ԳԻՐՔ ԵԶՐԻ ԱՌԱՋԻՆ

1
Գլուխ Ա

Ա 1 Եւ արար Յովսիա թագաւոր՝ զզատիկն Տեառն յԵրուսաղէմ. եւ եզեն զզատիկն Տեառն ’ի չորեքտասան ամսոյն առաջնոյ[4774]։ 2 Եւ կարգեա՛ց կացոյց զքահանայսն ’ի տաճարին Տեառն, ըստ ամենայն օրաթուին, զգեցեալ զպատմուճան քահանայութեան[4775]։ 3 Եւ ասաց ցղեւտացիսն սպասաւորս. Սրբեցէ՛ք զանձինս ձեր, եւ պատրաստեցէ՛ք ըստ սրբութեան տապանակին կտակարանացն Տեառն, ’ի տաճարին զոր շինեաց Սողոմոն թագաւոր որդի Դաւթի։ 4 Եւ մի՛ գտցի ’ի ձեզ աղտեղութիւն եւ պղծութիւն. եւ արդ՝ պաշտեցէ՛ք զպաշտօն տեառն Աստուծոյ ձերոյ, եւ ժողովեցէ՛ք եւ պատրաստեցէ՛ք զամենայն ազգն Իսրայէլի, եւ կարգեցէ՛ք զնոսա ըստ կարգի հայրապետացն՝ եւ ցեղիցն իւրեանց. 5 որպէս կարգեաց եւ գրեաց Դաւիթ թագաւոր Իսրայէլի, եւ որդի նորա մե՛ծ Սողոմոն. եւ կացցեն ’ի տաճարին ղեւտացիքն ըստ կարգի իւրաքանչիւր հարց իւրեանց, առաջի եղբարց իւրեանց որդւոցն Իսրայէլի։ 6 Եւ ըստ առաջին կարգացն զենէ՛ք զզատիկն, եւ պատրաստեցէ՛ք զզոհսն, եւ արարէ՛ք զզատիկն ըստ հրամանի Տեառն որպէս եւ հրամայեաց ’ի ձեռն Մովսիսի։ 7 Եւ շնորհեալ պարգեւեաց Յովսիա ժողովրդեանն, գառինս եւ ուլս՝ երեսուն հազար. որթս՝ երեք հազար[4776]։ 8 Զա՛յս ամենայն տուեալ ըստ հրամանի թագաւորին ժողովրդեանն, եւ քահանայիցն եւ ղեւտացւոց։ Եւ դարձեալ ետ Քեղկիայ եւ Զաքարիայ՝ քահանայապետիցն, եւ առաջնորդաց ժողովրդեանն, եւ քահանայիցն ոչխարս երկու հազար եւ վեց հարիւր[4777]։ 9 Եւ Յեքոնիաս, եւ Սամէաս, եւ Նաթանայէլ եղբայր, եւ Ռաբիաս, եւ Ոզիէլ, եւ Յովրամ հազարապետք, ետուն ղեւտացւոցն վասն զատկին ոչխարս՝ հինգ հազար, եւ որթս հինգ հարիւր։ 10 Եւ առեալ զայս ամենայն քահանայիցն, մեծապէս եւ ամենայն վայելչութեամբ զարմանազան պատրաստեցին զզատիկն բաղարջակերաց. 11 ըստ տոհմս իւրեանց, եւ ըստ կարգաց դասուց հարցն իւրեանց. յօրինեալ կացին քահանայքն առաջի ժողովրդեանն, մատուցանել Տեառն զզատիկն ըստ գրեցելոյն յօրէնսն Մովսիսի[4778]։ 12 Եւ ա՛յսպէս ընդ առաւօտսն խորովեալ հրով պատրաստեցին զզատիկն Տեառն. եւ զա՛յլ հումն հանդերձ անուշութեամբ եփեցին ’ի կաթսայս եւ ’ի սանս, 13 եւ մատուցին յերեսաց ժողովրդեանն։ Եւ զհետ այսորիկ քահանայապետքն պատրաստեցին զինքեանս. եւ զեղբարսն իւրեանց զորդիսն Ահարոնի. 14 քանզի քահանայքն մատուցանէին զճարպ հրոյն կիզման. եւ ղեւտացիքն պատրաստեցին զինքեանս եւ զեղբարս իւրեանց զքահանայս՝ զորդիս Ահարոնի։ 15 Եւ որդիքն Ասափայ՝ երգիչք սաղմոսաց՝ պատրաստեցին զինքեանս, որպէս եւ էր կարգեալ Դաւթայ թագաւորի. զԱսափ, եւ զԶաքարիա, եւ զԵղ’դինոն։ 16 Եւ դռնապանքն իւրաքանչիւր դրանցն էին զգուշացեալք ըստ իւրաքանչիւր կարգի աւուրն. քանզի էին եւ նոքա որդիք Ղեւեայ, եւ պատրաստեցին զինքեանս։ 17 Եւ ամենեքեան միաբան կատարեցին զզոհն Տեառն յաւուր յայնմիկ. 18 եւ մատուցին զզատիկն Տեառն ’ի վերայ սեղանոյն ըստ հրամանի թագաւորին Յովսիայ։ 19 Եւ արարին որդիքն Իսրայէլի որք գտան ’ի ժամանակի յայնմիկ զզատիկն Տեառն, եւ զտօն բաղարջակերացն աւուրս եւթն։ 20 Եւ ո՛չ եղեւ երբէք՝ այնպիսի զատիկ ’ի մէջ Իսրայէլի. քանզի ո՛չ ոք արար զատիկ ’ի ժամանակացն Սամուելի մարգարէի[4779]. 21 եւ ո՛չ ամենայն թագաւորքն Իսրայէլի արարին զզատիկս ա՛յսպէս, որպէս արար Յովսիա թագաւոր. եւ քահանայքն, եւ ղեւտացիքն, եւ հրէայքն, եւ ամենայն Իսրայէլ որ բնակեալ էին ’ի ժամանակին յայնմիկ յԵրուսաղէմ[4780]. 22 յութտասաներորդի ամի թագաւորութեանն Յովսիայ արա՛ր զզատիկն զայն[4781]։ 23 Եւ էին ուղի՛ղ գործք Յովսիայ առաջի տեառն Աստուծոյ իւրոյ. եւ ծառայէր Տեառն ամենայն սրտիւ եւ մտօք իւրովք. 24 եւ այլ թագաւորք որ եղեն յառաջ քան զնա, վասն որոյ գրեալ իսկ է. Որք մեղան եւ անօրինեցան յամենայն ազգս. եւ տրտմեցուցին զՏէր, եւ կացին ընդդէմ բանի նորա ’ի մէջ Իսրայէլի[4782]։ 25 Եւ յետ այսր ամենայնի առաքինութեանց Յովսիայ՝ ե՛կն փարաւոն թագաւոր Եգիպտացւոց պատերազմել ’ի Կարքամուս, ’ի կողմանս Եփրատայ. եւ ե՛լ պատերազմել ընդդէմ նորա Յովսիա։ 26 Եւ յղեաց առ նա թագաւորն Եգիպտացւոց՝ եւ ասէ. Զի՞ կայ՝ ի՛մ եւ քո թագաւորդ Հրէաստանի. 27 ո՛չ եթէ առ քեզ ինչ առաքեաց զիս տէր Աստուած. քանզի ’ի կողմանս Եփրատայ երթամ պատերազմել, եւ այժմ Տէր ընդ ի՛ս է, եւ մի՛ խափաներ զիս. զի ստիպէ զիս Տէր երթալ պատերազմե՛լ ’ի կողմանս Եփրատայ, ’ի բա՛ց կաց յինէն, եւ մի՛ ընդդիմանար Տեառն[4783]։ 28 Եւ ո՛չ դարձոյց Յովսիա զկառս իւր, այլ ’ի պատերազմել ընդ նմա ձեռնարկեաց. եւ ո՛չ լուաւ բանիցն Երեմիայի մարգարէի, զոր խօսէր ընդ նմա ’ի բերանոյ Տեառն. 29 այլ խմբեաց տա՛լ պատերազմ ընդ փարաւոնի ’ի դաշտին Եդդաւուս. եւ իջին իշխանքն առ թագաւորն Յովսիայ[4784]. 30 եւ ասէ Յովսիա թագաւորն ցծառայս իւր. Հանէ՛ք զիս ’ի բաց ’ի պատերազմէս, քանզի տկարացայ յոյժ: Եւ վաղվաղակի հանին զնա ’ի բա՛ց ծառայքն նորա ’ի պատերազմէն։ 31 Եւ ել յերկրորդ ’ի կառս իւր. եւ հասեալ յԵրուսաղէմ վախճանեցաւ, եւ թաղեցաւ ընդ հարսն իւր. 32 եւ ամենայն ժողովուրդն ողբացին, եւ սո՛ւգ առին ’ի վերայ Յովսիայ։ Եւ եհան Երեմիա մարգարէ ո՛ղբս ’ի վերայ Յովսիայ. եւ նստեալ ընդ կանայս ողբան զողբսն Երեմիայի մինչեւ ցայսօր. եւ ետուն հրաման հանապազ յազգս իւրեանց ողբա՛լ ’ի մէջ Իսրայէլի։ 33 Ա՛յս ամենայն գրեալ է ’ի գիրս պատմութեանց թագաւորութեանց Իսրայէլի. զգործն զոր գործեաց Յովսիա, եւ զառաքինութիւնսն զոր առաքինացաւ. եւ վասն մե՛ծ արդարութեան նորա եւ փառաց, եւ զիմաստութիւն զգուշութեան իւրոյ զոր ունէր առ օրէնսն Տեառն. եւ զայս ամենայն մինչեւ ցայժմ պատմեն գիրք թագաւորութեանն Իսրայէլի եւ Յուդայ[4785]։ 34 Եւ առեալ թագաւորեցուցին յազգէ նորա զՅեքոնիա որդի Յովսիայ. եւ թագաւորեաց Յեքոնիա փոխանակ հօր իւրոյ Յովսիայ. լեա՛լ ամաց քսան եւ երից. 35 եւ թագաւորեաց Հրէաստանի եւ Երուսաղէմի ամիսս երիս: Եւ արգե՛լ թագաւորն Եգիպտացւոց՝ զի մի՛ ոք թագաւորեսցէ յԵրուսաղէմ[4786]. 36 եւ արար ծախ նոցա հարիւր տաղանտ արծաթոյ, եւ տաղանտ մի ոսկւոյ։ 37 Եւ կացոյց նոցա թագաւորն Եգիպտացւոց՝ թագաւոր զՅովակի՛մ զեղբայր Յեքոնիայ. եւ թագաւորեաց Յովակիմ Հրէաստանի եւ Երուսաղէմի։ 38 Եւ կապեաց Յովակիմ զմեծամեծս եւ զիշխանս տանն Իսրայէլի. եւ Զարա զեղբայր իւր եհան եւ ած առ իւր յերկրէն Եգիպտացւոց։ 39 Եւ էր ամաց քսան եւ հնգից Յովակիմ, յորժամ թագաւորեաց ’ի վերայ Հրէաստանի եւ Երուսաղէմի. եւ արար չա՛ր առաջի Տեառն։ 40 Յաւուրս նորա ե՛լ Նաբուքոդոնոսոր արքայ Բաբելացւոց, եւ կապեաց զնա պղնձի կապանօք եւ տարաւ զնա ’ի Բաբելոն. 41 եւ ’ի սպասուէ տանն Տեառն ա՛ռ Նաբուքոդոնոսոր, եւ տարաւ եւ ե՛դ ’ի պահեստի ’ի տան կռոց իւրոց ’ի Բաբելոն։ 42 Զա՛յս ամենայն վասն նորա՝ եւ վասն պղծութեանց նորա եւ անօրէնութեանց՝ գրեալ է ’ի գիրս ժամանակաց թագաւորացն[4787]։ 43 Եւ թագաւորեաց փոխանակ նորա Յովակիմ որդի նորա, որ էր ամաց ութեւտասնից. 44 եւ թագաւորեաց ամիսս երիս, եւ աւուրս տասն յԵրուսաղէմ. եւ արար չա՛ր առաջի Տեառն[4788]։ 45 Եւ զհետ ամի միոյ՝ առաքեաց Նաբուքոդոնոսոր, եւ տարաւ զնա ’ի Բաբելոն հանդերձ գանձի՛ւ տանն Տեառն։ 46 Եւ կացոյց զՍեդեկիա թագաւոր ’ի վերայ Հրէաստանի եւ Երուսաղէմի. եւ էր Սեդեկիա ամաց քսան եւ միոյ, եւ թագաւորեաց ամս մետասան։ 47 Եւ արար չա՛ր առաջի Տեառն, եւ ո՛չ դարձաւ ’ի չարեաց իւրոց՝ եւ ոչ լուաւ բանից Երեմիայի մարգարէի զոր խօսեցաւ ընդ նմա ’ի բերանոյ Տեառն. 48 եւ զերդումն զոր երդուաւ Նաբուքոդոնոսո՛ր արքայի անուամբ Տեառն, ո՛չ եկաց յերդմանն. այլ ստեաց եւ հեռացաւ ’ի Նաբուքոդոնոսորայ. եւ խստացոյց զպարանոց եւ զսիրտ իւր յօրինաց տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի[4789]։ 49 Եւ իշխանք ժողովրդեանն եւ քահանայք բազո՛ւմ ամպարշտութիւնս արարին, եւ անօրինեցան, եւ բազմացուցին զպղծութիւնս իւրեանց քան զամենայն հեթանոսս. եւ պղծեցին զտաճարն սրբութեան Տեառն յԵրուսաղէմ։ 50 Եւ առաքեաց Աստուած հարցն նոցա զհրեշտակս եւ զմարգարէս իւր առ նոսա զի դարձցին. վասն զի խնայէր ’ի նոսա, եւ ’ի տաճարն սրբութեան իւրոյ. 51 եւ արհամարհեցին զհրեշտակս նորա. եւ յաւուր յորում խօսէր ընդ նոսա Տէր, կատակէին եւ ծաղր առնէին զմարգարէս նորա։ 52 Եւ ցասեաւ Տէր ’ի վերայ ազգի նոցա. եւ վասն ամպարշտութեան նոցա ած ’ի վերայ նոցա զթագաւորսն Քաղդեացւոց: 53 Եւ նոքա սպանին զերիտասարդս նոցա սրով, եւ հեղին զարիւնս նոցա շուրջ զսրբութեան տաճարաւն, եւ ո՛չ խնայեցին ’ի մանկունս եւ ’ի կուսանս, ’ի ծերս եւ յերիտասարդս նոցա։ 54 Այլ զայս ամենայն ետ ’ի ձեռս նոցա. եւ զամենայն սպաս տանն Տեառն զմեծ եւ զփոքր, եւ զկահ եւ զսպաս տապանակին Տեառն, եւ զգանձս թագաւորին Իսրայէլի. զամենայն առեալ տարան ’ի Բաբելոն։ 55 Եւ հրկէ՛զ արարին զտաճարն Տեառն, եւ քակեալ քանդեցին զպարիսպն Երուսաղէմի. եւ զաշտարակս նորա հրկիզեցին հրով. 56 եւ եղեւ վախճան ամենայն փառաց նորա. եւ զմնացեալսն վարեալ առաջի սրով՝ գերեցին ’ի Բաբելոն[4790]։ 57 Եւ եղեն ’ի ծառայութիւն նոցա եւ որդւոց նոցա մինչեւ ’ի թագաւորս պարսից, ’ի կատարել բանին Տեառն զոր խօսեցաւ ’ի բերան Երեմիայի մարգարէի. 58 մինչեւ հաճեսցի Տէր ընդ երկիրն դատարկացեալ. շաբաթացոյց զնա, եւ զամենայն ժամանակս զոր եղեւ անապատ համարեցաւ նմա ’ի շաբաթումն. մինչեւ կատարեաց ամս եւթանասուն։

Բ Յառաջնում ամի թագաւորութեանն Կիւրոսի՝ եւթանասուն ամ գերութեանն կատարէր Յուդայ եւ Բենիամինի. եւ ընդ ամենայն թագաւորեաց Կիւրոս ամս երեսուն[4791]։

2
Գլուխ Բ

1 Եւ ’ի թագաւորութեանն Կիւրոսի Պարսից՝ յամին առաջնում կատարեցաւ բանն Տեառն, զոր խօսեցաւ ’ի բերան Երեմիայի մարգարէի[4792]։ 2 Եւ յարոյց Տէր զոգի Կիւրոսի թագաւորին Պարսից. եւ հրամայեաց Կիւրոս յամենայն թագաւորութեան իւրում քարո՛զ կարդալ՝ եւ ասել[4793]. 3 Ա՛յսպէս ասէ թագաւորն Պարսից Կիւրոս. Ինձ յայտնեաց թագաւորն ամենայն տիեզերաց տէր Աստուած Իսրայէլի, Տէր բարձրեալ. 4 եւ նշանակեալ յայտնեաց ինձ, շինե՛լ նմա տաճար յԵրուսաղէմ Հրէաստանի։ 5 Արդ՝ ո ոք եւ իցէ՛ եւ կայցէ առ նմա յազգացն հրէից. եւ տէր Աստուած եղիցի ընդ նմա. եւ ելեալ յԵրուսաղէմ ընդ հրէայսն շինեսցէ զտաճարն տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի. ա՛յս է Տէր, որ բնակէն յԵրուսաղէմ[4794]. 6 եւ ամենայն ոք որ յիւրաքանչիւր տեղիս բնակեալ են, օգնեսցե՛ն նոցա ոսկւով եւ արծաթով. 7 ձիովք եւ ամենայն խաշամբք, եւ ամենայն կազմածովք իւրեանց նուիրեսցեն ’ի տաճարն տեառն Աստուծոյ յԵրուսաղէմ[4795]։ 8 Եւ կացցեն իշխանք ըստ ազգացն եւ հայրապետաց ազգին Յուդայ, եւ ցեղին Բենիամինի, եւ քահանայիցն եւ ղեւտացւոց. եւ ամենեցուն զորոց զարթոյց Տէր զոգիս նոցա, ելանե՛լ եւ շինել զտունն Տեառն յԵրուսաղէմ եւ շուրջ զնոքօք. 9 օգնեսցեն ամենեքեան արծաթով եւ ոսկւով, ձիովք եւ խաշամբք, ուխտեսցեն Տեառն որչափ եւ ’ի միտս իւրեանց անկցի։ 10 Եւ թագաւորն Կիւրոս՝ ե՛տ բերել զսուրբ սպասն Տեառն, զոր բերեալ էր Նաբուքոդոնոսորայ յԵրուսաղէմէ, եւ եդեալ էր ’ի պա՛հ ’ի տան կռոցն իւրոց. 11 ե՛տ բերել Կիւրոս թագաւոր Պարսից, եւ հրամայեաց տա՛լ զսպասն Միթրիդատայ գանձաւորի իւրոյ. 12 եւ համարեալ Միթրիդատայ՝ ե՛տ ցՍամանասար հանդերձապետ Յուդայ։ 13 Եւ ա՛յս էր թիւ սպասու կահուն Տեառն. սպաս ոսկեղէն հազար, եւ սպաս արծաթի էր հազար. խմբարդեայք արծաթիք քսանեւինն, եւ ափսէք ոսկիք երեսուն, եւ արծաթիք երկու հազար չորեքհարիւր քսան. եւ ա՛յլ կահ հազար[4796]. 14 իսկ ամենայն կահն զոր բերին ոսկի եւ արծաթի, հինգ հազար չորեքհարիւր վաթսունեւինն։ 15 Եւ տուեալ զայս ամենայն ’ի ձեռս Սամանասարայ՝ առեալ հանդերձ ամենայն գերութեամբ հանէին ’ի Բաբելոնէ յԵրուսաղէմ։

Գ 16’Ի ժամանակս թագաւորութեանն Արտաշէսի Պարսից արքայի, գրեցին առ նա որք բնակեալ էին շուրջ զՀրէաստանիւ եւ զԵրուսաղէմաւ. Բաաղսամոս, եւ Միթրիդատ, եւ Բեղ’ղ’իոս, եւ Հռաթիմոս, եւ Բեղ’տէթմոս, եւ Սամեղ’իոս գրիչ. եւ ա՛յլ եւս բազումք ընդ նոսա, որք բնակեալք էին առ ծովեզերբն՝ Քանանացիք եւ Տիւրացիք, Ամոնացիք եւ Մովաբացիք, եւ Շամրտացիք, եւ այլք բազումք ետեղակալք. գրեցին թուղթ՝ զա՛յս օրինակ[4797]. 17 Թագաւոր Արտաշէս տէ՛ր մեր, ծառայք քո, Հռաթիմոս՝ որ երկրպագէ քեզ, եւ Սամեղ’իոս գրիչ, եւ ամենայն խորհրդակիցք մեր, եւ դատաւորք կողմանց Ասորւոց եւ Քանանացւոց։ 18 Ա՛յժմ գիտո՛ւն լիցի քեզ տէր մեր եւ թագաւոր, վասն հրէիցն որ ելին ’ի ձէնջ առ մեզ, երթեալ յԵրուսաղէմ ’ի քաղաքն ապստամբող եւ դառնացող. եւ շինեն զնա եւ զհրապարակս նորա, եւ զպարիսպս նորա կամին ամրացուցանել. եւ զտաճարն նորա կամին բարձրաբե՛րձ շինել[4798]. 19 արդ՝ եթէ զքաղաքս զայս շինեսցեն, եւ զպարիսպ նորա կատարեսցեն. հարկս՝ ումեք ո՛չ հարկանեն, այլ եւ թագաւորաց եւս ընդդէ՛մ կան[4799]. 20 քանզի պանծացեալ յուսա՛ն ’ի տաճարն իւրեանց։ Արդ՝ բարւո՛ք թուեցաւ մեզ, եթէ փոյթ արասցես ա՛յսմ իրաց 21 տէ՛ր մեր թագաւոր, եւ փորձեալ տեսցես զոր գրեցին հարք քո եւ նախնիք. 22 եւ գտցես գիր յիշատակարանաց. եւ գիտասցես թէ քաղաքս այս՝ ապստամբողաց է. եւ թագաւորք սորա՝ 23 եւ հրէայք ապստամբօղք, եւ ստերդմունք բնակիչք սորա յաւիտեան. վասն որոյ եւ քաղաքս այս՝ աւերեալ անապա՛տ եղեւ։ 24 Արդ՝ ցուցանեմք տեառն մերոյ եւ թագաւորի, եթէ քաղաքս այս շինեսցի, եւ պարիսպք նորա կանգնեսցին՝ քո իշխանութիւն եւ ճանապարհ ’ի կողմանս Ասորւոց եւ Քանանացւոց ո՛չ եւս լիցի[4800]։ 25 Յայնժամ գրեա՛ց Արտաշէս թագաւոր, Հռաթեմու, եւ Բեղ’տեթմու, եւ Սամեղ’ի գրչի, եւ այլոց ամենեցուն որ բնակեալ են ’ի կողմանս Սամարիայ, եւ Ասորւոց եւ Քանանացւոց որք գրեցին առ նա[4801]։ 26 Կարդացի ասէ զթուղթն ձեր զոր գրեցէք առ իս, եւ հրամայեցի տեսանել ’ի մատեանս յիշատակարանաց. եւ գտաւ քաղաքդ այդ յիսկզբանցն եւ ’ի յաւիտեանց՝ ընդդէմ ամենայն թագաւորաց. 27 եւ երկնային պատերազմօղք ընդ ամենայն կողմանս որ բնակեալ էին ’ի դմա. եւ թագաւորք զօրաւորք եւ խիստք, որք բնակեալ էին յԵրուսաղէմ, տիրացեալք հա՛րկս հանէին ’ի կողմանցն Ասորւոց եւ Քանանացւոց[4802]։ 28 Արդ՝ այժմ հրամայեցի արգելո՛ւլ զարսդ զայդ ’ի շինելոյ զքաղաքդ. եւ դուք փո՛յթ յանձին կալայք 29 զի մի՛ եւս առաւելեսցի չարութիւն դոցա՝ եւ ընդդիմասցին, եւ աշխատեսցեն զթագաւորութիւնս մեր[4803]։ 30 Եւ յա՛յնժամ կարդացեալ զգիր թագաւորին Արտաշիսի, Հռաթիմոս, եւ Սամեղ’ գրիչ, եւ այլք բազումք ընդ նոսա, ելի՛ն փութով յԵրուսաղէմ երիվարօք եւ զօրօք հանդերձ, 31 եւ արգելին զհրէայսն ’ի շինելոյ։ Եւ խափանեցաւ շինուած տաճարին Տեառն յԵրուսաղէմ մինչեւ յերկրորդ ամ թագաւորութեան Դարեհի Պարսից արքայի։

3
Գլուխ Գ

1 Եւ թագաւորն Դարեհ արար խրախութիւն մեծ. եւ ժողովեաց զամենայն իշխանս իւր, եւ զընտոծինս իւր, եւ զամենայն մեծամեծս Մարաց, Պարսից, Քաղդեացւոց[4804]. 2 եւ զամենայն նախարարս եւ զզօրագլուխս, եւ զետեղակալս ընդ նոսա ’ի կողմանցն Հնդկաց, մինչեւ ’ի կողմանս Եթւովպացւոց. եւ էին նախարարք հարիւր քսանեւեւթն[4805]. 3 եւ կերա՛ն եւ արբին, եւ յագեցան, եւ ուրա՛խ եղեն։ Եւ յորժամ վախճա՛ն եղեւ՝ Դարեհ թագաւոր եմո՛ւտ ’ի սենեակ իւր. եւ ելեալ ’ի գահոյս իւր ’ի քո՛ւն եղեւ։ 4 Յայնժամ երեք պատանիք որ էին սենեկապանք նորա. եւ մինչդեռ ’ի քո՛ւն կայր թագաւորն, նոքա ’ի ներքս ’ի սենեկի սպա՛ս կալեալ եւ պա՛հ ունէին նմա։ Խօսել սկսան ընդ միմեանս եւ ասեն. 5 Եկա՛յք՝ իւրաքանչիւր ասասցուք բան մի, եւ որ ասասցէ իմաստո՛ւն եւ առաւել զօրաւոր քան զընկերս իւր՝ տացէ՛ նմա Դարեհ թագաւոր պարգե՛ւս մեծամեծս. եւ մեծ եւ անուանի երեւեսցի քան զամենեսեան[4806]. 6 եւ ծիրանիս զգեցուսցէ նմա, եւ ոսկի սպասուք արբցէ եւ կերիցէ, եւ ’ի վերայ ոսկեղինաց նստցի, եւ ննջեսցէ. եւ վարեսցէ երիվարս ոսկեսանձս. եւ խոյր բեհեզեայ թա՛գ կապեսցէ նմա, եւ մանեակ ոսկի ’ի պարանոցի նորա. 7 եւ երկրորդ յաթոռն Դարեհի նստցի վասն իմաստութեան իւրոյ, եւ ազգական Դարեհի անուանեսցի[4807]։ 8 Եւ յայնժամ իւրաքանչիւր գրեալ զիւր բան, կնքեցին եւ եդին ընդ սնարս Դարեհի արքայի[4808]. 9 եւ ասեն. Յորժամ յարիցէ՝ տացուք ցնա զգիրդ. եւ ընտրեսցէ թագաւորն, եւ երեք մեծամեծք իշխանք Պարսից. եւ որոյ գտցի բան իմաստնագոյն՝ նմա՛ տացէ զյաղթողական պարգեւն[4809]։ 10 Եւ գրեաց առաջինն, ասէ. Յաղթօղ եւ զօրաւո՛ր է քան զամենայն գինի։ 11 Եւ գրեաց երկրորդն, եւ ասէ. Յաղթօղ եւ զօրաւո՛ր քան զամենայն թագաւոր[4810]։ 12 Եւ երրորդն գրեաց, եւ ասէ. Յաղթօղ եւ զօրաւո՛ր են քան զամենայն կանայք, եւ քան զամենայն յաղթէ ճշմարտութիւն։ 13 Եւ յորժամ զարթեաւ թագաւորն, առեալ զգիրն զոր ետուն ցնա, կարդա՛ց. 14 եւ առաքեալ կոչեաց զամենայն մեծամեծս Պարսից եւ Մարաց, եւ զնախարարս, եւ զսպարապետս, եւ զտեղակալս, եւ զիշխանս։ 15 Եւ նստեալ ’ի տեղւոջ յայգորիլի՛. եւ կարդացին զգիրն առաջի ամենեցուն[4811]։ 16 Եւ ասէ թագաւորն. Կոչեցէ՛ք այսր զպատանիսն, եւ նոքա մեկնեսցեն զբանս իւրեանց։ Եւ կոչեալ մտին առաջի. 17 եւ ասեն ցնոսա ամենեքեան. Պատմեցէ՛ք մեզ զգրեալսդ։ Եւ սկսաւ ասել առաջինն, որ ասաց վասն զօրութեան գինւոյ. 18 եւ ասէ այսպէս. Ո՛ արք. զիա՞րդ ո՛չ է զօրաւոր գինի. զի ամենայն մարդիկ որ ըմպեն զնա՝ յիմարեցուցանէ զմիտսն. 19 եւ զթագաւորաց եւ զտառապելոց՝ մի միտս առնէ. նո՛յնպէս զտեառն եւ զծառայի, զմեծատանց եւ զաղքատաց[4812]. 20 եւ զամենեցուն միտս դարձուցանէ, եւ շրջէ յուրախութիւն. եւ ո՛չ երբէք յիշեն զտրտմութիւն եւ զախտս ինչ։ 21 Քանզի զամենեցուն սիրտ՝ լնո՛ւ զուարթութեամբ եւ մեծութեամբ. 22 եւ ո՛չ յիշէ զթագաւորս կամ զիշխանս. եւ տա՛յ խօսել զմեծամեծս. եւ յորժամ ըմպէ, ո՛չ յիշէ զսիրելիս եւ զեղբարս, եւ զթշնամիս. եւ բազում անգամ հանեալ սուր. 23 եւ յորժամ թափի գինին՝ ո՛չ յիշէ զինչ գործեաց։ 24 Ո՛վ արք՝ զիա՞րդ ոչ է զօրաւոր գինի, որ զայս ամենայն բռնադատէ գործել։ Եւ ասացեալ զայս ամենայն լռեա՛ց։

4
Գլուխ Դ

1 Եւ սկսաւ խօսել երկրորդն, որ ասաց վասն զօրութեան թագաւորի. 2 Ո՛ արք՝ ո՞չ ապաքէն զօրացեալ են մարդիկ որ ունին զծո՛վ եւ զցամաք, եւ զամենայն որ ինչ ’ի նոսա[4813]։ 3 Իսկ թագաւոր զօրացեալ տիրէ՛ ամենայն երկրի եւ մարդկան. եւ զոր ինչ ասէ եւ հրամայէ՝ վաղվաղակի առնե՛ն, եթէ հրամայէ պատերազմել՝ ընկեր ընդ ընկերի իւրում, ո՛չ իշխեն անցանել զբանիւ. 4 եւ եթէ առաքէ զնոսա ’ի պատերազմ ընդ թշնամիս՝ երթեալ վաղվաղակի գործեն մենքենայս, եւ լերինս, եւ պարիսպս, եւ աշտարակս. 5 սպանանեն, եւ մեռանին. եւ զհրամանաւ թագաւորին ո՛չ կարեն անցանել. եւ եթէ յաղթեսցեն՝ զամենայն բարութիւնս բերե՛ն թագաւորին։ 6 Եւ ո՛չ միայն զօրական պատերազմողք, այլեւ մշակք որ գործեն զերկիր. յորժամ սերմանեն եւ հնձեն, զարդիւնս իւրեանց բերեն թագաւորին. եւ հարկահանք դարձեալ բռնադատեալ զաշխարհ, հանեն հարկս թագաւորի։ 7 Եւ թագաւոր՝ միա՛յն զօրացեալ իշխան է ’ի վերայ ամենայնի. եւ եթէ հրամայէ սպանանել՝ սպանանեն. եւ եթէ կեցուցանել՝ կեցուցանեն[4814]. 8 եւ եթէ շինել՝ շինեն. 9 եւ եթէ քակել՝ քակեն. եւ եթէ տնկել՝ տնկեն. 10 եւ ամենայն աշխարհ՝ թագաւորի՛ զօրութեան եւ հրամանի լսեն. եւ ինքն արքայ՝ զինչ եւ կամի՝ գործէ. եւ ինքն ’ի հանգստեա՛ն կայ. բազմի, ուտէ, ըմպէ, եւ ’ի քուն մտանէ. 11 եւ այլք ամենեքեան շո՛ւրջ պահեն զնա, եւ հրամանի նորա անսան. եւ ոչ իշխեն ըստ կամս իւրեանց երթա՛լ ուրեք, եւ կամ գործել. եւ ո՛չ իշխեն անցանել զհրամանաւ թագաւորի։ 12 Արդ՝ ո՛ արք, զիա՞րդ ո՛չ զօրաւոր է թագաւոր, որոյ բան հրամանի իւրոյ ա՛յսչափ զօրացեալ իշխէ ’ի վերայ ամենեցունց։ Եւ զայս ասացեալ՝ լռեա՛ց։ 13 Եւ երրորդն՝ որ ասաց վասն զօրութեան կանանց, եւ վասն ճշմարտութեան. ա՛յս է Զորաբաբէլ. սկսաւ խօսել՝ եւ ասէ[4815]. 14 Ո՛ արք՝ եթէ մե՛ծ է թագաւոր՝ եւ կամ ա՛յլ բազում մարդիկ, եւ կամ զօրաւո՛ր է գինի. ո՞ է որ յաղթեալ ունի եւ տիրէ ’ի վերայ ամենեցուն։ 15 Ո՞չ ապաքէն կանայք. քանզի կանայք են որ ծնանին զթագաւորս. եւ ամենայն մարդիկ որ տիրեն ծովու եւ ցամաքի[4816]՝ 16’ի նոցանէ՛ ծնան. եւ կանայք ծնան եւ սնուցին զմշակս որ տնկեն զայգիս՝ ուստի լինի՛ գինի[4817]. 17 եւ նոքա՛ են որ առնեն զհանդերձս արանց, եւ նոքօք զարդարին եւ փառաւորին մարդիկ. եւ ո՛չ է հնար առանց նոցա լինել մարդկան։ 18 Եւ եթէ ժողովեսցեն զոսկի եւ զարծաթ՝ եւ զամենայն բարութիւնս, եւ տեսեալ կին մի գեղեցիկ՝ 19 դարձեալ ’ի նա՝ եւ բերանաբաց եղեալ հային ընդ նա. եւ ամենայն կամօք իւրեանց սիրեն զնա առաւել քան զոսկի եւ քան զարծաթ՝ եւ քան զամենայն բարութիւնս. 20 եւ թողեալ զհայր՝ եւ զմայր իւր, որ ծնան եւ սնուցին զնա, եւ զաշխարհ իւր. երթա՛յ զհետ կնոջ իւրոյ[4818]. 21 եւ այնպէս միացեալ ոգեխառնի ընդ նմա, մինչեւ ո՛չ յիշէ զհայր իւր եւ ո՛չ զմայր եւ ո՛չ զաշխարհ։ 22 Եւ յայսմանէ արժա՛ն է ձեզ գիտել՝ թէ տիրեն ’ի վերայ ձեր կանայք ձեր. զի զամենայն ինչ՝ զոր գործէք եւ աշխատիք, բերէք եւ տայք ցկանայս ձեր։ 23 Եւ առեալ առն զսուր իւր, գնա՛յ ’ի ճանապարհ հեռի. եւ եթէ շահի ինչ, կամ աւազակէ եւ գողանայ, կամ ընդ ծով եւ ընդ գետս նաւէ. 24 եւ գազանաց պատահէ, եւ ընդ խաւարուտ գնայ. եւ յորժամ գողանայ եւ յափշտակէ, եւ ընդ ամենայն վիշտս անցանէ, գա՛յ բերէ զամենայն վաստակսն առ կին իւր. 25 քանզի առաւե՛լ սիրէ մարդ զկին իւր՝ քան զհայր իւր եւ զմայր իւր։ 26 Եւ բազումք յիմարեցան ’ի մտաց իւրեանց. եւ վասն կանանց իւրեանց անկա՛ն ’ի ծառայութիւն. 27 եւ բազումք ’ի կորուստ մատնեցան, եւ մեռան, եւ սպանին. եւ սխալեալ անկան ’ի մեծամեծ մեղս վասն կանանց։ 28 Եւ այժմ ո՛չ հաւատայք ինձ. ո՞չ մեծ թագաւորդ անձնիշխա՛ն է ինքն. եւ ամենայն ոք ’ի մարդկանէ ո՛չ իշխէ մերձենալ ’ի դա։ 29 Տեսանէի՛ ես զդուստր հարճի թագաւորի, զի նստէր ընդ աջմէ թագաւորիդ[4819]. 30 եւ առեալ զթագն ’ի գլխոյ դորա՝ դնէր ’ի գլուխ իւրում. եւ ածեալ ապտակ թագաւորիդ. 31 եւ առ այս թագաւորդ ո՛չ ցասնոյր. այլ բացեալ զբերան իւր հայէր ընդդէմ նորա, եւ եթէ ծիծաղէր՝ ծիծաղէր ընդդէմ նորա. եւ եթէ տրտմէր՝ թագաւորդ ողոքէր, մինչեւ սթափեցուսցէ զնա[4820]։ 32 Արդ՝ ո՛ արք. զիա՞րդ ո՛չ են զօրաւոր կանայք՝ որ զայս ամենայն առնեն։ 33 Եւ յայնժամ թագաւորն եւ մեծամեծք նորա սկսան հայել ա՛յր ընդ ընկեր իւր։ Եւ սկսաւ խօսել Զորաբաբէլ վասն ճշմարտութեան՝ եւ ասէ. 33 Ո՛ արք՝ ո՞չ ապաքէն զօրաւոր են կանայք, մե՛ծ է երկիր, բա՛րձր են երկինք, եւ երագընթաց է արեգակն. վասն զի ունի արշաւանս ընդ կամարաձեւ խորանն երկնից. եւ դարձեալ վաղվաղակի սլացեալ հասանէ ’ի տեղի իւր ’ի միում աւուր։ 35 Ո՞չ ապաքէն մեծ է այն՝ որ զայս ամենայն արար։ Արդարեւ՝ ճշմարտութիւն մե՛ծ եւ զօրաւոր է քան զամենեսեան[4821]։ 36 Ամենայն երկիր ապաւինի ’ի ճշմարտութիւն, եւ երկինք օրհնեն զճշմարտութիւն. եւ ամենայն գործք շարժին եւ դողան առաջի նորա. եւ ո՛չ է ’ի ճշմարտութեան անիրաւութիւն եւ ո՛չ մի։ 37 Անիրա՛ւ է գինի. անիրա՛ւ է թագաւոր. անիրա՛ւ են եւ կանայք. անիրա՛ւ են եւ ամենայն որդիք մարդկան. անիրա՛ւ են եւ ամենայն գործք նոցա. եւ ո՛չ գոյ ’ի նոսա ճշմարտութիւն, եւ յանիրաւութեան իւրեանց կորնչին։ 38 Իսկ ճշմարտութիւն կա՛յ եւ մնայ, եւ զօրաւո՛ր է յաւիտեան. եւ կենդանի է, եւ ունի իշխանութիւն նորա յաւիտեանս յաւիտենից[4822]. 39 եւ ո՛չ գոյ ’ի նմա ակնառութիւն, եւ ո՛չ երբէք փոփոխի, այլ իրաւունս առնէ. եւ մերժեալ է ’ի նմանէ անիրաւութիւն եւ չարութիւն. եւ ամենայն գործք ճշմարտութեան հաճո՛յ են ամենեցուն. 40 եւ ո՛չ գոյ ’ի դատաստանի նորա անիրաւութիւն. քանզի ճշմարտութիւն է զօրութիւն թագաւորաց, եւ իշխանութիւն եւ մեծութիւն. եւ է օրհնեալ տէր Աստուած ճշմարտութեան։ 41 Եւ ասացեալ զայս՝ լռեաց ’ի խօսելոյն։ Եւ ամենայն ժողովն յայնժամ մեծաձայն աղաղակեցին՝ եւ ասեն. Մե՛ծ է ճշմարտութիւն՝ եւ յաղթօղ եւ զօրաւոր[4823]։ 42 Յայնժամ թագաւորն ասէ ցնա. Խնդրեա՛ զինչ եւ կամիս. եւ տա՛ց ե՛ւս առաւել քան զգրեալսդ. վասն զի գտար իմաստո՛ւն քան զամենեսեան. եւ երկրո՛րդ յաթոռ իմ նստջիր. եւ ազգական իմ անուանեսջիր։ 43 Յայնժամ ասէ Զորաբաբէլ ցթագաւորն. Յիշեա՛ զուխտն զոր ուխտեցեր վասն շինուածոյն Երուսաղէմի. յաւուր յորում առեր դու զթագաւորութիւնդ քո. եւ ասացեր՝ 44 զամենայն կահ եւ սպաս Երուսաղէմի դարձուցանել անդրէն, զոր որոշեալ մեկնեաց Կիւրոս, յորժամ եհար զԲաբելոն, եւ ուխտեաց նա դարձուցանել զսպասն Տեառն։ 45 Նո՛յնպէս եւ դու թագաւոր՝ ուխտեցեր շինել զտաճարն Տեառն, զոր այրեցին Եդոմայեցիք յորժամ արարին անապատ զՀրէաստան Քաղդեացիքն։ 46 Եւ այժմ աղաչե՛մ զքեզ տէր իմ եւ թագաւոր, եւ խնդրե՛մ ’ի քէն. եւ զա՛յս մեծ պարգեւ շնորհեա՛ դու ինձ. եւ վասն այսորիկ աղաչեմ զքեզ, կատարեա՛ զուխտն զոր ուխտեցեր թագաւորին երկնաւորի. արա՛ ըստ այնմ՝ որ ե՛լ ’ի բերանո՛յ քումմէ[4824]։ 47 Յայնժամ յարուցեալ Դարեհ թագաւոր եւ համբուրեաց զԶորաբաբէլ. եւ գրեաց նմա թուղթս առ ամենայն գաւառապետս, եւ տեղակալս, եւ զօրագլուխս, եւ առ նախարարս, զի յուղարկեսցեն զնա, եւ որք ընդ նմայն էին՝ ելանե՛լ եւ շինե՛լ զԵրուսաղէմ։ 48 Եւ առ ամենայն տեղակալս կողմանցն Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց, եւ որ են ’ի կողմանս Լիբանանու. գրեա՛ց թուղթ՝ զի իջուսցեն մա՛յր փայտ ’ի Լիբանանէ յԵրուսաղէմ, եւ շինեսցեն հանդերձ Զորաբաբելիւ զքաղաքն։ 49 Եւ գրեցաւ առ ամենայն հրէայս որ ելեալ էին ’ի թագաւորութեանն իւրում, եւ ազատեաց զնոսա ’ի հարկաց. եւ ասէ ցամենայն զօրաւորս եւ նախարարս, եւ տեղակալս, եւ գաւառապետս. Մի՛ ոք վասն հարկաց մերձեսցի ’ի դրունս նոցա[4825]։ 50 Եւ զամենայն տեղիս զոր եւ ունին՝ անհա՛րկ եւ ազատ լիցի. եւ ամենայն Եդովմայեցիք տացեն ’ի բա՛ց զգեօղս եւ զտեղիս զոր ունին զհրէից[4826]։ 51 Եւ ’ի շինուած տաճարին տացեն յարքունուստ՝ յամի քսան տաղանտ, մինչեւ շինեսցի տաճարն։ 52 Եւ ’ի սեղան ողջակիզացն տացեն զամենայն աւուրս, որպէս եւ գրեալ է յօրէնսն, զեւթներորդս. եւ զտասներորդս անխափա՛ն մատուցանել. եւ այլեւս տաղանտս տասն՝ յամի[4827]. 53 եւ ամենեքեան որ ելանեն յԵրուսաղէմ շինեսցեն զքաղաքն, եւ լիցին ազատք եւ առանց հարկաց. ինքեա՛նք եւ ազգք իւրեանց, եւ ամենայն քահանայքն[4828]։ 54 Եւ հրամայեաց գրե՛լ եւ տալ զամենայն դարման. եւ զպատմուճան քահանայիցն որով կատարէին զպաշտօնն Տեառն. 55 եւ ղեւտացւոցն գրեաց տա՛լ ռոճիկս զաւուրս, մինչեւ կատարեսցի տաճարն Տեառն, եւ Երուսաղէմ շինեսցի[4829]. 56 եւ ամենեցուն ոյք պահէին զքաղաքն՝ գրեաց տա՛լ նոցա ժառանգութիւն երկրի՝ եւ ռոճիկս։ 57 Եւ առաքեաց զամենայն կահ եւ զսպաս տաճարին, զոր որոշեաց Կիւրոս ’ի Բաբելոնէ. եւ զամենայն զոր ինչ ասաց Կիւրոս՝ Դարեհ զնոյն արա՛ր եւ կատարեաց. եւ ե՛տ տանել զամենայն սպասն Տեառն։ 58 Եւ յորժամ ե՛լ արտաքս ’ի թագաւորէն Զորաբաբէլ, համբա՛րձ զձեռս իւր յերկինս ընդ կողմն Երուսաղէմի. եւ օրհնեաց զՏէր թագաւոր երկնից, 59 եւ ասէ. ’Ի քէ՛ն է յաղթութիւն, եւ ’ի քէ՛ն է իմաստութիւն. եւ քե՛զ վայել են փառք. եւ ես ծառա՛յ քո եմ. 60 եւ օրհնեմ զքեզ որ ետուր ինձ իմաստութիւն, եւ գոհանա՛մ զքէն Աստուած հարցն մերոց։ 61 Եւ ա՛ռ զթուղթսն եւ գնաց. եւ եկն եմո՛ւտ ’ի Բաբելոն, եւ պատմեաց զամենայն եղբարց իւրոց։ 62 Եւ օրհնեցին զԱստուած հարցն իւրեանց. վասն զի շնորհեաց նոցա ընդարձակութիւն, եւ արար թողութիւն 63 ելանել եւ շինել զԵրուսաղէմ, եւ զտաճարն Տեառն՝ յորում անուանեցաւ անուն նորա ’ի նմա. եւ արարին ուրախութիւն մեծ, հանդերձ ամենայն նուագարանօք զաւուրս եւթն։

5
Գլուխ Ե

1 Եւ զհետ այսր ամենայնի ընտրեցին զնահապետս եւ զառաջնորդս տանց, եւ ազգաց, եւ ցեղից, ելանել յԵրուսաղէմ հանդերձ կանամբք իւրեանց, եւ որդւովք եւ դստերօք եւ ծառայիւք, եւ ամենայն կահիւ եւ կազմածով իւրեանց։ 2 Եւ Դարեհ առաքեաց ընդ նոսա ձիս հազար, մինչեւ երթեալ հասանիցեն յԵրուսաղէմ խաղաղութեամբ, եւ հանդերձ նուագարանօք՝ թմբկաւ եւ փողով, 3 եւ պարու. եւ ամենայն ուրախութեամբ արձակեաց զնոսա յԵրուսաղէմ։

Ե 4 Եւ ա՛յս են անուանք արանց որ ելին յԵրուսաղէմ, ըստ անուանց հարցն իւրեանց, ըստ ցեղս տոհմիցն իւրեանց։ 5’Ի քահանայիցն էին. որդիք Փենեէսի որդւոյ Ահարոնի, Յեսու Յովսեդեկեանց, եւ Յովակիմ՝ որ եւ Զորաբաբէլ Սաղաթիելեանց, յազգէն Դաւթայ ’ի տոհմէն փարեսեանց, ’ի ցեղէն Յուդայ[4830]. 6 որ եւ խօսեցաւ առաջի Դարեհի արքայի զբանս իմաստութեան՝ յերկրորդ ամի թագաւորութեան նորա, յամսեանն Նիսան՝ յամսեանն առաջնում։ 7 Էին սոքա ամենեքեան հրէայք՝ որք արձակեալք ’ի գերութենէն ելին յԵրուսաղէմ, որք էին գերեալք ’ի Նաբուքոդոնոսորայ արքայէ Բաբելոնի. եւ ելեալք յԵրուսաղէմ[4831] 8 բնակեցին ’ի Հրէաստանի յիւրաքանչիւր քաղաքս։ Եւ էին առաջնորդք նոցա՝ Զորաբաբէլ, եւ Յեսու Յովսեդեկեանց։ Եւ էին յազգէ քահանայիցն՝ Նեեմի, Զարեհ, Հռեսէ, Անանիա, Մուրդքէ. Բեեղսար, Ասփարաս, Բորոէլ, Հռուիբ, Բաանա[4832]։ 9 Եւ ա՛յս են թիւք նահապետաց ազգացն, եւ իշխանք նոցա: Որդիք Փորոսայ՝ երկու հազար հարիւր եւթանասուն եւ երկու։ Որդիք Սափատայ՝ չորեքհարիւր եւթանասուն եւ երկու[4833]։ 10 Որդիք Արեսայ՝ եւթն հարիւր եւթանասուն եւ վեց։ 11 Որդիք Նեփթաղեմի Մովաբացւոյ, եւ որդւոց Յեսուայ եւ Հռովաբայ՝ երկու հազար ութ հարիւր եւ երկոտասան. 12 որդիք Յեղ’ամայ՝ երկու հազար երկերիւր յիսուն եւ չորս. որդիք Զատոնայ՝ ինն հարիւր քառասուն եւ եւթն. որդիք Բորքեայ՝ եւթն հարիւր յիսուն. որդիք Բանեայ՝ վեց հարիւր քառասուն եւ ութ[4834]. 13 որդիք Բերեայ՝ վեցհարիւր քսան եւ երեք. որդիք Արգեայ՝ երեք հազար երեք հարիւր քսան եւ երկու. 14 որդիք Ադոնիկամայ, վեց հարիւր եւթանասուն եւ եւթն. որդիք Բոսորեայ՝ երկու հազար վեց հարիւր եւ վեց. որդիք Ադինեայ՝ չորեքհարիւր յիսուն եւ չորս. 15 որդիք Ազերեզեկիայ՝ իննսուն եւ երկու. որդիք Իլանայ եւ Զետայ՝ վաթսուն եւ եւթն. որդիք Ազարայ, չորեքհարիւր երեսուն եւ երկու. 16 որդիք Գերդաղայ՝ վեց հարիւր երեսուն եւ երկու. որդիք Անանիայ՝ հարիւր քսան. որդիք Արոմայ՝ երեք հարիւր քսան եւ երեք. 17 որդիք Արսիփուրայ՝ հարիւր երկոտասան. որդիք Բետերայ՝ երեք հազար իննսուն եւ հինգ. որդիք Բեթղոմայ՝ հարիւր քսան եւ երեք: 18’Ի Նատոբայ՝ յիսուն եւ եւթն. ’ի Նատթայ՝ հարիւր յիսուն եւ ութ. ’ի Բեթասմովթայ՝ քառասուն եւ երկու[4835]. 19’ի Կարիաթարիմայ՝ քսան եւ հինգ. ’ի Քափիրայ եւ Թերոնայ՝ եւթն հարիւր քառասուն եւ ութ. ’ի Քադիասեայ եւ Ամիդիայ՝ չորեքհարիւր քսան եւ երկու[4836]. 20’ի Կիմարայ եւ Կաբեսայ՝ վեց հարիւր քսան եւ մի. ’ի Մակաղովնայ՝ հարիւր քսան եւ երկու. 21’ի Բետողիամայ՝ յիսուն եւ երկու. որդիք Նեփիսայ՝ հարիւր յիսուն եւ վեց. 22 որդիք Կաղամողայ եւ Ոնիայ՝ եւթն հարիւր քսան եւ հինգ. 23 որդիք Յերեքոայ՝ երեք հարիւր քառասուն եւ հինգ. որդիք Սանասսայ՝ երեք հազար երեք հարիւր երեսուն եւ մի։ Եւ որդիք քահանայիցն. 24 որդիք Յեդդուտայ՝ որդւոյ Յիսուայ՝ ինն հարիւր երեսուն եւ երկու. որդիք Եմմերայ՝ հազար յիսուն եւ երկու[4837]. 25 որդիք Փասորայ՝ հազար երկերիւր քառասուն եւ հինգ. որդիք Քարմեայ՝ հազար եւթն եւ տասն[4838]։ 26 Իսկ ղեւտացւոցն. որդի Յիսուայ՝ մի. եւ Կոդողիայ եւ Բանեայ եւ Սուդիայ՝ եւթանասուն եւ չորս[4839]։ 27 Եւ որք էին յազգէ քահանայիցն սաղմոսասացք, որդիք Ասափայ՝ հարիւր քառասուն եւ ութ։ 28 Եւ դռնապանք, որդիք Սաղոմեայ. որդիք Ատերայ. որդիք Տողմանեայ. որդիք Գակուբեայ. որդիք Ատերայ. որդիք Սաբեայ. ամենեքեան հարիւր երեսուն եւ ինն[4840]։ 29 Եւ ծառայք քահանայիցն, որդիք Ասաիփայ. որդիք Տաբաղայ. որդիք Կերայ. որդիք Սուայ. որդիք Փաղեայ. որդիք Ղաբանեայ. որդիք Ադաբեայ. 30 որդիք Ակուդեայ. որդիք Ուտայ. որդիք Կեդաբայ. որդիք Ադաբայ. որդիք Սուբայիմայ. որդիք Աստանայ. որդիք Կաթուայ. որդիք Գելլուրայ[4841]. 31 որդիք Յաբուայ. որդիք Գեսանայ. որդիք Նորայ. որդիք Ասեբայ. որդիք Գազերայ. որդիք Ոքոզիայ. որդիք Փանեայ. որդիք Ասասրայ. որդիք Բասեայ. որդիք Ասանայ. որդիք Մաանայ. որդիք Նափիսայ. որդիք Ակումայ. որդիք Աքիփայ. որդիք Ասուրայ. որդիք Փարակայ. որդիք Փասաղովթայ[4842]. 32 որդիք Գեդանայ. որդիք Կութայ. որդիք Քարեսայ. որդիք Բարքուսայ. որդիք Սէսարայ. որդիք Թումայի. որդիք Նասայ. որդիք Ատեփայ[4843]։ 33 Որդիք ծառայիցն Սողոմոնի. որդիք Սափփիովթայ. որդիք Փարիդայ. որդիք Յեեղ’այ. որդիք Ղոզոնայ. որդիք Սաելայ. որդիք Սափիայ. 34 որդիք Ագիայ. որդիք Փաքարեայ. որդիք Սաբիայ. որդիք Սարովթայ. որդիք Մասսեայ. որդիք Գասայայ. որդիք Ադուսայ. որդիք Սուբասայ. որդիք Ափփերայ. որդիք Բարովդեայ. որդիք Սափատայ. որդիք Ալլոնեայ։ 35 Ամենայն ծառայք քահանայիցն, եւ ծառայք Սողոմոնի՝ երեք հարիւր եւթանասուն եւ երկու[4844]։ 36 Սոքա՛ էին որ ելեալ էին ’ի Բաբելոնէ. եւ Թերմաղէթ, եւ Թեղեսիաս իշխանք նոցա. եւ Քարաթաղան, եւ Աղղաար։ 37 Եւ զայլս եւս ո՛չ կարաց թուել. ո՛չ զհարս. եւ ո՛չ զազգսն. որ էին յԻսրայէլէ. որդիք Դաղանայ. որդիք Տուբանայ. որդիք Նեկոդանայ. վեց հարիւր յիսուն եւ երկու[4845]։ 38 Եւ ’ի քահանայիցն որք պաշտէին զքահանայութիւնն՝ ո՛չ գտան. որդիք Նորդիայ. որդիք Ակբոսեայ. որդիք Յոգուսայ, որք առին իւրեանց կանայս ’ի դստերացն Բերզեղ’եայ. 39 եւ կոչեցան ըստ անուան նոցա. եւ խնդրեալ զսոսա ո՛չ գտին ’ի գիրս ազգահամարին ’ի տեղի վիճակի նոցա. եւ իբրեւ ո՛չ գտին յազգահամարին, ’ի բա՛ց որոշեցին զնոսա, եւ ո՛չ մօտեցին ’ի քահանայութիւն[4846]։ 40 Եւ ասացին ցնոսա Նէմիա, եւ Ատթարիա, մի՛ մերձենալ ’ի սրբութիւնսն՝ մինչեւ յարիցէ քահանայապետ որոյ զգեցեալ իցէ զյայտնութիւնն եւ զճշմարտութիւնն[4847]։ 41 Եւ էին ամենայն Իսրայէլ յերկոտասանամենից եւ ’ի վեր, թո՛ղ զծառայս եւ զաղախնայս. բեւրք չորք, եւ երեք հազար եւ երեք հարիւր վաթսուն. 42 ծառայք եւ աղախնայք նոցա՝ եւթն հազար երեք հարիւր երեսուն եւ հինգ։ Սաղմոսասացք եւ պաշտօնեայք՝ երկերիւր քառասուն եւ հինգ[4848]։ 43 Ուղտք՝ չորեքհարիւր երեսուն եւ հինգ. ձիք՝ եւթն հազար քառասուն եւ վեց. եւ ջորիք՝ երկերիւր քառասուն եւ հինգ. էշք՝ հինգ հազար հինգ հարիւր քսան եւ հինգ։ 44 Եւ իշխանք ըստ հայրապետացն իւրեանց եկեալ մտին ’ի տեղի տաճարին Աստուծոյ որ էր յԵրուսաղէմ. եւ եդեալ ուխտս զի կանգնեսցի տաճարն ’ի տեղւոջ իւրում։ Եւ ըստ կարգի իւրեանց[4849] 45 արկանէին ’ի գանձանակ տաճարին ’ի նպաստաւորութիւն գործոյն՝ ոսկի՝ հազար մնաս, եւ արծաթ՝ մնաս հինգ հազար, եւ պատմուճանս քահանայականս՝ հարիւր։ 46 Եւ բնակեցին քահանայքն եւ ղեւտացիքն՝ եւ ժողովուրդքն յԵրուսաղէմ, եւ ’ի տեղիս նորա. եւ սաղմոսասաց պաշտօնեայքն, եւ դռնապանքն. եւ ամենայն Իսրայէլ ’ի գեօղս եւ յագարակս իւրեանց։

Զ 47 Եւ յարուցեալ յեւթներորդ ամսեանն ամենայն որդիքն Իսրայէլի, յիւրաքանչիւր տեղեաց ժողովեցան միաբան յընդարձակ տեղին՝ ’ի դուռնն առաջին՝ ’ի կողմնն արեւելից։ 48 Եւ կարգեալ Յեսու Յովսեդեկեանց եւ եղբարք նորա, եւ ամենայն բազմութիւնք քահանայիցն, եւ Զորաբաբէլ Սաղաթիելեանց եւ եղբարք նորա՝ պատրաստեցին սեղան տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի, 49 մատուցանե՛լ ’ի վերայ նորա ողջակէզս՝ որպէս եւ գրեալ է ’ի գիրս Մովսիսի առնն Աստուծոյ։ 50 Եւ ժողովեցան նոքա՝ եւ որոշեցան յայլո՛ց ’ի հեթանոսաց երկրին. եւ ուղղեցին սեղան զոհարանաց ’ի տեղւոջն իւրում. եւ թէպէտ էին նոցա թշնամիք հեթանոսք՝ սակայն լինէին նոցա օգնականք ամենայն ազգք երկրի, եւ բերէին նոքա ընծայս եւ պատարագս՝ ըստ ժամանակս ժամանակս, եւ ողջակէզս Տեառն ընդ առաւօտս եւ ընդ երեկոյս[4850]։ 51 Եւ արարին զտօն տաղաւարահարացն, որպէս եւ գրեալ է յօրէնսն Մովսիսի, եւ մատուցանէին զոհս զօրհանապազ՝ որպէս եւ հրամայեալ էր[4851]։ 52 Եւ յետ այսորիկ մատուցանէին ողջակէզս ըստ ժամանակս ժամանակս, եւ զողջակէզս շաբաթուցն եւ զամսամտիցն. եւ զամենայն սուրբ տօնս կարգէին եւ կատարէին, 53 եւ որ ինչ միանգամ ուխտս ուխտէին Աստուծոյ. յամսամտէն եւթներորդ ամսոյն սկսան մատուցանել զողջակէզս տեառն Աստուծոյ. եւ տաճարն տեառն Աստուծոյ ո՛չ եւս էր շինեալ։ 54 Եւ ետուն գինս գաղատոսաց եւ հիւսանց, եւ կերակուրս նոցա. 55 նո՛յնպէս եւ Սիդոնացւոց եւ Տիւրացւոց, զի բերցե՛ն նոքա ’ի Լիբանանէ մայր փայտ. եւ բերեալ նաւօք ’ի նաւահանգիստն Յոպպէ, որպէս եւ հրամայեաց եւ կարգեաց նոցա յառաջագոյն Կիւրոս թագաւոր Պարսից։

Է 56 Եւ յամի երկրորդի ելիցն իւրեանց յԵրուսաղէմ, յամսեանն երկրորդում, սկսան շինել զտաճարն. Զորաբաբէլ Սաղաթիելեանց, եւ Յեսու Յովսեդեկեանց՝ եւ եղբարք նոցա, եւ քահանայապետքն եւ ղեւտացիք. եւ ամենայն որ ելեալ էին ’ի գերութենէն յԵրուսաղէմ։ 57 Եւ արկին հիմն տանն տեառն Աստուծոյ յամսամտի երկրորդ ամսեանն, յերկրորդի ամի ելիցն իւրեանց ’ի Հրէաստան եւ յԵրուսաղէմ. 58 եւ կարգեցին զղեւտացիսն ’ի քսանամենից եւ ’ի վեր ’ի գործ սպասու Տեառն։ Եւ կարգեցան Յեսու եւ որդիք եւ եղբարք նորա. եւ Կադմեէլ եղբայր նորա. եւ որդիք Յեբուհեմա Բաբուն, եւ որդիք Յովիդայ Եղ’իադեանց, հանդերձ եղբարբք իւրեանց. ամենայն ղեւտացիքն միաբանեալ գործէին զգործ տանն Տեառն. եւ գաղատոսք շինօղք շինեցին զտունն Տեառն[4852]։ 59 Եւ կարգեցան քահանայապետքն զգեցեալ զպճղնաւորն՝ հանդերձ նուագարանօք եւ փողովք. եւ ղեւտացիքն որդիք Ասափայ ունէին զծնծղայսն 60 հանդերձ երգովք սաղմոսէին եւ օրհնէին զԱստուած. որպէս եւ կարգեաց զերգս նուագարանաց Դաւիթ թագաւոր Իսրայէլի. 61 եւ մեծաձա՛յն օրհնէին եւ գոհանային զտեառնէ Աստուծոյ. վասն զի բարերարութիւն Աստուծոյ եւ փառք յաւիտեան են յամենայն Իսրայէլի. 62 եւ մեծաձայն ամենայն ժողովուրդքն հարկանէին զփողս իւրեանց, եւ գոչէին ձայնիւ մեծաւ. եւ օրհնէին զՏէր, որ կանգնեաց զտաճար իւր սուրբ: 63 Եւ եկին մտին քահանայապետք ղեւտացիք՝ որք էին գահերիցունք, եւ առաջնորդք ըստ նահապետութեան հարցն իւրեանց, որոց տեսեալ էր զտաճարն յառաջ քան զայս շինուած[4853]։ 64 Եւ մեծաւ ձայնիւ, եւ լալով, եւ բազում փողովք եւ ուրախութեամբ մեծաւ՝ 65 մինչեւ չլսէին բազմութիւնն զձայն փողոցն ’ի ձայնէ լալոյ ժողովրդեանն. զի թէպէտ էին բազումք որ հարկանէին զփողսն, որ երթայր ձայնն եւ ’ի հեռաւո՛ր տեղիսն[4854]։ 66 Եւ լուան զձայնն թշնամիք ազգին Յուդայ՝ եւ Բենիամինի, եւ եկին ’ի տեսանել եւ գիտե՛լ թէ զի՛նչ իցէ ձայն փողոցն[4855]. 67 եւ գիտացին՝ թէ ելեալքն ’ի Բաբելոնէ ’ի գերութենէն են որ շինեն զտաճարն տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի. 68 եւ մատուցեալ առ Զորաբաբէլ, եւ Յեսու Յովսեդեկեանց, եւ առ ա՛յլ իշխանս հայրապետացն, եւ ասեն ցնոսա. Շինեսցո՛ւք եւ մեք ընդ ձեզ զտաճարն Տեառն[4856]. 69 եւ որպէս դուք՝ նոյնպէս եւ մե՛ք լուիցո՛ւք տեառն Աստուծոյ ձերում. քանզի եւ մեք էաք ցանկացեալք ելից ձերոց, յօրէ յայնմանէ յորմէ գերեաց Սաղմանասար թագաւորն Ասորեստանեայց, եւ ած բնակեցո՛յց զմեզ աստ[4857]։ 70 Եւ ասեն ցնոսա Զորաբաբէլ, եւ Յեսու Յովսեդեկեանց, եւ այլ իշխանք հայրապետացն Իսրայէլի. Ո՛չ է մեզ եւ ձեզ արժան շինել զտուն տեառն Աստուծոյ մերոյ. 71 մե՛ք միայն շինեսցուք զտաճարն տեառն Աստուծոյ, որպէս եւ հրամայեաց մեզ Կիւրոս թագաւոր Պարսից։ 72 Քանզի ա՛յս ազգք էին որ հաղո՛րդ էին ընդ թշնամիս Յուդայ, որք արգելուին ’ի շինելոյ[4858] 73’ի ժամանակս Կիւրոսի թագաւորի. զի հրամայեաց նա շինել զտաճարն ’ի կենդանութեան իւրում. եւ յետ մահուան նորա արգելին ամս երկոտասան՝ մինչեւ յերկրորդ ամն Դարեհի։

6
Գլուխ Զ

Ը 1 Եւ յերկրորդ ամի Դարեհի արքայի մարգարէանային Անգէ եւ Զաքարիա, եւ մարգարէանային ’ի Հրէաստանի եւ յԵրուսաղէմ յանուն տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի[4859]։ 2 Յայնժամ Զորաբաբէլ Սաղաթիելեանց, եւ Յեսու Յովսեդեկեանց. սկսան շինել զտաճարն Տեառն յԵրուսաղէմ, հանդերձ մարգարէիւքն Տեառն որ օգնէին նոցա։ 3’Ի նմին ժամանակի եկին առ նոսա Սիսին, իշխանք կողմանցն Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց, եւ Սաթրաբուզան, եւ ա՛յլ ընկերք նոցա[4860]. 4 եւ ասեն ցնոսա. Ո՞յր հրամանաւ շինէք զտաճարդ զայդ՝ եւ զսրահս դորա. եւ կամ ո՞ այնոքիկ իցեն որք կամիցին զդա շինել՝ եւ կատարել[4861]։ 5 Եւ եղեւ շնո՛րհ այցելութեան ’ի Տեառնէ ’ի վերայ քահանայիցն եւ Հրէաստանեայցն. 6 եւ ո՛չ արգելին զնոսա ’ի շինելոյ, մինչեւ գրեսցեն առ Դարեհ թագաւոր, եւ առցեն հրամա՛ն ’ի նմանէ։ Թուղթն զոր գրեցին՝ եւ առաքեցին առ Դարեհ արքայ[4862]։ 7 Սիսին՝ իշխան Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց, եւ Սաթրաբուզան, եւ որք ընդ նոսա՝ Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց գործակալք եւ գլխաւորք՝ թագաւորի Դարեհի ողջո՛յն։ 8 Գիտո՛ւն լիցի քեզ տէ՛ր մեր թագաւոր. քանզի երթեալ հասաք մեք յերկիրն Հրեաստանի, եւ մտա՛ք ’ի քաղաքն Երուսաղէմ, եւ գտաք անդ զելեալսն ’ի գերութենէ, եւ զքահանայապետս նոցա ’ի քաղաքին Երուսաղէմ. եւ տեսաք զի շինէին զտաճարն Տեառն մեծ[4863], 9 եւ նորասքանչ՝ քարամբք կոփածոյիւք եւ մեծամեծօք, եւ փայտեայ պահանգս կապէին ’ի մէջ որմոյն[4864]. 10 եւ էր գործն մեծաւ փութով եւ յաջողութեամբ ’ի ձեռս նոցա. եւ մեծապէ՛ս փառօք կամին վաղվաղակի կատարել զնա։ 11 Եւ յայնժամ մեր հարցեալ զծերսն ասեմք. Ո՞յր հրամանաւ շինէք զտունդ զայդ, եւ կամ ո՞յր բանիւ արկէք հիմունս դորա[4865]։ 12 Եւ հարցեալ ցնոսա՝ զի տացուք գիտել քեզ, եւ ցուցցո՛ւք քեզ զարսն զառաջնորդս նոցա, եւ գրեսցուք զանուանս նոցա՝ որք իցեն իշխանք գործոյ նոցա[4866]։ 13 Եւ նոցա պատասխանի տուեալ ասեն ցմեզ. Մեք՝ ե՛մք ծառայք տեառն Աստուծոյ որ արար զերկինս եւ զերկիր[4867]. 14 եւ էր շինեալ զտաճարս զայս յառաջ քան զբազում ամս ’ի ձեռն մեծ եւ զօրաւոր թագաւորին Իսրայէլի[4868]. 15 եւ յորժամ հարքն մեր դառնացուցին՝ եւ մեղան առ տէր Աստուած Իսրայէլի որ արար զերկինս եւ զերկիր, մատնեաց զնոսա ’ի ձեռս Նաբուքոդոնոսորայ արքայի Բաբելացւոց, որ էր թագաւոր Քաղդեացւոց[4869]։ 17 Յառաջնում ամի թագաւորութեանն Կիւրոսի ’ի Բաբելոն, գրեաց արքայ Կիւրոս, եւ հրամայեաց շինե՛լ զտաճարս զայս. 18 եւ զամենայն կահ եւ սպաս տաճարին զոսկեղէն եւ զարծաթեղէն՝ զոր ա՛ռ Նաբուքոդոնոսոր արքայ ’ի տաճարէն Տեառն յԵրուսաղէմէ, եւ ետ ’ի պահեստ ’ի տան կռոց իւրոց. դարձեալ Կիւրոս ա՛ռ ’ի տանէ կռոցն Բաբելացւոց, եւ ետ ցԶորաբաբէլ եւ ցՍամանասար. 19 եւ հրամայեաց նոցա բերել եւ դնել զկահս եւ զսպասս ’ի տաճարին Տեառն յԵրուսաղէմ. եւ զտաճարս զայս Տեառն հրամայեաց շինել ’ի տեղւոջ իւրում: 20 Յայնժամ Սամանասար ելեալ յԵրուսաղէմ, արկ հիմունս տաճարիս այսորիկ. եւ յա՛յնմ ժամանակաց հետէ մինչեւ ցա՛յժմ շինեմք. եւ դեռեւս ո՛չ է կատարեալ։ 21 Արդ՝ այժմ տէր մեր եւ թագաւոր Դարեհ. խնդի՛ր արա եւ տե՛ս ’ի տուն մատենագրաց, ուր կա՛ն գիրք յիշատակարանաց ’ի պահեստ թագաւորի Կիւրոսի[4870]. 22 եւ եթէ գտցի հրամանա՞ւ թագաւորի Կիւրոսի, եւ բանի՞ւ նորա շինիցեն զտուն Տեառն յԵրուսաղէմ. եւ հասեալ ’ի վերայ հրամանացն Կիւրոսի թագաւորի՝ առ մեզ տեղեկութի՛ւն տացես վասն իրացս այսր ամենայնի[4871]։ 23 Յայնմ ժամանակի թագաւորն Դարեհ հրամայեաց խնդի՛ր առնել ’ի տունս մատենագրաց թագաւորացն, որ կային ’ի Բաբելոնի. եւ գտաւ ’ի Բատանբարիտենի, ’ի Մարաց աշխարհին, ’ի տեղւոջ ուր կային գիրք յիշատակարանաց. ուր էր գրեալ ա՛յսպէս[4872]. 24 Յամին առաջնում թագաւորութեանն Կիւրոսի՝ արքայ Կիւրոս հրամայեաց շինե՛լ զտունն Տեառն յԵրուսաղէմ, ուր մատուցանեն զոհս յայտնութեամբ ’ի ձեռն հրոյ[4873]։ 25 Եւ հրամայեաց զա՛յս չափ օրինակ շինել. զբարձրութիւնն կանգունս վաթսուն, եւ լայնութիւն կանգունս վաթսուն. եւ դնել կարգս երիս քարակոփս, եւ կարգ մի ’ի փայտէ նորոյ. եւ զծախսն հրամայեալ էր յարքունուստ տալ[4874]։ 26 Եւ զկահ սպասու տանն Տեառն՝ զոսկեղէնս եւ զարծաթեղէնս զոր բերեալ էր Նաբուքոդոնոսորայ ’ի Բաբելոն ’ի տաճարէն Տեառն որ էր յԵրուսաղէմ, հրամայեաց տանել Կիւրոս թագաւոր ’ի տուն Տեառն որ էր յԵրուսաղէմ, զի դիցեն անդ՝ որպէս եւ է՛ր յառաջագոյն[4875]։ 27 Եւ յաւե՛լ եւս յայս հրաման՝ Դարեհ արքայ, եւ ասէ. Սիսին՝ իշխա՛ն ամենայն Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց, եւ Սաթրաբուզան՝ եւ այլ ընկերք ձեր որ կարգեալ են ’ի գործակալութիւն Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց. ’ի բա՛ց կացէք ’ի տեղւոյդ յայդմանէ. եւ մի՛ մերձենայք ’ի ծառայդ տեառն Զորաբաբէլ, որ է իշխան հրէից. եւ մի ’ի քահանայապետս հրէից, որք միանգամ շինեն զտունն Տեառն ’ի տեղւոջ իւրում։ 28 Եւ ե՛ս հրամայեցի, զի ամենեւին բովանդա՛կ շինեսցի. եւ եղէ՛ց օգնական հրէիցդ որք ելին յԵրուսաղէմ, մինչեւ կատարեսցեն զտաճարդ տեառն Աստուծոյ իւրեանց։ 29 Եւ ’ի հարկաց կողմանցդ Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց՝ պատուիրանաւ հրամայեցի, զի տացե՛ն արանց այդոցիկ ’ի նպաստութիւն զոհից Տեառն. եւ առցէ Զորաբաբէլ իշխան՝ զուարակս եւ խոյս եւ գառինս[4876]. 30 ըստ նմին օրինակի եւ ցորեան, եւ աղ, եւ գինի, եւ ձէթ. եւ եղիցի այդ ամենայն կարգեալ ամ ըստ ամէ, որչափ եւ ժամանակս քահանայքն յԵրուսաղէմ հրամայեսցեն ’ի ծախս Տեառն. օրըստօրէ անխափան տացեն[4877]. 31 զի մատուսցեն պատարագս տեառն Աստուծոյ բարձրելոյ՝ վասն թագաւորին եւ զօրաց նորա, եւ արասցեն աղօթս վասն կենաց թագաւորին։ 32 Եւ հրամայեցի, եթէ ոք հեղգասցի եւ կամ անցցէ զհրամանաւ իմով զոր գրեցի՝ պատժեսցի. եւ տուժեսցի զամենայն յիւրմէ. եւ կախեսցի, եւ խոշտանգեսցի. եւ զամենայն ստացուածս նորա յարքունի՛ս առցեն. 33 վասն զի ուր անուանեցաւ անուն Տեառն, ա՛նդ հրամայեալ է զամենայն դարմանս թագաւորութեանն եւ ազգաց. եւ նա իշխեաց ձեռնարկել եւ արգելուլ՝ եւ խորհեցաւ չա՛ր վասն տաճարին Տեառն որ յԵրուսաղէմ[4878]։ 34 Ե՛ս թագաւոր Դարեհ, մեծա՛ւ զգուշութեամբ հրամայեցի լինել՝ եւ կատարե՛լ այսմ ամենայնի։

7
Գլուխ Է

1 Յայնժամ Սիսին մեծ իշխան, որ էր կողմանցն Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց, եւ Սաթրաբուզան, եւ ա՛յլ ընկերք նոցա, որ արգելուին զգործ տաճարին. յորժամ առին զհրամանն ’ի Դարեհէ թագաւորէ[4879], 2 սկսան վերակացու լինել՝ եւ հո՛գ տանել գործոյն. եւ եղեն գործակիցք ծերոցն հրէից, եւ քահանայապետից. 3 եւ յաջողէր գործ տաճարին. քանզի մարգարէանային Անգէ՛ եւ Զաքարիա։ 4 Եւ կատարեցաւ տաճարն ըստ հրամանի տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի, եւ ըստ հրամանի կամաց Կիւրոսի եւ Դարեհի։

Թ Յամին վեցերորդի Դարեհի թագաւորի[4880], 5 կատարեցաւ տաճարն սուրբ ’ի քսաներորդ ամսոյն Ադար. ’ի վեցերորդ ամի թագաւորութեանն Դարեհի։ 6 Եւ արարին որդիքն Իսրայէլի՝ եւ քահանայք՝ եւ ղեւտացիք, եւ ամենայն ելեալքն ’ի գերութենէ, որպէս կարգեալ եւ հրամայեալ էր ’ի գիրս օրինացն Մովսիսի։ 7 Եւ մատուցին զնաւակատիս տանն Տեառն. զուարակս հարիւր, խոյս երկերիւր, գառինս չորեքհարիւր, 8 եւ ամիկս վասն մեղաց ամենայն Իսրայէլի երկոտասան. ըստ թուոյ ցեղից իշխանացն Իսրայէլի։ 9 Եւ կարգեցան քահանայքն եւ ղեւտացիքն ըստ ազգացն, զգեցեալք զպճղնաւորն առաջի տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի, ըստ հրամանացն ’ի գիրսն Մովսիսի. եւ դռնապանքն ըստ իւրաքանչի՛ւր դրանցն։ 10 Եւ արարին որդիքն Իսրայէլի որք ելեալ էին ’ի գերութենէ՝ զզատիկն Տեառն ’ի չորեքտասաներորդի աւուր ամսեանն առաջնոյ. քանզի սրբեցան քահանայքն եւ ղեւտացիք միանգամայն[4881]. 11 եւ ամենայն որ ելեալքն էին ’ի գերութենէ. եւ եղեալք սուրբք ղեւտացիքն, 12 զենին զզատիկն Տեառն ամենայն որդւոցն Իսրայէլի որք ելեալ էին ’ի գերութենէ՝ եւ եղբարց իւրեանց, եւ ինքեանց՝ եւ քահանայիցն։ 13 Եւ կերան որդիքն Իսրայէլի որք ելեալ էին ’ի գերութենէն, ամենեքին որք որոշեցան ’ի պղծութեանցն հեթանոսաց, եւ որ խնդրեցին զտէր Աստուած։ 14 Եւ արարին զզատիկն բաղարջակերաց զեւթն օր. եւ լինէին ուրախ առաջի Տեառն. 15 վասն զի դարձո՛յց Տէր զխորհուրդ թագաւորին Ասորւոց ’ի նոսա. եւ զօրացո՛յց զձեռն նոցա ’ի գործ տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի։

8
Գլուխ Ը

1 Եւ յորժամ եղեւ եւ կատարեցա՛ւ այս ամենայն։

Ժ Թագաւորեաց Արտաշէս արքայ ’ի վերայ Պարսից: Առ որ երթեալ Եզրի, որդւոյ Ազարիայ, որդւոյ Եզերիայ, որ ’ի Քեղկեայ, որ ’ի Սաղեմայ[4882], 2 որ ’ի Յադուկայ, որ ’ի Յաքիտովբայ, որ ’ի Յամարէթայ, որ ’ի Յաղեկայ, որ ’ի Մարերովթայ, որ ’ի Զարեայ, որ ’ի Սեուիայ, որ ’ի Բովկեայ, որ ’ի Յաբասեայ, որ ’ի Փենեեսէ, որ յԵղիազարայ, որ յԱհարոնէ առաջին քահանայէ[4883]։ 3 Ա՛յս Եզր որ ել ’ի Բաբելոնէ. որ է գրիչ յաջողակ օրինացն Մովսիսի տուելոց յԱստուծոյ Իսրայէլի[4884]։ 4 Եւ ետ նմա թագաւորն մեծ փառս. եւ գտեալ շնորհս առաջի նորա փառաւորեաց զնա մեծաւ պատուով։ 5 Եւ ելին ընդ նմա յորդւոցն Իսրայէլի, եւ ’ի քահանայիցն, եւ ’ի ղեւտացւոց, եւ ’ի պաշտօնէիցն փսալտաց, եւ ’ի դռնապանաց, եւ ’ի ծառայից քահանայիցն յԵրուսաղէմ։ 6 Յամի եւթներորդի թագաւորութեանն Արտաշեսի արքայի, յամսեանն հինգերորդի, որ էր ամ եւթներորդ թագաւորին. ելեալ ’ի Բաբելոնէ յամսամտին առաջնոյ ամսեանն, եւ յամսամտի հինգերորդ ամսեանն[4885] 7 եմուտ յԵրուսաղէմ. որպէս եւ յաջողեաց նմա Տէր զճանապարհն։ 8 Քանզի լցեալ էր Եզր ամենայն իմաստութեամբ, եւ ո՛չ ինչ պակա՛ս էր ’ի նմանէ յամենայն ’ի պատուիրանացն Տեառն. եւ ըստ օրինացն Տեառն ուսուցանէր Իսրայէլի զամենայն դատաստանս եւ զիրաւունս։ 9 Եհա՛ս գիր հրամանի Արտաշիսի թագաւորի առ Եզր քահանայ եւ պատմիչ օրինացն Տեառն. եւ էր գրեալ զա՛յս օրինակ. 10 Թագաւո՛ր Արտաշէս՝ Եզրի քահանայի՝ եւ պատմչի օրինացն Տեառն ողջոյն[4886]։ 11 Ամենայն մարդասէր կամօք կշռելով իմ. հրամայեցի ամենայն ազգաց Հրէաստանի, որ կամիցին ելանել յԵրուսաղէմ. եւ քահանայապետիցն եւ ղեւտացւոց, համարձակութիւն լիցի ընդ քե՛զ երթալ յԵրուսաղէմ[4887]. 12 եւ որպէս փափաքեն ցանկութեամբ հասանել ’ի Հրէաստան՝ եւ յԵրուսաղէմ. հրամայեցաք ե՛ս՝ եւ եւթն խորհրդակիցք իմ. 13 զի երթեալ՝ ըստ օրինացն կատարեսցեն զամենայն[4888], 14 եւ մատուսցեն զպատարագս տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի. որպէս ուխտեցաք ե՛ս եւ սիրելիք իմ յԵրուսաղէմ. եւ զամենայն ոսկի եւ արծաթ՝ որչափ եւ գտցի յերկրիս Բաբելացւոց, տեառն Աստուծոյ մատուսցեն պատարագս յԵրուսաղէմ[4889]։ 15 Եւ առեալ նպաստաւորութիւն յերկրէս Բաբելացւոց քահանայից տեառն Աստուծոյ տարցին յԵրուսաղէմ, ոսկի եւ արծաթ, եւ զուարակս, խոյս եւ գառինս, եւ զայլ ամենայն զոհս նուիրացն 16 մատուսցե՛ն ’ի սեղան տեառն Աստուծոյ յԵրուսաղէմ։ 17 Եւ զամենայն ինչ՝ որպէս եւ կամիցիս հանդերձ եղբարբքդ քովք՝ արասցե՛ս, վասն ոսկւոյ եւ արծաթոյ հարկացն ըստ կամաց՝ տեառն Աստուծոյ քոյ կատարեսջիր[4890]. 18 եւ զքահանայական զկահ, եւ զսպասն Տեառն տարեալ յԵրուսաղէմ 19 արասջի՛ր ըստ պիտոյից տաճարին տեառն Աստուծոյ. եւ եդեալ զամենայն առաջի տեառն Աստուծոյ քոյ յԵրուսաղէմ[4891]. 20 եւ զա՛յլ եւս աւելորդս եւ մնացուածս որ ինչ եւ իցեն ’ի պէտս տաճարին, դիցեն զայն ’ի տունս գանձից թագաւորաց[4892]։ 21 Եւ ե՛ս Արտաշէս թագաւոր հրամայեցի գանձաւորաց որ են յԱսորեստանի, եւ ’ի կողմանս Քանանացւոց, որչափ եւ կամեսցի՛ առնուլ Եզր քահանայ եւ պատմիչ օրինաց տեառն Աստուծոյ Բարձրելոյ, անխափա՛ն տաջիք նմա արծաթ՝ տաղանտս հարիւր. ըստ նմին օրինակի 22 եւ ցորեան քոռս հարիւր, եւ գինի եւ ձէթ՝ նո՛յնչափ[4893]. 23 եւ զամենայն ըստ օրինացն առեալ կատարեսցեն տեառն Աստուծոյ Բարձրելոյ. զի մի՛ լիցի ցասումն յԱստուծոյ ’ի վերայ թագաւորութեան իմոյ՝ եւ որդւոյ իմոյ։ 24 Եւ հրամայեալ վասն ձեր քահանայիցդ եւ ղեւտացւոց, եւ սաղմոսասաց պաշտօնէիցդ, եւ դռնապանաց, եւ ծառայից քահանայից, եւ սպասաւորաց տան Տեառն. 25 մի՛ զհարկս ինչ՝ եւ մի՛ զա՛յլ ինչ՝ ոք ամենեւին իշխեսցէ ’ի դոցանէ պահանջել։ 26 Եւ դու՝ Եզր, ըստ իմաստութեան քում որ տուեալ է քեզ յԱստուծոյ, կացո՛ վերակացուս եւ դատաւորս, որք դատեսցին զկողմանս Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց. ամենեքեան որոց ուսեալ իցէ զօրէնս տեառն Աստուծոյ քո[4894]. 27 եւ որ ո՛չն գիտիցեն՝ ուսուսջի՛ր. եւ ամենեքեան որ անցանիցեն զօրինօքն տեառն Աստուծոյ քոյ, եւ զօրինօք մեր թագաւորաց. տուեալ քեզ իշխանութիւն պատուհասե՛լ եւ խոշտանգել. եւ եթէ մահապարտ իցեն՝ սպանանե՛լ, կամ թէ պատուհասի արժանի՝ պատուհասել՝ եւ տուգա՛նս պահանջել[4895]։ 28 Եւ ասէ Եզր գրիչ օրինացն Տեառն. Օրհնեալ է տէր Աստուած հարցն մերոց, որ ե՛տ զայս ամենայն ’ի սիրտս թագաւորի փառաւորե՛լ զտաճարն Տեառն որ յԵրուսաղէմ[4896]. 29 եւ զիս մեծապէ՛ս պատուեաց առաջի թագաւորին, եւ առաջի ամենայն խորհրդականաց նորա, եւ սիրելեաց՝ եւ ամենայն մեծամեծաց նորա. 30 եւ եղէ ես զուարճացեալ յոյժ օգնութեամբք տեառն Աստուծոյ իմոյ։ Եւ ժողովեաց զամենայն արս Իսրայէլի որք ելեալ էին ընդ նմա յԵրուսաղէմ[4897]։

ԺԱ 31 Եւ ա՛յս են իշխանք ըստ նահապետութեան հարցն իւրեանց. եւ ըստ բաժնից ցեղիցն իւրեանց որք ելին ընդ Եզրի ’ի Բաբելոնէ, ’ի թագաւորութեանն Արտաշիսի արքայի։ 32 Յորդւոցն Փենեէսի՝ Գերսոն. յորդւոցն ’ի Թամարայ՝ Գամայէլ. յորդւոցն Դաւթայ՝ Փարէս. 33 յորդւոցն Փորոսեայ՝ Զաքարիաս, եւ որք ընդ նմա էին գերեալ արք հարիւր յիսուն[4898]։ 34 Յորդւոցն Փաաթ՝ Մովաբ, Եղիա, Ովնիաս, Զարեա, եւ ընդ նմա արք երկերիւր. 35 յորդւոցն Զաթսեսայ՝ Յեզոնիաս, Յեթեղեայ, եւ ընդ նմա արք երեք հարիւր[4899]։ 36 Յորդւոցն Ադինոբայ՝ Յովնաթանու, եւ ընդ նմա արք երեք հարիւր յիսուն. յորդւոցն Եղամեսեայ՝ Գոդողիա, եւ ընդ նմա արք եւթանասուն[4900]. 37 յորդւոցն Սափատիայ՝ Զաքարիաս Միքայելեանց, եւ ընդ նմա արք եւթանասուն։ 38 Յորդւոցն Յովաբայ՝ Աբադիսեր Եզելեանց, եւ ընդ նմա արք երկերիւր եւ երկոտասան. 39 յորդւոցն Բանեայ՝ Ասաղիմովթ Յովսափեանց, եւ ընդ նմա արք հարիւր վաթսուն։ 40 Յորդւոցն Բէերայ՝ Զաքարիայ Բերեայ, եւ ընդ նմա արք քսան եւ ութ. 41 յորդւոցն Աստաթայ՝ Յովհանէս Կատանայ, եւ ընդ նմա արք հարիւր տասն։ 42 Յորդւոցն Ադոնիկամայ՝ Էսփատայ. եւ այս անուանք նոցա. Եղիփաղատ. Գեւուէլ, Սամեաս, եւ ընդ նոսա արք եւթանասուն. յորդւոցն Բանեայ Ութիաստաւկուրեանց, եւ ընդ նմա արք եւթանասուն[4901]։ 43 Եւ ժողովեալ զնոսա յեզր գետոյն, որ անուանի Թերա՝ եւ արարեալ օթեւա՛նս անդ աւուրս երիս. եւ արարեալ համար ամենեցուն. 44 յորդւոցն քահանայից, եւ յորդւոցն ղեւտացւոց՝ ո՛չ ոք գտաւ առ նոսա։ 45 Եւ առաքեցի առ Եղիազար. եւ եկին առ իս Սամեաս, եւ Որիբոն, եւ Նաթան, Եննատան, Զաքարիա, եւ Մոսողաբոն. ա՛յս իշխանքն եւ վարդապետք օրինացն։ 46 Եւ ասացի ցնոսա երթալ առ Ղոդէոն իշխան գանձաւորացն. 47 եւ պատուիրեցի նոցա ասել ցՂոդէոն, եւ ցեղբարս նորա, եւ որ միանգամ ե՛ն ’ի տեղւոջ գանձաւորացն, առաքե՛լ առ մեզ ’ի քահանայիցն տանն Տեառն։ 48 Եւ ածին առ մեզ արք որ էին զօրաւո՛րք ըստ բանի Տեառն. եւ գիտո՛ւնք յօրէնս Տեառն. որդւոցն Մոողեայ, որ ’ի Ղեւեայն, եւ յԻսրայէլէ, Ասերեւան, եւ զորդիս նորա եւ զեղբարս ութեւտասն[4902]. 49 եւ Ասեբիան, եւ Անունոն, եւ Ոսետան եղբայր. յորդւոցն Քանունեայ՝ եւ որդիք նորա արք քսան. 50 եւ ’ի ծառայից քահանայիցն զորս ե՛տ Դաւիթ իշխան ’ի գո՛րծ սպասաւորութեան ղեւտացւոց, որոց գրեցան անուանք նշանաւորացն քսան[4903]։ 51 Եւ քարոզեցաք անդ պա՛հս, եւ մատուցաք աղօ՛թս առաջի տեառն Աստուծոյ մերոյ, խնդրե՛լ դիւրութիւն եւ յաջողութիւն մե՛զ եւ որդւոց մերոց. եւ ամենայն ինչ որ ընդ մե՛զ էր[4904]. 52 վասն զի ծանրութիւն համարեցաք խնդրել ’ի թագաւորէն հետեւակս եւ հեծեալս յուղարկաւորս ընդ մեզ վասն զգուշութեան այնոցիկ որք ընդդիմանային մեզ. 53 քանզի ասացաք ցթագաւորն այսպէս. թէ զօրութիւն տեառն Աստուծոյ մերո՛յ է ընդ մեզ, եւ ընդ ամենեսեան ոյք խնդրեն զնա։ 54 Եւ վասն ա՛յսր ամենայնի քարոզեալ պահս եւ խնդրուածս, զի Տէր պահեսցէ զմեզ, եւ յաջողեսցէ մեզ ’ի ճանապարհս խաղաղութեան։ 55 Եւ որոշեցաք զգլխաւորս ցեղից քահանայիցն՝ արս երկոտասան, եւ զԵսեբիան, եւ զԱսամիան, եւ ընդ նոսա յեղբարց նոցա արս տասն[4905]։ 56 Եւ կշռեցաք եւ տուաք ցնոսա զարծաթ եւ զոսկի, եւ զսպաս քահանայութեան կահու տանն Տեառն՝ զոր պարգեւեաց մեզ թագաւորն եւ խորհրդակիցք նորա, եւ իշխանք՝ եւ ամենայն Իսրայէլ. 57 եւ կշռեալ ետու ցնոսա արծաթ՝ տաղանտս վեց հարիւր յիսուն. եւ սպաս արծաթոյ հարիւր տաղանտ. եւ ոսկւոյ տաղանտս հարիւր. 58 եւ այլ կահ ոսկւոյ քսան. եւ կահ պղնձոյ սուրբ եւ մաքուր ոսկեգոյն՝ երկոտասան։ 59 Եւ ասացի ցնոսա. Եւ դուք սրբեալք Տեառն էք, եւ ամենայն սպասդ սուրբ՝ Տեառն է, եւ ոսկեղէնք եւ արծաթեղէնք. աղօ՛թս արարէք առ Տէր. եւ տէր Աստուած հարցն մերոց պահեսցէ եւ հասուսցէ խաղաղութեամբ ’ի տեղի սրբութեան իւրոյ։ 60 Արթո՛ւն կացէք եւ պահեցէ՛ք, մինչեւ հասուցեալ տարջիք զդոսա ցգլխաւորս քահանայիցն եւ ղեւտացւոց՝ եւ ցիշխանս հայրապետաց Իսրայէլի որ են յԵրուսաղէմ[4906]. 61 զոր առեալ պահապանաց տաճարին Տեառն, եւ քահանայապետիցն եւ ղեւտացւոց զարծաթ եւ զոսկի, եւ զկահ սպասուդ՝ տարցին ’ի տաճարն Տեառն որ է յԵրուսաղէմ։ 62 Եւ յարուցեալ չուեցաք ’ի գետոյն Թերայ, որ օր երկոտասան էր ամսոյն առաջնոյ, եւ եկաք հասաք յԵրուսաղէմ. պահպանեալք բարձրացեալ եւ զօրացեալ ձեռամբ Տեառն. եւ փրկեաց զմեզ տէր Աստուած մեր յամենայն թշնամեաց մերոց. եւ հասաք ողջամբ եւ խաղաղութեամբ յԵրուսաղէմ[4907]։ 63 Եւ յորժամ հանգեաք աւուրս երիս յԵրուսաղէմ, յաւուրն չորրորդի կշռեալ տուաք զարծաթն եւ զոսկի ’ի տուն տեառն Աստուծոյ մերոյ ցքահանայն Մարմոթի Ուրեանց, եւ որ ընդ նմա էին[4908], 64 Եղիազար Փենեէսեանց, եւ Յովսաբդոս Յեսովեան, եւ Մեթոր Սաբանեան. եւ ա՛յլ ղեւտացիք՝ ցորս տուաք կշռով եւ համարով. 65 եւ գրեցաւ կշիռ համարոյն յաւուր յայնմիկ[4909]։ 66 Եւ որք ելեալն էին ընդ իս ’ի գերութենէն Բաբելացւոց՝ մատուցին պատարագս տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի. զուարակս երկոտասան վասն ամենայն Իսրայէլի, խոյս իննսուն, 67 գառինս եւթանասուն եւ երկու, նոխազս վասն փրկութեան երկոտասան. զայս ամենայն զո՛հս մատուցին առաջի տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի։ 68 Եւ ետուն զգիր հրամանի թագաւորին ցգործակալս թագաւորին, եւ ցիշխանս եւ ցգաւառապետս Ասորւոց եւ Փիւնիկեցւոց, եւ մեծա՛ւ պատուով փառաւորեցաւ ազգն մեր՝ եւ տաճարն Տեառն։

ԺԲ 69 Եւ ’ի կատարե՛լ այսր ամենայնի, եկին առաջի իմ նահապետք եւ իշխանք որդւոցն Իսրայէլի՝ եւ ասեն. Անխտի՛ր եղեւ ամենայն ազգ որդւոցն Իսրայէլի՝ եւ իշխանք նոցա, եւ քահանայքն եւ ղեւտացիք։ 70 Խառնակեցա՛ն ընդ հեթանոսս՝ եւ ընդ այլազգի՛ս, եւ ընդ պղծութիւնս ամենայն անհաւատիցն. ընդ Քանանացիսն, եւ ընդ Քետացիսն, եւ ընդ Փերեզացիսն, եւ ընդ Յեբուսացիսն, եւ ընդ Մովաբացիսն, եւ ընդ Ամովնացիսն, եւ ընդ Գերգեսացիսն, եւ ընդ Եդոմայեցին[4910]. 71 վասն զի ամուսնացան ընդ դստերս նոցա. ինքեա՛նք եւ որդիք իւրեանց. եւ խառնեցաւ սերմն սրբութեան իւրեանց ընդ այլազգի՛ս հեթանոսաց երկրին. եւ ընկալան իշխանք եւ մեծամեծք իւրաքանչիւր զանօրէնութիւնս զայս յանձինս իւրեանց. քանզի նոքա եղեն առաջնորդք չա՛ր խառնակութեանս այսոցիկ[4911]։ 72 Եւ եղեւ յորժամ լուա՛յ ես զբանս զայսոսիկ, պատառեցի՛ զհանդերձս իմ. եւ ո՛ղբս առեալ փետէի զվարսս գլխոյ իմոյ, եւ զմօրուաց իմոց, եւ նստայ ’ի սո՛ւգ մեծ տրտմեալ։ 73 Եւ ժողովեցան առ իս ամենեքեան իբրեւ լուան զողբսն իմ, որ էր վասն տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի. եւ տեսեալ զիս զոր ինչ արարի ’ի վերայ անօրէնութեան նոցա. քանզի նստայ այնպէս տրտմեալ մինչեւ յերեկս, ’ի հասանել ժամու զոհից երեկորին. 74 եւ յարուցեալ ’ի սգոյն այնպէս պատառեալ էին հանդերձք իմ, եւ հանդերձ ողբովք կորացեալ էի: Եւ համբարձեալ զձեռս իմ առ տէր Աստուած աղաղակեցի՛, 75 եւ ասեմ. Տէր՝ ամաչե՛մք եւ դողա՛մք առաջի երեսաց քոց, 76 քանզի մեղք մեր բազմացան առաւե՛լ քան զգլուխս մեր, եւ անօրէնութիւնք մեր բարձրացան առաւե՛լ ’ի վերոյ քան զերկինս, 77 յամաց եւ ’ի ժամանակաց հարցն մերոց, եւ ե՛մք մեք ’ի մեղս մեծամեծս մինչեւ ցայսօր։ 78 Եւ վասն մեղաց մերոց՝ եւ յանցանաց հարցն մերոց մատնեցաք մեք ’ի գերութիւն հանդերձ եղբարբք մերովք, եւ թագաւորօքն մերովք, եւ քահանայապետօքն մերովք. եւ ամենայն թագաւորք երկրի արկեալ զմեզ ’ի սո՛ւր սուսերի՝ գերեցին զմեզ, եւ աւերեցին զտեղիս մեր, եւ եղեալք մեք ամօթ՝ մինչեւ ցայսօր ժամանակի[4912]։ 79 Եւ այժմ որչափ եղեւ ’ի վերայ մեր ողորմութիւն քո Տէր, ’ի թողուլ արմատ եւ զաւակ, եւ անուն ’ի տեղւոջս յայսմ ’ի սրբութեան քում. 80 եւ յայտնեցեր զլոյս ’ի տաճարի՛ տեառն Աստուծոյ մերոյ. եւ ետո՛ւր մեզ կերակուր ’ի ժամանակս ծառայութեան մերոյ. 81 եւ ’ի գերութեանն ո՛չ թողեր զմեզ ’ի ձեռաց՝ այլ եղեր մեզ Տէր օգնական. եւ ետուր մեզ գտանել շնո՛րհս առաջի թագաւորին Պարսից. եւ պատուեաց զմեզ, եւ դարմանեաց ամենայն կազմածով[4913]. 82 եւ փառաւորեաց զտաճարն տեառն Աստուծոյ մերոյ. եւ կանգնեաց եւ շինեաց զանապատն Սիոն. եւ հաստատեաց զմեզ ’ի Հրէաստանի եւ յԵրուսաղէմ։ 83 Եւ այժմ զի՞նչ տացուք պատասխանի առաջի քո Տէր վասն այսր ամենայնի. քանզի անցաք զօրինօք եւ զհրամանօք քովք Տէր, զոր ետուր ’ի ձեռն ծառայիցն քոց մարգարէից, 84 ասելով ա՛յսպէս. Եթէ երկիրն զոր մտցես դու ժառանգել զնա, է՛ երկիր պղծեալ ’ի պղծութեանցն ազգաց երկրին այնորիկ, եւ աղտեղութիւնքն իւրեանց լցին զնա[4914]. 85 եւ արդ՝ մի՛ առնուցուս դու ’ի դստերաց նոցա որդւոց քոց կանայս, եւ զդստերսն ձեր մի՛ տայցէք որդւոց նոցա[4915]. 86 եւ մի՛ խնդրեսցես առնել խաղաղութիւն ընդ նոսա զամենայն ժամանակս. եւ եղիջիր դու զօրաւո՛ր ուտել զբարութիւնս երկրին. եւ ժառանգեսցեն որդիք քո զերկիրն զայն յաւիտեանս ժամանակաց։ 87 Եւ որ ինչ գա՛մ մի անցք անցին ընդ մեզ վասն գործոց մերոց, եւ վասն չարութեան մեղաց մերոց[4916]. 88 այլ դու Տէր բազմագութ թողե՛ր զմեղս մեր, եւ ետուր մեզ այսպիսի զաւակ եւ արմատ. մեք դարձեալ խոտորեցաք անցանել զօրինօք քովք, եւ խառնակեցաք ընդ աղտեղութիւնս հեթանոսաց երկրիս[4917]. 89 եւ ո՛չ բարկացար մեզ ’ի կորուսանել զմեզ, մինչեւ ցայն վայր եթէ ո՛չ մնասցէ արմատ, եւ զաւակ, եւ անուն մեր։ 90 Տէր Աստուած Իսրայէլի, դո՛ւ արդար եւ ճշմարի՛տ ես. ո՛չ սպառեցեր զզաւակ մեր, այլ մնացաք զաւակ եւ արմատ մինչեւ ցայսօր։ 91 Եւ արդ՝ ա՛ւասիկ եմք այսօր առաջի քո յանօրէնութիւնս մեր, եւ ո՛չ եւս կարեմք կա՛լ առաջի երեսաց քոց. զի բազմացան անօրէնութիւնք եւ չարիք մեր՝ առաւե՛լ քան զգլուխս մեր։ 92 Եւ յորժամ եկաց յաղօթս Եզր՝ հանդերձ խոստովանութեամբքս այսոքիւք, եւ ողբովք մեծամեծօք. անկեա՛լ էր ’ի վերայ երեսաց երկրի առաջի տաճարին Տեառն. ժողովեցան առ նա ամենայն որ էին յԵրուսաղէմ, ժողովուրդք բազումք՝ արք եւ կանայք, երիտասարդք եւ կուսանք. քանզի ո՛ղբք մեծամեծք էին ’ի բազմութեանն[4918]։ 93 Եւ կարդա՛ց Յեքոնիա Իեղ’ու յորդւոցն Իսրայէլի, եւ ասէ ցԵզր. Մեք մեղաք առ տէր Աստուած, եւ առաք կանայս յայլազգեաց երկրիս այսորիկ. 94 եւ այժմ են այսօր անօրէնութիւնք ’ի միջի մերում. եկա՛յք ամենեքեան՝ դիցուք երդմունս առաջի Տեառն, եւ հանցուք ’ի բա՛ց զկանայս մեր զոր առաք յայլազգեաց, հանդերձ որդւովք իւրեանց. 95 որպէս եւ հրամայէ յօրէնս տեառն Աստուծոյ մերոյ։ Արի՛ վաղվաղակի՝ եւ կատարեա՛. 96 զի առ քեզ են ամենայն իրք մեր, եւ մեք ընդ քեզ. զինչ եւ հրամայեսցես՝ արասցո՛ւք։ 97 Եւ յարուցեալ Եզր՝ երդմնեցոյց զիշխանս ցեղից քահանայիցն եւ ղեւտացւոց. եւ զամենայն Իսրայէլի առնե՛լ ըստ այսմ օրինակի. եւ երդուան[4919]։

9
Գլուխ Թ

1 Եւ յարուցեալ Եզր ’ի սրահէ տաճարին Տեառն, չոգաւ ’ի տունն Յովհաննայ Եղիսաբեանց[4920]. 2 եւ ա՛նդ ագաւ. հաց ո՛չ ճաշակեաց, եւ ջուր ո՛չ արբ, եւ ողբացեալ ’ի վերայ անօրէնութեանցն, եւ մեծամեծ մեղաց բազմութեանն։ 3 Եւ քարո՛զ կարդաց յամենայն Հրէաստան՝ եւ յԵրուսաղէմ, թէ ամենեքեան. որ ելեալ էին ’ի գերութենէն, եկեսցե՛ն եւ ժողովեսցին յԵրուսաղէմ[4921]. 4 եւ զհետ երկուց եւ երից աւուրց որք ո՛չ ժամանեսցեն անդր՝ դատեալք յառաջնորդացն եւ ’ի ծերոցն, յափշտակեսցեն զստացուածս նոցա, եւ նոքա օտարացեալ արտա՛քս ելցեն քան զբազմութիւն ժողովրդոց գերութեանն։ 5 Եւ ժողովեցան ամենեքեան որ էին յազգէն Յուդայ եւ Բենիամինի մինչեւ ցերիս աւուրս յԵրուսաղէմ, յամսեանն իններորդի՝ ’ի քսաներորդ աւուր ամսոյն[4922]. 6 եւ նստան ընդ նմա ամենայն բազմութիւնն՝ յընդարձակութեան սրահի տանն Տեառն. եւ սարսռացեալք դողային վասն ցրտութեան ձմերանոյն[4923]։ 7 Եւ յարուցեալ Եզր՝ ասէ ցնոսա. Դուք էք որ մեղայք՝ եւ արարէք կանայս ’ի դստերաց այլազգեաց, եւ յաւելէք զանօրէնութիւն ’ի վերայ Իսրայէլի. 8 եւ արդ՝ տո՛ւք զխոստովանութիւն եւ զփառս տեառն Աստուծոյ հարցն մերոց. 9 եւ արարէ՛ք զկամս նորա, եւ զատեալ որոշեցա՛յք յամենայն հեթանոսաց երկրի, եւ ’ի կանանց այլազգեաց զորս արարէք[4924]։ 10 Եւ միաբանեալ ամենայն բազմութիւնն՝ աղաղակեցին մեծաձայն՝ եւ ասեն. Ա՛յդպէս արասցուք որպէս ասացերդ. 11 այլ վասն զի ժամանակս ձմեռն է, եւ մեք բազմութիւն յոյժ, եւ ո՛չ կարեմք այսպէս ժուժեալ վշտաց նեղութեանս. եւ գործս ո՛չ թէ զմի օր է՝ կամ զերկուս, վասն զի յոյժ սաստիկ մեղաք յիրսս յայս[4925]։ 12 Արդ՝ կացցեն իշխանք եւ առաջնորդք ’ի վերայ բազմութեանս, եւ ամենայն ուրուք որոյ իցէ ’ի տուն իւր կին այլազգի, 13 երթեալ պահանջեսցե՛ն ’ի նմանէ ժամանակս. եւ իւրաքանչիւր տեղեացն կացցեն ծերք եւ դատաւորք, եւ լուծեալ քաւեսցեն ’ի մէնջ զբարկութիւն Տեառն. զմեծամեծ չարեացս այսոցիկ զոր գործեցաք։ 14 Յովնաթան Ազայելեանց, եւ Եզեկիա Թովկեանց՝ ընկալա՛ն յանձին առնել զայս. եւ Մոսողամոս՝ եւ Ղեւի՝ եւ Սաբատէոս, որք միաբանեցին ընդ նոսա[4926]. 15 եւ արարին ըստ ամենայնի որպէս հրամայեցին որք ելեալ էին ’ի գերութենէն[4927]։ 16 Եւ ընտրեաց Եզր ա՛րս քահանայս իշխանս եւ հայրապետս ըստ անուանց իւրեանց. եւ նստան յամսամտին՝ յամսեանն տասներորդի, զի վճարեսցին իրքն. 17 եւ ժողովեալ ածին զարսն եւ զկանայս, որք ունէին զայլազգիսն՝ մինչեւ յամիսն առաջներորդ[4928]։ 18 Եւ գտա՛ն ’ի քահանայիցն որ ժողովեալ էին, որք ունէին զկանայս այլազգեացն, եւ էին խառնակեալ ընդ ամպարշտութիւնսն։ 19 Յորդւոցն Յեսովայ Յովսեդեկեանց եւ եղբօրն նորա՝ Մաթեղա, եւ Եղիազարոս, եւ Յորիբոս, եւ Յովադան. 20 եւ սկսան հանել զկանայս իւրեանց զայլազգիս. եւ մատուցին իւրաքանչիւր խոյս՝ վասն թողութեան մեղացն անգիտութեան։ 21 Եւ յորդւոցն Էմմովրայ՝ Անանիա, եւ Բադդէոս, եւ Մանաս, եւ Սամաէաս, եւ Յերիէլ, եւ Ազարիաս[4929]։ 22 Եւ յորդւոցն Փասուր՝ Եղիանաս, եւ Մասսիաս, Իսմայէլ, եւ Նաթանայէլ, եւ Սկէթղ’եդոս, եւ Սաղ’թոս[4930]։ 23 Եւ յորդւոցն ղեւտացւոց՝ Յոզապտոս, եւ Սեմիս, եւ Կոնոս, ա՛յս ինքն է Սաղիտաս, եւ Փաթէաս, որ եւ Յուդաս, եւ Յովնաս։ 24’Ի սաղմոսասաց պաշտօնէիցն, Եղիասիբոս, Բաքուրոս. 25’ի դռնապանացն, Սաղոիմոս, եւ Տողբանէս։ 26 Եւ յԻսրայէլէ. յորդւոցն Փորոսայ՝ Յերամաս, եւ Յեդդիաս, եւ Մեղ’քիաս, եւ Միաղէս, եւ Եղիազարոս, եւ Ասաբիաս, եւ Բանեաս։ 27 Եւ յորդւոցն Եղիակիմ՝ Մատթանիաս, Զաքարիաս, Յեզորիէլ, Յովադիոս, Յերիմովթ, եւ Այէդիաս։ 28 Եւ յորդւոցն Զաթոմ, Եղիադաս, Եղիասիմոս, Ոթոնիաս, Արիմովթ, եւ Սաբաթոս, եւ Զարգէաս։ 29 Եւ յորդւոցն Բեբեա՝ Յովաննէս, եւ Անանիաս, եւ Յովզաբդոս, եւ Եմաթոս։ 30 Եւ յորդւոցն Մանի՝ եւ Ղամոս, Սամումոս, Յեդէոս, Յասուբոս, Յասաելոս, եւ Յերեմովթ։ 31 Եւ յորդւոցն Ադդի՝ Նաթոս, եւ Մոոսիաս, Ղակունոս, Նաիդաս, Մատաթիաս, եւ Եսթէլ, եւ Բաղունոս, եւ Մանասէ[4931]։ 32 Եւ յորդւոցն Աննաս՝ Եղ’իովնաս, եւ Ասսէաս, եւ Մեղ’քիաս, եւ Սաբէոս, եւ Սիմոն, եւ Քոսամէոս։ 33 Եւ յորդւոցն Ասոմատ՝ Աննէոս, եւ Մատաթիաս, եւ Բանէուս, եւ Եղիփաղատ, եւ Մանասէ, եւ Սեմէի։ 34 Եւ յորդւոցն Բաանի՝ Երեմիաս, եւ Մոմդիոս, Իսմաերոս, եւ Յուէլ, Մամբդէ, եւ Պէդիաս, եւ Անոս, Րաբասիոն, եւ Անասիբոս, եւ Մամնիտանեմոս, Եղիասիս, Բանուս, Եղիաղի, Սոմէիա, Սեղեմիաս, Նաթանիաս։ Եւ յորդւոցն Եզովրայ՝ Այէմ, Եզրիէլ, Ազայէլ, Սամատոս, Զամբրի, Յովսէփ։ 35 Եւ յորդւոցն Նաումայ՝ Զազիկեաս, Ղաբադիաս, Եդեսիուէլ, Բենեսիաս։ 36 Ա՛յսք ամենեքեան էին որոց առեալ էր զկանայս այլազգեացն. եւ արձակեցին ’ի բա՛ց զկանայս իւրեանց եւ զորդիս իւրեանց[4932]։ 37 Եւ բնակեցին քահանայքն եւ ղեւտացիք, եւ յԻսրայէլէ՝ յԵրուսաղէմ, եւ ’ի գաւառին. յամսամտին յամսեանն հինգերորդի. եւ որդիքն Իսրայէլի բնակեցին ’ի բնակութիւնս իւրեանց[4933]։ 38 Եւ ժողովեցան ամենայն բազմութիւնն միաբան, յընդարձակ տեղի կողմանն արեւելից, առաջի դրան տաճարին. 39 եւ ասացին ցԵ՛զր քահանայապետ եւ պատմիչ օրինացն, զի բերցէ զօրէնսն Մովսիսի, զտուեալսն ’ի տեառնէ Աստուծոյ Իսրայէլի. 40 եւ եբեր ’ի մէջ Եզր զօրէնսն առաջի ամենայն արանց եւ կանանց, եւ առաջի ամենայն քահանայիցն։ Եւ լուան զօրէնսն Տեառն յամսամտին եւթներորդ ամսեանն[4934]. 41 եւ կարդայր յառաջնում դրան տաճարին յընդարձակին, յառաւօտէ մինչեւ ցօր հասարակ առաջի ամենայն արանց եւ կանանց, եւ լսէին եւ ’ի միտ առնուին ամենայն բազմութիւնն զօրէնսն տեառն Աստուծոյ[4935]։ 42 Եւ կա՛յր Եզր քահանայ եւ պատմիչ օրինացն Տեառն ’ի վերայ փայտեղէն բեմի, զոր կազմեալ էր. 43 եւ կային մօ՛տ առ նմա յաջմէ կողմանէ՝ Մատաթի, Սամուս, Անանիաս, Ազարիաս, Ուրիաս, Եզէկիաս, Բաաղսամոս[4936]. 44 եւ յահեկէ կողմանէ՝ Փաղթէոս, Միսայէլ, Մեղ’քիաս, Ղովթաս, Ուբոս, Նաբարիաս, Զաքարիաս[4937]։ 45 Եւ առեալ ’ի ձեռն Եզրի զգիրս օրինացն. քանզի նստէր մեծաւ փառօք առաջի ամենեցուն. եւ ամենայն բազմութիւնն նստէին առաջի նորա[4938]։ 46 Եւ յորժամ եբաց զգիրս օրինացն՝ յոտն կացին ամենայն բազմութիւնն. եւ օրհնեաց Եզր զտէր Աստուած բարձրեալ՝ զԱստուած զսաբաւովթ եւ զամենակալ. 47 եւ միաբան ամենայն բազմութիւնն ասէր. Ամէն։ Եւ ամբարձեալ զձեռս իւրեանց ’ի վեր՝ անկանէին յերկի՛ր ’ի վերայ երեսաց իւրեանց, եւ երկի՛ր պագանէին տեառն Աստուծոյ։ 48 Եւ Յեսուս, եւ Աննուս, եւ Ասրաբիաս, եւ Յադինոս, եւ Յակուբաս, Սաբատէոս, Աւդեաս, Մաննէաս, եւ Կաղիտաս, Ազարիաս, եւ Յոզաբդոս, եւ Անանիաս Փիղաթոս[4939]։ 49 Ա՛յս էին ղեւտացիքն, որ ուսուցանէին ժողովրդեանն զօրէնս Տեառն, եւ տային նոցա ’ի մի՛տ առնուլ. եւ լնուին օրինօքն տեառն Աստուծոյ։ 50 Եւ ասէ Ատտարատէս՝ ցԵզր քահանայ եւ պատմիչ օրինացն Տեառն եւ ցղեւտացիսն, որք ուսուցանէին զբազմութիւնն. 51 ասէ ցնոսա առաջի ամենեցուն. Օրս այս է՛ օր սրբութեան Տեառն. եւ ամենեքեան են լուծեալք ’ի լսել օրինացն Տեառն. 52 գնացէ՛ք եւ երթա՛յք կերայք զպարարտութիւն, եւ արբէ՛ք զքաղցրութիւն. եւ առաքեցէ՛ք զգիր այնոցիկ որք ո՛չն ունիցին ինչ[4940]. 53 վասն զի սո՛ւրբ է օրս այս Տեառն, եւ մի՛ տրտմեցուցանէք զսա. քանզի տէր Աստուած է որ փառաւորեաց զմեզ[4941]։ 54 Եւ ղեւտացիքն ամենայն հրամայեցին բազմութեանն՝ եւ ասեն. Օրս այս սո՛ւրբ է՝ եւ մի՛ տրտմեցուցանէք զսա։ 55 Եւ ասեն ցբազմութիւնն. Որոյ կայցէ՝ կերիցէ եւ արբցէ՝ եւ ուրա՛խ լիցի. եւ տացէ՛ այնմիկ որոյ ո՛չն կայցէ, եւ եղիցին ամենեքեան ուրա՛խ այսօր յոյժ. վասն զի լցա՛յք եւ ’ի մի՛տ առէք զբանս օրինաց Տեառն, յորս դուք ժողովեցայք, եւ մեք ուսուցա՛ք ձեզ[4942]։

Կատարեցաւ Եզր Առաջին[4943]։

Հանգամանք գլխոց Երկրորդ Եզրայ։

Գիրքս Եզրի՝ որ անուանեալ կոչի Ե՛զր Երկրորդ. զնոյն պատմութիւն երկրորդէ զոր Առաջին Եզրն. միայն ՚ի կարգս գլխոցն զանազանեալ. եւ այնո՛ւ եւս, զի է՛ ինչ զոր Առաջինն պատմէ եւ Երկրորդս ո՛չ։ Արդ՝ զի առձեռն ունիցիս զհամաձայնութիւնն. զկարգ գլխոց Երկրորդս Եզրայ յանցն իւր տեղւոջ սեւադեղով գտցես դրոշմեալ, եւ եթէ որում գլխոյ Առաջնոյ գրոցն համաձայնին իւրաքանչիւր գլուխքն՝ կարմրադեղով առընթեր նոցին գտցես ստորագրեալ[4944]։