ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ԲԱՆՔ ԺՈՂՈՎՈՂԻՆ

1 Որդւոյ Դաւթի թագաւորի Իսրայէլի յԵրուսաղէմ. Եկկլէսիաստէս[8439]։

1
Գլուխ Ա

Ա 2 Ունայնութի՛ւն ունայնութեանց ասաց Ժողովօղն։ Ունայնութիւն ունայնութեանց՝ ամենայն ինչ ընդունա՛յն է[8440]։ 3 Զի՞նչ աւելի է մարդոյ յամենայն վաստակս իւր զոր տաժանի ընդ արեգակամբ[8441]։ 4 Ազգ երթայ եւ ազգ գայ՝ եւ երկիրս յաւիտեա՛ն կայ[8442]։ 5 Ծագէ՛ արեգակն՝ եւ մտանէ արեգակն եւ ՚ի տեղի իւր ձգի։ 6 ՚Ի ծագել իւրում ելանէ ընդ հարաւ, եւ պատի ընդ հիւսւսիւ, պատելով պատի. գնայ հողմ, եւ ՚ի շրջանս իւր դառնայ հողմ[8443]։ 7 Ամենայն ուխք ՚ի ծո՛վ գնան, եւ ծով ո՛չ լնու. ՚ի տեղի յոր ուխք գնան՝ ա՛նդ նոքին դառնան ՚ի գնալ։ 8 Ամենայն բան ջանիւ, եւ ո՛չ կարասցէ այր խօսել. ո՛չ յագեսցի ակն տեսանելով, եւ ո՛չ լցցի ունկն լսելով[8444]։ 9 Զի՞նչ է որ եղեւն, նոյն ինքն որ լինելոցն է. եւ զի՞նչ է որ արարաւն՝ նո՛յն ինքն որ առնելոցն է[8445]։ 10 Եւ ո՛չ է ամենայն առժամայն ընդ արեգակամբ. զի զոր խօսիցի ոք՝ եւ ասիցէ. Ահաւասիկ այս նո՛ր է. վա՛ղ իսկ եղեալ է ՚ի յաւիտենից եղելոցն նա՛խ քան զմեզ[8446]։ 11 Ո՛չ գոյ յիշատակ առաջնոցն. նա եւ ո՛չ վերջնոցն որ լինելոց են. ո՛չ գոյ յիշատակ նոցա ընդ լինելոցսն ՚ի վախճանի[8447]։

Բ 12 Ե՛ս Եկլէսիաստէս եղէ թագաւոր ՚ի վերայ Իսրայէլի յԵրուսաղէմ[8448] 13 եւ ետու զսիրտ իմ խնդրել եւ խորհել իմաստութեամբ վասն ամենայնի որ եղեալ են ընդ արեգակամբ։ Զի զբաղումն չա՛ր ետ Աստուած որդւոց մարդկան զբաղել ընդ արեգակամբ[8449]։ 14 Տեսի ես զամենայն արարեալս որ արարեալ են ՚ի ներքոյ արեգական. եւ ահա ամենայն ինչ ընդունայնութիւն է եւ յօժարութիւն ոգւոյ[8450]։ 15 Թիւրեալն՝ ո՛չ կարասցէ զարդարել, եւ պակասեալն՝ ո՛չ կարասցէ ՚ի թիւ անկանել[8451]։ 16 Խօսեցայ ՚ի սրտի իմում թէ առաւե՛լ ես մեծացայ քան զամենեսեան որ էին յառաջ քան զիս յԵրուսաղէմ։ Եւ ետու զսիրտ իմ գիտել զիմաստութիւն եւ զգիտութիւն. եւ յաւելի յիմաստութիւն քան զամենեսեան, որ յառաջ եղեն քան զիս յԵրուսաղէմ[8452]։ 17 Եւ սիրտ իմ ետես բազում իմաստութիւն՝ եւ գիտութիւն. զառակս եւ զիմաստութիւն գիտացի ես. զի սակայն եւ այս յօժարութիւն ոգւոյ է[8453]։ 18 Զի բազմութիւն իմաստութեան բազմութիւն գիտութեան. եւ որ յոլովեաց ՚ի գիտութիւն յաւելցէ ՚ի ցաւս։

2
Գլուխ Բ

1 Ասացի ես ՚ի սրտի իմում. Ե՛կ եւ փորձեցից զքեզ յուրախութեան. եւ տեսից ՚ի բարութեան. եւ ահա եւ ա՛յս ինքն ունայնութիւն է[8454]։ 2 Ծաղուն ասացի զբօսանս. եւ ուրախութեանն՝ զի՞ գործես զայդ[8455]։ 3 Եւ խորհեցայ թէ սիրտ իմ ձգեսցէ իբրեւ զգինի զմարմին իմ. եւ սիրտ իմ առաջնորդեաց իմաստութեամբ. եւ զօրանալ յուրախութեան. մինչեւ տեսից ո՞ր իցէ բարին որդւոց մարդկան զոր արասցեն ՚ի ներքոյ արեգական, ՚ի թիւ աւուրց կենաց իւրեանց[8456]։ 4 Յաճախեցի ինձ արա՛րս, շինեցի ինձ ապարանս, տնկեցի ինձ այգիս։ 5 Արարի ինձ պարտէ՛զս եւ դրախտս, եւ տնկեցի ՚ի նոսա փա՛յտս ամենաբերս[8457]։ 6 Արարի՛ ինձ աւազանս ջուրց արբուցանել ՚ի նոցանէ զանտառախիտս մայրեաց[8458]։ 7 Ստացայ ծառայս եւ աղախնայս՝ եւ ընդոծինք եղեն ինձ. եւ ստացուածք անդւոց եւ հօտից բազո՛ւմ եղեն ինձ քան զամենեցուն որ յառաջ եղեալ էին քան զիս յԵրուսաղէմ[8459]։ 8 Ժողովեցի ինձ արծա՛թ եւ ոսկի. եւ ստացուածս բազումս զթագաւորաց եւ զգաւառաց։ Արարի ինձ գուսա՛նս եւ երգեցիկս՝ արս եւ կանայս, եւ զփափկութիւնս որդւոց մարդկան։ Արարի ինձ տակառապետս՝ արս եւ կանայս[8460]։ 9 Եւ մեծացա՛յ առաւել քան զամենեսին որ յառաջ էին քան զիս յԵրուսաղէմ, նաեւ իմաստութիւն յաւելաւ ինձ[8461]։ 10 Եւ զամենայն զոր ինչ խնդրեցին աչք իմ, ո՛չ զրկեցի ՚ի նոցանէն. եւ ո՛չ արգելի զսիրտ իմ յամենայն ուրախութենէ։ Զի սիրտ իմ ուրա՛խ եղեւ յամենայն վաստակս իմ. եւ ա՛յս եղեւ բաժին իմ յամենայն վաստակոց իմոց[8462]։ 11 Եւ հայեցա՛յ ես յամենայն արարս իմ զոր արարին ձեռք իմ, եւ ՚ի վաստակս զոր վաստակեցայ առնել, եւ ահա ամենայն ընդունայնութիւն է եւ յօժարութիւն ոգւոյ. եւ ո՛չ ինչ է առաւելութիւն ՚ի ներքոյ արեգական[8463]։

Գ 12 Եւ հայեցայ ես տեսանե՛լ զիմաստութիւն, եւ զբօսանս, եւ զանզգամութիւն, եթէ ո՞վ է մարդ որ երթիցէ զհետ խորհրդոյն զոր ինչ արար[8464]։ 13 Եւ տեսի ես եթէ է՛ առաւելութիւն իմաստութեան քան անմտութեան. որպէս է առաւելութիւն լուսոյ քան զխաւարի։ 14 Իմաստնոյն աչք իւր ՚ի գլուխ իւրում, եւ որ անմիտն է՝ ընդ խաւար գնայ։

Դ Եւ գիտացի ես թէ պատահար մի պատահելոց է ամենեցուն նոցա[8465]։ 15 Եւ ասացի ես ՚ի սրտի իմում, թէ որպէս պատահարն անզգամին՝ եւ ինձ պատահեսցէ նոյն, եւ ընդէ՞ր իմաստնացայ։ Եւ զաւելորդս խօսեցայ ՚ի սրտի իմում. զի եւ ա՛յս իսկ ունայնութիւն է. զի անզգա՛մն ՚ի յաւելորդաց անտի խօսի[8466]. 16 վասն զի ո՛չ գոյ յիշատակ իմաստնոյն ընդ անզգամի յաւիտեան. զի արդարեւ իսկ յաւուրցն որ գալոց են ամենայն ինչ մոռացօնք են. եւ զիա՞րդ մեռանիցի իմաստունն ընդ անմտին[8467]։

Ե 17 Եւ ատեցի՛ ես զկեանս իմ. զի չա՛ր էր ինձ արարածն, որ արարեալն էր ՚ի ներքոյ արեգական. զի ամենայն ինչ ունայնութիւն է եւ յօժարութիւն ոգւոյ[8468]։ 18 Եւ ատեցի ես զամենայն վաստակս իմ զոր ջանացայ ընդ արեգակամբ, զի թողում ես զնա մարդոյ՝ որ լինելո՛ց է յետ իմ[8469]։ 19 Եւ ո՞վ գիտէ՝ իմաստո՛ւն լինիցի թէ անմիտ. եւ կամ իշխելո՞ց իցէ ամենայն վաստակոցն իմոց զոր եսն վաստակեցի, եւ յորս իմաստնացայ ընդ արեգակամբ. սակայն եւ ա՛յս ունայնութիւն է[8470]։

Զ 20 Եւ դարձա՛յ ես հրաժարեալ սրտիւ իմով, յամենայն վաստակոց իմոց զոր վաստակեցի ընդ արեգակամբ։ 21 Զի է՛ մարդ՝ զի վաստակ նորա իմաստութեամբ եւ գիտութեամբ եւ արութեամբ. եւ մարդ՝ որ ո՛չ ինչ վաստակեաց ՚ի նոյն՝ տացի՞ նմա մասն նորա. սակայն եւ ա՛յս ընդունայնութիւն է՝ եւ չարութիւն մեծ[8471]։ 22 Զի՞ լինի մարդոյն յամենայն վաստակս իւր, եւ ՚ի յօժարութեան սրտի իւրոյ՝ յորում ինքն ջանայ ՚ի ներքոյ արեգական[8472]։ 23 Զի ամենայն աւուրք նորա ցաւոց, եւ տրտմութեան՝ զբօսանք իւր, եւ գիշերի ո՛չ ննջէ սիրտ նորա. սակայն եւ ա՛յս ընդունայնութիւն է[8473]։

Է 24 Եւ ո՛չ գոյ բարի ինչ մարդոյ, բայց զոր ուտէն՝ եւ ըմպէն. եւ եցո՛յց անձին իւրում բարիս ՚ի վաստակս իւր։ Սակայն եւ զա՛յն տեսի՝ զի ՚ի ձեռանէ Աստուծոյ է[8474]. 25 քանզի ո՞վ իցէ որ ուտիցէ եւ ըմպիցէ առանց նորա։ 26 Զի մարդոյ բարւոյ՝ ե՛տ զիմաստութիւն եւ զգիտութիւն՝ եւ զուրախութիւն. եւ մեղանչականին ետ զբաղումն, յաճախել եւ ժողովել, եւ տալ բարւոյն առաջի երեսաց Աստուծոյ։ Սակայն եւ ա՛յն ունայնութիւն է՝ եւ յօժարութիւն ոգւոյ[8475]։

3
Գլուխ Գ

Ը 1 Ամենեցուն ժամանակ է՝ եւ ժամ ամենայն իրաց ՚ի ներքոյ երկնից[8476]։ 2 Ժամանակ ծնանելոյ, եւ ժամանա՛կ մեռանելոյ։ Ժամանակ տնկելոյ, եւ ժամանակ խլելո՛յ զտնկեալն[8477]։ 3 Ժամանակ սպանանելոյ, եւ ժամանա՛կ բժշկելոյ։ Ժամանակ քակելոյ, եւ ժամանա՛կ շինելոյ։ 4 Ժամանակ լալոյ, եւ ժամանա՛կ ծիծաղելոյ։ Ժամանակ կոծելոյ, եւ ժամանա՛կ կաքաւելոյ։ 5 Ժամանակ ցրելոյ քարինս, եւ ժամանա՛կ ժողովելոյ քարինս։ Ժամանակ գիրկս արկանելոյ, եւ ժամանա՛կ հեռանալոյ ՚ի գի՛րկս արկանելոյ[8478]։ 6 Ժամանակ խնդրելոյ, եւ ժամանա՛կ կորուսանելոյ։ Ժամանակ պահելոյ, եւ ժամանա՛կ արտաքս հանելոյ։ 7 Ժամանակ պատառելոյ, եւ ժամանա՛կ կարկատելոյ։ Ժամանակ լռելոյ, եւ ժամանա՛կ խօսելոյ։ 8 Ժամանակ սիրելոյ, եւ ժամանա՛կ ատելո՛յ։ Ժամանակ պատերազմի, եւ ժամանա՛կ խաղաղութեան։ 9 Արդ՝ զի՞նչ առաւելութիւն է այնմ որ առնէ որով ինքն ջանայ[8479]։

Թ 10 Տեսի ես զամենայն զբաղումն զոր ետ Աստուած որդւոց մարդկան զբաղնուլ ՚ի նմա[8480]։ 11 Ամենայն ինչ զոր գործեաց՝ բարի՛ է ՚ի ժամանակի իւրում. նա՝ եւ զամենայն յաւիտեանս ետ ՚ի սիրտս նոցա. զի մի՛ գտցէ մարդ զարարածն զոր արար Աստուած իսկզբանէ մինչ ցկատարած[8481]։ 12 Գիտացի՝ թէ ո՛չ գոյ բարի ՚ի նոսա՝ եթէ ո՛չ ուրա՛խ լինել՝ եւ գործել բարիս ՚ի կեանս իւրում[8482]. 13 քանզի ամենայն մարդ՝ որ ուտիցէ եւ ըմպիցէ, եւ տեսանիցէ բարի յամենայն վաստակս իւր, այն պարգեւ Աստուծոյ է[8483]։ 14 Գիտացի՝ թէ զամենայն զոր արար Աստուած՝ այն կա՛յ յաւիտեան. ՚ի նոսա ո՛չ ինչ յաւելուլ, եւ ՚ի նոցանէ ո՛չ ինչ գոյ պակասեցուցանել. եւ արար Աստուած, զի երկիցեն յերեսաց նորա[8484]։ 15 Որ ինչ եղեւն այն ահա կա՛յ, եւ որ ինչ լինելոցն էր՝ ահա եղեւ՛. եւ Աստուած խնդրեսցէ զհալածեալն[8485]։

Ժ 16 Դարձեալ տեսի ՚ի ներքոյ արեգական տեղի դատաստանի՝ եւ անդ ամպարի՛շտ. եւ տեղի արդարոյ՝ եւ անդ բարեպա՛շտ։ 17 Եւ ասացի ես ՚ի սրտի իմում, թէ զարդարն եւ զամպարիշտն դատի՛ Աստուած. զի ժամանա՛կ է ամենայն իրաց, եւ ՚ի վերայ ամենայն արարածոց ժա՛մ եւ ժամանակ[8486]։ 18 Ա՛նդ ասացի ես ՚ի սրտի իմում վասն խօսից որդւոց մարդկան՝ եթէ դատի զնոսա Աստուած. եւ զի ցուցցէ եթէ նոքա անասո՛ւնք են[8487]։ 19 Սակայն եւ ՚ի մէջ նոցա պատահա՛ր է որդւոց մարդկան. եւ պատահա՛ր է անասնոց, եւ պատահար յամենեսին ՚ի նոսա։ Որպէս մահ սորա՝ նոյնպէս եւ մա՛հ նորա. եւ շունչ է յամենեսին. եւ զի՞նչ առաւելութիւն եղեւ մարդոյ քան զանասնոյ, եւ ո՛չ ինչ. զի ամենայն ինչ ընդունայն է[8488]։ 20 Ամենայն ՚ի մի տեղի երթայ. ամենայն եղեւ ՚ի հողոյ, եւ ամենայն դառնայ ՚ի հո՛ղ[8489]։ 21 Եւ ո՞վ գիտէ զոգի որդւոց մարդկան՝ թէ ելանէ ՚ի վեր, եւ զշունչ անասնոց՝ թէ իջանէ ՚ի խոնարհ յերկիր[8490]։ 22 Եւ տեսի զի ո՛չ գոյ բարի, բայց թէ ուրա՛խ լիցի մարդ յարարածս իւր. զի ա՛յն է բաժին նորա. զի ո՞վ ածիցէ զնա տեսանե՛լ զայն ինչ որ յետ նորա լինիցի[8491]։

4
Գլուխ Դ

1 Դարձայ եւ տեսի ես զամենայն զրպարտութիւնս որ լինին ընդ արեգակամբ, եւ ահա արտասուք զրպարտելոցն. եւ ո՛չ ոք էր որ մխիթարէր զնոսա. եւ ՚ի ձեռս զրպարտչաց նոցա բռնութիւնք[8492]։ 2 Եւ գովեցի՛ ես զամենայն մեռեալսն որ յառաջագոյն մեռան. քան զկենդանիսն՝ որ ցա՛յժմ կենդանի իցեն[8493]։ 3 Եւ քան զնոսա զերկոսին լաւ ա՛յն է որ չեւ՛ եւս իցէ լեալ. որ ո՛չ ետես զամենայն արարածն չար որ արարաւ ՚ի ներքոյ արեգական[8494]։ 4 Եւ տեսի ես զամենայն վաստակս, եւ զամենայն չարութիւն արարածոցն. զի նախանձ առն ՚ի մերձաւորէ իւրմէ. սակայն եւ ա՛յն ունայնութիւն է եւ յօժարութիւն ոգւոյ[8495]։ 5 Անզգամն բուռն եհար զբազկաց իւրոց, եւ եկեր զմարմին իւր։

ԺԱ 6 Լա՛ւ է բուռն մի հանգստեամբ, քան զլիութիւն երկուց բռանց՝ ջանալով եւ յօժարութեամբ ոգւոյ[8496]։ 7 Դարձայ ես եւ տեսի ընդունայնութիւն ՚ի ներքոյ արեգական։ 8 Զի մի է, եւ ո՛չ կրկին. եւ որդի եւ եղբայր ո՛չ գոյ նորա. եւ ո՛չ է վախճան ամենայն վաստակոյ նորա. եւ սակայն ակն նորա ո՛չ յագի մեծութեամբ։ Եւ արդ՝ ո՞ւմ ջանամ ես, եւ զլանամ զանձն իմ ՚ի բարութենէ. զի եւ այն ընդունայնութիւն է՝ եւ զբաղումն չար[8497]։ 9 Լա՛ւ են երկու քան զմի, որոց գոն վարձք բարի ՚ի վաստակս նոցա։ 10 Զի եթէ գլորիցի մին՝ կանգնեսցէ զնա ընկեր իւր. եւ վա՛յ միումն յորժամ գլորիցի, եւ ո՛չ գուցէ մեւս՝ որ յարուցանիցէ զնա[8498]։ 11 Զի եթէ ննջիցեն երկու՝ ջեռուցանեն զմիմեանս. եւ մին՝ զիա՞րդ ջեռնուցու[8499]։ 12 Եւ եթէ բռնասցի մին՝ երկուքն կայցեն ընդդէմ նորա. եւ առասան երեքկին՝ ո՛չ վաղվաղակի խզեսցի[8500]։

ԺԲ 13 Լա՛ւ է մանուկ աղքատ եւ իմաստուն՝ քան զթագաւոր ծե՛ր եւ անմիտ. որ ո՛չ իմացաւ հայել եւս[8501] 14 եթէ ՚ի տանէ կապանաց ելանիցէ թագաւորել. նա եւ ՚ի թագաւորութեան իւրում եղեւ աղքատ[8502]։ 15 Տեսի ես զամենայն կենդանիս որ գնան ՚ի ներքոյ արեգական, հանդերձ երիտասարդաւն երկրորդաւ որ յարիցէ փոխանակ նորա[8503]։ 16 Ո՛չ գոյ կատարումն ամենայն ժողովրդեանն, ամենեցուն որք եղեն յառաջ քան զնոսա։ Նա եւ յետինքն ո՛չ լինին ուրա՛խ ՚ի վերայ նորա. զի եւ ա՛յն ինքն ունայնութիւն է եւ յօժարութիւն ոգւոյ[8504]։

ԺԳ 17 Զգուշացիր ոտին քում որով երթայցես ՚ի տուն Աստուծոյ. եւ մե՛րձ լեր ՚ի լսել[8505]. 18 քանզի պատուական է քան զտուրս անզգամաց՝ զոհ քո. զի ո՛չ եթէ գիտակ ինչ են առնելոյ բարիս[8506]։

5
Գլուխ Ե

1 Մի՛ փութար բերանով քով, եւ մի՛ վաղվաղեսցէ սիրտ քո հանել բա՛նս առաջի Աստուծոյ. զի Աստուած յերկի՛նս է՝ եւ դու յերկրի. վասն այնորիկ եղիցին բանք քո սակաւք[8507]։ 2 Զի հասանէ երա՛զ ՚ի բազմութիւն փորձութեան. եւ ձայն անզգամին ՚ի բազմութեան բանից[8508]։ 3 Եւ որպէս ինչ եւ ուխտիցես դու Աստուծոյ, մի՛ յամիցես հատուցանել զնա. զի ո՛չ են կամք ՚ի ձեռս անզգամաց։ Դու որչափ ուխտիցես՝ հատո՛[8509]. 4 զի լա՛ւ է քեզ չուխտել, քան ուխտել եւ ո՛չ հատուցանել[8510]։ 5 Մի՛ տար զբերան քո առ ՚ի յանցուցանելոյ զմարմին քո. եւ մի՛ ասեր առաջի Աստուծոյ թէ անգիտութիւն է. զի մի՛ բարկասցի Աստուած ՚ի բարբառ քո, եւ ապականեսցէ զգործս ձեռաց քոց[8511]։ 6 Զի ՚ի բազմութեան երազոց՝ եւ ընդունայնութեանց եւ բանից բազմաց. սակայն դու երկի՛ր յԱստուծոյ[8512]։

ԺԴ 7 Եթէ զզրպարտութիւն տնանկի եւ զյափշտակութիւն իրաւանց եւ արդարութեան տեսանիցես յերկրի, մի՛ զարմանայցես ՚ի վերայ իրացն. զի բարձր ՚ի վերայ բարձու պահէ, եւ բարձունք ՚ի վերայ նոցա, եւ յաճախութիւն հողոյ[8513]։ 8 ՚Ի վերայ ամենայնի է թագաւոր ՚ի վերայ անդոյն գործելոյ։ Եւ լիջի՛ր դու հաւատարիմ յամենայնէ ՚ի ծանր յափշտակելոյ անտի[8514]։

ԺԵ 9 Որ սիրէ զարծաթ՝ ո՛չ յագեսցի արծաթով. եւ որ սիրեաց ՚ի բազմութեան իւրում զարդիւնս. քանզի եւ այն ունայնութիւն է[8515]։ 10 ՚Ի բազմութեան արդարութեան յագեցան որք ուտէին զնա. եւ զի՛նչ արւութիւն է նմա առ ՚ի նմանէ, զի սկիզբն տեսանելոյ՝ ա՛չք իւր են[8516]։ 11 Քաղցր քո՛ւն է ծառայի՝ եթէ սակաւ եւ եթէ շա՛տ կերիցէ. եւ որում յագին մեծանալով՝ չէ՛ նմա համարձակ ՚ի քո՛ւն մտանել[8517]։

ԺԶ 12 Է խրատ մի՝ զոր տեսի ՚ի ներքոյ արեգական. մեծութիւն պահեալ ումեք առ ՚ի նմանէ չարո՛յ իւրում[8518]. 13 եւ կորիցէ մեծութիւն նորա՝ եւ նա ՚ի զբաղման չարի է. ծնաւ որդի՝ եւ ո՛չ գոյ ՚ի ձեռին նորա եւ ո՛չ ինչ[8519]։ 14 Որպէս ել յորովայնէ մօր իւրոյ մերկ, դառնայ երթալ՝ որպէս եւ եկեալն էր՝ եւ ո՛չ ինչ առցէ ՚ի վաստակոյ իւրմէ, եթէ երթիցէ ՚ի ձեռին իւրում[8520]։ 15 Նա եւ ա՛յն իսկ ախտ չար է, զի որպէս եկն՝ նո՛յնպէս եւ երթիցէ. եւ զի՞նչ օգուտ իցէ նմա ՚ի վաստակոց անտի զոր ջանա՛յ նա հողմոյ[8521]։ 16 Զի ամենայն աւուրք նորա խաւար եւ սուգ. եւ ՚ի բազում սրտմտութեան եւ ՚ի հիւանդութեան եւ ՚ի բարկութեան[8522]։ 17 Արդ աւասիկ զոր տեսի ես՝ բարի է ուտելն եւ ըմպել, եւ տեսանել զբարութիւն յամենայն վաստակս իւր զոր ջանայցէ ընդ արեգակամբ ՚ի թիւ աւուրց կենաց իւրոց զոր ե՛տ նմա Աստուած. զի ա՛յն է բաժին նորա[8523]։ 18 Քանզի ամենայն մարդ՝ որում ետ նմա Աստուած մեծութիւն եւ ինչս, եւ իշխա՛ն արար զնա ուտել ՚ի նոցանէ. եւ առնուլ զբաժին իւր, եւ ուրա՛խ լինել ՚ի վաստակս իւր. այն պարգեւ Աստուծոյ է[8524]։ 19 Զի ո՛չ բազում աւուրս յիշեսցէ զկենաց իւրոց. զի Աստուած զբօսացուցանէ զնա յուրախութեան սրտի իւրոյ[8525]։

6
Գլուխ Զ

1 Է՛ չարութիւն զոր տեսի ՚ի ներքոյ արեգական, եւ բազում է յոյժ ՚ի վերայ մարդոյ[8526]։ 2 Ա՛յր մի որում տացէ Աստուած մեծութիւնս եւ ինչս եւ փառս, եւ ո՛չ ինչ պակաս իցէ անձին իւրում յամենայնէ որում ցանկանայցէ. եւ ո՛չ առնիցէ զնա Աստուած իշխան ուտե՛լ ՚ի նմանէ. զի այր օտար կերիցէ զնա. եւ ա՛յն ընդունայնութիւն է՝ եւ ախտ չար[8527]։ 3 Եթէ ծնցի այր հարիւր, եւ ամս բազումս կեցցէ. եւ եւ՛ս բազում եղիցին աւուրք ամաց նորա. եւ անձն նորա ո՛չ յագեսցի ՚ի բարեաց անտի, եւ գերեզման եւս ո՛չ գտցի նմա. ե՛ս ասացի թէ լա՛ւ է քան զնա վիժածն[8528]. 4 զի ունայնութեամբ եկն՝ եւ խաւարաւ գնաց, եւ ՚ի խաւարի՛ անուն նորա ծածկեսցի[8529]։ 5 Քանզի զարեւ ո՛չ ետես՝ եւ ո՛չ գիտաց, զի՞նչ է հանգիստ սորա քան զնորա[8530]։ 6 Եւ եթէ եկաց նա զհազար ամաց ելս, եւ զբարութիւն ինչ ո՛չ ետես՝ միթէ ո՞չ երթայցէ ամենայն ՚ի մի տեղի[8531]։ 7 Ամենայն ջան մարդոյ ՚ի բերան իւր, եւ սակայն անձն նորա ո՛չ յագեսցի։ 8 Զի՞նչ առաւելութիւն է իմաստնոյն քան զանմտին, զի տնանկն գիտէ՛ երթալ առաջի կենաց իւրոց[8532]։ 9 Լա՛ւ է տեսիլ աչաց քան զգնացեալն ոգւով. սակայն եւ այն ունայնութիւն է՝ եւ յօժարութիւն ոգւոյ[8533]։

ԺԷ 10 Որ ինչ եղեւն՝ ահա անուն կոչեցեալ է նմա. եւ յայտնի՛ եղեւ որպիսի՛ ինչ է մարդ. եւ ո՛չ կարէ դատել ընդ Հզօրին քան զնա[8534]։ 11 Զի են բազում բանք՝ որ յաճախեն զընդունայնութիւնս[8535]։

7
Գլուխ Է

1 Զինչ առաւելութիւն է մարդոյ։ Զի ո՞ գիտէ զինչ բարի է մարդոյ ՚ի կեանս իւրում ՚ի թի՛ւ աւուրց կենաց ընդունայնութեան նորա. եւ արար զայն ՚ի ստուեր։ Զի ո՞վ է որ պատմեսցէ մարդոյն՝ զինչ լինելոց է զկնի նորա ընդ արեգակամբ[8536]։ 2 Բարի է անուն բարի՝ քան զողորմութիւն բարի, եւ օր մահուան իւրոյ՝ քան զօր ծննդեան իւրոյ[8537]։

ԺԸ 3 Բարի՛ է երթալ ՚ի տուն սգոյ՝ քան երթալ ՚ի տուն արբեցութեան, զի այն ի՛նքն է կատարած ամենայն մարդոյ. եւ որ կենդանի է՝ տացէ բարութիւն ՚ի սիրտ իւր[8538]։ 4 Լաւ է սրտմտութիւն քան զծաղր. զի չարութեամբ երեսաց զուարթասցի սիրտ[8539]։ 5 Սիրտ իմաստնոյ ՚ի տան սգոյ, եւ սիրտ անմտի ՚ի տան ուրախութեան[8540]։ 6 Լա՛ւ է լսել զպատուհաս իմաստնոյ, քան լսել մարդոյ զերգս անմտաց[8541]։ 7 Զի որպէս ձայն փշոց ՚ի ներքոյ կատսայի՝ ա՛յնպէս ծաղր անմտաց. սակայն եւ այն ընդունայնութիւն է[8542]։ 8 Զրպարտութիւն ծփեցուցանէ զիմաստունս. եւ կորուսանէ զսիրտ ազնուութեան նորա[8543]։ 9 Բարի՛ է կատարած բանից՝ քան զսկիզբն իւրեանց. բարի է երկայնամիտ՝ քան զհպարտացեալն ոգւով[8544]։ 10 Մի՛ փութար յոգի քո բարկանալ, զի բարկութիւն ՚ի ծոց անզգամաց հանգիցէ[8545]։

ԺԹ 11 Մի՛ ասիցես զինչ գործեցաւ. զի աւուրքն առաջինք լաւ են քան զաւուրսս զայս. զի ո՛չ իմաստութեամբ հարցեր վասն այդորիկ[8546]։ 12 Բարի՛ է իմաստութիւն ընդ ժառանգութեան, եւ յաւելուած որոց տեսանեն զարեգակն[8547]. 13 զի ընդ հովանեաւ նորա իմաստութիւն է իբրեւ զհովանի արծաթոյ։ Եւ առաւելութիւն գիտութեան իմաստութեանն կենդանացուսցէ՛ զայն որ առ ՚ի նմանէ[8548]։ 14 Տե՛ս զգործս Աստուծոյ զի ո՞վ է այն որ կարօղ լինիցի զարդարել՝ զոր Աստուածն խանգարիցէ[8549]։ 15 Յաւուր բարութեան կեցջի՛ր ՚ի բարիս. եւ տե՛ս յաւուր չարութեան։ Տե՛ս սակայն նմին միաբան։ Զայն արար Աստուած վասն խօսից՝ զի մի՛ գտցէ մարդ զկնի իւր՝ եւ մի՛ ինչ[8550]։

Ի 16 Զամենայն ինչ տեսի յաւուրս ունայնութեան իմոյ։ Է՛ արդար կորուսեալ յարդարութեան իւրում, եւ է՛ ամպարիշտ որ կայ չարութեամբ իւրով[8551]։ 17 Մի՛ կարի արդար լինիր, եւ մի՛ ճարտարեր առաւել՝ զի մի՛ թիւրեսցիս[8552]։ 18 Մի՛ ամպարշտեր կարի, եւ մի՛ լինիր խիստ՝ զի մի՛ տարաժամ մեռցիս[8553]։ 19 Բարի՛ է թէ ՚ի կողմն այսոսիկ լինիցիս. սակայն եւ յայսմիկ մի՛ պղծեր զձեռն քո. զի որ երկնչի յԱստուծոյ՝ անցցէ ընդ ամենայն[8554]։ 20 Իմաստութիւն օգնեսցէ իմաստնոյն քան զտա՛սն իշխան որ իցեն ՚ի քաղաքի։ 21 Զի մարդ ո՛չ գոյ ՚ի վերայ երկրի՝ որ գործէ զբարիս, եւ ո՛չ մեղանչիցէ[8555]։ 22 Սակայն յամենայն բանս զոր խօսիցին ամպարիշտք՝ մի՛ դներ ՚ի սրտի քում։ Զի մի՛ լուիցես դու անէծս ՚ի ծառայէ քումմէ՝ որ զքեզ անիծանիցէ[8556]։ 23 Զի բազում անգամ չարահաւեսցի ընդ քեզ, եւ ՚ի նուագս բազումս չարչարեսցէ զսիրտ քո. սակայն եւ դու մի՛ անիծաներ այլոց[8557]։

ԻԱ 24 Զա՛յս ամենայն փորձեցի ես իմաստութեամբ, եւ ասացի. Բա՛ իմաստնացայ։ Եւ նա հեռացա՛ւ յինէն[8558], 25 հեռագոյն քան որպէս էրն. եւ զխորութիւն խորոց ո՞վ կարասցէ գիտել[8559]։ 26 Շուրջ եկի ես եւ սիրտ իմ, ճանաչել՝ նա եւ խորհել՝ եւ խնդրել զիմաստութիւն եւ զհանճար. գիտել զամպարշտի զուրախութիւն եւ զլլկանս եւ զծփանս[8560]։ 27 Եւ գտի՛ ես զնա. եւ ասեմ թէ դառն է քան զմահ կնաւն հանդերձ. որ է որս եւ թակարդ սրտի նորա, եւ կապանք ՚ի ձեռս նորա։ Բարին առաջի երեսաց Աստուծոյ զերծցի՛ ՚ի նմանէ, եւ որ մեղաւորն է ըմբռնեսցի՛ ՚ի նմա[8561]։ 28 Ահա զայս ամենայն գտի ասէ՛ Էկլեսիաստէս. մի միոջ գտանել խորհուրդս[8562], 29 զոր խնդրեաց անձն իմ, եւ ո՛չ գտի. այր մի ՚ի հազարաց գտի, բայց կին՝ ամենեւին ո՛չ[8563]։

ԻԲ 30 Ահա արդ զայս գտի՛. զոր արար Աստուած զմարդն ուղիղ, եւ նոքա խնդրեցին զխորհուրդս չարութեան։ Ո՞վ գիտէ զիմաստունս՝ եւ ո՛վ գիտէ զմեկնութիւն բանից[8564]։

8
Գլուխ Ը

1 Իմաստութիւն առն լուսաւոր առնէ զերեսս իւր. եւ որ ժպիրհն է երեսօք իւրովք ատելի լիցի[8565]։

ԻԳ 2 Բերանոյ թագաւորի զգո՛յշ լեր, եւ ՚ի բան երդման Աստուծոյ մի՛ վաղվաղիցես[8566]։ 3 Յերեսաց նորա գնասցես, եւ մի՛ կացցես ՚ի բանի չարի. զի զամենայն զոր ինչ կամիցի՝ արասցէ[8567]։ 4 Իբրեւ զթագաւոր իշխանութեամբ խօսի. եւ ո՞վ կարէ ասել ցնա՝ թէ զի՛նչ գործեցեր[8568]։ 5 Որ պահէ զպատուիրան՝ ո՛չ գիտասցէ զբան չարութեան. եւ ժամանակ իրաւանց ճանաչէ սիրտ իմաստնոց։ 6 Զի ամենայն իրաց ժամանա՛կ է եւ իրաւունք, զի գիտութիւն մարդոյն բազում է ՚ի վերայ նորա[8569]։ 7 Քանզի ո՛չ գիտէ զինչ լինելոց է. զի որպէս ի՛նչ լինելոց իցէ ո՞վ պատմեսցէ նմա[8570]։ 8 Ո՛չ է մարդ իշխան ոգւոյ՝ արգելուլ զոգի, եւ ո՛չ գոյ իշխանութիւն նորա յաւուր մահուան. եւ ո՛չ գոյ հրեշտակութիւն յաւուր պատերազմի. եւ ո՛չ ապրեցուցանէ ամպարշտութիւն զմերձաւորս իւր[8571]։

ԻԴ 9 Զամենայն զայս տեսի, եւ ետու զսիրտ իմ յամենայն արարածս որ արարեալ են ՚ի ներքոյ արեգական. որում միանգամ իշխան եղեւ մարդն ՚ի վերայ մարդոյ չարչարել զնա[8572]։ 10 Եւ ապա տեսի ես ամպարիշտս մուծեալս ՚ի գերեզմանս. եւ ՚ի սրբոց անտի գնացին, եւ սո՛ւգ առին ՚ի քաղաքին. զի ա՛յսպէս արարին. սակայն եւ այն ընդունայնութիւն է[8573]։ 11 Զի ո՛չ գոյ ընդդէմ դառնալ յայնցանէ որ վաղվաղակի՛ գործեն զչար. վասն այնորիկ համարձակեցան սիրտք որդւոց մարդկան յանձինս իւրեանց գործել զչար[8574]։ 12 Որ մեղաւն արար զչարիս, յայսմհետէ՝ եւ ՚ի վաղնջուց. քանզի գիտեմ եւ ես զինչ է բարին երկիւղածաց Աստուծոյ, զի երկնչիցին նոքա յերեսաց նորա[8575]։ 13 Եւ բարի ինչ ո՛չ եղիցի ամպարշտի. ո՛չ յերկարեսցէ աւուրս ընդ հովանեաւ որ ո՛չ իցէ երկիւղած յԱստուծոյ[8576]։

ԻԵ 14 Գո՛յ ընդունայնութիւն որ եղեալ է ՚ի վերայ երկրի. զի են արդարք՝ որոց ժամանեն առ նոսա գործք ամպարշտաց. եւ են ամպարիշտք՝ զի հասանեն նոցա իբրեւ զգործս արդարոց. եւ ասացի ես թէ սակայն եւ ա՛յն ընդունայնութիւն է[8577]։ 15 Եւ գովեցի ես զուրախութիւն. զի ո՛չ է բարի մարդկան ՚ի ներքոյ արեգական, բա՛ց յուտելոյ եւ յըմպելոյ եւ յուրա՛խ լինելոյ. եւ ա՛յն երթայ ընդ նմա ՚ի ջանալ նմա զաւուրս կենաց իւրոց, որչափ ետ նմա Աստուած ՚ի ներքոյ արեգական[8578]։ 16 Յոր միանգամ ետու զսիրտ իմ գիտել զիմաստութիւն, եւ տեսանել զզբաղումն որ արարեալ է ՚ի վերայ երկրի, զի ՚ի տուէ եւ ՚ի գիշերի քուն յաչս նորա ո՛չ է տեսանել[8579]։ 17 Եւ տեսի ես զամենայն արարածս Աստուծոյ. զի ո՛չ կարասցէ մարդ գտանել զարարածն արարեալ ՚ի ներքոյ արեգական. որքան ջանասցի մարդ խնդրել՝ եւ ո՛չ գտցէ. քանզի որչափ ասասցէ իմաստունն գիտել՝ ո՛չ կարասցէ գտանել[8580]։

9
Գլուխ Թ

1 Զի զամենայն զայս ետու ՚ի սիրտ իմ. եւ սիրտ իմ ետես զայս ամենայն։ Որպէս արդարքն եւ իմաստունքն, եւ գործք նոցա ՚ի ձեռս Աստուծոյ. քանզի զսէր եւ զատելութիւն ո՛չ գիտէ մարդն[8581]։ 2 Ամենայն ինչ առաջի երեսաց նորա է. եւ ունայնութիւն է յամենայնի։ Պատահա՛ր է յարդարն եւ յամպարիշտն, ՚ի բարին՝ եւ ՚ի չարն, ՚ի սրբումն եւ ՚ի պղծում, որ մատուցանէ պատարագ՝ եւ որ ոչն մատուցանէ։ Որպէս որ բարին՝ եւ որպէս որ մեղանչէն. որպէս որ երդնուն՝ եւ որպէս որ յերդմանէն երկուցեալ է[8582]։ 3 Ա՛յս է որ չարն է յամենայնի՝ որ արարեալն է ընդ արեգակամբ. զի պատահար է յամենայնի։

ԻԶ Քանզի սիրտ որդւոց մարդկան լի՛ եղեւ չարութեամբ. եւ զբաղումն ՚ի սիրտս նոցա ՚ի կենդանութեան իւրեանց. եւ զկնի նոցա առ մեռեալսն[8583]։ 4 Քանզի ո՞վ են՝ որ հաւասարե՛ն առ ամենայն կենդանիս. գո՛յ յոյս թէ շուն որ կենդանի՛ է՝ լա՛ւ է քան զառեւծ մեռեալ[8584]։ 5 Քանզի որ կենդանիքն են՝ գիտեն նոքա թէ մեռանելո՛ց են. եւ մեռեալքն ո՛չ են գիտակ եւ ո՛չ իմիք։ Եւ ո՛չ եւս գոն նոցա վարձք՝ զի մոռացաւ յիշատակ նոցա[8585]. 6 եւ սէր իսկ նոցա՝ եւ ատելութիւն նոցա՝ եւ նախանձ նոցա՝ ահա կորեաւ. եւ բաժին իսկ ո՛չ գոյ նոցա յաւիտեանս յամենայնի յայսմիկ՝ որ արարեալ են ընդ արեգակամբ[8586]։ 7 Ե՛կ կեր ուրախութեամբ զհաց քո, եւ ա՛րբ սրտիւ զուարճացելով զգինի քո. զի արդէ՛ն իսկ հաճեցաւ Աստուած ընդ գործս քո[8587]։ 8 Յամենայն ժամ եղիցին ձորձք քո սպիտակ, եւ եւղ ՚ի գլխոյ քումմէ մի՛ պակասեսցէ[8588]։ 9 Եւ տե՛ս կեանս ընդ կնոջ քո՝ զոր սիրեցեր զամենայն աւուրս կենաց ընդունայնութեան քոյ, որ տուեալ է քեզ ընդ արեգակամբ ամենայն աւուրք վախճանի քոյ։ Զի ա՛յն է բաժին քո ՚ի կեանս քո, եւ ՚ի վաստակս զոր վաստակես ՚ի ներքոյ արեգական[8589]։ 10 Զամենայն ինչ որ ինչ գտցէ ձեռն քո գործել, որչափ ՚ի կարի քում իցէ գործեսջիր. զի ո՛չ է խորհուրդ եւ գիտութիւն եւ իմաստութիւն ՚ի դժոխս յոր դու երթալոցն ես[8590]։

ԻԷ 11 Դարձայ եւ տեսի ՚ի ներքոյ արեգական, զի ո՛չ թեթեւա՛ց են ընթացք, եւ ո՛չ զօրաւորաց պատերազմն, եւ ո՛չ իմաստնոց հաց, եւ ո՛չ հանճարեղաց մեծութիւն, եւ ո՛չ գիտնոց շնորհք։ Զի ժամանակ է, եւ պատահար պատահէ ամենեցուն նոցա[8591]։ 12 Քանզի ո՛չ իսկ գիտաց մարդն զժամանակ իւր։ Որպէս ձկունք որսացեալք ցանցիւք չարեօք, եւ որպէս թռչունք որսացեալք ՚ի ծուղակս. նոյնպէս հարկանին յորոգայթս որդիք մարդկան ՚ի ժամանակի չարի՝ յորժամ հասանիցէ ՚ի վերայ նոցա յանկարծակի[8592]։ 13 Սակայն եւ զայս իմաստութիւն մի տեսի ՚ի ներքոյ արեգական, եւ մեծ թուի ինձ[8593]։ 14 Քաղաք փոքր՝ եւ իցեն ՚ի նմա արք սակաւք՝ եւ գայցէ ՚ի վերայ նորա թագաւոր մեծ՝ եւ պատիցէ զնա, եւ շինիցէ ՚ի վերայ նորա պատնէշս մեծամեծս[8594]։ 15 Եւ գտցի ՚ի նմա այր մի տնանկ իմաստուն՝ եւ ապրեցուցանիցէ զքաղաքն իմաստութեամբ իւրով. եւ մարդ ո՛չ յիշեաց զայրն զայն տնանկ[8595]։ 16 Եւ ասացի ես. Բարի՛ է իմաստութիւն քան զզօրութիւն. եւ իմաստութիւն տնանկին արհամարհեալ է, եւ բանք նորա ո՛չ լինին լսելի[8596]։ 17 Բանք իմաստնոց մեղմո՛վ լսին՝ քան զաղաղակ իշխանաց անզգամութեամբ։ 18 Բարի՛ է իմաստութիւն քան զանօթս պատերազմի. եւ յանցաւոր մի կորուսանէ զօրութիւնս բազումս։

ԻԸ Լաւ է իմաստուն քան զզէն պատերազմի, եւ ՚ի մեղանչելոյ միոյն կորուսանէ զբարութիւնս բազումս[8597]։

10
Գլուխ Ժ

1 Ճանճք մեռեալք զազրացուցանեն զեւղս անուշունս։ Պատուակա՛ն է սակաւիկ ինչ յիմաստութենէ, քան զմե՛ծ փառս անմտութեամբ[8598]։ 2 Սիրտ իմաստնոյ յաջակողմ իւր, եւ սիրտ անմտի ՚ի ձախակողմ իւր։ 3 Քանզի եւ ՚ի ճանապարհի յորժամ գնայցէ անմիտն, սիրտ նորա կասեսցի՛. եւ զոր ինչ խորհի՝ ամենայն անմտութիւն է[8599]։ 4 Եթէ հոգի իշխանին ելցէ ՚ի վերայ քո՝ մի՛ թողուր զտեղի քո. զի ողոքումն դարձուցանէ՛ զմեղս մեծամեծս։

ԻԹ 5 Է՛ չարութիւն զոր տեսի ՚ի ներքոյ արեգական որ իբրեւ յակամա՛յ կամս ել յերեսաց իշխանին[8600]։ 6 Տուաւ անմիտն ՚ի բարձրութիւնս մեծամեծս. եւ մեծատունք ՚ի խոնարհութեան նստցին։ 7 Տեսի ես զծառայս հեծեալս ՚ի ձիս, եւ իշխանս զի գնային իբրեւ զծառայս յերկրի։

Լ 8 Որ փորէ խորխորատ՝ ՚ի նո՛յն անկցի, եւ որ քակէ զցանգ՝ հարցէ՛ զնա օձ։ 9 Եւ որ բառնայ քարինս՝ նոքիմք չարչարեսցի, եւ որ պատառէ փայտ՝ նովի՛ն ճգնեսցի[8601]։ 10 Եթէ անկցի եւս երկաթն՝ եւ նա տրտմեցո՛յց զերեսս իւր. եւ զօրութիւնք զօրացուցանեն, եւ է՛ առաւելութիւն քաջ իմաստութեանն։

ԼԱ 11 Եթէ հարցէ օձ ՚ի թովել, ո՛չ ինչ է առաւելութիւն թովչին։ 12 Բանք բերանոյ իմաստնոյ շնորհք. եւ շրթունք անմտի ընկղմե՛ն զնա[8602]։ 13 Սկիզբն բանից բերանոյ նորա անմտութիւն. եւ վախճան նորա ծուփ չարութեան[8603]։ 14 Եւ որ անմիտն է յաճախէ զբանս։

ԼԲ Ո՛չ գիտէ մարդ զինչ եղեալ է՝ եւ զինչ լինելոց է, զի զկնի նորա ո՞վ պատմեսցէ նմա[8604]։ 15 Ջան անմտին չարչարեսցէ զնա. որ ո՛չ գիտաց երթալ ՚ի քաղաք[8605]։ 16 Վա՛յ քեզ քաղաք որոյ թագաւոր քո մանուկ է, եւ իշխանք քո ընդ առաւօտս ուտեն։ 17 Երանի՛ քեզ երկիր, որոյ թագաւոր քո որդի ազատի է, եւ իշխանք քո ՚ի ժամու ուտեն զօրութեամբ՝ եւ ո՛չ ամաչեսցեն[8606]։

ԼԳ 18 ՚Ի վատութեան խոնարհեսցին հեծանաձգութիւնք. եւ ՚ի դատարկութեան ձեռաց կաթեսցէ՛ տուն[8607]։ 19 ՚Ի ծաղր առնեն զհաց, եւ գինի եւ եւղ ուրա՛խ առնեն զկենդանիս. եւ արծաթոյ լուիցէ ամենայն ինչ[8608]։ 20 Սակայն եւ ՚ի մտի քում մի՛ անիծաներ թագաւորի, եւ ՚ի շտեմարանս սենեկաց քոց մի՛ անիծաներ մեծի. զի թռչունք երկնից հասուցանեն զբարբառ քո, եւ որոց թեւք են պատմեն զբան քո[8609]։

11
Գլուխ ԺԱ

ԼԴ 1 Առաքեա՛ դու զհաց քո ՚ի վերայ ջրոց, զի ՚ի բազմութեան աւուրց քոց գտցես զնա[8610]։ 2 Տո՛ւր բաժինս եւթանց՝ այլ եւ ութից. զի ո՛չ գիտես զինչ չարութիւն է ՚ի վերայ երկրի[8611]։ 3 Թէ լցցին ամպք անձրեւով՝ ՚ի վերայ երկրի հեղուն։ Եթէ անկցի փայտն ՚ի հարաւ՝ եւ կամ ՚ի կողմն հիւսւսոյ՝ ուր անկցի փայտն անդ կացցէ[8612]։ 4 Որ խտրէ զհողմս՝ ո՛չ սերմանէ, եւ որ հայի ընդ ամպս՝ ո՛չ հնձեսցէ[8613]. 5 որովք ո՛չ է հնար գիտել զի՛նչ է ճանապարհ հողմոյ։ Իբրեւ զոսկերս յարգանդի յղւոյ, նո՛յնպէս ո՛չ գիտասցես դու զարարածս Աստուծոյ զոր ինչ առնիցէ նա զամենայն[8614]։ 6 Ընդ առաւօտս սերմանեսցես դու զսերմն քո, եւ ընդ երեկոյս մի՛ լքցին ձեռք քո. զի ո՛չ գիտես՝ ո՞ր պատկանի. ա՛յս թէ այն, կամ թէ երկոքեան ՚ի միասին՝ բարի՛ իսկ է[8615]։

ԼԵ 7 Քա՛ղցր է լոյս, եւ բարի աչաց տեսանել ընդ արեգակամբ[8616]. 8 զի թէ ամս բազումս կեցցէ մարդ, եւ յամենայն ՚ի նոսա ուրա՛խ լինիցի. եւ յիշեսցէ նա զաւուրս խաւարի, զի բազում իցեն. ամենայն ինչ որ գալոցն իցէ ընդունայնութիւն է[8617]։ 9 Ուրա՛խ լեր երիտասարդ ՚ի մանկութեան քում. եւ զուարճացուսցէ՛ զքեզ սիրտ քո յաւուրս մանկութեան քոյ։

ԼԶ Եւ գնա՛ դու ՚ի ճանապարհս սրտի քո անբիծ, եւ ՚ի տեսիլ աչաց քոց. եւ գիտասցես թէ վասն այսր ամենայնի ածցէ զքեզ Աստուած ՚ի դատաստան[8618]։ 10 Եւ ՚ի բա՛ց արա զսրտմտութիւն ՚ի սրտէ քումմէ, եւ անցո՛ զչարութիւն ՚ի մարմնոյ քումմէ. զի մանկութիւն եւ անմտութիւն ընդունայնութի՛ւն է[8619]։

12
Գլուխ ԺԲ

1 Եւ յիշեա՛ դու զայն որ հաստատեացն զքեզ յաւուրս մանկութեան քոյ. մինչչեւ՛ հասեալ իցեն աւուրք չարութեան, եւ հասցեն ամք յորս ասասցեն ո՛չ են կամք իմ ՚ի դոսա[8620]։ 2 Մինչչեւ՛ խաւարեալ իցեն արեգակն՝ եւ լոյս՝ եւ լուսին՝ եւ աստեղք, եւ դարձցին ամպք զկնի անձրեւաց[8621]։ 3 Յաւուր յորում շարժեսցին պահապանք տանն, եւ թիւրեսցին արք զօրութեան. եւ դատարկացան աղօրիք զի նուազեցան. եւ խաւարեսցի՛ն որք տեսանեն ընդ ծակս[8622]։ 4 Եւ փակեսցեն զդրունս ՚ի հրապարակս ՚ի տկարութենէ ձայնի աղօրւոյն, եւ յարիցեն ՚ի ձայն հաւուն, եւ նկո՛ւն լիցին դստերք երգոց[8623]։ 5 Եւ ՚ի բարձունս հայեսցին, եւ ապշութիւն ՚ի ճանապարհին. եւ ծաղկեսցի՛ նշին, եւ թանձրասցի՛ մարախն, եւ տարածեսցի՛ կապարն. զի գնա՛ց մարդ ՚ի տուն իւր յաւիտենից, եւ շո՛ւրջ եղեն կոծօղք ՚ի հրապարակս[8624]։ 6 Մինչչեւ՛ կործանեալ իցէ լար արծաթոյն, եւ խորտակեալ մանեա՛կ ոսկւոյն. եւ մանրեալ սափորն յաղբեւրն, եւ ընկրկեալ անիւն ՚ի գուբն։ 7 Եւ դարձցի հողն յերկիր որպէս եւ էրն, եւ հոգին դարձցի՛ առ Աստուած որ ետ զնա[8625]։

ԼԷ 8 Ունայնութիւն ունայնութեանց ասա՛ց Ժողովօղն, ամենայն ինչ ընդունայն է։ Եւ աւելի՛ իմն է[8626]՝ 9 զի եղեւ Ժողովօղն իմաստուն. զի ուսուցանէր ժողովրդեանն զգիտութիւն. եւ ունկն քննէ զզարդ առակաց[8627]։ 10 Յո՛յժ խնդրեաց Ժողովօղն գտանել զբանս կամաց, եւ գրել զգիրս ուղղութեան բանից ճշմարտութեան[8628]։ 11 Բանք իմաստնոց իբրեւ զխթա՛ն եզանց. եւ իբրեւ բեւեռք հարեալք ՚ի մուրհակաց տուան ՚ի հովուէ միոջէ[8629]. 12 եւ աւելորդ ՚ի նոցանէ։ Որդեակ իմ զգո՛յշ լեր ՚ի ստանալոյ գիրս բազումս, զի ո՛չ գոյ վախճան. եւ վարժ բազում աշխատութիւն է մարմնոյ[8630]։ 13 Եւ վախճան բանիս՝ զամենայն ինչ լուր. յԱստուծոյ երկի՛ր՝ եւ զպատուիրանս նորա պահեա՛. զի այս է մարդն ամենեւին[8631]։ 14 Զի զամենայն արարածս ածցէ Աստուած ՚ի դատաստան, յամենայնի անտես արարելոցն՝ եթէ բարի՛ եւ եթէ չար[8632]։

Եկկլէսիաստէս. Տունք չէ̃[8633]։

[8439] Ոմանք յաւելուն. Դաւթի թագաւորի, Սողոմոնի արքայի Իսրայէլի յԵրուսաղէմ. Եկլէսիաստէս։

[8440] Ոմանք. Ամենայն ինչ սնոտի է։

[8441] Ոմանք. Յամենայն ՚ի վաստակս... ՚ի ներքոյ արեգական։

[8442] Ոմանք. Եւ երկիր յաւիտեան։

[8443] Բազումք. Եւ պատէ զհիւսւսով։

[8444] Ոմանք. Եւ ո՛չ ինչ կարասցէ այր։

[8445] Ոմանք. Որ եղեւ, նոյն որ լինելոց է... նոյն ինքն է որ առ՛՛։

[8446] Ոմանք. Եւ ո՛չ ինչ գոյ ամենայնի առ ժամայն ՚ի ներքոյ արեգական... ահա այս նոր է, յառաջագոյն իսկ եղեալ է յաւի՛՛։

[8447] Ոմանք. Բայց եւ ո՛չ ՚ի վախճանի եղելոցն, ո՛չ գոյ նոցա յիշատակ հանդերձ եղելովքն ՚ի վերջինսն։

[8448] Ոմանք. Ես Ժողովող եղէ թագաւոր։

[8449] Ոմանք. Խնդրել եւ քննել իմաստութեամբ վասն ամենայն եղելոց ՚ի ներքոյ արե՛՛... զբաղիլ ՚ի նոսա։

[8450] Ոմանք. Տեսի միանգամայն զամենայն արարածս զարարեալս ՚ի ներքոյ երկնից։

[8451] Ոմանք. Ոչ կարասցէ զարդ առնուլ։

[8452] Ոմանք. ՚Ի սրտի իմում ասել թէ ահա մեծա՛՛... եւ յաւելայ յիմաս՛՛։

[8453] Ոմանք. Զառակս եւ զհանճարս ծանեայ. զի սակայն եւ այս յօժարութիւն է ոգւոյ։ (18) Վասն զի ՚ի բազում իմաստութենէ յոլովութիւն գիտութեան. եւ որ յաւելու ՚ի գիտութիւն՝ յաւելու ՚ի ցաւս։

[8454] Ոմանք. Ասացի ընդ սրտի իմում... եւ այս ընդունայնութիւն է։

[8455] Ոմանք. Զծաղրն ասացի... զինչ առնես զայդ։ Ուր Ոսկան. Եւ զուրախութիւն։

[8456] Ոմանք. Եւ այց արարի թէ սիրտ իմ... եւ առաջնորդեսցէ իմաս՛՛... եւ զօրանայ։

[8457] Ոմանք. Փայտս ամենապտուղս։

[8458] Ոմանք. Արարի ՚ի նոցանէ ինձ աւազանս ջրոյ, առնել ՚ի նոցանէ անտառ զուարճացեալ ծառոց։

[8459] Ոմանք. Քան զամենեցուն եղելոցն յառաջագոյն քան զիս։

[8460] Ոմանք. Բազումս քան զթագաւորաց։

[8461] Ոմանք. Քան զամենեսին եղեալսն յԵրուսաղէմ։

[8462] Ոմանք. Եւ զամենայն ինչ զոր խնդ՛՛... ո՛չ զրկեցայ ՚ի նոցանէ... եւ այն եղեւ։

[8463] Ոմանք. Զոր ջանացայ առնել, եւ ահա ամենայն սնոտի է եւ։

[8464] Ոմանք. Քանզի ով է մարդ որ երթայցէ զհետ խորհրդոց իւրոց։

[8465] Ոսկան. Աչք ՚ի գլխոյ իւրում։ Ոմանք. Եւ ծանեայ զի մի դիպուած է յամենեսին ՚ի նոսա։
Ուր ՚ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ գիտացի, նշանակի՝ ասացի. ծանեայ։

[8466] Ոմանք. Թէ որպէս դիպուած է անմտին, եւ ինձ դիպեսցի... զի եւ այն իսկ... վասն զի անմիտն յաւելորդացն խօ՛՛։

[8467] Ոմանք. Քանզի ո՛չ գոյ... ընդ անմտին... վասն զի անդէն. կամ՝ արդէն իսկ յաւուրսն որ գա՛՛... ինչ մոռացեալ եղեւ։

[8468] Ոմանք. Եւ ատեցի միանգամայն զկե՛՛... վասն զի չար էր ՚ի վերայ իմ արարածն որ արարաւն ՚ի ներ՛՛... ամենայն ինչ ընդունայնութիւն է եւ։

[8469] Ոմանք. ՚Ի ներքոյ արեգականս. վասն զի թողում զայն մարդոյ... զկնի իմ։

[8470] Ոմանք. Եւ իշխիցէ ամենայն վաս՛՛... զոր ջանացայ, եւ յորս։

[8471] Ոմանք. Իմաստութեամբ եւ արդարութեամբ է. եւ մարդ որ ո՛չ ջանացաւ ՚ի նմա, տացէ նմա զմասն իւր։

[8472] Ոսկան. Քանզի զի՞նչ օգուտ լինի մարդոյ։

[8473] Ոմանք. Քանզի ՚ի գիշերի ո՛չ նն՛՛... եւ այն ունայնութիւն է։

[8474] Ոմանք. Եւ զոր ցուցանէ բարի... ՚ի վաստակսն իւրում։

[8475] Բազումք. Մարդոյ բարւոյ առաջի երեսաց իւրոց ետ զի՛՛...։ Ուր ոմանք. եւ այն սնոտի է, եւ յօժա՛՛։

[8476] Ոմանք. Ամենայնի ժամանակ է, եւ ժամանակ ամենայն ի՛՛։

[8477] Ոմանք. Զտնկեալսն։

[8478] Ոմանք. Ժամանակ ձգելոյ զքարինս։

[8479] Ոմանք. Եւ զինչ առաւելութիւն է արարողին. յորս ինքն ջա՛՛։

[8480] Ոմանք. Տեսի միանգամայն զբաղումն։

[8481] Ոմանք. Զամենայն ինչ արար Աստուած բարի ՚ի ժամանակի իւրեանց. եւ սակայն զամենայն յաւ՛՛... որպէս զի մի՛ գտցէ... մինչեւ ՚ի կատարած։

[8482] Ոմանք. Ծանեայ զի ո՛չ ինչ է բարի ՚ի նոսա. բայց ուրախ լինել եւ գործել զբա՛՛։

[8483] Ոմանք. Եւ սակայն ամենայն մարդ որ ուտէ... զբարիս յամենայն ՚ի վաստակսն իւրում, այն տուրք Աստուծոյ են։

[8484] Ոմանք. Զի զամենայն... այնոքիկ կան յաւիտեանս. ՚ի նոսա ո՛չ ինչ գոյ յաւե՛՛. կամ՝ ՚ի յայնս ո՛չ ինչ է յաւե՛՛... ո՛չ ինչ գոյ ՚ի բաց բառնալ։

[8485] Ոմանք. Որ լինելոցն էր արդէն իսկ եղեւ. եւ որում լինելն պարտ էր ահա եղեւ, եւ Աստուած խնդ՛՛։

[8486] Ոմանք. Եւ ասացի անդ սրտի իմում... վասն զի ժամանակ... ժամ է եւ ժամանակ։

[8487] Ոմանք. Եթէ որոշէ զնոսա Աստուած եւ ցուցանէ թէ անասունք են նոքա։

[8488] Ոմանք. Եւ նոցա սակայն դիպուած է որդւոց մարդկան. եւ դիպուած անասնոց դիպուած է նոցա... եւ հոգի է յամենեսին, եւ զինչ առաւելաւ մարդ քան զանասուն եւ ո՛չ ինչ. վասն զի։

[8489] Ոմանք. Ամենայն ինչ ՚ի մի... դառնայ անդրէն ՚ի հող։

[8490] Ոմանք. Եւ ո՛վ գիտէ զհոգիս... եթէ ելանեն ՚ի վեր։

[8491] Ոմանք. Զի ո՛չ ինչ գոյ բարի, բայց ուրախ լինել մարդոյ յարարածն իւր. քանզի... ածցէ զնա տեսանել որ ինչ լինին յետ նորա։

[8492] Ոմանք. Եւ դարձեալ տեսի միանգամայն զամենայն... որ լինէին ընդ արե՛՛։

[8493] Ոմանք. Եւ գովեցի առ հասարակ զմեռեալսն... որ կենդանի են ինքեանք մինչեւ ցայժմ։

[8494] Ոմանք. Եւ լաւագոյն քան զնոսա զերկոսեան, որ չեւ եւս է լեալ։

[8495] Ոմանք. Եւ զամենայն արութիւն արարածոյն, զի նոյն ինքն նախա՛նձ։

[8496] Ոմանք. Բարի է լիութիւն բռան միոյ հանգստ՛՛... ջանիւ եւ յօժար՛՛։

[8497] Ոմանք. Եւ զրկեմ զանձն իմ ՚ի բարութենէ։

[8498] Ոսկան. Եւ վա՛յ միոյն եթէ գլորի՛՛։

[8499] Ոմանք. Իսկ մին զիա՛րդ։

[8500] Ոմանք. Երկուքն կալցեն զդէմ նորա. եւ առասան երեքկուղ, ո՛չ վաղ՛՛։ Ուր Ոսկան. երեքկուղի ո՛չ վաղ՛՛։

[8501] Ոմանք. Որ ո՛չ եւս իմացաւ հայել։

[8502] Ոսկան. ՚Ի տանէ կապանաց ելցէ այլ ոմն առ ՚ի թագաւորել։ Ուր ոմանք. զի եւ ՚ի թագաւորութեանն։

[8503] Ոմանք. Տեսի միանգամայն զամենայն կենդանիս որ շրջին ՚ի ներ՛՛... որ յառնելոցն է փոխանակ նորա։

[8504] Ոմանք. Ո՛չ գոյ վախճան ամենայն ժո՛՛... զի եւ այն սնոտի է եւ յօժա՛՛։

[8505] Ոմանք. Զգոյշ լեր ոտին քում որով երթաս ՚ի... եւ մերձ լիցին ՚ի։

[8506] Ոսկան. Զի լաւագոյն է հնազանդութիւն քան զտուրս անզ՛՛։ Ոմանք. Վասն զի ո՛չ են գիտակ բարի առնելոյ։

[8507] Ոմանք. Հանել բան... վասն այդորիկ։

[8508] Ոմանք. Քանզի. կամ՝ Եւ հասանէ երազ ՚ի բազմութեան փոր՛՛։

[8509] Ոմանք. Որպէս ուխտես զուխտ քո Աստուծոյ, մի՛ յամեր հատուցանել զայն. վասն զի ո՛չ են կամք յանզգամսն. արդ դու զոր ուխտեսն հատո՛։

[8510] Ոմանք. Զի բարի է քեզ ո՛չ ուխտել։

[8511] Ոմանք. Առ ՚ի մեղանչել մարմնոյդ քում, եւ մի՛ ասիցես թէ առաջի երեսաց Աստուծոյ տգիտութիւն է... Աստուած ՚ի վերայ բարբառոյ քո։

[8512] Ոմանք. Վասն զի ըստ յաճախութեան երազոց է եւ ընդունայնութիւն բանից բազմաց։

[8513] Ոմանք. Եթէ զրպարտութիւն աղքատաց... եւ զարդարութիւն տեսցես յերկրի միոջ... քանզի զբարձունս ՚ի վերայ բարձանց պահէ, եւ զբարձրութիւն ՚ի վերայ նոցա, եւ զառաւելութիւն երկրի։

[8514] Ոմանք. Է թագաւոր անդաստանի գործելոյ... հաւատարիմ ամենայնի ՚ի ծանր յափշտակելոյն։

[8515] Ոսկան. Եւ որ սիրեաց զարծաթ ՚ի բազ՛՛։ Ոմանք. Սակայն եւ այն ընդունայնութիւն է։

[8516] Ոմանք. Եւ զինչ է արութիւն... վասն զի սկիզ՛՛։

[8517] Ոմանք. Եւ որ յագի մեծանա՛՛։

[8518] Ոմանք. Է հիւանդութիւն զոր տեսի ՚ի ներ՛՛։

[8519] Ոմանք. Եւ ո՛չ ինչ գոյ ՚ի ձե՛՛։

[8520] Ոմանք. Եւ որպէս ել... դարձցի երթալ որպէս եւ եկն... եթէ երթայցէ ՚ի ձե՛՛։

[8521] Ոմանք. Սակայն եւ այն ախտ չար է. զի զորօրինակ եկն... օգուտ է նմա ՚ի վաստակոյն զոր։

[8522] Ոմանք. ՚Ի խաւարի եւ ՚ի սուգ, եւ սրտմտութեամբ բազմաւ, եւ հիւանդութեամբ եւ ցասմամբ։

[8523] Ոմանք. Ահա զոր տեսի ես զբարին՝ որ է լաւն, ուտելն եւ ըմ՛՛... յամենայն ՚ի վաստակսն իւրում զոր ջանայ ՚ի ներքոյ արեգական... վասն զի այն է։

[8524] Ոսկան. Որոյ ետ Աստուած զմեծութիւն։ Ոմանք. Ուտել ՚ի նմանէ... ՚ի վաստակսն իւրում։

[8525] Ոմանք. Զի ո՛չ յիշեաց զբազում աւուրց կենաց իւրոց, զի Աստուած զբաղեցուցանէ զնա։

[8526] Ոմանք. Եւ բազում է ՚ի վերայ մարդկան։

[8527] Ոմանք. Եւ ո՛չ տացէ նմա Աստուած իշխանութիւն ուտել ՚ի նմանէ. քանզի այր օտ՛՛։

[8528] Ոսկան յաւելու ՚ի լուս՛՛. Այր հարիւր զաւակ։ Ոմանք. Աւուրք կենաց նորա... ՚ի բարութենէն. եւ գերեզման ո՛չ եւս գտցի նմա։

[8529] Ոմանք. Անուն նորա ծածկեցաւ։

[8530] Ոմանք. Քանզի զարեգակն ո՛չ ետես եւ ո՛չ ծանեաւ։

[8531] Ոմանք. Զհազար ամաց շրջանակս եւ զբ՛՛։

[8532] Ոմանք. Վասն զի զինչ առաւե՛՛... քանզի աղքատն գիտէ երթալ։

[8533] Ոմանք. Բարի է տեսիլ ա՛՛... եւ այն սնոտի է եւ յօ՛՛։

[8534] Ոմանք. Ահա անդէն կոչեցաւ անուն նորա, եւ յայտնի եղեւ որ ինչ է մարդ. եւ ո՛չ կարասցէ դատել ընդ Աստուծոյ հզօրին։ ՚Ի լուս՛՛. Հզօրին քան զինքն. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[8535] Ոմանք. Վասն զի են բանք բազումք՝ որ բազմացուցանեն զընդունայնութիւն։

[8536] Ոմանք. Զինչ է առաւե՛՛... քանզի ո՛վ գիտէ... զթիւ աւուրց կե՛՛... զոր արար զնոսա ՚ի ստուերի։ Վասն զի ով պատմեսցէ մարդոյն եթէ զինչ լինիցի զկնի նորա ՚ի ներքոյ արե՛՛։

[8537] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ Քան զողորմութիւն, նշանակի՝ քան զեւղ մարմնոյ։ Ուր բազումք. քան զեւղ բարի։

[8538] Ոմանք. Լաւ է երթալ ՚ի տուն... վասն զի այն է կատարած... տացէ բարի ՚ի սիրտ։

[8539] Ոմանք. Բարի է սրտմտութիւն... քանզի ՚ի չարութեան երեսաց։

[8540] Ոմանք. Սիրտ իմաստնոց... եւ սիրտ անզգամաց ՚ի տան։

[8541] Ոմանք. Լսել զսպառնալիս իմաս՛՛։

[8542] Ոմանք. Այնպէս է ծաղր... եւ այն սնոտի է։

[8543] Ոմանք. Վասն զի զրպարտութիւն սահեցուցանէ զիմաս՛՛... զսիրտ պնդութեան նորա։

[8544] Ոմանք. Բարի է վախճան բանից։

[8545] Ոմանք. Վասն զի բարկութիւն... անզգամաց դադարէ։

[8546] Ոմանք. Մի՛ ասեր թէ զինչ եղեւ... բարի եղեն քան զայսոսիկ. վասն զի ոչ։

[8547] Ոմանք. Հանդերձ ժառանգութեամբ, եւ առաւելութիւն, որոց տե՛՛։

[8548] Ոմանք. Քանզի ընդ հովանեաւ նորա է ի՛՛... զայն առ ՚ի նմանէ։

[8549] Ոմանք. Տե՛ս զարարածս Աստուծոյ. վասն զի ո՛վ կարէ զարդարել զոր Աստուած եղծցէ զնա։

[8550] Ոմանք. Չարութեան։ Ահա եւ այս միաբանի ընդ այսմ, արար Աստուած զայն վասն խօսից. զի ո՛չ գտանիցէ... իւր՝ եւ ո՛չ ինչ։

[8551] Ոմանք. Միանգամայն տեսի զամենայն յաւուրս ու՛՛... որ կայ մնայ ՚ի չարութեան իւրում։

[8552] Ոմանք. Զի մի՛ երբէք խոտորիցիս։

[8553] Ոմանք. Ամպարշտեր յոյժ... զի մի՛ մեռանիցիս տա՛՛։

[8554] Ոմանք. Բարի է քեզ եթէ պաշտպանիցիս յայսոսիկ. սակայն եւ այսիւ մի՛ պղծիցես զձե՛՛... վասն զի երկիւղածն յԱստուծոյ անցցէ։ Ուր ՚ի լուս՛՛. մերումս նշանակի՝ սակայն եւ այսու։

[8555] Ոմանք. Ոչ գոյ արդար ՚ի վերայ երկրի՝ որ արասցէ բարի։

[8556] Ոմանք. Սակայն զամենայն... որ զքեզ անիծցէ։

[8557] ՚Ի լուս՛՛. Բազում անգամ չարախօսեսցէ զքեզ. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։ Ուր ոմանք եւս. Չարախօսեսցի ընդ քեզ, եւ ըստ բազում ճանապարհաց չարչա՛՛։

[8558] Ոմանք. Եւ ասացի թէ իմաստնացայց։

[8559] Ոմանք. Հեռագոյն քան որչափ էրն. եւ խորք խորոց ո՛չ գտցեն զնա։

[8560] Ոմանք. Եւ գիտել զամբարշտին զանզգամութիւն։

[8561] Ոմանք. Եւ գտի զնա դառնագոյն քան զմահ... որս եւ ուռկան սրտի... եւ յանցաւորն ըմբռնեսցի ՚ի նմա։

[8562] Ոմանք. Զի մի միում գտանել զխորհուրդն։

[8563] Ոմանք. Եւ այր՝ մի ՚ի հազա՛՛։

[8564] Ոմանք. Սակայն զայս ահա գտի. զի արար Աստուած։ Ոսկան. Ո՞վ գիտէ զիմաստութիւնս։

[8565] Ոմանք. Իմաստութիւն մարդոյ լու՛՛... եւ լիրբն երեսօք իւրովք լինի ատելի։

[8566] Ոմանք. Երդման մի՛ փութասցիս։

[8567] Ոմանք. Մի՛ կայցես ՚ի չար բանի։

[8568] Ոմանք. Եւ իբրեւ զթա՛՛... եւ ո՛վ ասասցէ ցնա թէ զինչ գործես. կամ՝ առնես։

[8569] Ոմանք. Վասն զի ամենայն իրաց է ժա՛՛... վասն զի տգիտութիւն մարդոյ բազում։

[8570] Ոմանք. Զի՛ ո՛չ ոք է որ գիտէ եթէ զի՛նչ է որ լինելոց է. վասն զի որպէս լինիցին ո՛վ պա՛՛։

[8571] Ոմանք. Եւ ո՛չ գոյ պատգամաւորութիւն յաւուր պատերազմի։

[8572] Ոմանք. Եւ զայս ամենայն տեսի միանգամայն եւ ետու... որոյ իշխան եղեւ։

[8573] Ոմանք. Եւ յայնժամ տեսի զամբարիշտսն ՚ի գերեզմանս ածեալս... վասն զի այնպէս արարին։

[8574] Ոմանք. Քանզի ո՛չ գոյ ընդդէմ... իւրեանց առնել զչարիս։

[8575] Ոմանք. Արար զչար յայսմ հետէ եւ ՚ի վաղուց ժամանակաց... զի երկիցեն յերեսաց նորա։

[8576] Ոմանք. Եւ ո՛չ ինչ գոյ բարի ամբարշտի, եւ ոչ... աւուրս իբրեւ ընդ հովանեաւ նորա ո՛չ է երկիւղած յերեսացն Աստուծոյ։

[8577] Ոմանք. Է ընդունայ՛՛... վասն զի են արդարք... առ նոսա իբրեւ գործս ամբարշտաց... որոց հասանեն առ նոսա իբրեւ զգործս ար՛՛։ Ուր Ոսկան. Որոց ժամանեն չարիք իբրեւ զգործս ամ՛՛... հասանին այնպէս իբրեւ զգոր՛՛։

[8578] Ոմանք. Եւ գովեցի միանգամայն զուրախութիւն. վասն զի ո՛չ ինչ է բարի մարդոյ... բայց ուտելն եւ ըմպելն եւ ուրախ լինելն... ընդ նմա ՚ի վաստակոց իւրոց յաւուրս կե՛՛... զորս ետ նմա Աստուած։

[8579] Ոմանք. Զսիրտ իմ ճանաչել զի՛՛... որ եղեալ են ՚ի վերայ երկ՛՛։

[8580] Ոմանք. Վասն զի ո՛չ կարաս՛՛... գտանել ինչ միանգամայն զարարածս նորա որք արարեալ են ՚ի ներքոյ... զոր միանգամ ջանասցէ մարդ... քանզի որչափ արասցէ իմաստունն։

[8581] Ոմանք. Եւ ակն իմ ետես զայս ամենայն. վասն զի արդարք... եւ գործք իւրեանց ՚ի ձեռին Աստուծոյ. քանզի զսէր իսկ եւ զատելութիւն։

[8582] Ոմանք. Եւ ընդունայնութիւն է յամենեսին։ Դիպուած է արդարոյն եւ ամբարշտին, բարւոյն եւ չարին, սրբոյն եւ պղծոյն, այնմ որ զոհիցէ եւ որ ոչն զոհիցէ։ Որպէս բարին՝ եւ որպէս յանցաւորն. որպէս որ երդնուցուն՝ եւ որպէս որ երկնչին յերդմանէն։

[8583] Ոմանք. Այս է չար յամենայնի որ արարեալ է ՚ի ներքոյ արեգական, զի դիպուածք են յամենեսեան... լցան չարութեամբք... ՚ի կեանս իւրեանց։

[8584] Ոմանք. Վասն զի ո՛վ են՝ որ։

[8585] Ոմանք. Քանզի կենդանիքն գիտեն թէ մե՛՛։

[8586] Ոմանք. Եւ սէր նոցա եւ ատելութիւն նոցա. այլ եւ նախանձ նոցա յայնմ հետէ կորեաւ... են ՚ի ներքոյ արեգական։

[8587] Ոմանք. Զի անդէն իսկ... ՚ի գործս քո։

[8588] Ոմանք. Յամենայն ժամանակի եղիցին հանդերձք քո։

[8589] Ոմանք. Ընդ արեգակամբ մինչեւ յաւուրս վախճանի... ՚ի կեանս քում, եւ ՚ի վաստակոց քոց զոր ջանաս ՚ի ներքոյ արե՛՛։

[8590] Ոմանք. Զամենայն որ ինչ գտանիցի ՚ի ձեռն քո առնել, որքան է զօրութիւն քո արա՛. վասն զի ո՛չ է գործ եւ խորհուրդ։ Ուր Ոսկան. եւ իմաստութիւն եղիցին ՚ի դժոխս, յոր։

[8591] Ոմանք. Վասն զի ժամանակք եւ դիպուածք պատահեն ամենեցուն։

[8592] Յօրինակին պակասէր. Քանզի ո՛չ իսկ գիտաց մարդն զժամանակ իւր։ Որպէս ձկունք որ՛՛։ Ոմանք. Ցանցիւք չարեաց, եւ որպէս թռչունք ըմբռնեալք ՚ի ծաւղակս, նոյնպէս անկանին յորո՛՛... ՚ի չար ժամանակի։ Ուր ոմանք. Ցանցիւք ձարեօք։

[8593] Ոմանք. Իմաստութիւն տեսի ՚ի ներքոյ արեգական, եւ է մեծ։

[8594] Ոմանք. Փոքր, եւ արք ՚ի նմա սակաւք... եւ պաշարիցէ զնա, եւ կանգնեսցէ շուրջ պատնէշս մե՛՛։

[8595] Ոմանք. Եւ գտանիցի ՚ի նմա այր աղքատ եւ իմաս՛՛... նա զքաղաք իմաս՛՛։

[8596] Ոմանք. Եւ իմաստութիւն աղքատին։

[8597] Յայսմ վայրի օրինակն մեր համաձայն այլ միում օրինակի զնոյն բան կրկին դնէ ըստ այլեւայլ օրինակաց կամ թարգմանութեանց, չակերտիւ նշանակեալ զերկաքանչիւրսն։ Ուր ոմանք զմին եւ եթ ունին. այս է՝ Բարի է իմաստութիւն քան, եւ այլն. եւ ոմանք լոկ զերկրորդն՝ Լաւ է իմաստուն քան, եւ այլն։

[8598] Ոմանք. Սակաւ ինչ իմաստութեամբ։

[8599] Ոմանք. Սիրտ նորա պակասեսցի։

[8600] Ոմանք. Արեգական. իբրեւ ակամայ իմն ել յերեսաց։

[8601] ՚Ի լուս՛՛. Եւ որ բրէ քարինս. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Քարինս, վտանգեսցի նոքիմբք, եւ որ հերձանէ փայտ վշտասցի ՚ի նոսին։

[8602] Ոմանք. Եւ շրթունք անզգամի։

[8603] Ոմանք. Բերանոյ նորա անզգամութիւն է. եւ վերջինք բերանոյ նորա յածումն չար։

[8604] Ոմանք. Եւ անմիտն բազմացուցանէ զբանս։

[8605] Ոսկան. Բան անմտին չարչարէ։

[8606] Ոմանք. Երանի է քեզ եր՛՛... որդի ազատի իցէ։

[8607] Ոսկան. Եւ ՚ի դատարկութենէ ձե՛՛։

[8608] ՚Ի լուս՛՛. ՚Ի ծաղր առնել զհաց. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ուր եւ ոմանք. Ծաղր առնեն զհաց... լուիցէ ամենայն ոք։

[8609] Ոմանք. Եւ յըշտեմարանս... մի՛ նզովեսցես զմեծն. վասն զի թռ՛՛... եւ որ ունի թեւս պատմէ զբանս քո։

[8610] Ոմանք. ՚Ի վերայ երեսաց ջրոց, զի ՚ի բազմութիւն աւ՛՛։

[8611] Ոմանք. Վասն զի ո՛չ գիտես զինչ լինիցի չար ՚ի վերայ երկրի։

[8612] Բազումք. Եւ եթէ անկցի փայտն։

[8613] Ոմանք. Եւ որ հայի յամպս։

[8614] Ոմանք. Յորս ո՛չ գոյ գիտութիւն եթէ զինչ է ճանա՛՛... իբրեւ ոսկերք յորովայնի յղւոյ։

[8615] Ոմանք. Սերմանեա՛ զսերմն քո... եթէ որ պատկանիցի. այս... եւ թէ երկոքին ՚ի միասին բարի է։

[8616] Ոմանք. Եւ բարի է աչաց տեսանել զարեգակն։

[8617] Ոմանք. Եւ յամենայնի ՚ի սոսա ուրախ լինիցի։ Ոսկան. Որ գալոցն է սնոտի է։

[8618] Ոմանք. Եւ զուարճացուսցէ զսիրտ քո յաւուր մանկութեան... ՚ի ճանապարհս սրտի քո անարատ. կամ՝ անարատութեամբ եւ ՚ի տե՛՛... եւ ծանիր եթէ վասն այսր։

[8619] Ոմանք. Եւ հեռացո՛ զչարութիւն ՚ի մարմնոյ... վասն զի մանկութիւն։

[8620] Ոմանք. Եւ յիշեա՛ զԱրարիչն քո յաւուրս մանկութեան քո. մինչչեւ հաստատեալ իցեն... եւ ժամանեսցեն ամք յորս ասիցես ո՛չ են։

[8621] Ոմանք. Խաւարեալ իցէ... զկնի անձրեւոյ։

[8622] Բազումք. Արք զօրութեանց, եւ դատարկասցին աղօր՛՛։

[8623] Ոմանք. Եւ նկուն եղիցին ամենայն դստերք եր՛՛։

[8624] Ոմանք. Եւ ՚ի բարձանց տեսցեն, եւ ապշ՛՛... կապարն. վասն զի գնաց... եւ շրջեցան կոծողք։

[8625] Ոմանք. Եւ ոգին դարձցի։

[8626] Ոմանք. Ամենայն ինչ սնոտի եւ աւելորդ է։

[8627] Ոմանք. Իմաստուն զի ուսուցանէր գիտութիւն ժողովրդեանն. կամ՝ եւ զի ուսոյց զգիտութիւն ամենայն մարդոյ. եւ ունկն։

[8628] Ոմանք. Եւ գրեալ զուղղութիւնս բանից ճշ՛՛։

[8629] Ոմանք. Եւ իբրեւ զբեւեռք հրացեալք, որ տուան ՚ի նշանակացն ՚ի հովուէ միո՛՛։ Ուր ՚ի լուս՛՛. եւս մերումս նշանակի՝ ՚ի նշանակացն։

[8630] Ոմանք. Քանզի ո՛չ գոյ վախ՛՛։ ՚Ի լուս՛՛. Ոչ գոյ վախճան, եւ խորհուրդ բազում եւ ջան մարդոյ. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[8631] Ոմանք. ՅԱստուծոյ երկնջիր՝ եւ զպատուիրանս նորա պահեսջիր. վասն զի այս է ամենայն մարդ։

[8632] Ոմանք. Քանզի զամենայն արա՛՛... յամենայնի անփոյթ արարելոյ, եթէ զբարի, եւ եթէ զչար։ Ուր Ոսկան. Յամենայն անտես արարելոցն։

[8633] ՚Ի վախճանի ոմանք դնեն. Կատարեցաւ Էկլէսիաստէս։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ