայ ՚ի Նինուէ, ամենայն եղբարք իմ եւ ա՛զգ իմ ուտէին ՚ի հացէ անտի հեթանոսացն. 12 եւ ես պահեցի՛ զանձն իմ, զի մի՛ կերայց քանզի յիշէի ես զԱստուած յամենայն անձնէ իմմէ[5465]։ 13 Եւ ե՛տ ինձ Բարձրեալն շնորհս՝ եւ գեղեցկութիւն առաջի Նեմեսարայ, եւ էի նորա վաճառական. 15 երթայի ես ՚ի Մարս։ Եւ եդի ես ՚ի պահեստի առ Գաբայէղայ եղբօրն Գուրիայ, ՚ի Հռագա յերկիրն Մարաց՝ արծաթոյ քանքարս տասն[5466]։ 18 Եւ յորժամ մեռաւ Նեմեսար, եւ թագաւորեաց Սենեքերիմ որդի նորա փոխանակ նորա. եւ զի էր խռո՛վ յամս նորա, ո՛չ եղեւ ինձ երթալ յերկիրն Մարաց[5467]։ 19 Եւ յաւուրս Նեմեսարայ ողորմութիւնս բազումս առնէի ես եղբարց իմոց. 20 զհա՛ց իմ տայի քաղցելոց, եւ զձորձ իմ մերկոց. եւ զոր տեսանէի ես յազգէն իմմէ թէ մեռեալ էր, եւ ընկենուին զնա արտաքոյ պարսպին, եւ ե՛ս թաղէի։ Եւ կամ թէ յորժամ սպանանէր զոք Սենեքերիմ արքայ[5468]՝ 21 յորժամ եկն փախստական ՚ի Հրէաստանէ. գողանայի՛ եւ թաղէի զնոսա. վասն զի զբազո՛ւմս կոտորեաց սրտմտութեամբ իւրով, եւ յետոյ խնդի՛ր արար մարմնոց դիականցն, եւ ո՛չ եգիտ[5469]։ 22 Եւ եմուտ մի ոմն ՚ի Նինուէացւոց անտի, եւ իմացուցանէր թագաւորին վասն իմ զդիակունսն թաղելոյ. եւ թաքեայ, զի գիտացի՛ ես եթէ խնդրէն սպանանել զիս. եւ զահի՛ հարեալ փախստեայ գնացի։ Եւ յափշտակեցան ամենայն ինչք իմ[5470]՝ 23 եւ ո՛չ մնաց բնա՛ւ ինչ, բայց միայն կա՛յ կինն իմ. եւ Տուբի՛ որդին իմ[5471]։ 24 Եւ ո՛չ անցին աւուրք յիսուն. մինչեւ սպանին զնա երկոքին որդիքն իւր. եւ փախեան նոքա ՚ի լերինս Հայոց։ Եւ թագաւորեաց Ասորդան որդի նորա ընդ նորա. եւ կարգեաց նա զԱքիաքարոս զԱնայէլ որդի եղբօր իմոյ ՚ի վերայ ամենայն իշխանաց թագաւորութեանն իւրոյ, եւ ՚ի վերայ ամենայն տա՛ն իւրոյ։ Եւ աղաչեաց Աքիաքարոս զթագաւորն վասն իմ, 25 եւ եկին դարձուցանել զիս. եւ եկի՛ ես ՚ի Նինուէ։ Եւ էր Աքիաքարոս տակառապետ, եւ ամենայն գիր համարոյ ելի՛ մտի՛ տան թագաւորին՝ ՚ի ձեռին նորա. եւ կացոյց զնոսա Քերդոյն երկրո՛րդ իւր. եւ է՛ր նա եղբօրորդի իմ։ Եւ յորժամ եկի ես ՚ի տունն իմ, եւ ետուն ինձ զԱննա կինն իմ, եւ զՏուբի զորդին իմ[5472]։

2
Գլուխ Բ

1 Եւ ՚ի տօնին մեծի որ է սո՛ւրբն յեւթներորդ շաբաթուն, արարին ինձ ճա՛շ մեծ. եւ բազմեցայ ուտել եւ ըմպել[5473]։ 2 Եւ տեսի՛ ես առաջի իմ խորտիկս բազմապատիկս, եւ ասեմ ես ցորդին իմ. Ե՛րթ ա՛ծ դու յեղբարցն մերոց յաղքատաց զորս եւ գտանես, եւ ես մնա՛մ քեզ։ 3 Եւ եկն՝ եւ ասէ. Հա՛յր, մի՛ ոմն յազգէս մերմէ՝ որոյ թափեալ են ոտք նորա, եւ անկեալ պճղունք նորա. եւ կա՛յ ՚ի հրապարակի անդ մեռեա՛լ[5474]։ 4 Եւ իմ մինչչեւ՛ էր ճաշակեալ՝ չոգայ առի՛ զնա եւ բերի ՚ի տուն իմ մինչեւ եմուտ արեգակն. 5 եւ ընդ երեկս լուացայ եւ ուտէի զհացն իմ տրտմութեամբ։ 6 Եւ յիշեցի՛ ես զմարգարէութիւնն Ամովսայ՝ որպէս եւ ասացն. Դարձցի՛ն տարեկանքն ձեր ՚ի սուգ, եւ ամենայն ուրախութիւնք ձեր ՚ի տրտմութիւն։ Եւ լացի յոյժ։ 7 Եւ յորժամ եմուտ արեգակն, փորեցի եւ թաղեցի զնա։ 8 Եւ մերձաւորքն իմ ա՛յպն առնէին՝ եւ ասէին. Արդ ո՞չ եւս երկնչի մեռանել վասն իրացս այսոցիկ. զի վասն որոյ հալածեցաւն. դարձեալ եկեալ թաղէ՞ զդիակունսն[5475]։ 9 Եւ ՚ի նմին գիշերի դարձա՛յ իբրեւ թաղեցին. 10 եւ ննջեցի ես պղծեալ առ որմոյ գաւթին եւ զերեսս իմ ո՛չ ծածկեցի։ 18 Եւ ո՛չ գիտէի թէ ճնճղուկք նստէին յառաստաղս անդ. եւ աչօք բացօք ՚ի վեր հայէի, եւ ծրտէին ձագքն ջերմաջերմ յաչս իմ։ Եւ երթեալ իմ առ բժիշկս ո՛չ ինչ օգնէին ինձ։ Եւ Աքիաքարոս դարմանէր զիս ռոճկօք իւրովք, մինչեւ չոգա՛յ ես յԵղմայիդայ[5476]։ 19 Եւ կինն իմ մանէ՛ր եւ գործէր ձեռօք իւրովք՝ եւ տայր տերանցն։ 20 Եւ նոքա տային զվարձս նորա. եւ յաւելին եւ ետուն նմա ո՛ւլ մեւս եւս։ 21 Եւ յորժամ եկն նա առ իս, սկսաւ կագե՛լ ընդ իս. եւ ասեմ ես ցնա. Ուստի՞ բերեր դու զուլդ զայդ, մի՞թէ գողունի՛ է, տո՛ւր անդր ցտեարս իւր. զի ո՛չ են ինձ օրէն ուտել զգողունի[5477]։ 22 Եւ ասէ կինն իմ. Պատի՛ւ ետուն ինձ վասն վարձուց իմոց։ Եւ ես անհաւատացի նմա, այլ ստիպէի տա՛լ ցտեարս իւր. եւ ես իբրեւ զամօթի հարկանէի ՚ի նմանէ։ Եւ նա ասէ ցիս. Ո՞ւր են արդ ողորմութիւնքն քո եւ արդարութիւնքն. զի ահաւասիկ յայտնի՛ եղեն քեզ։

3
Գլուխ Գ

1 Եւ ես տրտմեցա՛յ եւ լացի. եւ յարեա՛յ կացի յաղօթս զայրագին սրտիւ. 2 եւ ասեմ. Արդա՛ր ես դու Տէր՝ եւ ամենայն գործք քո, եւ ամենայն ճանապարհք քո ողորմութիւն եւ զդատաստանս՝ եւ զճշմարիտն եւ զարդարն դատես մինչեւ յաւիտեան։ 3 Նայեա՛ առ իս եւ յիշեա՛ զիս, եւ մի՛ հատուցաներ ինձ ըստ մեղս իմ, եւ ըստ չարիս իմ, եւ հարց իմոց որք մեղան առաջի քո։ 4 Զի անցի՛ն նոքա զպատուիրանօք քովք, ետուր զմեզ ՚ի յափշտակութիւն եւ ՚ի գերութիւն եւ ՚ի մահ, եւ յառակս նախատանաց ընդ ամենայն հեթանոսս ուր եւ ցրուեալքս եմք։ Եւ արդ այժմ Տէր՝ բազո՛ւմ են իրաւունք ճշմարտութեան քոյ[5478] 5 զոր արարեր ընդ իս եւ ընդ հարս մեր. զի ո՛չ արարաք զպատուիրանս քո, եւ ո՛չ եւս գնացաք ճշմարտութեամբ առաջի քո[5479]։ 6 Արդ՝ արա՛ ընդ իս ըստ հաճութեան կամաց քոց. եւ տո՛ւր հրաման առնուլ զոգի՛ իմ, զի եղէց արձակեալ ՚ի հոգւոյս՝ եւ եղէ՛ց հող. վասն զի լա՛ւ է ինձ մեռանել քան զայս կեանս իմ. զի նախատինս սո՛ւտս լուայ, եւ տրտմութիւն բազո՛ւմ է յիս. արձակեա՛ զիս ՚ի վշտաց իմոց ՚ի տեղին յաւիտենից, եւ մի՛ դարձուցաներ զերեսս քո յինէն։ 7 Քանզի եւ ՚ի նմին իսկ աւուր էր լուեալ նորա զիրսն, որ էր անցեալ ընդ Սարրա ընդ դուստրն Հռագուելայ. որ էր յԵկբատանս ՚ի Մարաց գաւառին։ 8 Զի նախատէին զաղջիկն աղախնայք հօրն իւրոյ զոր էր տուեալ արանց եւթն. եւ Ազմոդ՝ եւ՛ս դեւն չար սպանանէ՛ր զնոսա, մինչչեւ՛ մերձեցեալ էին ՚ի նա ըստ օրինի արանց եւ կանանց։ Եւ նախատէին զնա աղախնայքն եւ ասէին. Ո՞չ իմանաս՝ զի հեղձուցանես զարսդ քո, զի ահա եւթն այր առեր, եւ ո՛չ ՚ի միո՛ւմ ո՛չ վայելեցեր[5480]. 9 արդ զմեզ զի՞ տանջես, ընդէ՞ր եւ ո՛չ դո՛ւ ընդ նոսա կորեար. զի ո՛չ տեսանէաք մեք զզաւակ քո մինչեւ յաւիտեան։ 10 Զայս իբրեւ լուաւ աղջիկն՝ տրտմեցա՛ւ յոյժ, եւ կամէր խեղդե՛լ զինքն։ Եւ ասէր. Մի՛ եմ ես միամօր հօրն իմում. արդ եթէ առնե՛լ զայս՝ նախատինս առնե՛մ նմա, եւ իջուցանեմ ես զծերութիւն նորա ցաւօք ՚ի դժոխս[5481]։ 11 Եւ կա՛յր նա յաղօթս ընդ պատուհանն որ էր ընդդէմ Երուսաղեմի։ Եւ ասէր. 13 Օրհնեալ ես դու Տէր Աստուած իմ. եւ օրհնեալ է անունդ քո սուրբ եւ պատուակա՛ն մինչեւ յաւիտեան։ 14 Եւ արդ Տէր՝ բոլորով սրտիւ իմով աղաչեցի զքեզ. 15 եւ ասացի հրաժարե՛լ հոգւոյս ՚ի մարմնոյս իմմէ. զի մի՛ եւս յաւելից լսել զնախատինսն[5482]. 16 զի դու Տէր գիտես զի սո՛ւրբ եմ ես յամենայն մեղաց կուսութեամբս իմով։ 17 Եւ ո՛չ է իմ աղտեղեալ զանուն իմ եւ զանուն հօր իմոյ, եւ միամօր եմ ես հօր իմոյ. եւ ո՛չ գոյ որդի որ ժառանգէ զսա, եւ ո՛չ իւր եղբայր մերձաւոր, եւ ո՛չ եղբօրորդի՝ զի պահեցից ես զանձն իմ նմա կնութեան. զի ահաւասիկ կորեան իմ եւթն այր, արդ զի՞նչ օգուտ է ինձ բնաւ կեալ։ Արդ եթէ ո՛չ կամիս զմեռանելս Տէր՝ նայեա՛ առ իս՝ եւ ողորմեա՛ ինձ. զի մի՛ եւս լուայց ես զնախատինսն[5483]։ 24 Եւ լսելի՛ եղեն աղօթք երկոցունն առաջի մեծին Հռափայելայ[5484]։ 25 Եւ առաքեցաւ նա բժշկել զերկոսեան. Տուբիթայ՝ կեղեւել զլուսնն յաչաց նորա. եւ զՍառայի զդստերն Հռագուելի հանել զԱզմոդ դեւն, եւ տալ զնա կին Տուբիայ որդւոյ Տուբիթայ. վասն զի Տուբիայ ա՛նկ իսկ էր ժառանգել զնա։ Եւ ՚ի նմին ժամանակի դարձա՛ւ Տուբիթ եւ եմուտ ՚ի տունն իւր. եւ Սառա դուստրն Հռագուելայ է՛ջ ՚ի վերնատանէ իւրմէ[5485]։

4
Գլուխ Դ

1 Եւ յաւուր յայնմիկ յիշեաց զարծաթն, զոր եդ առ Գաբայելայ ՚ի Հռագիւս քաղաքի յերկրին Մարաց։ Եւ ասէ նա ՚ի միտս իւր. Ես խնդրեցի մա՛հ անձինս իմոյ, ընդէ՞ր ո՛չ կոչեմ զՏուբիա զորդին իմ, եւ ցուցանեմ նմա զամենայն մինչչեւ՛ մեռեալ իցեմ[5486]։ 2 Եւ կոչեաց զնա եւ ասէ ցնա. Որդեա՛կ իմ. 3 եթէ մեռանիցիմ ես՝ թաղեսջի՛ր զիս՝ եւ մի՛ անարգիցես, եւ կամ անտես առնիցես զմայրս քո. այլ պատուեսցե՛ս զսա զամենայն աւուրս կենաց քոց, եւ արասցես սմա զամենայն ինչ որ հաճո՛յ է սմա, եւ մի՛ տրտմեցուցանե՛ս զսա[5487]. 4 եւ յիշեսցես դու զի բազում ճգունս կրեաց վասն քո՝ յորժամ էի՛ր դու յորովայնին։ 5 Եւ յորժամ մեռանիցի՝ թաղեսցես ընդ իս ՚ի նմի՛ն շիրմի[5488]։ 6 Եւ յիշեա՛ դու զՏէր Աստուած քո զամենայն աւուրս կենաց քոց. եւ մի՛ մեղանչիցես դու, եւ կամ անցանիցես զպատուիրանօք նորա. այլ առնիցես զարդարութիւն յամենայն ՚ի կեանս քո. եւ մի՛ գնասցես դու ՚ի ճանապարհս անիրաւութեան. զի յորժամ առնիցես դու զճշմարտութիւն՝ յաջողեսցի՛ն ամենայն գործք քո. եւ ամենեցուն որոց գործեն զարդարութիւն[5489]։ 7 Յընչից քոց առնիցես զողորմութիւնս. եւ մի՛ ագահիցէ ակն քո յորժամ առնիցես զողորմութիւնն. եւ մի՛ դարձուցանիցես զերեսս քո յամենայն աղքատոյ. եւ ՚ի քէն ո՛չ դարձուսցէ Տէր Աստուած զերեսս իւր[5490]։ 8 Որչափ եւ իցէ՛ քո՝ ըստ նմի՛ն բազմութեան արասցես զողորմութիւնսն. 9 եթէ սակա՛ւ իցէ քո՝ ըստ սակաւին, եւ մի՛ յապաղիցես առնել զողորմութիւնսն. 10 զի գանձս բարիս գանձեսցես քեզ յաւուրն կենաց քոց. 11 զի ողորմութիւնք փրկեն ՚ի մահուանէ. եւ ո՛չ տան մտանել ՚ի խաւարն։ 12 Պարգեւք բարի՛ք են ողորմութիւնք ամենեցուն որ առնեն զնա առաջի Աստուծոյ։ 13 Եւ զգո՛յշ լինիջիր դու անձին քում ՚ի պոռնկութենէ. եւ առնուցուս դու կին՝ ՚ի զաւակէ՛ հարց քոց. եւ մի՛ առնուցուս դու կին՝ յազգէ օտարէ. զի որդիք մարգարէի՛ց եմք՝ Նոյի, Աբրահամու, Սահակայ, եւ Յակոբու հարցն մերոց առաջնոց։ Յիշեա՛ դու որդեակ՝ զի սոքա ամենեքեան առին կանայս յեղբա՛րց իւրեանց, եւ օրհնեցան յորդիս իւրեանց. եւ զաւակ նոցա ժառանգեսցէ զերկիր։ Եւ դու որդեակ՝ սիրեսցե՛ս զեղբարս քո, եւ մի՛ դարձուսցես զերեսս քո, եւ մի՛ դարձուցանիցես զսիրտ քո յեղբարց քոց, յորդւոց եւ ՚ի դստերաց ժողովրդեան քոյ, առնուլ քեզ ՚ի նոցանէ կին[5491]։ 14 Վասն զի յամբարտաւանութենէ՝ կորուստ եւ խռովութիւն յոյժ. եւ ՚ի պղծութենէ՝ պակասութիւն եւ կարօտութիւն մեծ. զի պղծութիւն է մա՛յր սովոյ[5492]։ 15 Եւ վարձք վարձկանի քոյ առ քեզ մի՛ ագցին, այլ հատուսցե՛ս դու առժամայն. եթէ ծառայեսցես դու Աստուծոյ՝ հատուսցէ քեզ ՚ի բարիս։ Զգո՛յշ լինիջիր դու որդեակ յամենայն գործս քո, եւ լե՛ր դու խրատեալ յամենայն կեանս քո[5493]։ 16 Եւ զոր դու ատես՝ ումեք մի՛ առնիցես։ Գինի արբեցութեան մի՛ ըմպիցես. եւ մի՛ երթայցես դու արբեալ ՚ի ճանապարհ[5494]։ 17 ՚Ի հացէ՛ քումմէ տացե՛ս քաղցելոց, ՚ի հանդերձէ քումմէ մերկոց. եւ ամենայն որ յաւելուցուն քեզ՝ առնիցես ողորմութիւն։ 18 Սփռեսցե՛ս դու զհացն քո ՚ի վերայ գերեզմանա՛ց արդարոց, եւ մի՛ տացես զայն մեղաւորաց։ 19 Խորհուրդ՝ յամենայն մարդոյ խնդրեսցես. եւ մի՛ արհամարհեսցես զամենայն խորհուրդս պիտանեաց։ 20 Եւ յամենայն ժամ օրհնեսցես դու զՏէր Աստուած քո, եւ ՚ի նմանէն խնդրեսցես դու՝ որպէ՛ս ուղղեսցին ճանապարհք քո, եւ ամենայն խորհուրդք քո եւ գնա՛ցք քո յաջողեսցին. զի ամենայն խորհուրդ մարդոյ ոչի՛նչ են. այլ Տէր ինքնին տայ զխորհուրդս բարեացն, եւ զորս կամի խոնարհեցուսցէ որպէս եւ հաճոյ է նմա։ Եւ արդ որդեա՛կ իմ, յիշեսցե՛ս դու զամենայն զպատուիրանս իմ զոր պատուիրեմ ես քեզ. մի՛ ջնջեսցին նոքա ՚ի սրտէ քումմէ[5495]։ 21 Եւ արդ՝ ես ցուցանեմ քեզ զտասն քանքար արծաթոյն զոր եդի՛ ես ՚ի պահ առ Գաբայելայ որդւոյ Գաբրիայ, ՚ի Հռագա՛ւ յերկրին Մարաց[5496]։ 23 Եւ մի՛ երկնչիցիս որդեակ զի աղքատացաք յոյժ. գան քո բազում ինչք եւ ստացուածք՝ եթէ երկնչիցիս դու յԱստուծոյ, եւ ՚ի բա՛ց լինիցիս յամենայն մեղաց. եւ արասցես դու զհաճոյս առաջի նորա[5497]։

5
Գլուխ Ե

1 Եւ պատասխանի ետ Տուբիա՝ եւ ասէ ցնա. Հա՛յր՝ արարի՛ց զամենայն ինչ զոր պատուիրեցեր ինձ։ 2 Այլ ես զիա՞րդ կարացից գտանել զարծաթն, զի ո՛չ գիտեմ զայրն։ 3 Եւ ե՛տ նմա զգիր առնն որում կայր գանձն յաւանդի[5498]։ 4 Եւ ասէ ցնա. Խնդրեա՛ դու քեզ այր որ եկեսցէ՛ ընդ քեզ. եւ ես տաց զվարձս նորա՝ մինչեւ կենդանիս եմ, եւ երթիցես առցես զարծաթն[5499]։ 5 Եւ գնաց Տուբի խնդրե՛լ ընդ իւր վարձաւոր։ Եւ եգի՛տ նա զՀռափայէլ հրեշտակ[5500]. 6 եւ նա ո՛չ գիտէր ո՞վ իցէ նա։ 7 Եւ ասէ ցնա Տուբիա. Կարե՞ս գալ դու ընդ իս ՚ի Հռագաւ յերկիրն Մարաց. եւ կամ ե՞ս դու տեղեակ խելամո՛ւտ տեղեացն։ 8 Ասէ ցնա հրեշտակն. Եկի՛ց ես ընդ քեզ, եւ ճանապարհին տեղեա՛կ եմ, եւ ճանաչեմ զԳաբայէլ զեղբայրն մեր[5501]։ 9 Եւ ասէ ցնա Տուբիա. Մնա՛ դու վայրիկ մի աստէն՝ մինչեւ մտից հարցի՛ց ես զհայրն իմ։ Եւ ասէ ցնա. Ե՛րթ, եւ մի՛ յամիցես[5502]։ 10 Եւ եմո՛ւտ պատմեաց հօրն. Ահաւասիկ գտի՛ ընկեր որ գայ ընդ իս։ Եւ ասէ ցնա հայր իւր. Կոչեա՛ դու զնա առ իս զի գիտացից թէ յորմէ՞ ազգէ է նա, եւ կամ թէ հաւատարի՞մ է գալ ընդ քեզ։ 11 Եւ նա կոչեաց զնա ՚ի ներքս. եւ ողջոյն ետուն միմեանց։ 16 Եւ ասէ ցնա Տովբիթ. Եղբայր՝ յորմէ՞ ցեղիցն մերոց ես դու՝ պատմեա՛ ինձ։ 17 Եւ ասէ ցնա. Զազգատո՛հմ իմ խնդրես՝ թէ վարձաւոր որ երթայ ընդ որդւոյդ քում։ Եւ ասէ ցնա Տովբիթ. Կամի՛մ եղբայր՝ գիտե՛լ զազգն քո եւ զանուն[5503]։ 18 Եւ ասէ. Անուն է իմ Ազարիա Անանիա որդի մեծի եղբարցն քոց[5504]։ 19 Եւ ասէ ցնա Տովբիթ. Ո՛ղջ եկիր եղբայր՝ եւ մի՛ ցասնուր ինձ զի խնդրեցի զազգատոհմն քո գիտել, զի դու եղբա՛յր իմ իսկ ես, ՚ի բարի եւ յազնուական յազգէ. զի ճանաչէի եւ ես զԱնանիա եւ զՅաթան՝ եւ զորդիսն, եւ զՍեմա, եւ զմեծի. յորժամ երթայաք մեք ՚ի միասին երկի՛ր պագանել յԵրուսաղէմ, եւ մատուցանե՛լ զանդրանիկս եւ զտասանորդս արդեանց. եւ ո՛չ մոլորեցան նոքա ըստ մոլորութեան եղբարցն մերոց։ Յարմատոյ եւ յազգէ մեծամեծա՛ց ես եղբայր[5505]։ 20 Այլ արդ՝ ասա՛ դու ինձ, զի՞նչ տայցեմ քեզ վարձս. դրա՛մ մի յաւուր, եւ զռոճիկն որպէս որդւոյն իմում։ 21 Եւ յաւել եւս ՚ի վարձն քո՝ եթէ ողջութեամբ դառնայցէք այսրէն։ Եւ հաճո՛յ թուեցաւ նոցա առնել ա՛յսպէս[5506]։ 22 Եւ ասէ ցնա Տուբիա. Պատրաստեա՛ դու որդեակ ՚ի ճանապարհն, եւ յաջողեսցի ձեզ։ Եւ պատրաստեաց մանուկն զթոշակ ճանապարհին։ Եւ ասէ ցնա հայրն իւր. Գնա՛ դու որդեակ ընդ առնդ ընդ այդմիկ, այլ որ բնակեալն է յերկինս Աստուած՝ յաջողեսցէ՛ զճանապարհն ձեր, եւ հրեշտակն նորա ուղղեկի՛ց լիցի ձեզ[5507]։ 23 Եւ ելին գնացին երկոքեան ՚ի միասին, եւ շուն պատանեկին ընդ նոսա։ Եւ ասէ մայրն նորա լալով. Տուբիթ՝ զի՞ արձակեցեր զորդեակն ՚ի մէնջ. ո՞չ դա՛ է ցուպ ծերութեան մերոյ, մտանել եւ ելանել առաջի մեր։ 24 Արծաթ արծաթոյ մի՛ ժամանեսցէ. այլ եղիցի փոխանակ որդեկին մերոյ։ 25 Քանզի որ պատրաստեալս է մեզ յԱստուծոյ՝ բաւակա՛ն է մեզ։ 26 Եւ ասէ ցնա Տուբիթ. Մի՛ լիցի քեզ տրտմութիւն քո՛յր. զի ողջութեամբ եկեսցէ, եւ աչք քո տեսցեն զնա։ 27 Զի հրեշտակ նորա բարի առաջնորդէ՛ նորա, եւ աջողեսցէ զճանապարհս նորա. եւ դարձցի՛ այսրէն ողջութեամբ[5508]։ 28 Եւ ապա դադարեաց մայրն ՚ի լալոյ անտի։

6
Գլուխ Զ

1 Եւ նոքա գնացին ՚ի ճանապարհն։ Եւ եկին ՚ի գետն Դկղ՚աթ, եւ հանգեան անդ առ ափամբն[5509]։ 2 Եւ պատանեակն էջ լուանա՛լ յեզր գետոյն. եւ վազեաց ձուկն մի ՚ի գետոյ անտի, եւ կամէր կլանել զպատանեակն։ 4 Եւ հրեշտակն ասէ ցպատանեակն. Բո՛ւռն հար՝ կա՛լ զձուկնդ։ Եւ կալաւ պատանեակն զձուկն, եւ հան զնա ՚ի ցամաք։ 5 Եւ ասէ ցնա հրեշտակն. Բա՛ց դու զփոր ձկանդ, եւ հա՛ն զսիրտդ եւ զլեարդդ՝ եւ զլեղիդ, եւ դի՛ր զգուշութեամբ[5510]։ 6 Եւ արար պատանեակն որպէս եւ ասաց ցնա հրեշտակն. եւ զձուկնն խորովեցին եւ կերան. եւ ապա գնացին երկոքեան ՚ի միասին, մինչեւ մօտ եղեն յԵկբատանս։ 7 Եւ ասէ պատանեակն ցհրեշտակն. Ազարիա՛ եղբայր՝ վասն ո՞յր բարձաք զսիրտս՝ եւ զլեարդս՝ եւ զլեղիս ձկանս[5511]։ 8 Եւ ասէ ցնա. Սի՛րտդ՝ եւ լեարդդ, եթէ զոք ունի դեւ՝ կամ այսն պիղծ, զայս արժա՛ն է ծխել առաջի ա՛ռն կամ կնոջ, եւ այլ ո՛չ եւս դիւահարեսցէ[5512]. 9 եւ լեղիս՝ եթէ ոք ունի զլուսն յաչս իւր, օծանի՛ սովաւ եւ բժշկի[5513]։ 10 Եւ իբրեւ մերձեցան նոքա ՚ի Հռագուէ, 11 ասէ հրեշտակն ցպատանեակն. Ե՛ղբայր՝ այսօր ունիմք մեք հանգչե՛լ առ Հռագուելայ, եւ նա ինքն ազգական է քո. եւ է՛ նորա դուստր, եւ անո՛ւն է նորա Սառա. արդ խօսեցա՞յց ես վասն նորա, զի տացէ զնա քեզ կին[5514]. 12 զի քե՛զ ա՛նկ է ժառանգութիւն աղջկանն. եւ դու միա՛յն ես յազգէ նորա, եւ աղջիկն արդարեւ բարւո՛ք է, զգա՛ստ է եւ իմաստուն։ Եւ արդ լո՛ւր ինձ[5515], 13 եւ խօսեցայց ընդ հօր աղջկանն, եւ յորժամ դարձցուք մեք այսրէն ՚ի Հռագուացւոց անտի՝ արասցուք քեզ զհարսանիսն. քանզի գիտե՛մ ես զՀռագուէլ, զի ո՛չ տացէ զնա առն օտարի ըստ օրինացն Մովսիսի, որ ո՛չ է մերձաւոր արեան. վասն զի եւ զժառանգութիւնն քե՛զ արժան է առնուլ քան ամենայն մարդոյ[5516]։ 14 Յայնժամ ասէ՛ պատանեակն ցհրեշտակն. Եղբայր Ազարիա՝ ի՛մ ա՛յսպէս լուեալ է վասն աղջկանն, թէ տուեալ է զնա եւթն առն, եւ ամենեքեան նոքա մեռեալ են յառագաստի անդ. 15 եւ ես մի՛ եմ միամօր հօրն իմում. երկնչիմ գուցէ՛ մտանիցեմ, եւ մեռանիցի՛մ որպէս եւ առաջինքն. զի ունի զաղջիկն դեւ՛, եւ սիրէ զնա. որում ո՛չ մերձենայ մեղանչել ումեք, բայց միայն որոց մերձենան առնուլ զնա կնութեան. արդ եթէ առնե՛մ զայս՝ երկնչի՛մ գուցէ իջուցանիցեմ ես զհայրն իմ եւ զմայրն իմ ցաւօք ՚ի վերայ իմ ՚ի գերեզմանն իւրեանց. եւ որդի այլ ո՛չ գոյ որ թաղէ զնոսա[5517]։ 16 Եւ ասէ ցնա հրեշտակն. Ո՞չ յիշես դու զբանս պատուիրանաց հօրն քոյ, առնուլ քեզ կին յազգէ քումմէ. եւ արդ լո՛ւր դու ինձ, զի քե՛զ եղիցի նա ՚ի կնութիւն[5518]։ 17 Եւ վասն դիւին մի՛ ինչ հոգար, զի ՚ի գիշերիս յայսմիկ առցես դու զնա քեզ կնութեան։ 18 Եւ յորժամ մտանիցես յառագա՛ստ անդր՝ առցես դու աճիւնախառն կրակ յորում խունկք ծխեալ են, եւ դիցես դու ՚ի վերայ նորա ՚ի սրտէ անտի եւ ՚ի լերդէ ձկանն՝ եւ ծխեսցես։ 19 Եւ հոտոտիցէ դեւն, եւ փախիցէ. եւ ո՛չ եւս դարձցի անդրէն մինչեւ յաւիտենից[5519]։ 20 Եւ յորժամ մտանիցէք դու եւ աղջիկն ՚ի սենեա՛կ անդր, յարիջիք դուք երկոքեան՝ եւ գոչեսջի՛ք առ ողորմածն Աստուած լալով մեծաւ. եւ կեցուսցէ՛ զձեզ, եւ ողորմեսցի՛ ձեզ[5520]. 21 զի քե՛զ էր պատրաստեալ իսկզբանէ իւրմէ, եւ դո՛ւ ապրեցուսցես զնա. եւ նա ընդ քե՛զ եկեսցէ ՚ի տուն քո, եւ կարծեմ թէ որդիք լինին քո ՚ի նմանէն։ 22 Եւ իբրեւ լուաւ զայս Տուբիա, անկաւ նմա գութ ընդ աղջկանն, եւ ոգի նորա կցեցա՛ւ ՚ի սէր նորա։

7
Գլուխ Է

1 Եւ եկին նոքա յԵկբատանս, եւ մտին նոքա ՚ի տուն Հռագուելայ. եւ ե՛լ ընդ առաջ նոցա Սառա, եւ ողջոյն ետ նոցա՝ եւ նոքա նմա, եւ տարաւ զնոսա ՚ի տուն։ 2 Եւ Հռագուէլ ասէ ցՀեդնա ցկին իւր. Տեսանե՞ս զի նմա՛ն է պատանեակս Տուբիթայ եղբօրորդւոյն իմոյ[5521]։ 3 Եհարց ցնոսա Հռագուէլ եւ ասէ. Ուստի՞ էք եղբարք։ Եւ ասեն ցնա. Յորդւոցն Նեփթաղիմա՛յ եմք որք գերեալն են ՚ի Նինուէ[5522]։ 4 Եւ ասէ ցնոսա. Ճանաչէ՞ք դուք զՏուբիթ զեղբայրն մեր։ Եւ ասեն. Ճանաչեմք։ Եւ ասէ ցնոսա. Ո՛ղջ է։ 5 Եւ նոքա ասեն. Ո՛ղջ է, եւ կենդանի՛ է։ Եւ ասէ Տուբիա. Հա՛յր իմ է։ 6 Եւ յարուցեալ վաղվաղակի Հռագուէլ համբուրեաց զնա, եւ ելաց յոյժ. 7 եւ օրհնեաց զնա՝ եւ ասէ ցնա. Բարւոյ եւ բարերարի առն որդի։ Եւ իբրեւ լուաւ թէ Տուբիթայ կացին աչքն, ելա՛ց. 8 եւ տրտմեցաւ ի՛նքն՝ եւ Հեդնա կինն իւր, եւ Սառա դուստր նոցա։ Եւ ընկալան՝ եւ հանգուցին զնսա մեծաւ ուրախութեամբ[5523]։ 9 Եւ զենին նոցա խո՛յ մի ՚ի խաշանց, եւ յօրինեցին եդին առաջի նոցա խորտիկս բազումս։ Եւ ասէ Տուբիա ցՀռափայէլ. Եղբա՛յր Ազարիա՝ արդ խօսեա՛ց դու վասն որոյ խօսէիրն դու ՚ի ճանապարհի անդ, զի եղիցի ա՛յնպէս։ Եւ դարձոյց զբանսն անդրէն առ Հռագուէլ։ Եւ ասէ Հռագուէլ ցՏուբիա. Կե՛ր ա՛րբ եւ ուրա՛խ լեր զի քեզ ա՛նկ է առնուլ զմանուկն իմ. բայց ասե՛մ քեզ զճշմարիտն. ետո՛ւ ես զմանուկդ իմ եւթն առն, եւ յորժամ կամէի՛ն մտանել առ դա՝ մեռանէին ՚ի նմին գիշերի։ Այլ դու այժմ որդեակ իմ ուրա՛խ լեր[5524]։ 10 Եւ ասէ Տուբիա. Ո՛չինչ ճաշակեմ ես աստ՝ մինչեւ հաստատէք առ իս զիրսդ։ 13 Եւ ասէ Հռագուէլ. Եւ ա՛ռ զնա քեզ ըստ օրինաց. զի դու եղբայր ես աղջկանն, եւ քե՛զ լիցի. 14 այլ ողորմածն Աստուած աջողեսցէ՛ ձեզ ՚ի բարիս։ 15 Եւ կոչեաց նա զՍառա զդուստրն իւր, եւ կալաւ նա զձեռանէ նորա, եւ ետ զնա Տուբիայ կնութեան։ Եւ ասէ. Ահաւասիկ ըստ օրինացն Մովսիսի ա՛ռ դու զնա. եւ տա՛ր դու զնա առ հայր քո։ Եւ օրհնեաց զնոսա։ 16 Եւ կոչեաց նա զՀեդնա զկինն իւր, եւ առեալ նա տա՛յր աղջկանն զամենայն ինչս զտանն. եւ հաստատէ՛ր մուրհակօք եւ կնքէր։ 17 Եւ ապա սկսան ուտել եւ ըմպել՝ եւ ուրա՛խ լինել։ 18 Եւ կոչեաց Հռագուէլ զՀեդնա զկին իւր՝ եւ ասէ ցնա. Քո՛յր պատրաստեա՛ դու զմեւս սենեակն՝ եւ տա՛ր անդր զաղջիկն[5525]։ 19 Եւ արա՛ր որպէս եւ հրամայեաց նմա, եւ տարա՛ւ զնա անդր, եւ ելաց. եւ ջնջէ՛ր մաքրէր մայրն զարտասուս աղջկանն. 20 եւ ասէր ցնա. Քաջալերեա՛ց դուստր՝ Տէր երկնից եւ երկրի տացէ՛ քեզ ուրախութիւն եւ ցնծութիւն, փոխանակ տրտմութեանս այսորիկ. քաջալերեա՛ց դուստր՝ քաջալերեա՛ց։

8
Գլուխ Ը

1 Եւ իբրեւ կատարեցին նոքա ուտե՛լ զընթրիսն, տարա՛ն զՏուբիա առ աղջիկն։ 2 Եւ իբրեւ եմուտ, յիշեաց նա զբանսն Հռափայելի, եւ առ նա զաճիւնախառն զկրակն խնգոցն. եւ եդ ՚ի վերայ նորա զսիրտ ձկանն եւ զլեարդն՝ եւ ծխեաց։ Եւ իբրեւ հոտոտեցաւ դեւն զհոտն զայն՝ փախեա՛ւ ՚ի վերին կողմն սահմանացն Եգիպտոսի[5526]. 3 եւ կապեաց զնա հրեշտակն։ Եւ իբրեւ մտին յանկողին երկոքին. 4 յարեա՛ւ Տուբիա ՚ի գահոյից անտի՝ եւ ասէ. Արի՛ եւ դու քոյր՝ եւ կացցուք յաղօթս՝ եւ ողորմեսցի մեզ Աստուած։ Եւ սկսաւ Տուբիա կալ յաղօթս։ 7 Եւ ասէ. Օրհնեալ ես դու Տէր Աստուած հարցն մերոց, եւ օրհնեալ է անուն քո սուրբ՝ եւ փառաւորեալ մինչեւ յաւիտեանս. օրհնեսցե՛ն զքեզ երկինք եւ ամենայն ստացուածք քո։ 8 Դո՛ւ արարեր զԱդամ եւ ետուր նմա օգնական զԵւա, հաստատութիւն նմա զկինն նորա. եւ ՚ի նոցանէն եղեւ ամենայն զաւակ մարդկան. դու ասացեր եթէ՝ Ո՛չ է բարւոք լինել մարդոյն միայն. արասցուք նմա օգնական նման նմա[5527]։ 9 Եւ արդ Տէր՝ ո՛չ եթէ վասն պոռնկութեան ինչ առնում ես ինձ զքոյրս զայս՝ այլ ճշմարտութեամբ. նայեա՛ց Տէր 10 եւ ողորմեա՛ց ինձ, զի ՚ի միասին ծերասցուք։ Եւ ասէ աղջիկն ընդ նմա։ Եւ ննջեցին երկոքին ՚ի միասին ՚ի գիշերին յայնմիկ։ 11 Եւ չոգաւ Հռագուէլ. եւ փորեաց նմա գերեզման[5528]. 12 քանզի երկնչէր, եթէ գուցէ եւ նա մեռանիցի։ 13 Եւ եկն Հռագուէլ ՚ի տուն իւր. 14 եւ ասէ ցՀեդնա ցկին իւր. Յղեա՛ դու զմի ոք յաղախնա՛ց այդի, եւ տեսցէ թէ կենդանի՛ է. ապա թէ ոչ՝ թաղեսցո՛ւք զնա՝ եւ մի՛ ոք գիտասցէ։ 15 Եւ եմուտ աղախինն, եւ ետես զերկոսեան զի ննջէին։ 16 Եւ ել նա եւ պատմեաց նոցա՝ եթէ կենդանի՛ են։ 17 Եւ օրհնեաց Հռագուէլ զԱստուած՝ եւ ասէ. Օրհնեա՛լ ես դու Տէր Աստուած յամենայն օրհնութիւնս եւ ՚ի փառս քո. եւ օրհնեսցեն զքեզ ամենայն սուրբք քո, եւ ամենայն ստեղծուածք քո, եւ ընտրեալք քո օրհնեսցեն զքեզ մինչեւ յաւիտեանս[5529]։ 18 Օրհնեա՛լ ես դու Տէր Աստուած զի ուրա՛խ արարեր զիս, եւ ո՛չ անց ընդ իս որպէս եւ կարծէին. այլ ըստ բազում ողորմութեանդ քոյ արարե՛ր դու ընդ մեզ։ 19 Օրհնեա՛լ ես դու Տէր զի ողորմեցար երկոցունց միամօրուցս. արա՛ դու Տէր ընդ սոսա զողորմութիւնս քո. կատարեա՛ դու զկեանս սոցա ողջութեամբ եւ ուրախութեամբ։ 20 Եւ հրամայեաց նա ծառայից իւրոց խնուլ զգերեզմանն։ 22 Եւ արար նոցա հարսանիս աւուրս չորեքտասան։ 23 Եւ ասէ ցնա Հռագուէլ. Երդմնեցուցանե՛մ զքեզ՝ մի՛ գնասցես դու աստի մինչեւ կատարեսցին աւուրք չորեքտասան հարսանեացս[5530]. 24 եւ ապա առցես դու զկէս ընչից իմոց, եւ երթիցես դու եւ աղջիկդ խաղաղութեամբ առ հայրն քո. եւ զայլն ամենայն առնուցուք՝ յորժամ մեռանիցիմք ես եւ կինս իմ։

9
Գլուխ Թ

1 Եւ կոչեաց Տուբի զՀռափայէլ՝ եւ ասէ ցնա. Ե՛ղբայր Ազարիա, 3 ա՛ռ դու ընդ քեզ պատանի մի, եւ երկուս ուղտս. եւ գնա՛ դու ՚ի Հռագիւս Մարաց առ Գաբայէլ, եւ բե՛ր դու ինձ զարծաթն անտի, եւ զնա առեալ ընդ քեզ ածցես ՚ի հարսանիսս[5531]. 4 վասն զի երդուաւ Հռագուէլ եթէ ո՛չ արձակեմ զքեզ. 5 արդ հայրն իմ համարէ զաւուրսս. եւ եթէ յամեմք՝ մեծա՛ւ վշտօք ՚ի տրտմութեան լինի։ 6 Եւ գնա՛ց Հռափայէլ՝ եւ հանգեաւ առ Գաբայելայ, եւ ետ նմա զգիր մուրհակին. եւ եբեր նմա զպարկսն կնքօքն հանդերձ, եւ ետ ցնա[5532]։ 12 Եւ կանխեալ ընդ առաւօտսն՝ գնացին նոքա ՚ի հարսանիս անդր։ Եւ հաճեցաւ Տուբիա ընդ կինն իւր։

10
Գլուխ Ժ

1 Եւ Տուբիթ հայրն նորա զամենայն աւուրս խորհէ՛ր ՚ի սրտի իւրում։ Յորժամ կատարեցան աւուրք ժամանակելոյն՝ եւ ո՛չ եկին[5533]. 2 եւ ասէ. Արդեւք մեռաւ Գաբայէլ, եւ ո՛չ ոք ետ նմա զարծաթն. եւ նա ո՛չ կամի գալ յամօթոյ։ Եւ տրտո՛ւմ էր նա յոյժ[5534]։ 3 Եւ ասէ ցնա կինն իւր. Կորեա՛ւ մանուկն, զի յամեաց ա՛յսչափ։ 4 Եւ սկսաւ նա լա՛լ եւ սգա՛լ զնա. 5 եւ ասէ. Ո՛չ է ինձ պէտս ո՛րդեակ իմ եւ ո՛չ ինչ. այլ ընդէ՞ր բնաւ թողի զքեզ լոյս աչաց իմոց։ 6 Եւ ասէ ցնա Տուբիթ. Լո՛ւռ լեր, եւ մի՛ հոգար. ո՛ղջ է։ 7 Եւ նա ասէ ցնա. Դո՛ւ լուռ լեր, եւ մի՛ խաբեր զիս, զի մանկիկն իմ կորեա՛ւ։ Եւ ելանէր զօրհանապազ եւ գա՛յր ՚ի ճանապարհն ընդ որ գնացինն ՚ի տուէ հաց ո՛չ ուտէր, եւ ՚ի գիշերի ո՛չ դադարէր ՚ի սգալոյ զՏուբիա զորդին իւր, մինչեւ կատարեցան աւուրք չորեքտասան հարսանեացն, զոր երդուաւ Հռագուէլ լինել նոցա անդ[5535]։ 8 Եւ ասէ Տուբիա ցՀռագուէլ. Արձակեա՛ զիս, զի հայր իմ եւ մայր իմ ո՛չ եւս ակն ունին տեսանել զիս ՚ի հոգոց[5536]։ 9 Եւ ասէ ցնա աներն իւր. Կա՛ց մնա դու աստ առ իս, եւ ե՛ս յղեցից մանկունս առ հայրն քո, եւ նոքա պատմեսցեն նմա վասն քո։ 10 Եւ ասէ Տուբիա. Ո՛չ է այդպէս, այլ արձակեսցես զիս առ հայր իմ։ Եւ յարեաւ Հռագուէլ՝ եւ ետ նմա զՍառա զկին նորա, եւ զկէս ընչից իւրոց, եւ զծառայ եւ զաղախին եւ զանասուն եւ զարծաթ. 11 եւ օրհնեաց զնոսա. եւ արձակեաց եւ ասէ. Յաջողեսցէ՛ ձեզ որդեակ իմ Տէր Աստուած երկնից մինչչեւ՛ մեռեալ իցեմ ես։ 12 Եւ ասէ ցդուստրն իւր. Պատուեա՛ դու որդեակ իմ եւ զսկեսուրն քո, եւ զսկեսրայրն, քանզի արդ նոքա՛ են քո հայր եւ մայր, եւ ՚ի բա՛ց լեր դու ՚ի բանից ատելութեանց։ Եւ համբուրեաց զնա[5537]։ 13 Եւ Հեդնաս ասէ ցՏուբիա. Եղբա՛յր սիրելի՝ ողջութեամբ տարցի զքեզ Տէր ՚ի տուն քո. եւ տացէ՛ տեսանել ինձ զաւակ ՚ի Սառայէ դստերէս իմմէ. զի բերկրեցա՛յց ես առաջի Տեառն. եւ արդ՝ յա՛նձն առնեմ զսա քեզ, եւ յա՛նձն լիցի. մի՛ տրտմեցուցանիցես զսա յետ այսորիկ[5538]։

11
Գլուխ ԺԱ

1 Եւ Տուբիա երթայր, եւ օրհնէր զԱստուած, զի յաջողեաց նմա զճանապարհն նորա. օրհնէ՛ր Հռագուէլ զկինն իւր, եւ նա երթա՛յր ընդ նոսա մինչեւ մերձեցան նոքա ՚ի Նինուէ[5539]։ 2 Եւ ասէ Հռափայէլ ցՏուբիա. Արդ ո՞չ գիտես դու եղբայր՝ ո՛րպէս թողեր դու զհայրն քո. 3 ե՛կ յառա՛ջ անցցուք մեք քան զկինդ քո, եւ պատրաստեսցուք մեք զտունն. 4 եւ ա՛ռ դու ՚ի ձեռն քո զլեղի ձկանն։ Եւ գնացին նոքա. եւ եկն շունն զկնի նոցա։ 5 Եւ Աննա՝ նստէ՛ր եւ սպասէր ըստ սովորութեանն ճանապարհին որդւոյն իւրոյ։ 6 Եւ ետես նա զնա զի գայր, եւ ասէ. Ահաւասիկ որդին քո գայ. եւ այրն որ ընկե՛րն չոգաւ ընդ նմա։ 7 Եւ ասէ Հռափայէլ. Գիտե՛մ ես զի բանան աչք հօրն քոյ։ 8 Արդ օ՛ծ շուրջ զաչօքն զլեղիդ, եւ նա կսկծեցուսցէ եւ հանցէ զլուսնն յաչաց նորա, եւ տեսանիցէ։ 9 Եւ ընթացաւ ընդ առաջ Աննա, եւ անկաւ ՚ի վերայ պարանոցի որդւոյն իւրոյ՝ եւ ասէ ցնա. Տեսի՞ ես զքեզ որդեակ իմ, արդ՝ այսուհետեւ անհո՛գ մեռանիմ։ Եւ լացին երկոքին։ 10 Եւ Տուբիթ ելանէր արտաքոյ առ դրունսն, խարխաբէր գլորէր. որդին ընթացաւ առ նա, եւ յարուցանէր կանգնէր զհայրն իւր[5540]։ 13 Եւ ցանէր նա զլեղին յաչս հօրն իւրոյ, եւ ասէր. Ժուժեա՛ հայրիկ եւ համբերեա՛։ 14 Եւ իբրեւ եկաց վայր մի, վաղվաղակի կեղեւեցան եւ անկան լուսունքն յաչաց նորա. 15 եւ ետես նա զորդին իւր, եւ անկա՛ւ նա զպարանոցաւ նորա։ 16 Եւ լայր, եւ ասէր. Օրհնեա՛լ ես Տէր Աստուած, եւ օրհնեալ է անուն քո յաւիտեանս։ Եւ օրհնեալ են ամենայն սուրբք քո հրեշտակք։ 17 Զի խրատեցեր՝ եւ ողորմեցար ինձ, զի տեսանե՛մ ես զՏուբիա զորդի իմ։ Եւ եմո՛ւտ որդի նորա ՚ի ներքս խնդութեամբ, եւ պատմեաց նա հօրն իւրում զմեծամեծսն որ եղեն նմա ՚ի Մա՛րս։ 18 Եւ ե՛լ Տուբիթ ընդ առաջ նըւոյն իւրոյ խնդութեամբ, եւ օրհնէր զԱստուած առ դրունսն Նինուէի, եւ զարմանային ոյք տեսանէին զնա, զի յընթանալն իւրում տեսանէր[5541]։ 19 Եւ Տուբիթ գոհանա՛յր առաջի նոցա, թէ ո՞րպէս ողորմեցաւ նոցա Աստուած։ Եւ իբրեւ մօտ եղեւ Տուբիթ առ հարսնն իւր, օրհնեա՛ց զնա եւ ասէ. Եկիր ողջութեամբ դուստր, օրհնեա՛լ է Աստուած՝ որ ա՛ծդ զքեզ առ մեզ, եւ հա՛յրն քո եւ մայրն քո։ Եւ եղեւ ուրախութիւն ամենեցուն եղբարցն նորա որք էին ՚ի Նինուէի[5542]։ 21 Եւ արարին նմա անդ հարսանի՛ս աւուրս եւթն։

12
Գլուխ ԺԲ

1 Եւ կոչեա՛ց Տուբիթ զՏուբիա զորդին իւր՝ եւ ասէ ցնա. Տե՛ս արդ որդեակ զվարձս ա՛ռնդ որ եկն ընդ քեզ. եւ յաւելուլ յայն արժա՛ն է։ 2 Եւ ասէ ցնա. Հա՛յր, ո՛չ ինչ պակասէ՛ ինձ եթէ տա՛մ դմա զկէ՛ս ընչից իմոց զոր բերին. 3 զի զիս ած առ քեզ ո՛ղջ, եւ զկինն իմ ողջացո՛յց, եւ զարծաթն իմ եբե՛ր, եւ զքեզ նո՛յնպէս ողջացոյց։ 4 Եւ ասէ ծերն. Յիրաւի՛ է տալ նմա[5543]։ 5 Եւ կոչեա՛ց նա զհրեշտակն՝ եւ ասէ ցնա. Ա՛ռ դու զկէսս այնր ամենայնի զոր բերերն[5544]։ 6 Եւ կոչեաց յայնժամ զնոսա զերկոսին՝ եւ ասէ ցնոսա. Օրհնեցէ՛ք դուք զԱստուած, եւ խոստովա՛ն եղերուք դուք նմա. եւ տո՛ւք նմա զփառս. եւ խոստովա՛ն եղերուք առաջի ամենայն կենդանեաց վասն այդր զոր արա՛րդ ընդ ձեզ. զի բարի՛ է օրհնել զԱստուած, եւ բարձրացուցանել զանուն նորա. եւ զպատգամս գործո՛ց Աստուծոյ՝ պատուով մեծացուցանել, եւ մի՛ յապաղէք խոստովա՛ն լինել նմա։ 7 Զխորհուրդ թագաւորի բարւո՛ք է ծածկել, այլ զգործս Աստուծոյ յայտնել փառօք։ Զբարիս գործեսջիք, եւ չար ձեզ ո՛չ պատահեսցէ։ 8 Բարի՛ են աղօթք՝ պահօք եւ ողորմութեամբք եւ արդարութեամբք. բարի՛ է սակաւիկ մի արդարութեամբ, քան զբազում ինչս անիրաւութեամբ. բարի՛ է առնել զողորմութիւնս՝ քան դնել զգանձս ոսկւոյ[5545]. 9 զի ողորմութիւն ՚ի մահուանէ փրկէ, եւ նա ինքն սրբէ յամենայն մեղաց. որք առնեն զողորմութիւնս եւ զարդարութիւնս՝ լցցի՛ն կենօք. 10 եւ ոյք մեղանչենն՝ պատերազմօ՛ղք են իւրեանց կենացն։ 11 Արդ՝ ո՛չ ծածկեցից ես ՚ի ձէնջ բա՛ն մի. զի ասացի՛ իսկ եթէ զխորհուրդս արքայի ծածկել բարիոք է, այլ զգործս Աստուծոյ յայտնե՛լ փառօք[5546]։ 12 Յորժամ կացեր դու յաղօթս՝ եւ նուն քո Սառա, ե՛ս մատուցի զյիշատակս աղօթից ձերոց առաջի սրբոյն։ Եւ յորժամ թաղէիր դու զմեռեալսն՝ ե՛ս ընդ քեզ էի։ 13 Եւ յորժամ ո՛չն դանդաղեցար ՚ի յառնելն եւ թողուլ զճաշն քո, զի երթիցես եւ ամփոփիցես զմեռեալն՝ ո՛չ մոռացայ զքեզ յորժամ զբարիսն գործէիր. այլ ընդ քե՛զ էի[5547]։ 14 Եւ առաքեաց զիս Աստուած բժշկել զքեզ՝ եւ զնուն քո Սառա[5548]։ 15 Ե՛ս եմ Հռափայէլ յեւթա՛նց անտի ՚ի սրբոցն հրեշտակաց՝ որք հանեն մատուցանեն զաղօթս սրբոցն, եւ մտանեն առաջի փառաց սրբոյն[5549]։ 16 Եւ խռովեցան երկոքին՝ եւ անկան ՚ի վերայ երեսաց իւրեանց, զի զահի՛ հարան յոյժ։ 17 Եւ ասէ ցնոսա. Մի՛ երկնչիք, խաղաղութիւն լիցի ձեզ՝ եւ զԱստուած օրհնեցէք. 18 զի ո՛չ եթէ իմով ինչ շնորհօք եկի ես, այլ կամօք Աստուծոյ ձերոյ եկի. օրհնեցէ՛ք զնա յաւիտեան։ 19 Վասն զի զամենայն զաւուրսն զոր յայտնէի՛ ես ձեզ, ո՛չ կերայ եւ ո՛չ արբի, այլ իբրեւ տեսիլ տեսանէիք։ 20 Եւ արդ՝ այժմ խոստովա՛ն եղերուք Աստուծոյ ձերում, զի ելանեմ ես առ ա՛յն որ առաքեացն զիս։ Եւ գրեցէ՛ք դուք զայս ամենայն որ եղեւս՝ եւ կատարեցաւ։ 21 Եւ գրեցաւ ՚ի գիրսս։ Եւ այլ ո՛չ եւս տեսին զնա։ 22 Գոհանային զգործոյն եւ զմեծամեծացն Աստուծոյ, եւ ո՛րպէս երեւեցաւ նոցա հրեշտակն Տեառն։

13
Գլուխ ԺԳ

1 Եւ Տուբիթ գրեաց զաղօթս ՚ի ցնծութիւն՝ եւ ասէ. Օրհնեալ է Աստուած որ կենդանին է յաւիտեանս՝ եւ արքայութիւն նորա[5550]. 2 զի նա հարկանէ՛ եւ ողորմի, իջուցանէ ՚ի դժոխս եւ հանէ. եւ ո՛չ ոք է որ փախչի ՚ի ձեռաց նորա։ 3 Խոստովա՛ն եղերուք նմա որդիք Իսրայէլի առաջի ազգաց. 4 զի նա՛ ցրուեաց զմեզ անդր ՚ի նոսա։ Յայտնեցէ՛ք զմեծութիւնս նորա, բարձրացուցէ՛ք զնա առաջի ամենայն կենդանեաց, զի նա՛ իսկ է Տէր Աստուած մեր. Աստուած հա՛յր մեր մինչեւ յամենայն յաւիտեանս[5551]։ 5 Եւ տանջեսցէ՛ զմեզ յամենայն յանիրաւութիւնս մեր. եւ դարձեալ ողորմեսցի՛ մեզ, եւ ժողովեսցէ զմեզ յամենայն ազգաց յորս եւ ցրուեցաք ՚ի նոսա։ 8 Եթէ դարձջիք դուք ՚ի նա բոլորով սրտիւ ձերով՝ եւ յամենայն անձնէ, եւ արասջիք դուք առաջի նորա զճշմարտութիւն, յա՛յնժամ դարձցի՛ նա առ ձեզ. եւ մի՛ ծածկեսցէ նա զերեսս իւր ՚ի ձէնջ[5552]։ 6 Եւ տեսանիցէ՛ք դուք՝ զոր առնիցէն ընդ ձեզ. եւ խոստովան եղիջիք դուք նմա ամենայն բերանովք ձերովք. եւ օրհնեցէ՛ք զՏէր որ արդարն է, եւ բա՛րձր արասջիք զթագաւորն յաւիտենից։ 7 Եւ ես յերկրի գերութեանս իմում գոհացա՛յ զնմանէ, եւ ցուցից զզօրութիւն եւ զմեծութիւն նորա ազգա՛ց մեղաւորաց։ Եւ արդ՝ դարձարո՛ւք մեղաւորք՝ եւ արարէ՛ք զարդարութիւն առաջի նորա. զի ո՞վ գիտէ, հաճեսցի՝ եւ ողորմեսցի՛ ձեզ։ 9 Այլ ես զԱստուած իմ օրհնեցի՛ց՝ եւ անձն իմ զթագաւորն երկնից, եւ ցնծացա՛յց ես ՚ի մեծութեան նորա։ 10 Ասասցե՛ն զայս ամենայն ազգք, եւ խոստովա՛ն եղեն նմա յԵրուսաղէմ ՚ի քաղաքն սուրբ[5553]. 11 եւ խրատեսցէ՛ նա զորդիս ժողովրդեան քոյ, եւ դարձցի՛ եւ ողորմեսցի՛ որդւոցն արդարոց։ 12 Գոհասցես դու զՏեառնէ բարերարէ, եւ օրհնեսցե՛ս դու զթագաւորն յաւիտենից. զի դարձեալ զխորանն իւր շինեսցէ՛ ՚ի քեզ ուրախութեամբ[5554]։ 13 Եւ բերկրեսցին ՚ի քեզ որ գերեալքն են. եւ սիրեսցեն զքեզ որք չուառացեալքն են յամենայն ազգսն յաւիտենից։ 14 Ազգք բազումք ՚ի հեռաստանէ եկեսցեն. յանուն Տեառն Աստուծոյ բարձեալ բերիցեն զպատարագս իւրեանց ՚ի ձեռս իւրեանց, մատուցանե՛լ զայն Թագաւորին երկնաւորին. եւ տացե՛ն քեզ զուրախութիւն ազգէ մինչեւ յազգ[5555]։ 16 Եւ անիծեա՛լ լիցին ամենայն ատելիք քո, եւ եկեսցեն օրհնութիւնք ՚ի վերայ սիրելեաց քոց։ 17 Ցնծա՛ եւ ուրա՛խ լեր դու ՚ի վերայ որդւոցն արդարոց. եւ ժողովեսցի՛ն նոքա ՚ի միասին, եւ օրհնեսցե՛ն զՏէր արդարութեանց ՚ի միասին։ 18 Երանեա՛լք իցեն որք սիրեսցեն զքեզ, եւ ցնծասցե՛ն նոքա ՚ի խաղաղութեան քում. եւ երանի՛ իցէ այնոցիկ որք տրտմեցանն ՚ի վերայ բեկման քո, զի անդրէն ՚ի քեզ բերկրեսցին, ՚ի տեսանել նոցա զփառսն քո. եւ ուրա՛խ լիցին մինչեւ յաւիտեանս։ 19 Անձն իմ օրհնեսցէ զԱստուած զթագաւորն մեծ[5556]։ 21 Զի շինեսցի Երուսաղէմ ՚ի քարանց պատուականաց, ՚ի շափիղայ եւ ՚ի սուտակէ, եւ ա՛յլ եւս պատուական քարամբք. պարիսպք քո եւ աշտարակք, մարտկոցքն քո յոսկւոյ սրբոյ[5557]։ 22 Եւ ամենայն հրապարակքն Երուսաղեմի բիւրեղ եւ դահանակ եւ սարդիոն ակամբք կազմեսցին։ 23 Եւ ասասցեն յամենայն փողոցս Երուսաղեմի. Ալէլուիա։ Եւ օրհնեսցեն՝ եւ ասիցեն. Օրհնեալ է Աստուած որ բարձրացո՛յց զամենայն աշխարհս յաւիտեանս[5558]։

14
Գլուխ ԺԴ

1 Եւ իբրեւ դադարեաց Տուբիթ յօրհնութենէս յայսմանէ. 2 եւ էր ինքն ամաց յիսուն եւ ութ՝ յորժամ կացին աչք նորա, եւ յետ ամաց ութից՝ բացա՛ն միւսանգամ աչք նորա[5559]։ 3 Եւ առնէր նա ողորմութիւնս. եւ յաւե՛լ եւս երկնչել ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ, եւ խոստովա՛ն լինել նմա։ 4 Եւ ծերացա՛ւ նա յոյժ։ 5 Կոչեա՛ց նա զորդին իւր, եւ զորդի՛ որդւոյն իւրոյ՝ եւ ասէ ցնա. Որդեակ՝ ա՛ռ դու զորդիս քո, զի ահաւասիկ ես ծերացեալ եմ եւ մե՛րձ եմ ՚ի մեռանել։ Արդ ե՛րթ դու յերկիրն Մարա՛ց որդեակ իմ[5560]. 6 զի հաւատա՛մ ես, որպէս եւ խօսեցաւ Յունան մարգարէ վասն Նինուէի եթէ՝ Կործանեսցի՛, եւ յերկիրն Մարաց եղիցի խաղաղութիւն մինչեւ ՚ի ժամանա՛կ մի։ Զի եղբարք մեր ցրուեսցին ՚ի բարի երկրէս, եւ Երուսաղէմ եղիցի աւերակ եւ անապատ, եւ տունն Աստուծոյ ՚ի նմին հրձի՛գ լիցի, եւ յաւե՛ր լիցի մինչեւ ՚ի ժամանակս[5561]։ 7 Եւ դարձեալ ողորմեսցի՛ նոցա Աստուած. եւ դարձուսցէ զնոսա անդրէն յերկիրն, եւ շինեսցեն նոքա զտունն. ո՛չ եթէ ըստ օրինակի առաջնոյն՝ մինչեւ լցցին ժամանակք յաւիտենից։ Եւ յետ այսորիկ դարձցին ՚ի գերութենէ աստի, եւ շինեսցեն զԵրուսաղէմ փառօք՝ եւ մեծաւ պատուով եւ տաճարն Աստուծոյ ՚ի նմին շինեսցի՛ յամենայն ազգս յաւիտենից, շինուա՛ծս փառաւորս որպէս եւ խօսեցա՛ն զնմանէ մարգարէքն[5562]։ 8 Եւ ամենայն հեթանոսք դարձցին ճշմարտութեամբ երկնչե՛լ ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ. եւ կործանեսցեն եւ ՚ի բա՛ց մերժեսցեն զկուռս իւրեանց. 9 եւ օրհնեսցեն ամենայն հեթանոսք զՏէր, եւ ժողովուրդն խոստովան լիցի առ Աստուած իւր։ Եւ բարձրացուսցէ՛ Տէր զժողովուրդն իւր. եւ ցնծասցեն ամենեքեան ոյք սիրեն զՏէր Աստուած ճշմարտութեամբ եւ արդարութեամբ. եւ արասջի՛ք դուք ողորմութիւն հարց ձերոց։ 10 Եւ արդ՝ որդեակ իմ, գնա՛ դու աստի. զի լինելո՛վ լինի զոր ասաց մարգարէն Յունան։ 11 Այլ դու պահեսցե՛ս զօրէնս եւ զհրամանս. եւ լե՛ր դու ողորմա՛ծ եւ արդար, զի բարի՛ լինիցի քեզ։ 12 Եւ թաղեսցես զիս՝ եւ զմայր քո ընդ իս, եւ մի՛ եւս հանգիցես դու ՚ի Նինուէ։ Որդեա՛կ իմ, տե՛ս դու ո՛րպէս արար Ադամ Աքիաքարայ որ սնո՛յց զնա, ո՛րպէս ՚ի լուսոյ տարաւ զնա ՚ի խաւար, ո՛րչափ չա՛ր անցոյց ընդ նա։ Այլ Աքիաքարոս ապրեցա՛ւ, եւ նմա՛ հատուցումն անդրէն հատուցաւ, եւ էջ նա փոխանակ նորա ՚ի խաւարն։ Եւ Մանասէ արա՛ր զողորմութիւնս, եւ ապրեցաւ յաւուր մահու՝ զոր թաքոյցն նմա. եւ Ադամ անկաւ յորոգայթ՝ եւ կորեաւ։ 13 Եւ արդ դու որդեակ իմ, տե՛ս որպիսի՛ առնէ ողորմութիւն, կամ ո՛րպէս փրկէ արդարութիւն։ Եւ իբրեւ զայս ասաց, կատարեաց զհոգին ՚ի վերայ մահճացն. զի էր նա ամաց հարիւր եւ յիսուն։ Եւ թաղեաց զնա որդին իւր լի փառօք՝ եւ բարի՛ վախճանաւ[5563]։ 14 Եւ յորժամ մեռաւ Աննա՝ թաղեաց եւ զնա առ հօրն իւրում։ Եւ գնա՛ց Տուբիա կնաւ իւրով՝ եւ որդւովք իւրովք հանդերձ յԵկբատանս Մարաց՝ առ Հռագուէլ աներ իւր[5564]։ 15 Եւ ծերացաւ նա պատուով մեծաւ. եւ թաղեա՛ց նա զաներն իւր՝ եւ զզոքանչն, փառօք եւ պատուով. եւ ժառանգեաց զտունն նոցա, եւ զտունն Տուբիթայ հօրն իւրոյ։ 16 Եւ մեռաւ նա ամաց հարիւր եւ քսան եւ եւթն, յԵկբատանս Մարաց[5565]։ 17 Եւ մինչչեւ՛ մեռեալ էր նա, լուաւ ինքն զկործանմանէն Նինուէի՝ զոր գերեաց Նաբուքոդոնոսոր Ասուերոսն։ Եւ ուրա՛խ եղեւ Տուբիա՝ մինչչեւ՛ մեռեալ էր նա, ՚ի վերայ Նինուէի. փա՛ռս ետ գոհանալով զԱստուծոյ. որում փա՛ռք յաւիտեանս յաւիտենից. ա՛մէն[5566]։

Կատարեցաւ Տովբիթ[5567]: