ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ՈՂԲՔ ՍՐԲՈՅՆ ԵՐԵՄԻԱՅ ՄԱՐԳԱՐԷԻ[11875]

1
Գլուխ Ա

ԽԶ Եւ եղեւ յետ գերութեանն Իսրայէլի եւ աւերածոյն Երուսաղեմի, նստէ՛ր եւ լայր եւ ողբայր Երեմիա զողբս զայս ՚ի վերայ Երուսաղեմի՝ եւ ասէր[11876].

1 ալիփ Զիա՞րդ զատաւ, նստաւ միայնացեալ քաղաքն բազմաժողով, եւ եղեւ իբրեւ կին մի այրի լցեալ տրտմութեամբ ՚ի մէջ հեթանոսաց. իշխանն աշխարհի եղեւ հարկատու[11877]։ 2 բէթ Լալո՛վ ելաց ՚ի գիշերի, եւ արտասուք իւր ՚ի վերայ ծնօտից իւրոց. եւ ո՛չ գտաւ մխիթարիչ նմա յայնմ աւուր ՚ի սիրելեաց իւրոց. ամենայն բարեկամք նորա անարգեցին զնա. եւ եղեն նմա իբրեւ թշնամիք[11878]։ 3 գամիլ Վարեցա՛ւ ՚ի գերութիւն Յուդայ, ՚ի բազում տառապանս. ՚ի նեղութեան, ստրկութեան, ծառայութեան. նստաւ ՚ի մէջ հեթանոսաց, եւ ո՛չ եգիտ հանգիստ. ամենայն հալածիչք իւր հասի՛ն նմա ՚ի մէջ թշնամեաց իւրոց[11879]։ 4 դալէթ Սո՛ւգ առին ճանապարհք Սիոնի. զի ո՛չ գոյր երթեւեկ տօնից տարեկանաց նորա. ամենայն դրունք նորա եղեն յապականութիւն. եւ քահանայք նորա հաչեն՝ հառաչեն՝ եւ յոգո՛ց հանեն. կուսանք նորա ՚ի գերութիւն վարեցան. եւ ինքն դառնացեալ յանձն իւր[11880]։ 5 հէ Եւ եղեն նեղիչք նորա ՚ի գլուխս, եւ թշնամիք նորա յուրախութիւն. զի Տէր կորացոյց զնա վասն բազում ամպարշտութեան նորա. տղայք նորա վարեցան ՚ի գերութիւն առաջի նեղչաց նորա[11881]։ 6 վաւ Բարձա՛ւ ՚ի դստերացն Սիոնի ամենայն վայելչութիւն նոցա. եղեն իշխանք նոցա իբրեւ խոյք, որոց ո՛չ գտանէր նոցա ճարակ. ետուն զցանկալի ցանկալի ինչս իւրեանց կերակրոց. զի հանգուսցեն զանձինս իւրեանց. երթային եւ ո՛չ ՚ի միտս իւրեանց՝ առաջի նեղչաց ըստ վարել հալածչացն[11882]։ 7 զէ Յիշեա՛ց Երուսաղէմ զօր տառապանաց, եւ զօր անջատման իւրոյ. թախծեցաւ ընդ ամենայն ցանկալի ինչս որ ստացեալ էր իսկզբանէ. յանկանել ժողովրդեանն ՚ի ձեռս թշնամեացն, եւ ո՛չ ոք էր որ օգնէր նմա. տեսին ատելիք նորա, ո՛տն հարին եւ ծիծաղեցա՛ն ՚ի վերայ գերութեան նորա[11883]։ 8 խէթ Մե՛ղս մեղաւ Երուսաղէմ, վասն այսորիկ ամենայն գովիչք նորա կոր ՚ի գլո՛ւխ առնէին զնա. զի տեսին զանարգանս նորա. զի նա ինքնին յետս դարձեալ յոգոց ելանէր[11884]։ 9 տէթ Պղծութիւն նորա առաջի ոտից իւրոց, եւ ո՛չ յիշեաց նա զյետինս իւր. իջոյց արտասուս մեծամեծս, եւ ո՛չ ոք էր որ մխիթարէր զնա. տե՛ս Տէր զտառապանս իմ, զի բարձրացան թշնամիք իմ ՚ի վերայ իմ[11885]։ 10 յոդ Զձեռն իւր ձգեաց նեղիչն ՚ի վերայ ցանկալեաց իմոց. տեսի ես զհեթանոսս զի մտին ՚ի սրբութիւն քո. որոց պատուիրեցեր թէ մի՛ մտցեն ՚ի տեղի ժողովրդոց քոց[11886]։ 11 քափ Ամենայն ժողովուրդք յոգո՛ց ելանէին ՚ի խնդի՛ր հացի. տային զամենայն ցանկալի ինչս իւրեանց ՚ի գի՛նս հացի. զի դարձուսցեն զանձինս իւրեանց յինքեանս. տե՛ս Տէր՝ եւ հայեա՛ց. զի եղէ ես անարգեալ եւ արհամարհեալ[11887]։ 12 լամէթ Ձեզ ասեմ, ձե՛զ ասեմ անցաւորք ճանապարհաց՝ դարձա՛յք հայեցարո՛ւք եւ տեսէ՛ք, թէ իցե՞ն երբէք ցաւք ըստ ցաւոց լեալ՝ որ ՚ի վերայ իմ հասին. բարբառեցաւ յիս Տէր, եւ կորացոյց զիս յաւուր բարկութեան եւ սրտմտութեան իւրոյ[11888]։ 13 մեմ ՚Ի բարձանց իւրոց առաքեաց հո՛ւր յոսկերս իմ. ցա՛նց ձգեաց ոտից իմոց, եւ դարձոյց զիս յետս իմ. արար յապականութիւն զանձն իմ, զօրհանապազ ՚ի տառապանս տրտմութեան։ 14 նուն Կանխեա՛ց Տէր ՚ի վերայ ամպարշտութեան իմոյ, եւ արկ զինեւ զձեռն իւր։ Ծանրացո՛յց զլուծ իւր ՚ի վերայ պարանոցի իմոյ. տկարացաւ զօրութիւն իմ. մատնեաց զիս Տէր ՚ի ձեռս ցաւոց իմոց, եւ ո՛չ կարեմ հանդարտել[11889]։ 15 սամքաթ Ջնջեա՛ց ՚ի միջոյ իմմէ զընտիր ընտիր զօրուց իմոց. կոչեաց ՚ի վերայ ընտրելոց իմոց ժամանակ բեկման. հնծա՛ն եհար Տէր կուսի դստերն Յուդայ[11890]։ 16 Վասն այսորիկ ես ահաւասիկ ՚ի լալ մատուցեալ եմ։ էյ Ակն իմ իջոյց արտասուս. զի հեռի եղեն յինէն մխիթարիչք իմ, որ դարձուցանէ զանձն իմ յիս. մատնեցան որդիք իմ յապականութիւն, զի զօրացան թշնամիք իմ[11891]։ 17 փէ Տարածեաց Սիովն զբազուկս իւր առ Աստուած, եւ ո՛չ ոք էր որ մխիթարէր զնա. շուրջ զնովաւ նեղիչք նորա. եղեւ Երուսաղէմ աղտեղեալ իբրեւ կին մի ՚ի մէջ նոցա։ 18 ծադէ Արդա՛ր է Տէր Աստուած. զի ես դառնացուցի զնա. լուարո՛ւք զայս ամենայն ժողովուրդք եւ տեսէ՛ք զցաւս իմ. օրիորդք իմ եւ երիտասարդք իմ վարեցան ՚ի գերութիւն[11892]։ 19 կոփ Կոչեցի ես զսիրելիսն իմ, եւ նոքա արհամարհեցի՛ն զիս. քահանայք իմ եւ երիցունք իմ աստէ՛ն ՚ի քաղաքիս սատակեցան. խնդրեցին կերակուր զի դարձուսցեն զոգիս իւրեանց, եւ ո՛չ գտաւ[11893]։ 20 ռէշ Տե՛ս Տէր զի նեղեալ եմ. ոսկերք իմ խռովեցան, սիրտ իմ գելա՛ւ յիս, եւ ես գտայ դառնացեալ. արտաքուստ ժառանգեաց զիս սո՛ւր, որպէս եւ մա՛հ ՚ի ներքուստ։ 21 շին Լուարո՛ւք լուարո՛ւք զայս. զի ես հեծեմ հառաչեմ, եւ ո՛չ ոք է որ մխիթարէ զիս. ամենայն թշնամիք իմ լուան զչարիս իմ, եւ ո՛տն հարին ինձ. զի դո՛ւ արարեր զօրն զայն, եւ դո՛ւ կոչեցեր զժամանակն զայն. եւ եղեւ ինձ վա՛յ վա՛յ[11894]։ 22 թաւ Մտին չարիքն ամենայն առաջի քո, եւ ճռաքա՛ղ արարեր դու զնոսա. զոր օրինակ արարեր ճռաքա՛ղ զիս ՚ի վերայ ամենայն մեղաց իմոց. զի բազում եղեն հեծութիւնք իմ, եւ սիրտ իմ լի՛ եղեւ տրտմութեամբ[11895]։

2
Գլուխ Բ

Բ 1 ալիփ Զիա՞րդ խաւարեցաւ սրտմտութեամբ եւ բարկութեամբ Տեառն դուստր Սիոնի. ընկէց յերկնից յերկիր զփառսն Իսրայէլի, եւ ո՛չ յիշեաց զպատուանդան ոտից իւրոց[11896]։ 2 բէթ Յաւուր սրտմտութեան բարկութեան իւրոյ ընկլոյց Տէր յանխնայ զամենայն գեղ Յակովբայ. քակեաց եւ ո՛չ անխայեաց. զամուրս դստերն Յուդայ կործանեաց յերկիր. անարգեաց զիշխանս եւ զթագաւորս նոցա[11897]։ 3 գամիլ Փշրեաց Տէր յաւուր սրտմտութեան բարկութեան իւրոյ զամենայն եղջեւրս Իսրայէլի, եւ դարձոյց յետս զառաջ նորա առաջի թշնամեաց նորա. հո՛ւր պատեաց զՅակոբ. հաշեաց եւ մաշեաց զամենայն որ շուրջ էր զնովաւ[11898]։ 4 դալէթ Մո՛ւտ ընդ գիրկս իւր իբրեւ զթշնամի. հաստատեա՛ց զաջ իւր ՚ի վերայ նորա, եւ սպան զամենայն ցանկալիս դստեր Սիոնի. հեղ ՚ի վերայ նորա զսրտմտութիւն բարկութեան իւրոյ հրով[11899]։ 5 հէ Եղեւ Տէր իբրեւ թշնամի, եւ կործանեաց զԻսրայէլ. կործանեաց զթագաւոր նորա, կործանեաց զամենայն ամուրս նորա. եւ բազմացոյց դստերն Յուդայ տառապանս ՚ի վերայ տառապանաց[11900]։ 6 վաւ Խզեաց իբրեւ զայգի զխորանս նորա, եւ ապականեաց զտօն տարեկանաց նորա. մոռացաւ Տէր զոր արար Սիովն տօնս տարեկանաց եւ զշաբաթս. եւ զայրացո՛յց ՚ի մռնչել բարկութեան իւրոյ՝ զթագաւորս եւ զիշխանս եւ զքահանայս[11901]։ 7 զէ Մերժեաց Տէր զսեղան իւր, եւ ՚ի բա՛ց ընկէց զսրբութիւնս իւր. կործանեաց զպարիսպս աշտարակեայս տաճարաց նորա. ձա՛յն ետուն՝ գոչեցին ՚ի տան Տեառն. իբրեւ յաւուրս տօնից տարեկանաց նորա[11902]։ 8 խէթ Ընկեցաւ կործանեալ պարիսպ դստեր Սիոնի. չա՛փ արկին՝ եւ ո՛չ անդրէն դարձուցին զձեռս իւրեանց. սո՛ւգ առին մահարձանք, եւ պարիսպք առ հասարակ դողացեալ կործանեցան։ 9 տէթ Կործանեցին յերկիր զդրունս նորա, եւ խորտակեցին զնիգս նորա. թագաւորք նոցա եւ իշխանք նոցա ՚ի մէջ հեթանոսաց. ո՛չ գոյին օրէնք եւ մարգարէք. եւ ո՛չ էին այնք որ տեսանէին տեսիլս ՚ի Տեառնէ։ 10 յոդ Իջի՛ն հա՛րթ եղեն գետնոյ. կարկեցան ծերք դստեր Սիոնի. հո՛ղ արկին զգլխով իւրեանց. քրձազգա՛ծք եղեն. յերկի՛ր կործանեցին զիշխանս կուսանացն Երուսաղեմի[11903]։ 11 քափ Պակասեցին աչք իմ յարտասուաց. խռովեցա՛ւ որովայն իմ. յերկի՛ր յուծան փառք իմ ՚ի վերայ բեկման դստեր ժողովրդեան իմոյ. ՚ի սատակիլ տղայոց ստնդիեցաց ընդ ամենայն փողոցս քաղաքին[11904]։ 12 լամէթ ՚Ի մա՛րց իւրեանց պահանջէին հաց եւ գինի. ՚ի պակասել թափել հանել զոգիս իւրեանց, ընկեցեալ ցրուեալ կային ՚ի մէջ քաղաքին։ 13 մէմ Զի՞նչ վկայութիւն վկայեցից քեզ. կամ զի՞նչ նմանութիւն նմանեցուցից զքեզ, դուստր Երուսաղեմի. ո՛վ մխիթարեսցէ զքեզ օրիորդ դուստր Սիոնի. զի ծանրացաւ բաժակ բեկման քոյ. իսկ ո՞վ իցէ որ բժշկեսցէ զքեզ[11905]։ 14 նուն Մարգարէքն տեսին քեզ տեսիլս զո՛ւր տարապարտո՛ւց եւ անօգուտ. եւ ո՛չ յայտնեցին քեզ զանիրաւութիւնս քո, զի դա՛րձ լիցի քեզ ՚ի գերութենէ քումմէ. այլ պատմեցին քեզ առեղծուածս սնոտի, եւ մերժումն ՚ի տեղւոջէ իւրմէ[11906]։ 15 սամքաթ Ծափ զծափի՛ հարին ամենայն անցաւորք ճանապարհի. շչէին շարժէին զգլուխս իւրեանց ՚ի վերայ դստեր Սիոնի. Ա՛յս այն քաղաք է ասէին, պսա՛կ փառաց ուրախութեան ամենայն երկրի[11907]։ 17 էյ Արար Տէր՝ զոր խօսեցաւ. կատարեաց զբանս իւր զոր պատուիրեաց յաւուրցն առաջնոց. քակեաց, եւ ո՛չ անխայեաց. ուրա՛խ արար ՚ի վերայ քո զթշնամիս քո, եւ բա՛րձր արար զեղջեւր նեղչաց քոց[11908]։ 16 փէ Բացին զբերանս իւրեանց ՚ի վերայ քո ամենայն թշնամիք քո. շչէին եւ կրճտէին զատամունս իւրեանց՝ եւ ասէին. Եկա՛յք կլցուք զսա. զի այս՝ ա՛յն օր է որում ակնունէաք. ահաւասիկ տեսա՛ք եւ գտա՛ք եւ հասա՛ք մեք նմա[11909]։ 18 ծադէ Գոչեսցե՛ն սիրտք նոցա առ պարիսպս դստեր Սիոնի. եւ հոսեսցեն իբրեւ զհեղեղ զարտասուս ՚ի տուէ եւ ՚ի գիշերի. մի՛ լռեր եւ մի՛ դադարեր եւ մի՛ տար դուլ՝ ական քում յարտասուաց[11910]։ 19 կոփ Արի՛ ՚ի խոստովանութիւն ՚ի գիշերի, ՚ի սկի՛զբն ՚ի գլուխ պահոց քոց. հե՛ղ իբրեւ զջուր զսիրտ քո առաջի Տեառն. համբա՛րձ զձեռն քո վասն անձանց տղայոց՝ որ լուծանէին ՚ի սովոյ ՚ի գլուխ ճանապարհաց ելից եւ մտից քոց[11911]։ 20 ռէշ Տե՛ս Տէր եւ հայեա՛ց. ո՞ւմ արարեր ա՛յսպէս ճռաքաղ, եթէ կերիցեն կանայք զպտուղ որովայնի իւրեանց. արարեր ճռաքա՛ղ. արկեր ՚ի ներքս զխոհակերս, զենուլ ՚ի ներքս ՚ի սրբութեան Տեառն զտղայս ստնդիայս, զքահանայն եւ զմարգարէն[11912]։ 21 շին Ննջեցին ՚ի վերայ ելիցն ճանապարհաց, առ հասարակ ծերն եւ տղայն, կուսանն եւ երիտասարդն վարեցա՛ն ՚ի գերութիւն. ՚ի սո՛ւր արկեր՝ կոտորեցեր յաւուր բարկութեան քոյ, զեներ, խոհակերեցեր, եւ ո՛չ անխայեցեր[11913]։ 22 թաւ Կոչեցեր իբրեւ զօր տարեկանաց պանդխտութեան իմոյ շո՛ւրջ զինեւ. եւ ո՛չ ոք էր որ գտանէր յաւուր սրտմտութեան բարկութեան Տեառն. ապրեալք եւ մնացեալք, ՚ի բախել ՚ի բազմանալ թշնամեաց իմոց ամենեցուն[11914]։

3
Գլուխ Գ

Գ 1 ալիփ Աստուած հզօր, հայեաց յաղքատութիւն իմ. ՚ի ձեռն գաւազանի սրտմտութեան իւրոյ[11915] 2 ընկլոյց զիս, եւ ած ՚ի վերայ իմ խաւար՝ եւ ո՛չ լոյս[11916]. 3 բայց սակայն դարձոյց ՚ի վերայ իմ զձեռն իւր հանապազ։ 4 բէթ Մաշեա՛ց զմորթ եւ զմարմին իմ. զոսկերս իմ փշրեաց առ հասարակ[11917]։ 5 Շինեաց ՚ի վերայ իմ, եւ պատեաց զգլխով իմով. 6 եւ ջանացաւ նստոյց զիս ՚ի խաւարի իբրեւ զմեռեալ յաւիտենից։ 7 գամիլ Կուտեա՛ց ՚ի վերայ իմ, եւ ո՛չ եւս կարեմ խլրտել. ծանրացոյց ՚ի վերայ իմ քան զպղինձ[11918]։ 8 Զի թէպէտ եւ ասացի՝ թէ կարդացից եւ աղաղակեցից. փակեա՛լ եւ արգելեալ է առաջի իւր զաղօթս իմ[11919]։ 9 դալէթ Ա՛րկ արգել ճանապարհաց իմոց, եւ խից ՚ի խրտուիլ զշաւիղս իմ[11920]։ 10 Եղեւ ինձ իբրեւ արջ դարանակալ՝ եւ իբրեւ առեւծ թաքուցեալ[11921] 11 եմուտ զհե՛տ իմ. հալածեաց եւ եհաս, եւ լքոյց զիս եւ արար զիս յապականութիւն[11922]։ 12 հէ Մուտ ընդ գիրկս իւր, եւ ելից զիս նետիւք իբրեւ զնպատակ։ 13 Կտրեաց ընդ մէջ զերիկամունս իմ. արա՛ր զիս նետալից, 14 եւ ծա՛ղր ժողովրդեան իմոյ, եւ երգք նոցա զօրհանապազ[11923]։ 15 վաւ Ջամբեա՛ց ինձ լեղի, եւ արբոյց զիս դառնութեամբ[11924]։ 16 Քարալի՛ց արար զատամունս իմ, եւ ջամբեաց ինձ մոխիր։ 17 Մերժեա՛ց ՚ի խաղաղութենէ զանձն իմ. մոռացայ զբարիս։ 18 Կորեաւ յաղթութիւն իմ, եւ յո՛յս իմ ՚ի Տեառնէ։ 19 զէ Յիշեցի՛ յաղքատութենէ իմմէ եւ ՚ի հալածանաց իմոց. դառնութիւն եւ բարկութիւն 20 յո՛ւշ եղեն ինձ միանգամայն. ձանձրացաւ յիս անձն իմ։ 21 Զա՛յս ինչ կարգեցի ՚ի սրտի իմում. վասն այսորիկ համբերի՛ց նմա[11925]։ 22 խէթ Ողորմութիւնք Տեառն անսպա՛ռ են, եւ ո՛չ նուազեն գթութիւնք նորա։ 23 ՚Ի նորոգումն առաւօտու բազմանայ ճշմարտութիւն քո Տէր։ 24 Ասա՛ց անձն իմ բայ բաժի՛ն իմ է նա. վասն այնորիկ ա՛կն կալայց նմա[11926]։ 25 տէթ Բարերա՛ր է Աստուած ՚ի վերայ համբերողաց իւրոց. զի անձն որ խնդրէ զնա[11927]՝ 26 բարի՛ է որ համբերէ նմա ճշմարտութեամբ, եւ հանգչի նա ՚ի փրկութեան Տեառն։ 27 Բարի՛ է մարդոյ առնուլ զլուծ խոնարհութեան ՚ի մանկութենէ իւրմէ[11928]։ 28 յոդ Նստցի միայն լռիկ ՚ի տա՛ն իւրում. զի անձամբ իւրով ա՛ռ յանձն զլուծ քո[11929]։ 29 Տացէ՛ հողոյ զբերան իւր, վասն զի կա՛յ յոյս. 30 մատուսցէ հարկանելեաց զծնօտս իւր. լցցի՛ նախատանօք[11930]։ 31 Այլ ո՛չ թէ յաւիտեա՛ն մերժեսցէ Տէր[11931]։ 32 քափ Որ տառապեցոյց, նոյն ողորմեսցի ըստ բազում ողորմութեան իւրում։ 33 Ոչ ետ պատասխանի ՚ի սրտէ իւրմէ. եւ խոնարհեցոյց զորդիս մարդկան[11932]։ 34 լամէթ Խոնարհեցուցանել ՚ի ներքոյ ոտից նորա զամենայն կապեալս երկրի. մատնել զմա՛րդ ՚ի դատաստանի Տեառն. 35 խոտել զիրաւունս առն առաջի երեսաց Բարձրելոյն. 36 պատժել զմարդ ՚ի դատաստանի Տէր ո՛չ տեսանէ[11933]։ 37 մէմ Ո՛չ ասաց՝ թէ այսպէս ասաց Տէր՝ եւ եղեւ. ո՛չ պատուիրեաց[11934] 38 բերան Բարձրելոյն. ո՛չ ելցեն աստի չարիք՝ եւ ո՛չ բարիք։ 39 Զի՛նչ տրտնջեսցէ մարդ կենդանի, կամ այր ՚ի սիրոյ եղբօր իւրոյ ՚ի վերայ մեղաց իւրոց[11935]։ 40 նուն Քննեցա՛ն ճանապարհք մեր, եւ կշտամբեցա՛ն. դարձցուք մեք ՚ի Տէր, 41 համբարձցուք զձեռս մեր սրտիւք հանդերձ ՚ի բարձունս երկնից[11936]։ 42 Մեղա՛ք, ամպարշտեցաք. եւ ո՛չ հաճեցար ընդ մեզ[11937]։ 43 սամքաթ Յա՛յց ելեր սրտմտութեամբ եւ բարկութեամբ, եւ հալածեցեր զմեզ. կոտորեցեր եւ ո՛չ անխայեցեր[11938]։ 44 Փակեցեր ամպօք զերկինս՝ զի մի՛ հասցեն աղօթք մեր առ քեզ։ 45 Ընկեցեր մերժեցեր զմեզ. արհամարհեալս եւ անարգեալս արարեր զմեզ ՚ի մէջ զօրաց հեթանոսաց։ 49 էյ Աչք իմ ընկալան՝ եւ ո՛չ լռեցից, եւ ո՛չ լուայց[11939], 50 մինչեւ երեւեսցի՝ եւ տեսցէ Տէր յերկնից։ 51 Ա՛կն իմ կաթեսցէ ՚ի վերայ անձին իմոյ, քան զամենայն դստերս քաղաքաց իմոց։ 46 փէ Բացե՛ր ՚ի մեզ զամենայն բերանս թշնամեաց մերոց. 47 ա՛հ եւ երկեւղ եկն ՚ի վերայ մեր, բեկո՛ւմն եւ սատակումն։ 48 Եւ հոսանս ջուրց իջուցին աչք մեր ՚ի վերայ բեկման դստեր ժողովրդեան իմոյ։ 52 ծադէ Որսալով որսացան զիս իբրեւ հաւորսք թշնամիք իմ. որսացա՛ն զիս տարապարտուց[11940]. 53 հեղձուցին ՚ի գբի զկեանս իմ. եդին վէ՛մ ՚ի վերայ իմ[11941]։ 54 Եւ զեղան ջուրք զգլխով իմով. եւ ասացի բամ ահա մերժեցայ։ 55 կոփ Կարդացի ես զանուն քո Տէր ՚ի գբոյ տառապանաց[11942], 56 եւ դու լուա՛ր ձայնի իմում. մի՛ թաքուցաներ զանուն քո ՚ի խնդրուածոց իմոց. այլ ընդարձակեա՛ ինձ եւ փրկեա՛ զիս[11943]։ 57 Դու յօգնել ինձ մերձեցար, եւ ասացեր բա՛մ յորում աւուր կարդասցես առ իս, մի՛ երկիցես[11944]։ 58 ռէշ Դատեա՛ Տէր զդատաստան անձին իմոյ. փրկեցեր զկեանս իմ[11945]։ 59 Տեսեր զխռովութիւնս իմ. դատեցար Տէր զդատաստանս իմ[11946]։ 60 Տեսե՞ր զամենայն իրաւունս իմ. հայեցար յամենայն խորհուրդս իմ։ 61 շին Լուա՛ր Տէր զնախատինս եւ զամենայն խորհուրդս նոցա որ զինէն[11947]. 62 ՚ի շրթունս յարուցեալս ՚ի վերայ իմ զօրհանապազ. 63 զնստելն նոցա եւ զյառնել նոցա ՚ի միտ առի ես ՚ի խորհրդոց անտի նոցա։ 64 թաւ Հայեա՛ց ՚ի հպարտութիւն աչաց նոցա. եւ հատուսցես նոցա Տէր զհատուցումն նոցա ՚ի գլուխս նոցա[11948]. 65 հատուսցես նոցա ըստ պանդխտութեան սրտից նոցա[11949]։ 66 Հալածեսցես զնոսա սրտմտութեամբ քով, եւ մաշեսցե՛ս զնոսա բարկութեամբ քո ՚ի ներքոյ երեսաց երկնից։

4
Գլուխ Դ

Դ 1 ալիփ Զիա՞րդ շլացաւ ոսկին. այլագունեաց արծաթն սպիտակ. հալեցան սփռեցան ականք նոցա ՚ի գլուխ անցից ճանապարհաց նոցա[11950]։ 2 բեթ Որդիք Սիոնի պատուականք, որ առաւել քան զականս պատուականս. զիա՞րդ համարեցան իբրեւ ամանք խեցեղէնք ձեռագործք որդւոց բրտից[11951]։ 3 գամիլ Մերկացուցին իբրեւ վիշապք զստինս իւրեանց, եւ դիեցուցին զկորիւնս իւրեանց. եղեն ուստերք ժողովրդեան իմոյ ՚ի տանջանս հարուածոց, զի չի՛ք նոցա բժշկութիւն. եւ տառապեցան իբրեւ ջայլամունք յանապատի[11952]։ 4 դալէթ Կցեցան լեզուք դիեցիկ մանկանց ՚ի քիմս իւրեանց ՚ի ծարաւս իւրեանց. տղայք հա՛ց խնդրեցին, եւ ո՛չ ոք էր որ բրդէր նոցա[11953]։ 5 հէ Որ ուտէին զկերակուր՝ եղծա՛ն ՚ի վերայ անցից ճանապարհաց. որ ՚ի գիրկս գրգեալք եւ գգուեալք էին, գիրկս արկեալ աղբեւաց թաթաւեալ թաւալէին[11954]։ 6 վաւ Բազմացա՛ւ անիրաւութիւն դստեր ժողովրդեան իմոյ, քան զանօրէնութիւնս Սոդոմայ կործանելոյ. ՚ի ճեպս ՚ի փոյթս յառնէին. եւ ո՛չ ուրեք էր վաստակ ձեռաց իւրեանց[11955]։ 7 զէ Սրբեցա՛ն ուխտաւորք նոցա, իբրեւ զձիւն սպիտակացան. իբրեւ զկա՛թն զտեցան, իբրեւ զականս շափիղայ ՚ի հատուցման իւրեանց[11956]։ 8 խէթ Թխացա՛ն քան զածուխ տեսիլք իւրեանց՝ եւ ո՛չ ոք ճանաչէր զնոսա, զի դնէին յանցս ճանապարհաց. մածեալ էր մորթ նոցա յոսկերս նոցա. բրտացա՛ն նոքա, եւ եղեն իբրեւ զփայտ չորացեալ[11957]։ 9 տեթ Գեղեցի՛կ էին վիրաւորքն դիականց անկելոց ՚ի սրոյ, քան զանկեալսն ՚ի սովոյ. երթային վիրաւորք ազգք ազգք յարանց[11958]։ 10 յոդ Ձեռք կանանց ողորմածաց եփեցին զմանկունս իւրեանց, եւ եղեւ նոցա ՚ի կերակուր, առ ՚ի բեկումն դստեր ժողովրդեան իմոյ[11959]։ 11 քափ Ա՛ծ եւ կատարեաց Տէր զսրտմտութիւն բարկութեան իւրոյ. եհե՛ղ զսրտմտութիւն բարկութեան իւրոյ, եւ բորբոքեցոյց հուր ՚ի Սիոն, եւ եկե՛ր զհիմունս նորա[11960]։ 12 լամէթ Ո՛չ հաւատացին թագաւորք ամենայն երկրի որ բնակեալ էին ընդ տիեզերս, եթէ մտցէ թշնամի ընդ դրունս Երուսաղեմի[11961]։ 13 մէմ ՚Ի մեղս մարգարէիցն իւրեանց, եւ ՚ի մեղս քահանայիցն իւրեանց, որ հեղոյին զարի՛ւն արդարոցն ՚ի միջի իւրեանց[11962]։ 14 նուն Շարժեցա՛ն սասանեցան զօրութիւնք նոցա յելս ճանապարհաց. պղծեցան թաթաւեցան յարեան մեռելոտւոց. զի ո՛չ կարէին զհանդերձս նոցա անարատ հանել ՚ի նոցանէ[11963]։ 15 սամքաթ ՚Ի բա՛ց կացէք՝ պի՛ղծս կարդացէք զնոսա. ՚ի բա՛ց կացէք, ՚ի բա՛ց կացէք, մի՛ մերձենայք՝ զի շարժեցա՛ն բորբոքեցան. ասացէ՛ք ՚ի հեթանոսս՝ զի մի՛ եւս յաւելցին բնակիլ ՚ի նոսա[11964]։ 16 էյ Կենդանութեամբ մերով նուաղեցին աչք մեր յօգնականութենէ մերմէ. զի տարապարտո՛ւց կացուցեալ էր մեր զնոսա դէտս ՚ի սնոտիս[11965]։ 17 փէ Երեսք Տեառն բաժանեալ են ՚ի նոցանէ, եւ ո՛չ եւս յաւելցի հայել ՚ի նոսա. երեսք քահանայից ակն ո՛չ առին ծերոց. ո՛չ ողորմեցան ՚ի վերայ տղայոց նոցա. դէ՛տ ակն կալեալ հայէաք յազգս որ ո՛չ փրկէին զմեզ[11966]. 18 ծադէ որսացան զմեզ, փոքր մեւս եւս սատակել ջնջեալ էր զմեզ ՚ի քաղաքաց մերոց։ Հաս ժամ, հասեալ է ժամանակ, կատարեցան աւուրք մեր, լցան ժամանակք[11967]։ 19 կոփ Թեթեւացան հալածիչք մեր ՚ի վերայ լերանց. իբրեւ զարծուիս երկնի՛ց ՚ի վերայ լերանց բարձանց ճախրեցին, եւ յանապատի ՚ի դարան մտեալ պաշարեցին զմեզ[11968]։ 20 ռէշ Հոգի երեսաց մերոց Տէր Քրիստոս, պատեցան զնովաւ յապականութեան իւրեանց. մինչդեռ մեք խորհէաք թէ ընդ հովանեա՛ւ նորա նստցուք եւ կեցցուք ՚ի մէջ հեթանոսաց[11969]։ 21 շին Ցնծա՛ դու եւ ուրա՛խ լեր դուստր Եդոմայեցւոց. որ բնակեալդ ես յերկրիդ Աւստացւոց. եկեսցէ բաժակս այս ՚ի վերայ քո. յարիցես եւ արբցես, արբեսցիս եւ անդրէ՛ն դարձուսցես[11970]։ 22 թաւ Պակասեցին անօրէնութիւնք քո Սիոն, եւ ո՛չ եւս յաւելցէ խրատել զքեզ. ա՛յց արար անօրէնութեանդ քոյ դուստր Եդոմայ. յայտնեաց զամենայն ամպարշտութիւնս քո[11971]։

ԱՂՕԹՔ ԵՐԵՄԻԱՅ ՄԱՐԳԱՐԷԻ[11972]։

1 Յիշեա՛ Տէր որ ինչ անցք անցին ընդ մեզ. նայեա՛ց եւ տե՛ս զնախատինս մեր։ 2 Ժառանգութիւն մեր դարձաւ յօտարութիւն, եւ բնակութիւն մեր ՚ի նշդեհութիւն[11973]։ 3 Ո՛րբ մնացաք մեք՝ եւ ո՛չ գոյր մեր հայր. մարք մեր իբրեւ այրիք ՚ի ժամանակաց մերոց։ 4 Զջուր մեր գնո՛յ արբաք. եւ փայտն մեր առանց փոխանակի[11974] 5 եկն ՚ի վերայ պարանոցի մերոյ։ Հալածակա՛ն եղեաք, եւ ո՛չ գտաք հանգիստ։ 6 Ձեռնաձի՛գ եղեն Եգիպտացիքն՝ եւ ոչ Ասորեստանեայքն յագեցուցանել հացիւ[11975]։ 7 Հարքն մեր մեղան, եւ չի՛ք ուրեք ՚ի միջի. եւ մեղք հարցն այն ընդ մեզ ելին[11976]։ 8 Ծառայք տիրեցին մեզ. եւ այն որ փրկէրն զմեզ ՚ի ձեռաց նոցա՝ չի՛ք ՚ի միջի[11977]։ 9 Եկա՛յք համբարս ՚ի ներքս արասցուք յերեսաց սրոյն անապատի։ 10 Մորթք մեր կարկամեցա՛ն իբրեւ զթոնիր հնացեալ յերեսաց բարկութեան սովոյն։ 11 Զկանայս խայտառակեցին ՚ի Սիոն, եւ զկուսանս ՚ի քաղաքս Յուդայ։ 12 Զծերս կախեցին զբութաց, եւ ՚ի պառաւունս ո՛չ խնայեցին։ 13 Ընտիր ընտիրքն զձայն բարձեալ կականէին, եւ երիտասարդքն զփայտի հարեալ տկարացան[11978]։ 14 Ծերք ՚ի գրոց մեկնեցան, եւ ընտիրքն յօրհնութեանցն լռեցին[11979]։ 15 Լքան յուրախութենէ սիրտք մեր, եւ դարձան ՚ի սուգ օրհնութիւնք պարուց մերոց[11980]։ 16 Անկաւ պսակն ՚ի գլխոց մերոց. վա՛յ մեզ վա՛յ մեզ՝ զի աղքատացաք[11981]։ 17 Վասն այսորիկ տուաւ մեզ սիրտ ցաւագին. վասն այսորիկ եւ խաւարեցան աչք մեր 18 ՚ի վերայ լերին Սիովնի, զի դարձաւ յապականութիւն. եւ աղուէսք մուտ եւ ել առնէին ՚ի սրահս նորա[11982]։ 19 Եւ դու Տէր յաւիտեան կաս, եւ աթոռ քո ազգէ մինչեւ յազգ[11983]։ 20 Ընդէ՞ր մինչեւ ՚ի սպառ մոռացար զմեզ. հարեր թողեր եւ լքցե՛ս զմեզ մինչեւ յերկար ժամանակս[11984]։ 21 Դարձո՛ զմեզ Տէր՝ եւ դարձցուք. նորոգեա՛ զմեզ Տէր իբրեւ զաւուրսն զառաջինս[11985]։ 22 Զի մերժելո՛վ մերժեցեր զմեզ. բարկացաւ սրտմտութիւն բարկութեան քոյ ՚ի վերայ մեր մինչեւ ՚ի սպառ։

Կատարումն ՚ի Տէր Մարգարէութեանն Երեմիայ[11986]։

[11875] Բազումք այլազգ ՚ի մերմէս՝ այսպէս ունին զվերնագիրս. Սրբոյն Երեմիայի ողբք։

[11876] Ոմանք. Եւ աւերածոցն Երուսաղեմի։

[11877] Օրինակ մի. Նստաւ մնացեալ։ Բազումք. Մենացեալ քաղաքն... իբրեւ այրի լցեալ... իշխան աշխարհին եղեւ։

[11878] Բազումք. Եւ եղեն նորա իբրեւ թշ՛՛։

[11879] Ոմանք. ՚Ի նեղութիւնս տրտմութեան. կամ՝ սրտմտութեան։

[11880] Ոմանք. Հաշեն եւ հառաչեն, եւ հոգւոց ելանեն... եւ ինքն դառնացեալ անձամբ։ Ուր յօրինակին. Եւ ինք դառնա՛՛։

[11881] Ոմանք. Նորա ՚ի գլուխ... տղայք նոցա վարեցան ՚ի գերութեան։

[11882] Ոմանք. Դարձաւ ՚ի դստերաց Սիոնի ամենայն վայելչութիւն նորա։

[11883] Օրինակ մի ընդ Ոսկանայ. Թախծեաց ընդ ամենայն ցանկա՛՛։

[11884] Ոմանք. Վասն այնորիկ ամենայն... յոգւոց ելանէ։

[11885] Ոմանք. Եւ ոչ յիշեաց նա զտեղին իւր։

[11886] Բազումք. Ձգեալ նեղչին ՚ի վերայ ցան՛՛։

[11887] Ոմանք. Ինչս իւրեանց գինս հա՛՛... զի եղէ անարգեալ։

[11888] Ոսկան. Դարձարուք հայեց՛՛։ Բազումք. Բարկութեան սրտմտութեան։

[11889] Ոմանք. Տէր ՚ի վերայ տրտմութեան. կամ՝ սրտմտութեան իմոյ... եւ ոչ եւս կարեմ հանդարտել։

[11890] Ոմանք. ՚Ի վերայ ընտրելեաց իմոց ժամանակս բեկման։

[11891] Ոմանք. Ես աւասիկ... իջոյց արտօսր... զի զօրացաւ թշնամին։

[11892] Բազումք. Զայս ամենայն ժողովք։ Ոմանք. Վարեցան ՚ի գերութեան։

[11893] Ոմանք. Եւ երիցունք աստէն ՚ի քաղաքի... զկերակուր զի դարձուսցեն զորդիս իւրեանց։

[11894] Ոմանք. Զի դու արարեր զամենայն, եւ դու... եւ ինձ վայ վայ։

[11895] Ոմանք. Գտին չարիքն ամենայն առա՛՛։ Ոսկան. Եւ ճռաքաղ արա՛ դու զնոսա։

[11896] Բազումք. Սրտմտութեամբ բարկութեամբ։ Ուր Ոսկան. բարկութեան։ Ոմանք. Եւ ոչ եւս յիշեաց զպատուանդան ոտից նորա։

[11897] Բազումք. Ընկլոյզ Տէր յանխնայ զամենայն։ Ոմանք. Զամուրս դստեր Յակոբայ, կործանեաց յերկրի։

[11898] Ոսկան. Դարձոյց յետս զաջ նորա... որ շուրջ զնովաւ է։

[11899] Յօրինակին. Մուտ ընդ գիրկս քո իբրեւ։ Ոմանք. Իբրեւ թշնամի... զամենայն ցանկալի դստեր։

[11900] Բազումք. Զթագաւորս նորա։ Յօրինակին. Տառապան ՚ի վերայ տառա՛՛։

[11901] Ոմանք. Զտօնս տարեկանաց նորա... եւ շաբաթս։

[11902] Ոմանք. Զսրբութիւն իւր։

[11903] Յօրինակին. Ծերք դստերք Սիոնի։ Ոմանք. Զգլխովք իւրեանց։

[11904] Բազումք. Յերկիր լուծան փառք իմ։ Ոմանք. ՚Ի սատակել տղայոց ըստնդիացոց։

[11905] Այլք. Նմանեցուցից քեզ դուստր։ ՚Ի բազումս պակասի. Զքեզ օրիորդ դուստր։

[11906] Ոսկան. Մարգարէքն քո տեսին։ Ոմանք. Տարապարտուց անօգուտ... առեղծուածս սնոտիս, եւ մերժումն ՚ի տեղւոջէ քումմէ։

[11907] Յօրինակին պակասէր. Պսակ փառաց ուրախութեան ամենայն երկ՛՛։

[11908] Ամենայն գրչագիրք համեմատ մերումս ունին զկարգ տանցս, դնելով նախ՝ Արար Տէր. եւ ապա՝ Բացին զբե՛՛. զոր Ոսկան այլայլէ ըստ թուահամարոյ Լատինացւոց։ Ոմանք. Արար Տէր զոր խորհեցաւ։

[11909] Ոմանք. Կլցուք մեք զսա... եւ հասաք մեք սմա։

[11910] Բազումք. Մի՛ տար դուլ արտասուաց։

[11911] Ոմանք. Սկիզբն ՚ի գլուխ... որ լուծան ՚ի սովոյ... ճանապարհացն ելից մտից քոց։

[11912] Ոմանք. Զպտուղս որովայնի... ստնդիացս, զքահանայս եւ զմարգարէս։ Ոսկան. Արկին ՚ի ներքս զխոհակերս։

[11913] Օրինակ մի. Զեներ խորտակեցեր, եւ ոչ։

[11914] Ոմանք. Պանդխտութեան իւրում։ Բազումք. Եւ ոչ ոք գտանէր... ՚ի պահել բազմանալ թշ՛՛։ Ոսկան յաւելու. Բարկութեան Տեառն, զի փախչիւր. ապրեալք։

[11915] Ոսկան. Հայեցաւ յաղքատութիւն իմ։

[11916] ՚Ի լուս՛՛. Ընկլաւ զիս եւ ած։ Ուր ոմանք. ընկլոյզ. կամ՝ ընկալաւ զիս։

[11917] Ոմանք. Եւ զմարմինս իմ եւ զոսկերս։

[11918] Ոմանք. Եւ ոչ կարեմ խլր՛՛։

[11919] Բազումք. Թէպէտ եւ ասացից, եւ աղաղակեցից։

[11920] Ոսկան յայսմ վայրի այլազգ կարգէ զԵբրայական նշանագիրս։

[11921] Ոսկան. Եւ եղեւ ինձ իբրեւ։

[11922] ՚Ի բազումս պակասի. Եւ լքոյց զիս, եւ արար զիս յապակա՛՛։

[11923] Ոսկան. Եւ եղէ ծաղր ժողովրդեան։ Ոմանք. Եւ երգս նոցա զօրհա՛՛։

[11924] Ոսկան. Եւ արբեցոյց զիս դառ՛՛։

[11925] Ոմանք. Վասն այնորիկ եւ համբերից։

[11926] Յօրինակին. Ասա՛ ցանձն իմ. Բա բաժ՛՛։ Ոմանք. Վասն այսորիկ ակնկալայց։

[11927] Ոսկան. Եւ անձն որ խնդ՛՛։

[11928] Բազումք. Մարդոյ որ առնու զլուծ։

[11929] Բազումք. Միայն լուռ ՚ի տան իւ՛՛։

[11930] Ոմանք. Հարկանելեաց իւրոց զծնօտ։

[11931] Ոմանք. Այլ ոչ ՚ի յաւիտեան մեր՛՛։

[11932] Բազումք. Չետ պատասխանի ՚ի... եւ խոնարհեցոյց զոգիս մարդկան։ Ուր Ոսկան. Զի չետ։

[11933] Ոսկան. ՚Ի դատաստանի Տեառն ոչ տե՛՛։

[11934] Ոմանք. Ոչ պատուիրեաց։ (38) ՚Ի բերանոյ Բարձրելոյն։

[11935] ՚Ի բազումս պակասի. Կամ այր ՚ի սիրոյ եղբօր իւրոյ ՚ի վերայ մեղաց։

[11936] Օրինակ մի. Համբարձցուք զսիրտս մեր ձեռօք հանդերձ։

[11937] Ոմանք. Մեք ամպարշտեցաք, եւ ոչ հաճեցաւ ընդ մեզ։

[11938] Օրինակ մի. Բայց ելեր սրտմտութեամբ բարկութեամբ։

[11939] Ոսկան աստէն եւս այլազգ ունի զկարգ տանցս ըստ Լատինական թուահամարոյն։ Ոսկան. Աչք իմ ընկլան՝ եւ ոչ լռ՛՛։

[11940] Ոմանք. Զիս որպէս հաւորսք։

[11941] Օրինակ մի. Հեղձուցին զիս ՚ի գբի։

[11942] Բազումք. Կարդացի զանուն քո։

[11943] Ոմանք. Մի՛ թաքուցաներ զունկն քո ՚ի խնդրուածաց ի՛՛։

[11944] Ոմանք. Զի դու յօգնել ինձ։

[11945] ՚Ի լուս՛՛. Դատեցար Տէր զդատաստան... փրկեցեր Տէր զզրկեալս. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[11946] Ոմանք. Տե՛ս Տէր զբռնութիւն իմ. դատեցար։

[11947] Ոմանք. Լո՛ւր Տէր զնախատինս նոցա եւ։

[11948] ՚Ի լուս՛՛. ՚Ի հպարտութիւն անձանց նոցա. համաձայն բազմաց ՚ի բն՛՛։

[11949] Բազումք. Ըստ պնդութեան սրտից նոցա։

[11950] Օրինակ մի ընդ Ոսկանայ. Ակունք նոցա ՚ի գլ՛՛։

[11951] Ոմանք. Որդւոց բրտի։

[11952] Ոմանք. Իբրեւ վիշապ զստինս... եղեն դստերք ժողովրդեան... զի չիք նորա բժշկութիւն, եւ տապեցան իբրեւ ջայլա՛՛։ Ոսկան. Ջայլամանք յանա՛՛։

[11953] Ոմանք. Դիացիկք մանկանց... ՚ի ծարաւոյ իւրեանց... հաց խնդրէին։ Բազումք. Եւ ոչ ոք էր որ բերէր նոցա։

[11954] Ոմանք. Եղծանէին ՚ի վերայ ան՛՛... որ ՚ի գիրկս գգուեալք էին... թօթափեալ. կամ՝ թաւթաւեալ թաւալէին։

[11955] Բազումք. Բազմացաւ անօրէնութիւն դստեր ժո՛՛... ՚ի ճեպս փոյթս յառ՛՛։

[11956] Ոսկան. Իբրեւ զականս շափիղայից։ Օրինակ մի. Շափիղայ ՚ի հատուցանել իւրեանց։

[11957] Ոմանք. Զի դնին յանցս... մորթ յոսկերս նոցա, բրտացան եւ եղեն նոքա իբրեւ։

[11958] Ոմանք. Ազգք ազգք արանց։

[11959] Բազումք. Եւ եղեն նոցա ՚ի կերակուր։

[11960] Ոմանք. Եւ բորբոքեաց հուր ՚ի։

[11961] Բազումք. Ոչ հաւատացին ամենայն թագաւորք երկրի որ բնակեալ էին ՚ի տիեզերս։

[11962] Ոմանք. Հեղուին զարիւնս ար՛՛։

[11963] Ոմանք. Թօթափեցան յարեան... զհանդերձս նոքա անարատ պահել ՚ի նոցանէ։

[11964] Ոմանք. ՚Ի բաց կացէք ՚ի բաց կացէք. պիղծս կար՛՛... մի՛ մերձենայք ՚ի նոսա... բնակել։

[11965] Ոմանք. Կենդանեաւ մերով նուա՛՛... կացուցեալ էր մեզ զնոսա։

[11966] Բազումք. Բաժանեալ է ՚ի նոցանէ... ոչ ողորմեցան տղայոց նոցա... յազգսն որ ոչ փրկեցին զմեզ. ուր Ոսկան. յազգս ձեր։

[11967] Բազումք. Սատակեալ ջնջեալ էր։

[11968] Օրինակ մի միայն համաձայն մերումս ունի անստուգութեամբ. իբրեւ զածուխս երկկի՛ց. ուր մնացեալ բազումք դնեն համեմատ բնագրին. իբրեւ զարծուիս երկնից։ Յօրինակին. ՚Ի դարման մտեալ պաշա՛՛։

[11969] Յօրինակին կարմրադեղով գրի. Տէր Քրիստոս։ Ոմանք. Խորհէաք՝ ընդ հովանեաւ նորա նստէաք ՚ի մէջ հեթա՛՛։

[11970] Ոմանք. Յերկրիդ Աւստրացւոց. եկեսցէ բաժակս ՚ի վերայ քո արբցես արբեսցի՛ս եւ այսրէն դարձուսցես։

[11971] Ոմանք. Պատեցին անօրէնութիւնք... ոչ եւս յաւելցէ խախտել զքեզ... անօրէնութեան քում... ամբարշտութիւնդ քո։

[11972] Ոմանք. Աղօթք սրբոյն Երեմիայի։

[11973] Այլք. ՚Ի նժդեհութիւն։

[11974] Ոմանք. Զջուրս մեր... եւ փայտ մեր։

[11975] Յոմանս պակասի. Եւ ոչ Ասորեստանեայք։

[11976] ՚Ի բազումս պակասի. Հարցն այն ընդ մեզ ե՛՛։

[11977] Ոմանք. Չի՛ք ուրեք ՚ի միջի։

[11978] Ոմանք. Եւ ընտիր ընտիրքն։

[11979] ՚Ի լուս՛՛. Ծերք ՚ի դպրացն մեկնեցան։ Ուր ոմանք. ՚Ի դրանցն մեկնեցան. եւ ոմանք. ՚Ի գրոց դրացն մեկնեցան, եւ յընտիր ընտիրքն յօրհն՛՛։

[11980] Ոմանք. Լքան սիրտք մեր յուրա՛՛։

[11981] Բազումք. Վայ մեզ՝ զի մեղաք։

[11982] Ոմանք. Զի դարձան յապականութիւն։

[11983] Ոմանք. Եւ աթոռ քո ազգէ յազգ։

[11984] Յօրինակին պակասէր. Հարեր թողեր եւ։ Ուր ոմանք. Հարցես թողցես։ ՚Ի լուս՛՛. Եւ լքեր զմեզ։

[11985] Բազումք. Իբրեւ զաւուրսն առաջինս։

[11986] ՚Ի վախճանի ոմանք. Կատարումն ՚ի Տէր Երեմիայ մարգարէի. եւ ոմանք. Կատարեցաւ Երեմիա մարգարէ։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ